Радиациялық апат салдарынан халықтың сәуле соққысына ұрынуын азайтуға бағытталған талаптар

58. Радиациялық апат орын алғ анда немесе радиоактивті ластану анық талғ анда оның салдарынан болатын сә уле соқ қ ысына ұ рынуды азайту қ оршағ ан ортаны жә не немесе адамдарды қ орғ ау ү шін қ орғ ану шаралары қ арастырылады.

Егер сә уле тудырушының дозасы аз уақ ыт ішінде (2 тә улік) ө те тез жоғ арлап жоғ арғ ы дең гейге дейін кө теріліп (6 кесте) зиянды белгілері біліне бастаса, онда тез арада іске араласу керек қ орғ ау шараларын. Мұ ндай жағ дайда жасалғ ан қ орғ ау шараларынан денсаулық қ а келетін пайда, ол келтіретін залалдан кө п болуы керек.

№ 6 кесте

Шұ ғ ыл тү рде қ орғ аныс шараларын талап ететін сә улеленудің болжам дең гейі

59. Егер жылдық жұ тылу мө лшер белгіленген мә ннен жоғ ары болса жә не маң ызды детерминирленген ә сер қ аупін тудыратын болса, созылмалы сә улелену кезінде ө мір бойына жеке бас ө мірін қ орғ ау маң ызды болып табылады.

№7 кесте

Маң ызды детерминерленген ә сер қ аупін тудыратын сызылмалы сә улелену дең гейі

60. Тұ рғ ындарды уақ ытша тұ рғ ан жерінен кө шіру кезінде іске араласу дең гейі мынағ ан тең: егер айына алатын дозасы 30 мЗв болса, онда кө шіру жұ мысые бастау керек, ал кө шіруді тоқ тату ү шін айлық доза 10 мЗв дейін тө мендеуі керек. Егер бір айда жиналатын доза жыл бойы жоғ арыда кө рсетілген дең гейден тө мендемейтін болса, онда тұ рғ ындарды тұ рғ ан жерінен тұ рақ ты тү рде кө шіруге шешім қ абылдау керек.

61. Радиацияғ а қ арсы араласу кезінде мө лшер шегі (№2 кесте) қ олданылмайды.

62. Апат салдарынан радиациялық ластану ү лкен аумақ ты қ амтығ анда, радияциялық жағ дайды бақ ылау жә не болжау арқ ылы радиациялық апат аймағ ы анық талады. Радиациялық апат аймағ ында радиациялық жағ дайғ а бақ ылау жасалып, халық тың сә уле соқ қ ысына ұ рыну дең гейін азайту ү шін шаралар жү ргізілуі тиіс.

63. Территорияның радиоактивті ластануына ә келетін ірі радиациялық апат уақ ытында халық ты қ орғ ау ә дістері туралы шешім қ абылдау. № 8 кестеде кө рсетілген А жә не Б дең гейін ластану дең гейімен жә не қ орғ ау шараларымен алдын алынып жатқ ан болжамды мө лшермен салыстыру негізінде жү ргізіледі.

№ 8 кесте

Радиациялық апаттың бастапқ ы кезең інде жедел шешім қ абылдаудың белгілері

* Бұ л доза қ алқ анша безі ү шін ғ ана

№ 9 кесте

Шешім қ абылдауғ а арналғ ан белгілер

Алдын алу қ орғ аныс щараларының нә тижесінде сә улелену дең гейі А дең гейінен аспаса, онда адамның қ алыпты ө мір сү руіне, территорияның шаруашылық жә не ә леуметтік қ ызметіне ә сер ететін қ орғ аныс шаралары жү ргізілмейді.

№ 10 кесте

Апат болғ аннан кейінгі бір жыл ішінде ластанғ ан тағ ам ө німдерін қ абылдауды шектеу туралы шешім қ абылдаудың белгілері

Радионуклидтер	Тағ ам ө німдеріндегі радионуклидтердің меншікті белсенділігі кБк/кг
	А дең гейі	Б дең гейі
, , .
	0, 1	1, 0
, , ,	0, 01	0, 1

Егер қ орғ аныс шараларымен алдын алынып жатқ ан сә улелену А дең гейінен асып, бірақ Б дең гейіне жетпесе, онда қ орғ аныс шаралары негіздеу жә не оптимизациялау принципі бойынша нақ ты жағ дайды жә не жергілікті жағ дайды ескере отырып жасалады.

Егер сә улелену дең гейі тұ рғ ындардың қ алыпты ө мір сү ріне шаруашылық жә не ә леуметтік қ ызмет теорияларына келтіретін кедергіге қ арамастан жү ргізіліп, қ орғ аныс қ ұ ралдары қ олданылады.

64. Ұ зақ сақ талатын радионуклеидтармен кең кө лемде территорияның ластануына ә келген радиациялық апаттың соң ғ ы дең гейінде қ орғ аныс туралы шаралар радиациялық жағ дайды жә не нақ ты ә леуметтік-экономикалық, жағ дайды ескере отырып қ абылданады 6 қ осымша

65. Уран мен плутонидің жә не басқ а да трансурандық элементтердің ыдырауына ә кеп соқ тыратын апат кезінде, шектеулі шараларды қ олдануғ а шешім мен ыдырау дең гейін анық тайтын белгілер арнаулы нормативті қ ұ жаттар арқ ылы анық талады.