![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Атомдардың магниттік қасиеттері. Диамагнетизм табиғаты. Парамагнетизм және ферромагнетизм. Антиферромагнетизм. Ферриттер
Ферромагнетизм — заттардың магнит ө рісінде жаң адан магниттелу жә не магнит ө рісі жоғ алғ аннан кейін де осы қ асиетінің жұ рнағ ын сақ тап қ алу қ абілеті. Ферромагниттерге негізінен темір тобына жататын элементтер (Fe, Со, Ni) жә не бұ лардың кө птеген қ осылыстары мен қ оспалары жатады; табиғ и минералдар ішіндегі байырғ ы ферромагниттер магнетит, титаномагнетит, маггемит, пирротин, гематит, ильменит жә не т.б. Магнетиктердің ерекше тү рі (класы) сыртқ ы магнит ө рісі жоқ кездің ө зінде магниттелуге бейім заттар қ ұ рады екен. Ө здерінің анағ ұ рлым кө п байқ алғ ан ө кілі — темірге байланысты — олар ферромагниттер деп аталды. Олардың қ атарына темір, никель, кобальт, гадолиний, олардың қ ортпалары мен қ оспалары, сондай-ақ ферромагнитті емес элементтері бар қ ортпалары мен марганец пенхромның кейбір қ оспалары жатады (мысалы, MnAlCu, СгТе жә не т. б.). Соң ғ ы кезде ферриттер деп аталатын ферромагниттік жартылай ө ткізгіштер ү лкен роль атқ арып келеді. Осы заттардың бә ріне тә н ферромагнетизм тек кристалды кү йде ғ ана байқ алады. Ферромагниттер кү шті магннттелетін заттар болып саналады — олардың магниттелуі нашар магннттелетін заттардың категориясына жататын диа- жә не парамагнетиктердің магниттелуінен кө птеген (1010-ғ а дейін) сан есе артық. Парамагнетизм - егер сыртқ ы магнит ө рісі болмағ анда, сыртқ ы магнит ө рісінде орналасқ ан зат реттелген магниттік тү зеліске ие болмаса, заттың осы ө рістің бағ ытымен сә йкес бағ ытта магниттелу касиеті. Ферриттер (лат. ferrum — темір) — темір тотығ ының (Fe203) басқ а металдар тотық тарымен қ осылыстары болып табылатын магниттік заттар; жалпы тү рде темірден жә не басқ а элементтерден тұ ратын кү рделі тотық тар. Негізгі қ асиеттерін 1948ж. француз физигі Л.Неель тү сіндіріп берген. Ферриттер радиожиілік диапазонда феррит ө зекшелер ретінде индуктивтік орамаларда, магниттік бастиектерде, трансформаторларда, магниттік антенналарда жә не т.б. жерлерде кең інен қ олданылады. Диамагнетизм - Орбита бойымен қ озғ алғ ан электрон зырылдауыкка ұ қ сас. Сондық тан, оғ ан сыртқ ы кү штің ә серіне ұ шырағ ан гироскоптың ө згеріс-сипатының ерекшеліктері тә н болуғ а тиісті, атап айтқ анда, белгілі бір жағ дайда электрон орбитасының прецессиясы пайда болуы тиіс. Егер атом сыртқ ы В магнит ө рісінде тұ рса, прецессия ү шін қ ажетті шарты іске асады. Бұ л жағ дайда орбитағ а айналдырушы момент М = [рmВ] ә сер етеді, ол электронды орбитальды магнит моментін ө ріс бағ ытымен орналастыруғ а тырысады (бұ л жағ дайда механикалық момент L ө ріске қ арсы орналасады). М моментінің ә серінен L жә не рm векторлары, В магнит индукциясының векторының бағ ытын айнала прецессия туғ ызады, оның жылдамдығ ын оң ай табуғ а болады. L векторы dt уақ ыт ішінде dL ө сімше алады, яғ ни dL=Mdt. dL векторы да, М векторы сияқ ты, В мен L арқ ылы жү ргізілген жазық тық қ а перпендикуляр ә рі модулы бойынша мынағ ан тең: dL=pmBsinadt, мұ ндағ ы а — рm мен В арасындағ ы бұ рыш. dL векторы жатқ ан жазық тық dt уақ ыт аралығ ында В бағ ытын айнала мынадай бұ рышқ а бұ рылады: dft = JjkLPmВsinOdtРтв Lslnaisina L
|