Психологиялық-педагогикалық диагностикалау

1. Педагогикалық диагностиканың мә ні.

2. Педагогтің диагостикалаудағ ы міндеттері

3. Баланы зерттеу жә не оның тү рлері

1. Педагогикалық диагностиканың мә ні. Психологиялық, педагогикалық сө здіктерде “ Диагностика – 1. Белгілі мазмұ ны мен кү рделілік дең гейіне қ арай қ андай да бір ә рекетке дайындық дең гейін анық тау процедурасы. 2. Оқ у материалын ойдағ ыдай мең геруін тексеру жолдарының жиынтығ ы жә не процедурасы”. Педагогикалық диагностика – 1. Педагогикалық ә рекетінің ә лсіз жә не кү шті жағ ын, қ иындығ ын, оғ ан бағ а беруге негіз болатын педагогтың кә сіби шеберлігін зерттеу ә дістері мен амалдарының жү йесі. 2. Педагогтың жеке тұ лғ асын зерттеу нә тижесін талдау ү дерісі жә не оның нә тижесінде педагогикалық ә рекетін жә не қ арым-қ атынасын оң тайландыратын нұ сқ аулар береді. Психологиялық диагностика – баланың жеке тұ лғ асының дара ерекшелігін зерттеуде оқ ыту мен даму проблемаларының пайда болу себептерін, мү мкіндігін анық тау.

2.Тә рбиешінің іс- ә рекетінде балалардың жеке тұ лғ асын зерттеу негізгі орын алады. Педагогтің диагостикалаудағ ы міндеттері: баланың жалпы даму дең гейін анық тау; бала дамуын диагнотикалауда зерттеу ә дістерін ү йелсімді қ олдануы; диагностикалау нә тижесіне қ арай мектепке дейінгі ұ йымда білім беру ү рдісін жобалау жә не жоспарлау, жү зеге асыру қ ажет. Сондық тан баланы диагностикалау ү шін зерттеуді ү йлесімді ұ йымдастыра блілуі шарт. 3. Бұ л зерттеу ә рбір баланың психикалық дамуын, қ арқ ынын бақ ылауғ а, олардың жеке ерекшеліктері мен ә леуетті мү мкіндіктерін анық тауғ а, топпен жұ мысты ретке келтіруге жә не оқ у- тә рбие ү дерісін ғ ылыми негізде басқ аруғ а мү мкіндік береді. Балалардың жеке тұ лғ асын зерттеу жалпы жә не функционалдық дамуын, психикалық, ең бек жә не мінез-қ ұ лық жағ ынан даму қ иындық тарын анық тау ү шін қ ажет. Бұ л психологиялық -педагогикалық тү зетуді ө з уақ ытында ұ йымдастыруғ а мү мкіндік береді. Педагогикалық диагностикада бірнеше кезең де жү зеге асатын зерттеу жү ргізіледі: мә ліметтер жинау, қ орытындылау.

Мұ ндай диагностикалық бағ ыттағ ы бағ дарламағ а сә йкес, педагогикалық диагностиканың тө мендегі аспектілерін ажыратуғ а болады:

1. Зерттеу

- мә ліметтер жинау;

- салыстыру;

- тү сіндіру;

- талдау.

2. Болжау.

Балаларғ а диагностикалық іс-ә рекет нә тижелерін хабарлау. Мектепке дейінгі балалардың оқ у материалдарын игеруі, біліктілігі жә не дағ дысының даму дең гейінің диагностикасы мемлекеттік жалыпғ а міндетті білім беру стандарт негізінде «Танымдық», «Шығ армашылық», «Коммуникативті», «Денсаулық сақ тау», «Социум» орталық тары бойынша индикаторлармен тексеріліп, негізгі қ ұ зыреттіліктердің қ алыптасу дең гейлері зерттеледі. Педагогикалық диагностикалауғ а балалар тү гел қ атысуы керек. Педагогикалық бақ ылауды ө ткізу ә дістемесі. Белгілі мә селеге байланысты бақ ылау ә дісінің алдын ала жоспарын қ ұ ру. Бақ ылаушы зерттеу объектісі, шарттары, қ ұ ралдары, бейне аспаптар, аспап-қ ұ ралдар мен ө лшеу қ ұ рал-саймандарын таң дау. Бақ ылау барысында жинақ талғ ан материалдарды тіркеу: кү нделік жү ргізу, хаттамағ а тү сіру, стенография жасау, бейнетаспағ а, суретке тү сіру жү ргізу.

Бақ ылау тү рлерін белгілеу. 1) тікелей жә не жанама;

2) ашық жә не жабық.

2. Уақ ытына қ арай: ү здіксіз жә не ү здік-ү здік, монографиялық, тікелей бақ ылау.

Ә ң гімелесудің жоспарын қ ұ ру. Арнаулы қ ұ растырылғ ан сұ рақ тар бойынша ә ң гімелесу жү ргізу.

3. Ө зінің сұ хбаттасу ә дісі арқ ылы зерттеушісінің сұ рақ тарын қ ұ ру.

Сауалнамаа сұ рақ тары ашық /ө з қ алауымен еркін сұ рақ тар беріледі/ жә не жабық тү рлі сұ рақ тар қ ұ растыру.

Эмпирикалық зерттеу ә дістерінің тү рлері

Мақ саты: Эмпирикалық зерттеу ә дістерінің жекеленген тү рлерінің теориясын жә не оны практикада қ олдану ә дістемесін мең герту.

Тест зерттеу ә дісі жә не оның тү рлері: ү лгерім тестісі, қ арапайым біліктілік тестісі, оқ у-тә рбие дең гейін диагностикалау тестісі қ олданылады.

Зерттеуде жобалау тестерін қ олдану. Белгісіз формадағ ы сия дақ тары /Роршах тесті/ қ олдану арқ ылы анық тау.

Іс-қ ұ жаттарды талдау жә не зерттеу ә дісі бойынша баланың сурет, мү сіндеу, қ ол ең бегі, тіл дамыту бақ ылау жұ мыстарының нә тижелерін талдау баланың психикалық ү дерінің даму ерекшелегін, білімі, біліктілігін, дағ дысын жә не қ ұ зыреттілігінің даму дең гейі туралы қ орытынды шығ ару.

Педагогикалық тә жірибелерді жинақ тау жә не тү рлерін анық тау. Педагогикалық басылымдардағ а тә жірибелермен танысу.

3. Кестені толтыру

1-кесте. Эмпирикалық зерттеу ә дістеріне сипаттама беру

2-кесте. Теориялық зерттеу ә дістеріне сипаттама

1.Педагогикалық негізгі зерттеу ә дістеріне тө мендегідей сипаттама бер:

Ұ сынылатын ә дебиеттер:

1. Борытко Н.М. Методология и методы психолого-педагогических исследований: учеб. пособие для студ.высш.учеб.заведений. – М.: Издательский центр «Академия», 2008.–320 с.

2. Волков Б.С., Волкова Н.В., Губанов А.В. Методология и методы психологического исследования. М.: Академический Проект, 2010.-382 с.

3. Волков Б.С. Волкова Н.В. Методы исследований в психологии. М.: Пед общество Росcии, 1999.-146 с.

4. Лубовский Д.В. Введение в методологические основы психологии. Учебное пособие. –М.: Издательство Московского психолого-социального института; Воронеж: Изд-во НПО «МОДЭК», 2005. -224с.

5. Қ аң тарбай С.Е. Ғ ылыми-педагогикалық эерттеу ә дістемесі: оқ улық: Қ Р Білім жә не ғ ылым министрлігі бекіткен / С.Е. Қ аң тарбай, Ж.А. Жү сіпова; Қ Р Білім жә не ғ ылым министрлігі. – Алматы, 2012. - 272 б.

6. Краевский В.В. Методология педагогики: новый этап: учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. – М.: Издательский центр «Академия», 2006. – 400 с.

7. Мынбаева А.К. История, теория и технология научной деятельности высшей школы: Монография. - Алматы, 2010.-257 с.

М.: ТЦ СФЕРА, 2004. - 320 с.

8. Загвязинский В.И., Атаханов Р. Методология и методы психолого-педагогического исследования: Учебное пособие для студентов высших педагогических учебных заведений. - М.: Изд. Центр " Академия", 2001.-208с.

10. Жиенбаева С.Н. Педагогикалық ғ ылыми-зерттеу ә дістемесі.- Алматы, 2010. 125 бет.

11. Мардахаев Л.В. Социальная педагогика. Полный курс: учебник.- М.: Издательство «Юрайт», 20117- 797 с.

12. Полонский В.М. Словарь по образованию и педагогике/ В.М. Полонский. – М.: Высшая школа, 2004. – 512 с.

13. Стефановская Т.А. Технологии обучения педагогике в вузе. Методическое пособие. – М.: Совершенство, 2000.-272 с.