Тақырып. Қазақстан тарихындағы түрік дәуірі

Сабақ тың мақ саты – Ә лемдік тарихта ө зіндік орны бар, Еуразияның тарихында елеулі із қ алдырғ ан тү ркі дү ниесіне жан-жақ ты тоқ талып, тү рік мемлекеттерініің ө зара ортақ байланысын анық тау.

Ә дістемелік нұ сқ аулар: Ежелгі тү рік тайпалары одағ ының қ алыптасуы туралы айтып беру.Қ азақ стан территориясында қ ұ рылғ ан алғ ашқ ы ерте феодалдық мемлекеттердің қ оғ амдық қ ұ рылысы, саяси тарихы, ә леуметтік-экономикалық даму ерекшеліктерін қ арастыру. Тү рік қ ағ анатының халық аралық байланыстарын анық тау. Мә дениет пен қ олө нерді кең ірек қ арастыру. Ежелгі тү рік империясының Орталық Азия халық тарының тарихындағ ы алар орнын қ арастыру. Жер иеленудің тү рлері. Иқ та институтының ә леуметтік-таптық мә нін ашып кө рсету. Тү ріктердің наным-сенімдері мен ө неріне салыстырмалы сипаттама беру. Ғ ылым мен мә дениеттің дамуын қ арастыру. Қ алалардың ө суі мен сә улет қ ұ рылыстарына тоқ талу.

Тапсырмалар:

1. «Тү рік» этнонимінің тұ ң ғ ыш рет аталуы 542 жылы қ ытай шежірелерінен кездеседі. Осы сө здің мағ ынасына тү сінік берің із.

2. Тү ріктердің материалдық жә не рухани мә дениеті жайлы толық мағ лұ мат берің із.

3. Тү рік дү ниесінен шық қ ан ортағ асырлық ұ лы ойшылдар туралы айтып берің із.

4. «Қ азақ стан территориясындағ ы тү рік мемлекеттері» атты кестені толтырың ыз.

Ә дебиеттер:

1. Қ азақ стан тарихы. 5 –томдық. Т. 1, А. 1996.

2. Қ азақ стан тарихы. Очерк. А., 1993.

3. Артық баев Ж.О. Қ азақ стан тарихы (оқ улық -хрестоматия)

Астана, 2000.

4. Жолдасбайұ лы С. Ежелгі жә не орта ғ асырлардағ ы Қ азақ стан. А., 1995.

5. Мусин Ч. Қ азақ стан тарихы. А., 2008.

6. Мұ хамедов М.Б., Сырымбетұ лы Б. Қ азақ стан тарихы. А., 2007.

7. Гумилев Л.Н. Кө не тү ріктер. А., 1999.

8. Аманжолов К., Рахметов Қ. Тү ркі халық тарының тарихы. А., 1996.

9. Шә лекенов У.Х. Тү ріктердің отырық шы мә дениеті. А., 2003.

4-тақ ырып. Қ азақ стан моң ғ ол дә уірінде (ХІІІ-ХV ғ ғ.)

Сабақ тың мақ саты – Моң ғ ол шапқ ыншылығ ының барысы мен салдарына, сондай-ақ Қ азақ стан территориясындағ ы этникалық процеске тигізген кері ә серіне жан-жақ ты тоқ талу.

Ә дістемелік нұ сқ аулар: Моң ғ ол жә не татар тайпалары, олардың қ оныстануы мен қ оғ амдық -саяси қ ұ рылысына тоқ талу. Шың ғ ысханның ұ лы жиһ ангер ретіндегі ө су жолына талдау жасау. Моң ғ олдардың Қ азақ станғ а басып кіруі мен Отырар, Сығ анақ қ орғ анысын ауқ ымды қ арастыру. Жошы, Ү гедей, Шағ атай ұ лыстарының қ ұ рылуына тоқ талу. Алтын Орданың ішкі-сыртқ ы саясатын қ арастыру. Алтын Орданың Евразиядағ ы тарихи оқ иғ аларғ а ә серін анық тау.

Тапсырмалар:

1. Шың ғ ысханның ә лемдік тарихта алатын орнын анық таң ыз.

2. Моң ғ олдардың жаулап алғ ан жерлерін жә не Қ азақ станның территориясында қ ұ рылғ ан ұ лыстардың аумағ ын картаның эскизінде сызың ыз.

3. Шың ғ ысхан ә скеріндегі тә ртіп кү ші немен ерекшеленді? Шың ғ ысхан мемлекетінің қ алыптасуында ә скердің рө лі қ андай болды?

4. «ХІІІ-ХV ғ ғ. бірінші жартысындағ ы Қ азақ стан» атты кестені толтырың ыз.

Ә дебиеттер:

1. Қ азақ стан тарихы. 5 –томдық. Т. 2, А. 1998.

2. Қ азақ стан тарихы. Очерк. А., 1993.

3. Артық баев Ж.О. Қ азақ стан тарихы (оқ улық -хрестоматия)

Астана, 2000.

4. Жолдасбайұ лы С. Ежелгі жә не орта ғ асырлардағ ы Қ азақ стан. А., 1995.

5. Мусин Ч. Қ азақ стан тарихы. А., 2008.

6. Мұ хамедов М.Б., Сырымбетұ лы Б. Қ азақ стан тарихы. А., 2007.

7. Ә білғ азы. Тү рік шежіресі. А., 1998.

8. Аманжолов К., Рахметов Қ. Тү ркі халық тарының тарихы. А., 1996.

9. Кычанов Е. Жизнь Темучжина, думавшего покорить мир. А., 1992.