Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Активные глаголы

Знай эти глаголы

основа перевод Наст.вр Прошед.вр
ал возьми получай ал а алды
ә зерлә приготовь ә зерл и ә зерлә де
бир дай бир ә бир де
тә рҗ емә ит переведи тә рҗ емә итә тә рҗ емә итте
булыш помогай булыш а булышты
җ авап бир отвечай җ авап бир ә җ авап бирде
йокла спи йокл ый йоклады
йө гер бегай йө гер ә йө герде
йө р ходи, катайся йө р и йө рде
кайт вернись кайт а кайтты
кил приходи кил ә килде
кит уходи кит ә китте
куй Положи поставь ку я куйды
сал Сними, клади сал а салды
сора спроси сор ый сорады
тың ла слушай тың л ый тың лады
укы читай, учись укы й укы ды
уян проснись уян а уянды
чиш решай чиш ә чиште
чык выйди чыг а чыкты
шу Катайся (зимой) шу а шуды
эч пей эч ә эчте
эшлә работай эшл и эшлә де
яз пиши Яз а яз ды
яса делай яс ый ясады

 

Склонение существительных по падежам

Килешлә р

        минем аның
синең алар ның
Б.к И.п кем? нә рсә? кто? что? - -м, –ым –ем -ң, -ың, -ең -ы, -е -сы, -се
И.к Р.п кемнең? нә рсә нең? кого? чего? чей? у кого? у чего? -ның -нең
Ю.к Д.п кемгә? нә рсә гә? кая? кому? чему? куда? на (в) кого? на (во) что? -га -гә -ка кә -а -ә -на -нә
Т.к В.п кемне? нә рсә не? кого? что? -ны -не
Ч.к Ис.п кемнә н? нә рсә дә н? кайдан? от кого? от чего? откуда? из чего? кого? чего? по чему? -дан -дә н -тан -тә н -нан -нә н -нан -нә н -ннан -ннә н
У.-в.к М.вр.п кемдә? нә рсә дә? кайда? кайчан? у кого? у чего? где? когда? на (в) чем? на ком? -да -дә -та -тә -да -дә -нда -ндә
Т.п кем (нә рсә) белә н? кем? чем? с кем? с чем? Б.к+ белә н Б.к.+ булып (профессия)
П.п кем(нә рсә) турында? о ком? о чем? Б.к+ турында
                 

Сущест. + множ.ч. +личное окон. + падеж. окон.

Фигыль формалары

Данные окончания присоединяются к основе глагола!

Фигыль формасы кушымчалары 3 мисал
Хә зерге заман хикә я фигыль -а, -ә –ый -и (что делает?) Укый булышасө йлә шә
Билгеле ү ткә н заман -ды -де -ты -те(что сделал?) Язды килдесө йлә ште
Билгесез ү ткә н заман -ган -гә н -кан -кә н Кү ргә н сө йлә шкә н булышкан
Билгеле килә чә к заман -ачак -ә чә к ячак -ячә к Язачакукыячакбулышачак
Билгесез килә чә к заман -ыр –ер –р –ар -ә р Бирербарыр килер
Исем фигыль --у -ү Язубулышуйө зү
Шарт фигыль -са -сә Барса булышса бирсә
Хә л фигыль (1 форма) -ып, -еп, -п Барып, уйнап, катнашып
Хә л фигыль (3 форма) -гач -гә ч -кач -кә ч Кү ргә ч ашагачбеткә ч
Инфинитив -ырга -ергә -ә ргә -арга -рга -ргә Шө гыльлә нергә булышыргакарарага
Сыйфат фигыль -ган -гә н -кан -кә н Барган машинаэшлә гә н кеше, аралашкан дус
Боерык ф-ль Син – Сез –ыгыз -егез -гыз -гез Ул –сын -сен Син кара сезкарагызул карасын

Основа гл. + окончания формы + лич.ок.

Сколько стоʹ ит (рубль стоиʹ т) Ничә сум тора?
Сколько время? (спрашивают время по часам) Сә гать ничә?
Сколько по времени делает? (едет, готовит,...) Ничә сә гать бара, …, …
Во сколько...? Ничә ДӘ?
Открывается ачыла
Закрывается ябыла
Что-то начинаетСЯ Кино башлаНа.
Начинает делать(писать)= начинает и делает язА башлый
Расположен урнашкан
Будь - будьте, быть, был, бывает, будет=состоится Бул- булыгыз, бул ырга, бул+ды+ …, бул+а+…, бул+ыр+ …
   

Запомнить слова!

Активные глаголы

глагол Настоящее вр основа
Встаю торам тор
Убираю=собираю җ ыям [җ ыйам] җ ый
Делаю зарядку … яс ый м … яса
Кушаю аш ый м аша
Пью эчә м эч
Иду, еду барам бар
     
Слушаю тың л ый м тың ла
Учу наизусть ятл ый м ятла
Решаю чишә м чиш
Отвечаю (даю ответ) җ авап бирә м җ авап бир
Учу ө йрә нә м ө йрә н
     
Читаю, учусь ук ый м ук ы
Пишу язам яз
Пою жырл ый м жырла
Танцую би и м бие
Перевожу тә рҗ емә итә м тә рҗ емә ит
Повторяю кабатл ый м кабатла
     
Общаюсь аралашам аралаш
Участвую катнашам катнаш
Занимаюсь шө гыльлә нә м шө гыльлә н
Разговариваю сө йлә шә м сө йлә ш
     
Играю уйн ый м уйна
Катаюсь шуам йө рим шу йө р
Плаваю йө зә м йө з
Бегаю йө герә м йө гер
Прыгаю сикерә м сикер
     
Возвращаюсь кайтам кайт
Работаю эшл и м эшлә
Помогаю булышам, ярдә м итә м булыш, ярдә м ит
Хожу, гуляю йө р и м йө р
иду барам бар
     
Мечтаю хыялланам хыяллан
Хочу, желаю телим телә
Выбираю сайл ый м сайла
Нравится ош ый оша
     
Знакомлюсь танышам таныш
Встречаюсь очрашам очраш
Люблю яратам ярат
скучаю сагынам сагын
Звоню шалтыратам шалтырат
 
Приглашаю чакырам чакыр
Готовлю ә зерл и м ә зерлә
Кладу, ставлю куям = [куйам] куй
Угощаю сыйл ый м сыйла
 
Берегу, охраняю сакл ый м сакла
Беру, покупаю алам ал
Поздравляю котл ый м котла
Даю бирә м бир
 
Отдыхаю ял итә м ял ит
Смотрю... кар ый м кара
Ложусь спать йокларга ятам йокларга ят
Болею авыр ый м авыр
 
Выхожу чыгам Чыг(к)
ухожу китә м кит
захожу керә м кер
прихожу килә м кил

 

Профессия һ ө нә р
Учитель укыт учы
Строитель тө з ү че
Врач табиб
Воспитатель тә рбия че
Продавец сатучы
Кем работает? Кем булып эшли?
   
Соревнование, состязание ярыш
Победа җ иң ү
Место (получил, взял=беру) урын
   
Выставка кү ргә змә
Рисунок рә сем
Художник рә ссам
Стих шигырь
Поэт шагыйрь
   
Урок дә рес
Одноклассник сыйныф+таш (классташ)
Кружок круг круглый тү гә рә к
Оценка билге
   
Подарок бү лә к
Праздник бә йрә м
Счастье бә хет
Успех уң ыш
Здоровье сә ламә тлек
Сборник = книга җ ы е нтык [җ ы й ынтык]
Собрание җ ы е лыш [җ ы й ылыш]
   
Предлоги= послелоги(бә йлек, бә йлек сү злә р)
с ә ни белә н (мин ем, син ең, аның,... белә н !! алар белә н
о турында(мин ем, син ең, аның,... турында !! алар турында
За=для Ө чен -------///------
через аш а, аркылы
По: буйлап, буена, буенча
Шагает, идет, двигается буйлап
На протяжении чего-нибудь дә рес, ел, кө н буена, буенча
По биологии, по телефону (откуда- кайдан?) -дан-дә н, тан-тә н, нан-нә н, ннан-ннә н
Скучает по маме Кемнесагына
   
до -га-гә, ка-кә, на-нә, а-ә КАДӘ Р, тикле, таба
после -дан-дә н, тан-тә н, нан-нә н, ннан-ннә н СОҢ
В, на (где? - кайда?) на парте парта-да, -дә, та-тә, нда-ндә
Из, от (откуда? – кайдан?) Парта+дан, -дә н, тан-тә н, нан-нә н, ннан-ннә н
В, на (куда? –кая?) на улицу Урам+га - -г
Верх, вверх, на верху, с верху Ө с, ө стенә, ө стендә, ө стеннә н
низ ас
около, рядом ян
перед ал
зад арт
середина урта
между ара
<== предыдущая лекция | следующая лекция ==>
Павел николаевич милюков | Даты: 25.10.2013, 28.12.2013, 03.01.2014, 21.03.2014, 30.04.2014, 20.06.2014, 25.07.2014, 15.08.2014
Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.007 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал