Сұрақ Салықтардың түсінігі және белгілері

Салық қ ұ қ ығ ы жә не мемлекеттің салық қ ызметі.

Мемлекеттің ө міріндегі салық тардың тү сінігі жә не ролі

Мақ сат – мемлекеттің ө міріндегі салық тардың орнын жә не ролін анық тау.Салық қ а сипаттама беру.Салық тарды жә не басқ а міндетті тө лемдердің айырымды жә не ұ қ сас белгілерін белгілеу керек.

Жоспар:

1 Салық тардың тү сінігі жә не белгілері

2 Бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдер

сұ рақ Салық тардың тү сінігі жә не белгілері

Мемлекеттің бюджет жү йесінің аса маң ызды қ ү раушы негізі мемлекеттің салық тық қ ұ қ ығ ының кө мегімен мө жбү рлеу арқ ылы алынатын міндетті тө лемдер - салық тар, алымдар, баждар, тө лемакылар жә не т.б., яғ ни жинактап айтқ анда салық тық тү сімдер болып есептелінеді. Салық тар мен бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдердің экономикалык-қ ұ қ ық тық маң ызы олардық тө ленілуіне байланысты туындайтын каржылық -экономикалық жә не қ ұ кық тык катынастарда, яғ ни салық телеушілердін мемлекетке салыктық тө лемнің затын (сомасын) берулері кезінде салық зандарымен белгіленген салық тық кұ кық тық қ атынасқ а қ атысушы мемлекет пен салық тө леушілердің арасында туындайтын қ атынастарда жарқ ын кө рініс табады.

Салық тар экономикалык жә не ә леуметгік-саяси катынастарды ө зінің бойында жинақ таушы кү рделі ә рі коғ ам ө мірінің кө п аспектілі қ аржылық -кү кық тық қ ұ былысы болып табылады. Сондық тан ол ө зіне тә н кептеген айрыкша белгілерімен ерекшеленеді.

Салық тардың белгілері:

- тү сім кө зі жалпы ұ лттық табыстың белгіленген бө лігі болып табылатын тө лем;

- міндетті телем;

- жекелей — эквивалентсіз тө лем;

- қ айтарылмайтын тө лем;

- мемлекет кірісін қ алыптастыратын тө лем;

- ұ дайы тө лем;

- мә жбү рлі тө лем;

- заң жү зінде белгіленген тө лем;

- қ ұ қ ық қ а сай тө лем;

- жү зеге асырылуы кезінде тө ленетін салық сомасының меншік нысанының ә ркашанда мемлекетгік меншік нысанына ауысуымен (ө згертілуімен) кө рініс табатын тө лем;

- мө лшері алдын ала айқ ындалғ ан тө лем;

- қ аттаң белгіленген мерзімде жү зеге асырылатын тө лем;

- ө те тұ ракты салыктык міндетгемелер туындататын тө лем; |

- белгіленіп, бекітілуі кезінде нақ ты салык тө леушілердің | тө лем қ абілеттілігі есепке алынатын тө лем;

- ақ шаның телем қ ұ ралы ретіндегі функциясын (акша нысанындағ ы кұ нның біржақ ты козғ алысын) кө рсететін тө лем;

- жү зеге асырылуы заң и жауапкершілік шараларымен қ амтамасыз етілетін тө лем;

- тек кұ кыктық нысанда болатын тө лем;

- біржақ ты-ө ктем тө ртіппен мемлекет белгілеген тө лем;

- жү зеге асырылуы салык тө леушінін заң и міндеті болып табылатын тө лем;

- жекелей-айкындалғ ан сипаттағ ы тө лем;

- материалдық -заттай тө лем;

- ә рдайым фискальдык нысанда болғ андық тан салық ә кімшілігін жү ргізуге қ олайлы ә мірлі сипаттағ ы тө лем;

- мемлекет тарапынан заттандырылғ ан объективті экономикалык категория, яғ ни мемлекеттік казынаны толық тыру мақ сатында тиісті мемлекеттік билік тармағ ы ұ йымдастырып, қ ұ қ ыктык негіздеген ақ ша қ аражаттарының арналы ағ ымы;

- ә леуметтік бағ дарлы нарық тык экономиканың негізінде жасалынатын демократиялық коғ амның ө німі;

- табыстарғ а салынуына байланысты тікелей, ал тұ тынуғ а (шығ ынғ а) салынуына қ арай жанама болып бө лінетін тө лем;

- салық тө леушінің экономикалық -қ аржылык жай-куйіне қ атысты функция;

- реттеуші сипаттағ ы экономикалық стимул жә не мемлекетгік бюджеттің материалдық -заттай қ аражаттарының кезі;

- қ оғ амдағ ы бө лу жә не қ айта бө лу катынастарын білдіретін экономикалык категория;

- мемлекеттің салық тық қ ұ кығ ына сай мә жбү рлеп алына отырып, бюджет жү йесінің мызғ ымас материалдық, негізін қ ү райтын тө лем;

- бірың ғ ай салық жү йесін білдіретін мемлекеттік дең гейдегі жә не жергілікті салык салу жү йелеріне байланысты мемлекетгік жә не жергілікті болып кө рініс табатын телем болып саналады.

Сонымен салық мемлекет тарапынан біржакты шығ арылғ ан заң дардың негізінде, сол заң дарда айкындалғ ан нақ тылы мө лшерде жә не катаң белгіленген мерзімдерде, Республикалык немесе жергілікті бюджет кірісін калыптастыру максатында салыктык міндетгемелерін орындауғ а тиісті занды жә не жеке тұ лғ алардан жү йеленген ө рі тұ рақ ты тү рде уә кілетті мемлекетгік органдар алатын баламасыз, кайтарымсыз, ақ шалай (кейде зат-тай) міндетгі тө лем болып табылады.

Салык салу процесінде нақ тылы салық тө леуші орындауғ а тиіс салық тык, міндеттемелер салық тык заң актілерінде белгіленген ә рбір салық тың қ ұ рамдас бө ліктерінің жиынтығ ы –салык элементтері аркылы айқ ындалады.

Салык телеушінін (оғ ан катысты заң и фактілерге сә йкес) салык тө леу жө ніндегі мемлекет алдындағ ы міндетін оның салыктык міндеттемелерінде нақ тыландыратын, республикалық немесе жергілікті бюджетке тө ленетін салық тык тө лем сомасына байланысты салық тық міндеттемені жә не оның орындалуын айкындайтын, сондай-ак мемлекеттің салық жү йесіндегі ә рбір салыктын ә леуметтік-экономикалык жә не заң и мә нжайының тектік белгілерін, қ олданылу тә ртібін ашып кө рсететін Қ Р Салык кодексінде белгіленген ә рбір салық тың кұ рамдас бө ліктерінің кешені — салық элементтері болып есептелінеді.