Muslim İbn Həccac S

Mü slim İ bn ə l-Hə ccac ə l-Quş eyri ə n-Nisapuri. Hə dis elmində İ mam Buxaridə n S sonra ikinci bö yü k ş ə xsiyyə t sayı lı r. ə l-Mə mun adlı xə lifə nin xilafə ti dö vrü ndə, H. 204-206-cı ildə Mə ş ə din yaxı nlı ğ ı nda yerlə ş ə n Nisapur ş ə hə rində dü nyaya gə lmiş dir. Quş eyr adlı bö yü k və mə ş hur bir qə bilə yə mə xsusdur. Bu qə bilə nin adı isə Kuş eyr İ bn Kə bdə n gə lir. Ç ox kiç ik yaş ları ndan hə dis elmini ö yrə nmə yə baş lamı ş və bu sə bə bdə n də elm almaq ü ç ü n dü nyanı n bir ç ox ö lkə lə rini İ raq, Hicaz, Ş am və Misri dolaş mı ş dı r. Bö yü k hə dis alimlə ri olan İ mam Buxari, Ə hmə d İ bn Hə nbə l, Yə hyə İ bn Mə in, Ə bu Heysə mə, İ bn Ə bu Ş eybə – Allah Onlardan Razı Olsun - və s. də rs almı ş dı r. Ö z nö vbə sində də Tirmizi, İ bn Ə bu Xatim, İ brahim İ bn Muhə mmə d İ bn Sufyan – Allah Onlardan Razı Olsun - kimi muhə ddislə rə də rs vermiş dir. Alimlə r İ mam Muslim haqda yü ksə k tə rifə layiq sö zlə r demiş lə r. Ə bu Zura və Ə bu Hə tim SMuslimi onun zamanı nda yaş ayan digə r alimlə rdə n ü stü n tutmuş lar. Ş eyx Mə hə mmə d İ bn Ə bdü lVahhab ə l-Fə rra Sdeyir: “Muslim insanları n ə n savadlı sı və elm də ryası idi. Onun haqqı nda xeyirdə n baş qa heç nə bilmirə m”. Mə slə mə İ bn Qasim Sdeyir: “Onun alimlə r arası nda qə dir-qiymə ti yü ksə kdir”. İ mam Nə və vi Sisə demiş dir: “Onun (bu elmdə) imam, alim olması na, yü ksə k mə qamı na, elmdə də qiqliyinə və ö ncü llü yü nə hamı ittifaq etmiş dir”. Ə n mə ş hur ə sə ri ə l-Cə mi ə s-Sə hihdir ki, bu ə sə rdə 7275, tə krarsı z 4000 hə dis toplanmı ş dı r. Bu kitab İ mam Buxarinin Ssə hihində n sonra ikinci sə hih ə sə r sayı lı r. İ mam Muslim “Sə hih” ə sə rini Nisapur ş ə hə rində on beş ilə tə lif etmiş və hicri tarixi ilə 250- ci ildə bitirmiş dir. İ mam Nə və vi S belə demiş dir: “Onun seç imi və dü zə liş inə on altı il sə rf etmiş dir”. H. 261-ci il (Miladi 875-ci il) Rə cə b ayı nda Nisapur ş ə hə rində dü nyası nı də yiş miş dir. Muhə mmə d İ bn Bə ş ş ar belə demiş dir: “Dü nyanı n hafizlə ri (hə dis elmində) dö rddü r: “ə r-Rey ş ə hə rində Ə bu Zurə, Nisapur ş ə hə rində Muslim, Sə mə rqə nd ş ə hə rində Abdullah ə d-Darani və Buxara ş ə hə rində Muhə mmə d İ bn İ smail”. Ə l-Huseyn İ bn Mə nsur S belə demiş dir: “İ saq İ bn Rahə veyni S Muslimi xatı rlayaraq fars dilində belə dediyini eş itdim: “Hansı kiş i bunun kimi ola bilə r?! ”. İ saq ə l-Kovsə c İ mam Muslimə S belə demiş dir: ”Allah sə ni mü sə lmanları n arası nda hifz etdikcə biz xeyirdə n mə hrum olmarı q”.

hg

dc

R

Peyğ ə mbə rin r Adı ndan Yalan Danı ş mağ ı n Aqibə tinin Ağ ı r Olması

ab

ef

R

Peyğ ə mbə rin r Adı ndan Yalan Danı ş mağ ı n Aqibə tinin Ağ ı r Olması

ع َ ن ْ ع َ ل ِ ي ّ ٍ y ق َ ا ل َ: س َ م ِ ع ْ ت ُ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه r ي َ ق ُ و ل ُ: «ل َ ا ت َ ك ْ ذ ِ ب ُ و ا ع َ ل َ ي ّ َ ف َ إ ِ ن ّ َ ه ُ م َ ن ْ ك َ ذ َ ب َ ع َ ل َ ي ّ َ ف َ ل ْ ي َ ل ِ ج ِ ا ل ن ّ َ ا ر َ».

1. Ə li y rə vayə t edir ki, mə n Peyğ ə mbə rin r belə dediyini eş itdim: “Mə nim adı mdan yalan danı ş mayı n. Kim mə nim adı mdan yalan danı ş arsa, qoy Cə hə nnə mdə ki yerini tutsun.” (Buxari 106, Muslim 2)

ع َ ن ْ أ َ ن َ س ِ ب ْ ن ِ م َ ا ل ِ ك ٍ yأ َ ن ّ َ ه ُ ق َ ا ل َ إ ِ ن ّ َ ه ُ ل َ ي َ م ْ ن َ ع ُ ن ِ ى أ َ ن ْ أ ُ ح َ د ّ ِ ث َ ك ُ م ْ ح َ د ِ ي ث ً ا ك َ ث ِ ي ر ً ا أ َ ن ّ َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ r ق َ ا ل َ «م َ ن ْ ت َ ع َ م ّ َ د َ ع َ ل َ ى ّ َ ك َ ذ ِ ب ً ا ف َ ل ْ ي َ ت َ ب َ و ّ َ أ ْ م َ ق ْ ع َ د َ ه ُ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا ر ِ».

2. Ə nə s İ bn Mə lik y demiş dir: “Sizə ç oxlu hə dislə r rə vayə t etmə kdə n mə ni saxlayan, (ancaq) Allah Elç isinin bu hə disidir: “Hə r kim mə nim adı mdan bilə rə kdə n yalan sö ylə yə rsə, atə ş də n olan yerini hazı rlası n”. (Buxari 108, Muslim 3)

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ى ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ y ق َ ا ل َ ق َ ا ل َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r «م َ ن ْ ك َ ذ َ ب َ ع َ ل َ ى ّ َ م ُ ت َ ع َ م ّ ِ د ً ا ف َ ل ْ ي َ ت َ ب َ و ّ َ أ ْ م َ ق ْ ع َ د َ ه ُ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا ر ِ».

3. Ə bu Hureyra y rə vayə t edir ki, Allah Elç isi r buyurdu: “Hə r kim mə nim adı mdan bilə rə kdə n yalan danı ş arsa, qoy Cə hə nnə mdə ki yerini tutsun”. (Buxari 110, 6197, Muslim 4)

ع َ ن ْ ع َ ن ْ ا ل ْ م ُ غ ِ ي ر َ ة ِ y ق َ ا ل َ س َ م ِ ع ْ ت ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ َ r ي َ ق ُ و ل ُ: «إ ِ ن ّ َ ك َ ذ ِ ب ً ا ع َ ل َ ى ّ َ ل َ ي ْ س َ ك َ ك َ ذ ِ ب ٍ ع َ ل َ ى أ َ ح َ د ٍ ، م َ ن ْ ك َ ذ َ ب َ ع َ ل َ ى ّ َ م ُ ت َ ع َ م ّ ِ د ً ا ف َ ل ْ ي َ ت َ ب َ و ّ َ أ ْ م َ ق ْ ع َ د َ ه ُ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا ر ِ».

4. Muğ ira y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə rin r belə dediyini eş itdim: “Mə nim adı mdan danı ş ı lan yalan baş qa birisinin adı ndan danı ş ı lan yalan kimi deyildir. Hə r kim bilə -bilə mə nim adı mdan yalan danı ş arsa, Cə hə nnə mdə ö z yerini hazı rlası n” (Buxari 1291, Muslim 5)

hg

dc

ك ت ا ب ا ل إ ي م ا ن