Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Грейвс ауруы
|
|
Грейвс ауруы (ГА, Базедов ауруы, жайылмалы уытты жемсау) — тиреотропты гормон (ТТГ) рецепторларына қ арсы антиденелердің ө ндірілуінен дамитын, клиникалық Қ Б зақ ымданғ аннан тиреотоксикоз синдромының дамып, экстратиреоидты патологиямен (эндокринді офтальмопатия, перитибиальды микседема, акропатия) бірге кө рінетін жү йелік аутоиммунды ауру (3.5 кесте). Ауру алғ аш рет 1825 ж. Калеб Парримен, 1835 ж. — Роберт Грейвспен, 1840 ж. — Карл фон Базедовпен суреттелген болатын.
3.5 кесте. Грейвс ауруы
| Этиологиясы | Белгісіз; HLA-DR3, HLA- DQA1*0501 гаплотиптерімен ассоциация, протективті гаплотип: HLA-DQA1*0701. |
| Патогенезі | Тиреотоксикоз синдромы мен ретробульбарлы шелмайда қ абынулық ө згерістердің дамуымен сипатталатын ТТГ рецепторларына ынталандырушы антиденелердің ө ндірілуі. |
| Эпидемиологиясы | Ә йелдер 10 есе жиі ауырады, ә сіресе 20 мен 50 жас аралығ ында. Қ алыпты йод қ абылдайтын аймақ тарда тиреотоксикоздың таралуы-ә йелдердің 2%-да, ГА жаң а жағ дайларының жиілігі- жылына 1000 ә йелдердің 3-де. |
| Басты клиникалық кө ріністері | Тахикардия, суправентрикулярлы аритмия, жү рек жеткіліксіздігі, тә беті жоғ ары бола тұ ра дене салмағ ының тө мендеуі, бұ лшық еттік ә лсіздік, тремор, тершең дік, қ озғ ыштық, жылауық тық, тиреотоксикоздың кө здік симптомдары, эндокринді офтальмопатия. |
| Диагностикасы | ТТГ↓, Т4 жә не Т3 ↑, эндокринді офтальмопатия, Қ Б кө лемінің жайылмалы ұ лғ аюы, Қ Б сцинтиграфиясы бойынша 99mТс сің ірілуінің жайылып кү шеюі, ТТГ рецепторларына қ арсы антиденелер. |
| Салыстырмалы диагностикасы | Тиреотоксикозбен дамитын басқ а аурулар. |
| Емі | Тиреостатикалық терапия (тиамазол, пропилтиоурацил), тиреоидэктомия (Қ Б субтотальды резекциясы), 131I-пен терапия. |
| Болжамы | Тұ рақ ты эутиреозғ а қ ол жеткізгенде болжамы жақ сы. Тиреостатикалық терапиядан кейін сауығ ып кету мү мкіндігі — 25–50 %. Радикалды ә дістерді қ олданғ аннан кейін тұ рақ ты тиреоидты гормондар препараттарымен орынбасушы терапия. |
Қ азіргі таң да ГА терминінің орнына дә стү рлі тү рде жайылмалы уытты жемсау термині қ олданылады, дегенмен оның да бірқ атар кемшіліктері бар. Біріншіден, ол қ алқ анша бездің макроскопиялық (жайылмалы жемсау) жә не қ ызметінің (уытты) ө згерісін ғ ана сипаттайды, ал бұ л ГА ү шін міндетті болып табылмайды: бір жағ ынан, без ұ лғ аюы дамымауы мү мкін, екінші жағ ынан жайылмалы да болмауы мү мкін. Сонымен қ атар, тиреотоксикозбен сипатталатын Қ Б жайылмалы ұ лғ аюы басқ а ауруларда да дамуы мү мкін. Жай уытты жемсау терминінің орнына «ауру» терминін қ олдану дұ рыс, себебі бұ л ү рдістің жү йелі аутоиммунды екенін айқ ындап кө рсетеді. Дегенмен, бү кіл ә лемде дә стү рлі тү рде қ олданатын, бә ріне тү сінікті жә не танымал термин - «Грейвс ауруы», ал неміс тілінде сө йлейтін халық тарда «Базедов ауруы» деген термин кең қ олданылуда.