Тапсырма жауаптары

1. Тү йінді периартрит.

2. Спецификалық емес аортоартериит.

3. Вегенер гранулематозы.

4. Алып клеткалы артериит.

5. Геморрагиялық васкулит.

Ақ параттық -дидактикалық блок

Жү йелі васкулиттер – қ ан тамырларының қ абынуы нә тижесінде тіндердің ишемиясы мен некрозы пайда болатын аурулар тобы (негізгі ауруғ а байланысты біріншілік немесе екіншілік). Васкулиттің клиникалық кө ріністері зақ ымданғ ан тамырлардың типіне, кө леміне жә не локализациясына байланысты.

Жү йелі васкулиттердің кө бісі XIII топқ а (дә некер тіндердің жү йелі зақ ымдануы) жә не М30, М31 топшаларына жатқ ызылғ ан. Жү йелі васкулиттің таралуы 100 мың халық қ а 0.4-тен 14 жағ дайғ а дейін келеді. Бұ л сирек кездесетін ауру, дегенмен оның ә леуметтік-экономикалық маң ыздылығ ы сол, соң ғ ы кездері ауру санының жұ мысқ а қ абілетті жастағ ы жастардың арасында ө суімен, науқ астардың жастай мү гедек болып қ алуымен кө рініс беруде. Жә не аурудың емі болмағ андық тан ө лім саны кө беюде.

Э тиологиясы

Біріншілік жү йелі васкулиттің кө пшілігінің этиологиясы белгісіз. Келесі факторлар этиологиялық факторлар болуы мү мкін:

1. Вирусты инфекция (В жә не С вирусты гепатиті, В19 парвовирусы, цитомегаловирус, АИТС, Эпштейн-Барр вирусы жә не т.б.)
2. Бактериалдық инфекциялар (стрептококтар, иерсиниялар, хламидиялар, сальмонеллалар жә не т.б. бактериялар). Инфекциямен байланысты васкулиттің ең жиі кездесетін тү рі терінің ұ сақ тамырларының васкулиты жә не геморрагиялық, орта жә не ұ сақ калибрлі васкулиттер. Ә сіресе тү йінді периартерииттің дамуында В жә не С вирусты гепатитінің маң ызы зор.
3. Ә ртү рлі дә рілік препараттарғ а сезімталдылық тың жоғ арылауы (антибиотиктерге, антитуберкулезді, антивирусты жә не т.б.). Бұ л жағ дай некротикалық васкулиттің дамуына ә келуі мү мкін.
4. Темекіге сезімталдық тың жоғ арылауы облитерациялық тромбангииттің дамуына ә келеді.
5. Жү йелік васкулиттердің дамуында генетикалық факторлардың маң ызы зор. HLA-жү йесінің нақ ты бір антигендері жү йелік васкулиттердің иммуногенетикалық маркерлері болып табылады.

Алып клеткалы артерииттың (HLA DR₄ байланысы), Такаясу ауруының (HLA Bw₅₂, Dw₁₂, DR₂ жә не DQw₁ байланысы₎ дамуындағ ы генетикалық факторлардың ролі нақ ты дә лелденген.

Патогенезі

Жү йелі васкулиттің негізгі патогенезі - иммунды механизм. Иммунопатологиялық процесстің сипатына байланысты біріншілік жү йелі васкулиттер 3 топқ а бө лінеді.

Иммунды комплекспен байланысты васкулиттер:

• Геморрагиялық васкулит.
• Жү йелі қ ызыл жегі жә не ревматоидты артриттегі васкулит.
• Бехчет ауруы.
• Криоглобулинемиялық васкулит.

Ағ залық спецификалық антиденемен байланысты васкулит.

• Кавасаки ауруы (эндотелииге антидене продукциясымен).

Антинейрофильді цитоплазматикалық антиденемен байланысты васкулит.

• Вегенер гранулематозы.
• Микроскопиялық полиартериит.
• Аллергиялық (эозинофилді) гранулематозды ангиит (Чарга-Стросс синдромы).
• Классикалық тү йінді полиартериит.