Азақ хандығының құрылымы мен шаруашылығы.Мәдениеті.

1.Қ азақ хандығ ының қ ұ рылымы сатыдан тұ рады: жеті 2.Қ азақ хандығ ында ауылды: ауылбасы басқ арды. 3. ХVІ-ХVII ғ. Қ азақ хандығ ында ата- аймақ ты басқ арды: Ақ сақ ал 4.Қ азақ хандығ ында руды: рубасы басқ арды. 5.Қ азақ хандығ ында арысты: би басқ арды. 6.Қ азақ хандығ ында ұ лысты: сұ лтан басқ арды. 7. Қ азақ хандығ ында жү зді: хан басқ арды. 8. Қ азақ хандығ ында он немесеонбес аймақ тан қ ұ ралғ ан: ру. 9.Қ азак хандығ ындағ ы ұ лыстың билеушісі: сұ лтан. 10.Қ азақ хандығ ында арыс: бірнеше рудан тұ рды. 11.Қ азақ хандығ ында ұ лыс: бірнеше арыстан тұ рды. 12.Қ азақ хандығ ында жү з: бірнеше ұ лыстан тұ рды. 1З.Қ азақ хандығ ында хандық: ү ш жү зден тұ рды. 14.Қ азақ хандығ ында ата-аймақ: жеті атадан қ осылатын бірнеше ауылдан тү рды. 15.Қ азақ хандығ ында ауыл: туыстас, қ андас жақ ын адамдардан немесе бірнеше отбасынан тұ рды. 16.Ханды қ орғ ап жү ретін, ө зі елінен іріктеп алғ ан жасағ ы- Тө лең гіттер 17.Қ азақ жү здері ХV-ХVІ ғ: Тайпалар одағ ы негізінде қ алыптасты. 18.Жү з деген атау қ андай мағ ына береді? Тарихи-шаруашылық аймақ 19.Ұ лы жү здің мекендеген жері: Жетісу, Оң тү стік Қ азақ стан. 20.Орта жү здің мекендеген жері: Орталық, Солтү стік, Шығ ыс Қ азақ стан, Сырдарияның орта бойы 21.Кіші жү здің мекендеген жері: Батыс Қ азақ стан, Сырдарияның тө менгі ағ ысы 22.0рта жү зге жататын рулар: арғ ын, найман, уақ, керей, қ ыпшак, қ оң ырат. 23.Хан сайлаудын басты шарты: Шың ғ ыстың ұ рпағ ы болуы 24.Сайланғ ан ханның мал-мү лкін бө ліп алу дә стү рі: «Ханталапай» 25.Бейбітшілік жағ дайда ханның рұ қ сатынсыз жол берілмейді: Кешіп-конуғ а. 26.«Қ азақ» сө зі этникалық мағ ынағ а ие бола бастағ ан ғ асыр: XIV ғ. 27. Соқ палы аспаптар- даң ғ ыра, дауылпаз, шың дауыл, дабыл, аса таяқ. 28.1шекті музыкалық аспаптар- жетіген, шертер, домбыра мен қ обыз. 29.Хан сайлағ анда жұ рт жапа-тармағ ай жабылып, ханды кө терген киізді «Тә бә рік» (Ханталапай) етіп бө ліп алды. 30.Мал аурулары: ешкіде-кебенек, қ ойда-топалан, сиырда-қ арасан, жылқ ыда-жамандат, маң қ а, тү йеде-ақ шелек. 31.ХVІ-ХVII ғ.- Доспамбет, Марғ асқ а, Ақ тамберді, Шалкиіз, Бұ кар т.б. жыраулар ө мір сү рген. 32.1490 жылы Азов қ аласында дү ниеге келген жырау: Доспамбет ЗЗ.Тарихи танымдық жағ ы басым жырлар: «Ей, Ақ тамберді, Қ абанбай», «Бекболат биге», «Бө гембай ө ліміне». 34.Қ азақ станда ислам дінінің тез қ анат жая бастауына жә не бір себеп-Ислам дінінің суфизм тармағ ының таралуы, себебі суфизм шаманизмге жақ ын. 35.Қ азақ та тұ рғ ын ү йдін 2 тү рі: киіз ү й, кыста жылы ү йде тұ рғ ан. Жазғ ы ү йдің 2 тү рі болды. Зб.Лирикалык эпостық жырлар- «Қ озы Кө рпеш-Баян сұ лу», «Айман-Шолпан», «Қ ыз Жібек», «Кү лшеқ ыз», «Мақ палқ ыз». 37.Тү рік ғ алымы Сейфи- қ азақ тарда 200 мың нан астам адам ислам дінін ұ стағ андарын жазғ ан. 38.1558-60ж. Қ азақ станда болғ ан ағ ылшын кепесі Дженкинсон қ азақ тарды: «Ислам дініне сенетін халық тар», - деп жазады. 39.Қ азақ тың ханын сайлауғ а барлық рудан қ атысты: Атақ ты, сыйлы шонжарлары. 40.Қ азақ хандығ ы таптық негізгі екі топ. Олар: Феодалдар мен қ арапайым халық. 41.Кө ктеу дегеніміз: кө ктемдегі жайылым. 42.Қ ыста кө шіп-қ онғ ан қ азақ ауылдары ү шін ең қ ауіптісі: жү т. 43.Таза малмен айналысатын шаруашылық: Кө шпелі. 44.ХVІ-ХVІІ ғ. тү йе мен қ ой-ешкілер ү шін қ ыстық жайылымғ а таң далғ ан жер: Қ ызылқ ұ м шө лі. 45.Қ озы кө ш дегеніміз: Жас телдерді аман сақ тау ү шін кү ніне 8-10 шакырым кө шіп отыру. 46.Қ озылардың жү нін қ ырқ атын мезгіл: «Қ озы кү зем». 47.Кө шпелі қ азақ тар суық басталысымен кешті: Кү зеуге. 48.Малы жоқ, кө шіп қ онуғ а кө лігі жоқ, егіншілікпен айналысатын кедей: жатақ. 49.Қ уаң шылдық жылдары қ асиетті бұ лақ басына ақ қ ұ йып кө ктен жаң быр сұ рау ырымының атауы: тасаттық. 50.Ислам Қ азақ станда VIII ғ. тарай бастағ анымен, халық тың жү рек тү кпіріне XIX ғ. аяғ ына дейін толық жете қ оймағ аны жө нінде ө з пікірін жазғ ан қ азақ тың тұ ң ғ ыш ғ алымы: Уә лиханов 51. XIV ғ. аяғ ы мен XV ғ. І-ші жартысында қ азақ деген этносаяси қ ауымдастық тың болғ анын жазғ ан: Рузбихан. 52.Ө збек ұ лысында XV ғ. ер жү ректері қ азақ тар екенін жазғ ан тарихшы: Рузбихан. 53.Қ азақ халқ ының этникалық жағ ынан қ алыптасуында басты рө л атқ арғ ан: Ақ Орда тайпалары. 54.ХІІІ ғ асырғ а дейін «қ азақ» атауының колданып келген мағ ынасы: Еркін адамдар 55.Қ азақ халқ ының қ ұ рамына енген ру-тайпалар ө з таң баларын салғ ан жартас: Танбалы Нұ ра 56.«Алаш» сө зін жиі кездестіретін қ азақ халқ ының аң ызы: «Алаша хан» 57.«Қ азақ халқ ының жузге бө лінуі, қ азақ мемлекеті қ ү рылғ аннан кейінгі кезде ө з жерін қ орғ ау қ ажеттілігінен туғ ан»-деп жазғ ан қ азақ тын тұ ң ғ ыш ағ артушы ғ алымы: Ш.Уә лиханов 58.«Қ азақ» сө зі этникалық мағ ынағ а ие бола бастағ ан ғ асыр: XIV ғ асыр 59.Қ азақ халқ ының қ ұ рылымына байланысты «қ азақ» атауы біржола этникалық сипатқ а ие болғ ан уакыт: XV ғ асырдын II жартысы 60.Қ азақ тың халық болып кұ рылуына ә сер еткен біріккен этникалык топ: қ ыпшақ тар тайпалар одағ ы жә не ү йсін тайпалар одағ ы 61.Жә нібек, Керей хандарымен бірігіп кө шкен ру-тайпалардың алғ ашқ ы атауы: езбек-қ азақ тар. 62.Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қ азақ» сө зінің мағ ынасы: мық ты, берік, алып. 63.«Ү ш жү з» аң ызы бойынша қ азақ халқ ы ру-тайпаларының ө з таң баларын салғ ан жері: Таң балы Нұ ра. 64.«Қ азақ жү здерінің кұ рылу себебі, олар (қ азақ тар) кө шіп-қ онып жү рген жерлерінде ө з қ ұ қ ық тарын корғ ау ү шін одақ тар қ ұ рғ ан» деп жазғ ан: Ш.Уә лиханов. 65.Қ азақ жеріндегі ру-тайпалардын XV ғ асырдың басындағ ы басқ а хандық тарғ а ауа кө шуінің басты мақ саттары: Ру-тайпалармен бірігу, тыныштық та ө мір сү ру ү шін. 66.XV ғ асырда кыпшақ қ аң лы, арғ ын, қ оң ырат, дулат т.б. қ азақ рулары мен тайпаларының ө кілдері ө мір сү рген жер: Тү ркістан аймағ ы. 67.0рталық, Солтү стік, Оң тү стік Қ азақ стан қ ыпшақ тайпалар одағ ы мен Оң тү стік- шығ ыс Қ азақ стан ү йсіндер одағ ының бірігу нә тижесінде кұ рылғ ан халық: Қ азақ 68. «Қ азақ» сө зі хорасан тү ркімендері арасында этникалық сипатта колданылғ ан тә різді» -деп жазғ ан тарихшы: Б.Е.Кө меков. 69.ХІІІғ асырдың басында жасалғ ан мә млү ктік Египет мемлекетінің «араб-қ ыпшақ» сө здігінде «қ азақ» сө зіне берілген тү сіндірме: Еркін, кезбе. 70.ІХ-Х ғ асырлар аралығ ында алғ аш рет айтылғ ан қ азақ халқ ының ұ раны: Алаш 71.Алғ ашқ ы кезде «қ азақ» атауының орнына қ олданылғ ан сө з: Алаш 72.ІХ-Х ғ. «қ азақ» атауы ә леуметтік мағ ынада қ олданылғ ан жер: Шығ ыс Дешті Қ ыпшақ та 73." Алаш" сө зі шамамен алғ аш рет айтылды: ІХ-Х ғ. 74. Қ азақ жү здерінің қ ұ рылу себебін жазғ ан ғ алым: Ш.Уә лиханов. 75.ХІV-ХV ғ асырларда Қ азақ станда мекендеген ру-тайпалардың ауызша таралғ ан ә дебиет туындыларының ғ ылыми атауы: Фольклор. 76.Қ уаң шылдық жылдары жасалғ ан ырым: тасаттық 77.Қ азақ станның байырғ ы тұ рғ ындардың тү сінігіндегі аспан ә лемінің мағ ынасы: Кө к тә ң ірі. 78.Тіл-кө з тиюге байланысты Сақ талып қ алғ ан нанымның атауы: Бойтұ мар. 79.ХVІ ғ. ортасында Шың ғ ыснаманы жазғ ан: Ө теміс қ ажы. 80.ХVІ-ХVП ғ. Қ азақ -моғ ол қ арым-қ атынастарының тарихы баяндалғ ан «Тарих» атты ең бектің авторы: Шах-Махмұ д Шорас. 81.Шах-Махмұ д Шорастың «Тарих» атты ең бегінде - Бұ йдаш, Хақ назар, Тә уекел, Есім, Жә ң гір кезең і мен қ азақ -моғ ол қ атынастары баяндалады. 82.1665 ж. «Тү рік шежіресін» жазғ ан- Ә білғ азы. 83.XVI ғ. 40 жылдары Усман Кухистанидың жазғ ан кітабы: «Тарих-и-Абулхайыр-хани». 84.Қ азақ тың батырлар жырлыры: «Ер Тарғ ын», «Ер Сайын», «Қ амбар», «Алпамыс», «Ер Косай», «Тө рехан», «Телағ ыс», «Қ ұ бағ ұ л». 85.Халық арасында кең тарағ ан ертегілер: «Ертө стік», «Қ ұ ламерген», «Алтын сақ а», «Аламан мен Жоламан», «Асан қ айғ ы», «Қ арамерген». 86.Еділ мен Жайық ты мақ тап, елге жайлылығ ын суреттеген Қ азтуғ анның жыры: «Алаң да алаң, алаң жұ рт». 87.0йраттарды жең уге ү лес косқ ан, «Ә мірің катты, Есім хан» атты жырдың авторы: Жиембет. 88.Жеті мың жолдан тұ ратын Марғ асқ а жыраудың жыры: «Ең сегей бойлы ер Есім» 89.Қ.Жалайыридің 1600-1602 ж. жазғ ан ең бегі: «Жылнамалар жинағ ы» («Жамиат-тауарих»). 90.Қ.Жалайыри «Жылнамалар жинағ ы» атты ең бегін сыйғ а тартты- Е.Годуновқ а. 91.Қ азақ тар 6 ай қ озғ алмай отырғ ан тұ рақ тү рі: қ ыстау. 92.Қ азақ тар кө ктеу, жайлау, кү зеуде- 2 айдан тұ рақ тағ ан. 93.Арасы ұ зақ жайылым тү рі- кө ктеу мен жайлау. 94.Келіндердің ү йдің ү лкен-кішілерінің аттарын атамай, оларғ а басқ аша ат кою. ғ ұ рпы- «ат тергеу». 95.Қ азақ тар ү шін астрономиялық сағ ат жә не оғ ан карап кезек ауыстырылғ ан жұ лдыз- «Жеті қ арақ шы». 96.Тү ндегі жү ріс бағ ытын бағ дарлайтын жұ лдыз: «Темірқ азық». 97.Қ азақ тар Меркурийді- «Таң жү лдызы», кейде «Кіші Шолпан» деп атағ ан. 98.14-16 ғ ғ. Шығ ыс Дешті-Қ ыпшақ Жетісу, Оң тү стік Қ азақ стан қ алай аталды? Тү ркістан. 99.15-17 ғ ғ. Шығ ыс Дешті-Қ ыпшақ тың " сауда айлағ ы" Сығ анақ 100.15-17 ғ ғ. Қ азак хандығ ы билеушілерінің стратегиялық пункті: Созақ 101.18 ғ. Қ азақ хандығ ында қ орғ аныс жү йелерімен белгілі болды? Сауран. 102. Қ азақ хандығ ының алғ ашқ ы қ ү рылғ ан кезең інде Сығ анақ қ аласы қ андай роль аткарды? Астана. 103. Малдың қ ар астынан тамақ табу тә сілі: тебіндеу. 104.Кұ спен аң ғ а шығ у: саят. 105." Жеті Жарғ ы" бойынша еркек адамның ө ліміне қ анша мал айып тө ленді? 1000 бас мал. 106.Кү йеуі кайтыс болғ анда оның ә йелін не ү лкен, не кіші бауырына немесе жақ ын туысына қ осу дә стү рі қ алай аталады? Ә мең герлік. 107. Тә укенің заң ы бойынша егер жауапқ а тартылушы айыпты ө тей алмаса, оғ ан не қ олданды? Айыпты қ ауым болып тө леді. 108.Салық тың «ұ шыр» деген тү рін ү стем таптың қ ай ө кілдері жинады? Молдалар 109.15-17ғ ғ сұ лтандар ө з ұ лыстарында қ андай биліктерді иемденді? сот билігі, ә кімшілік. 110.Хан мен сұ лтандардың пайдасына шариғ атқ а негізделіп салынғ ан салығ ы: Зекет. 111.Мардикар деген не? Қ оғ амдық жумыс 112. Қ азақ қ оғ амында кедейленіп, ірі байларғ а тә уелді болғ андарды қ алай атады? Қ оң сы. 113." Қ ұ н" деген не? Адам ө лтіргені ү шін мү ліктік ө тем тө леу. 114.15-17 ғ ғ Қ азақ хандығ ында кек алу заң ы бірінші орында тұ рды. Кек алу " Қ анғ а-қ ан" ұ ранымен сот шешімі арқ ылы жү зеге асты. Сот шешімін кім орындады? Бү кіл ру. 115. Мал мен заттарды ұ рлау Тә уке ханның заң дарында ауыр қ ылмыс болып табылды. Қ ылмыскерді қ алай жазалады? Дү ре соқ ты. 116.Қ ыздардың уйлену тойындагы бас киімін атаң ыз: Сә укеле. 117. Тұ рмысқ а шық қ ан соң 1 жылдан кейін ә йелдер кандай бас киім киді? Желек. 118. Нысанағ а кү міс қ ойып садақ пен ататын ұ лттық ойын тү рі: Жамбы ату. 119. Кү йеу бала болашақ енесіне қ андай сыйлық берген? Сү т ақ ы. 120. Қ азақ қ оғ амында феодалдар тобының анағ ұ рлым кө п бө лігі қ ай ә леуметтік топтан қ ұ ралды? Байлар. 121. Сығ анақ маң ында. Шайбани ә улетінен шық кан хандарды жерлеген, кесенелер кешені болды 122. Осы жерлердегі кесенелердің бірінде Ә білхайыр хан жерленген. Ол қ ай кесене? Кө к кесене 123. Бай адамдардың малын кедейлерге бағ у ү шін беру: сауын. 124. Жұ т немесе басқ а табиғ и апаттарғ а байланысты малы қ ырылса, ө з туысқ андарынан кө мек сұ рау қ ұ қ ығ ы қ алай аталады? Жылу. 125. Асар дегеніміз не? Жақ ын адамдардын бір-біріне ө те қ ауырт, кажетті жү мыс кезінде кемекке келуі. 126.Сойырғ ал дегеніміз не? Жерді шартты тү рде сыйғ а тарту 127. Қ асиетті бұ лақ басына ак кұ йып кектен жаң быр сұ рау ырымының атауы: тасаттық. 128. ХІІІ-ХVШ ғ ғ. Ошақ тың тү рі: тандыр.