Санамақтар

Бір дегенім – баспақ,

Бұ зауды жү р бастап.

Ешкі қ ойдан есті.

Ү ш дегенім – ү йрек,

Жем бер, қ олғ а ү йрет.

Тө рт дегенім – тайлақ,

Тайлақ ты қ ой байлап.

Бес дегенім – бие,

Қ ұ лынына ие.

Алты дегенім – атан,

Мініп жү рген атам.

Жеті дегенім – жорғ а,

Жорғ амен шығ ам жолғ а.

Сегіз дегенім – сиыр,

Сиыр тү зге ү йір.

Тоғ ыз дегенім – тоқ ты,

Тоқ ты жемді соқ ты.

Он дегенім – осы,

Тө рт тү ліктің досы.

*****

Бір дегенім – боз далам,

Екі деген – ер бабам.

Ү ш дегенім – ү й, ордам,

Тө рт дегенім – тау, орман.

Бес –баланың бесігі,

Алты – алаштың есімі,

Жеті – жердің қ абаты,

Сегіз – саудың санасы.

Тоғ ыз - десем той барам,

Он дегенде – ойланам.

Мұ ның бә рі бізде бар,

Он бірді ө зің іздеп ал.

*****

Бір дегенім – белдік,

Екі дегенім – ерлік.

Ү ш дегенім – ү міт,

Тө рт дегенім – тү біт,

Бес дегенім – балта,

Алты дегенім – алқ а,

Жеті дегенім – жалбыз,

Сегіз дегенім – сағ ыз,

Тоғ ыз дегенім – тоқ у,

Он дегенім – оқ у.

*****

Бірім – бір,

Екім – екі,

Ү шім – ү ш,

Тө ртім – тө рт,

Бесім – бес,

Алтым – алты,

Жетім – жеті,

Сегізім – сегіз,

Тоғ ызым – тоғ ыз,

Оным – он,

Қ айталашы, ай кү нім.

*****

Бір дегенім – білеу,

Екі дегенім – егеу,

Ү ш дегенім – ү скі,

Тө рт дегенім – тө сек.

Бес дегенім – бесік,

Алты дегенім – асық,

Жеті дегенім – желке,

Сегіз дегенім – серке,

Тоғ ыз дегенім – торқ а,

Он дегенім – оймақ,

Он бір қ ара жұ мбақ.

*****

Бір дегенім – бесік,

Шық тың содан ө сіп.

Екі дегенім – елім,

Далам, тауым, кө лім.

Ү ш дегенім – ү міт,

Ү міт артар жігіт.

Тө рт дегенім – тө зім,

Тө зе білем ө зім.

Бес дегенім – бақ ыт,

Бағ алайтын уақ ыт.

Алты дегенім – ақ ыл,

Тың дағ аның мақ ұ л.

Жеті дегенім – жалау,

Жү ректегі алау.

Сегіз дегенім – сө зің,

Серт беретін кезің.

Тоғ ыз дегенім – тоқ тау,

Елдің жоғ ын жоқ тау.

Он дегенім – Отан,

Қ орғ а соны, ботам.

*****

Терезеден қ арадым,

Тары жеген шө пірлеп,

Тауық тарды санадым:

Бір, екі, ү ш, тө рт, бес......

Кептер ұ шып барады,

Оларғ а да қ арадым.

Келсе дағ ы санағ ым,

Ү лгере алмай қ аламын:

Алты, жеті, сегіз, тоғ ыз.......

*****

Ағ айынды он.

Аз емес едік, мол едік,

Ағ айынды он едік.

Жалқ аулық қ а жоқ едік,

Сондық тан біз тоқ едік.

Қ атар тұ рсақ онымыз,

Ынтымақ ты тобымыз.

Кө кке жетті қ олымыз,

Ө зі келді жоғ ымыз.

Шебер болдық онымыз,

Бола берді жолымыз.

Белімізді байладық,

Бір жұ мысты жайладық.

Тракторды сайладық,

Жерді жыртып, айдадық.

Қ атар тұ рып бә ріміз,

Ү йге кірпіш қ аладық.

Шө лге қ аздық мың қ ұ дық,

Бірді ө сіріп, мың қ ылып,

Бірлік берік кісі екен,

Ынтымақ – мол кү ш екен.

Игі ең бегін елге арнау

Жақ сылардың ісі екен.

Іс тындырғ ын ө ндіріп,

Ағ айынды он жігіт.

Он саусағ ың жұ мылса,

Дастарханғ а толды қ ұ т.

*****

Беске дейін.

Бір дегенім таяқ қ ой,

Бірді бірге таяп қ ой.

Екеу болар – қ ос таяқ,

Екеу қ олда, қ ос аяқ.

Цифры оның тап мына

Ұ қ сайды бір ақ қ уғ а.

Екі мен бір – болар ү ш,

Цифры оның - ұ шқ ан қ ұ с.

Ү ш пен бірің – тө рт екен,

Тө ртеу санның кө ркі екен.

Тө рт аяқ ты жануар,

Ү стел, тө сек...... тағ ы бар.

Тө рт аяқ пен нық тұ рар,

Тө рт бірлікті ұ қ тырар,

Бір, екі, ү ш жә не де

Тө рт цифырын білесің

Тө рт пен бірің – бес енді,

Қ иын емес есебі.

*****

Он саусақ

Тармақ – тармақ,

Он саусақ.

Исең дә л бір

Он қ армақ.

Ең бірінші – бас бармақ,

Ү лкен содан басталмақ.

Шылдыр шү мек, шынашақ,

Бұ дан дө кей санасақ........

Балаң ү йрек жү йрігім,

Қ ұ с қ анатпен ұ шпй ма?

Бірікпесең кү ш қ айда?

Он саусағ ым - екі қ ол,

Екі білек – екі жол.

Он саусағ ым – ағ айын,

Жұ мыс іздеп табайын......

*****

Біз ү йде нешеуміз?

Кел, санайық екеуміз.

Бас бармағ ым – ә кем,

Балаң ү йрек – шешем,

Ортан терек – ағ ам,

Шылдыр шү мек – інім,

Титтей бө бек – сен,

Бір ү йде біз нешеуміз?

Бір ү йде бесеуміз.

Оң қ олымда бес саусақ,

Сол қ олымда бес саусак.

Алақ анды ашамыз,

Бесті беске қ осамыз.

Кел, санайық ал мұ ны,

Нешеу болды барлығ ы?

Оң қ олымда бес саусақ,

Сол қ олымда бес саусак.

Жасырып ем бесеуін,

Қ алды сонда нешеуі?

Нешеу екен барлығ ы.

*****

Бес саусақ.
Ал санайық санамақ,
Саусақ тарғ а қ арап ап,
Кә не-кә не санайық,
Санын біліп алайық.

Біреу, 2, 3, 4, 5-еу,
Қ олымда сонда саусағ ым нешеу?

Мынау, мынау, бас бармақ,
Санамақ содан басталмақ.
Мү йіз қ алпақ басында,
Тө рт серігі қ асында.

Біреу, 2, 3, 4, 5-еу,
Қ олымда сонда саусағ ым нешеу?

Қ утың дағ ан сұ қ қ олым,
Епетейлі мық ты оным.
Бармақ тың басты тірегі,
Ө зінің ісін біледі.

Біреу, 2, 3, 4, 5-еу,
Қ олымда сонда саусағ ым нешеу?

Мынау, мынау ортаң қ ол,
Кішілерге қ амқ ор қ ол,
Тө ртеуінің ағ асы,
Білектің ү лкен баласы.

Біреу, 2, 3, 4, 5-еу,
Қ олымда сонда саусағ ым нешеу?

Бә рін тегіс мақ тап бол!
Деп тұ рсың ғ ой аты жоқ қ ол!
Орайласым ортаншым,
Елгезексің жортасың.

Біреу, 2, 3, 4, 5-еу,
Қ олымда сонда саусағ ым нешеу?

Саусақ тар кү шін сынасақ,
Ойнақ ы епті шынашақ.
Еркелеп ө скен кенжесі,
Қ амқ оршы оғ ан ө згесі.

Қ олымда сонда саусағ ым нешеу,
біреу, 2, 3, 4, 5-еу.

Жеті саны.

Сә л демалып, тыным ал,

Тақ пақ тың дап, ұ ғ ып ал.

Апта деген ағ айдың

Жеті бірдей ұ лы бар.

Біріншісі – Дү йсенбі,

Екіншісі – Сейсенбі,

Ү шіншісі – Сә рсенбі,

Тө ртіншісі – Бейсенбі,

Жұ ма деген – бесінші ұ л,

Алтыншысы ол – Сенбі,

Жетіншісі – Жексенбі.

*****

Бес алма

Бес алманың ү шеуін,

Досың сұ рап алады.

Айтшы, сонда нешеуі,

Ө з қ олың да қ алады?

Тез шығ ара алмадым,

Мен бұ л есеп мысалды,

Сол досым алманың

Бә рін алсын дей салдым.

*****

Дү кеннен кеп сабын алдым,

Оның жә не қ абын алдым.

Екі дә птер, бір қ арындаш,

Тіс ысқ ышты тағ ы да алдым.

Есептеші, сонда бә рі,

Қ анша болады, қ олда бары?

*****

Қ анша бала?

Ә сел шұ лық тоқ ып отыр,

Лә йла сабақ оқ ып отыр,

Сара сырмақ сырып отыр,

Нұ рлан ө рмек қ ұ рып отыр.

Бә кен отын тасып жатыр,

Дария қ азан асып жатыр.

Қ уыршағ ын жуындырып,

Лә ззат отыр киіндіріп.

Алданбайды Мұ рат бірақ,

Апасынан кә мпит сұ рап.

«Жоқ» десе де қ оймай жатыр,

Бірер талғ а тоймай жатыр.

Қ анша бала ойнап отыр?

Қ анша бала тоймай?

*****

Отбасым.

«Атам, ә жем жә не мен»,

Болса есепке талабың,

Айта қ ойшы, кә не мен

Неше адамды санадым?

«Ә кем, шешем жә не мен»,

Болса есепке талабың,

Айта қ ойшы, кә не мен

Неше адамды санадым?

«Ағ ам, інім жә не мен»,

Болса есепке талабың,

Айта қ ойшы, кә не мен

Неше адамды санадым?

«Ә пкем, сің лім жә не мен»,

Болса есепке талабың,

Айта қ ойшы, кә не мен

Неше адамды санадым?

*****

Жеті алма

«Табақ та бес алма,

Қ олымда екі алма.

Қ осқ анда барлығ ы

Болады жеті алма.

Бір алма апама,

Бір алма атама.

Екі алма беремін

Шешем мен ә кеме

Нешеуін алады?

Нешеуі қ алады?» -

Деп, Сә уле тағ ы да

Алмасын санады.

*****

Алмалар

Мына алты ақ алма –

Нұ рбибі мен Анарғ а.

Ү ш сарысы – Қ амарғ а.

Қ ызыл алма – Анарғ а.

Қ анша сонда бар алма?

*****

Балалық

Балалық – ау, балалық,

Кел, бір ойнап таралық.

«Бірім, бірім, бірім» деп,

Саусақ ты да саналық

Кө зді тас қ ып жұ малық

Кел жарыса шабалық,

Біздің ү йге баралық

*****

Бө бектің тілегі

Тоқ тышағ ым, тоғ ыз тап,

Саулық қ ойым, сегіз тап.

Қ ұ ла бием, қ ұ лын тап.

Қ ұ лын таппа, қ ұ нан тап,

Қ ұ нан тапсаң қ ұ лан тап.

Бө кен жү зді бө рте ешкім,

Тө рт айда бол тө рт ешкім.

Тө ртеуің де бө рте бол,

Қ ой бастайтын серке бол.

Ә укем, бұ зауды алты тап,

Ә укелері салпылдап,

Ө гіз болсын атандай,

Бақ айлары майысып,

Қ айқ аймасын қ айысып,

Адам мінсе атамдай.