Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
БҚ классификациясы
|
|
| Сипаттама | Бағ алы қ ағ аздар тү рлері |
| Эмитент бойынша | · мемлекеттік · корпоративтік · жеке · шетелдік |
| Эмитенттің міндеттері бойынша | · ү лестік · борышқ орлық |
| Айналым территориясы бойынша | · регионалды · ұ лттық · халық аралық |
| Қ ұ қ ық ты жү зеге асыру формасы бойынша | · атаулы · ұ сынылмалы · ордерлік |
| Шығ ару формасы бойынша | · қ ұ жаттық · қ ұ жаттық емес |
| Айналым мерзімі бойынша | · жедел емес · жедел: |
| Базистік актив бойынша | · негізгі · ө ндірістік |
| Табысты тө леу тә сілі бойынша | · тұ рақ ты тө лемдермен · бір жолғ ы тө лемдер · тіркелген ставкой % · с плавающей ставкамен % |
| Табыс алу тә сілі бойынша | · инвестициялық · нарық тық |
| Эмиссиялық тә сіл бойынша | · эмиссиондық · эмиссиондық емес |
| Номинал валютасы бойынша | · ұ лттық валютасындағ ы номиналмен · шетел валютасындағ ы номиналмен · номиналды екі жақ ты кө рсетуімен |
Акция деп акционерлік қ оғ амның пайдасының бө лігін девиденд тү рінде алуғ а, басқ аруына қ атысуғ а жә не оны ликвидациялаудан кейін қ алғ ан мү лігінің бір бө лігіне оны ұ стаушысының қ ұ қ ығ ын растайтын қ ұ нды қ ағ азды атаймыз.
Акциялар жай жә не артық шылық ты (привиленген) болып бө лінеді.
Артық шылық ты акцияларды келесілерге бө луге болады:
· жиынтық ты (кумулятивті)
· қ айтарылып алынатын (отзывті)
· айырбасталымды (конвертирленетін) акциялар
· Облигация – бұ л оны шығ арғ ан тұ лғ адан номиналды қ ұ н мен онда тіркелген пайызды алуғ а ұ стаушының қ ұ қ ығ ын куә ландыратын қ ұ нды қ ағ аз.
Облигация бө лінеді:
· табыстылық,
· дисконттық немесе пайызсыздық,
· қ алқ ымалы пайызды облигациялар,
Мемлекеттік бағ алы қ ағ аздар (МБҚ) – орталық тық жә не аймақ тық ү кімет органдарымен шығ арылатын борық тық қ ұ нды қ ағ аздар. Олар ішкі жә не сыртқ ы мемлекеттік қ арыздың формасы болып келеді.
Бағ алы қ ағ аздар нарығ ының ө ндірістік қ аржылық қ ұ ралдары
Ө ндірістік қ ұ нды қ ағ аздар – бұ л бағ алы қ ағ аздар классы, оның айналым мақ саты болашақ та базистік активтің бағ асының ауытқ уынан пайданы алу болып келеді. Базистік актив ретінде қ ұ нды қ ағ аздардың (акциялар, облигациялар жә не т.б.) ө зі болуы мү мкін.
Варрант (сендірме) алдын ала бекітілген бағ амен, белгілі бір мерзім аралығ ында сол компаниядан бағ алы қ ағ аздар сатып алуғ а оның иесіне қ ұ қ ық береді.
Фьючерс - ө ндірістік қ ұ нды қ ағ аз, ол белгілі бір уақ ыт моментінде биржалық (базистік) активтерді сату –сатып алудың стандартты биржалық келісім – шарты, болашақ та оның қ ұ рғ ан кезде екі жақ тың келісімімен орнатылғ ан бағ а бойынша.
Опцион - шартқ а енгізілген мерзімдік талапты кө рсететін бағ алы қ ағ аз. Ә детте, опцион компанияның ө зінің жағ ары лауазымды қ ызметкерлеріне тұ рақ ты бағ амен жай акция сатып алу қ ұ қ ын беретін бағ алы қ ағ аз. Опцион – заң ды тү рде бекітілген стандартты қ ұ жат. Онда сатылатын бағ алы қ ағ аздар саны кө рсетіледі. Оның ө лшемі лот деп аталады, яғ ни 1 лотта 100 дана бір атаулы бағ алы қ ағ аз болады.
Опционның екі тү рі кездеседі: сатып алушы опционы жә не сатушы опционы. Біріншісі – сатып алу шарты, онда опционның ө зі сатып алынады. Екіншісі – сату шарты, ол бағ алы қ ағ азбен бірге сатылады.
Бағ алы қ ағ аздардың туынды (қ осымша) тү рлерінің бірі – варрант. Варрант – ерекше бағ алы қ ағ аз. Ол корпорацияның айналымдағ ы бағ алы қ ағ аздарына сатушының сатып алушығ а меншік қ ұ қ ық беретін міндеттемесі.
Депозитарлық қ олхат – жергілікті нарық та задепонирланғ ан, негізгі бағ алы қ ағ аздарғ а оны ұ стаушының қ ұ қ ығ ын растайтын, куә лік.
Американдық депозитарлық қ олхаттар (АДҚ),
Қ азақ стандық депозитарлық қ олхаттар (Қ ДҚ).