![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Сурет – Сұйықтықтағы жазық бетті жағалай параллель ағынша ағыстың сұлбасы ⇐ ПредыдущаяСтр 4 из 4
Ньютон заң ы сай келетін сұ йық тық тар, ньютондық деп аталады. Мұ ндай сұ йық тық тар, сұ йық тық ұ шырайтын, нақ ты қ озғ алыс сипатына тә уелсіз, динамикалық тұ тқ ырлық қ асиеттеріне ие. Кө п тарағ ан сұ йық тық тар, мысалы су, спирт, ньютондық болып табылады. Кернеу мен деформация жылдамдығ ының арасындағ ы пропорционалдық коэффициенті айнымалды болатын сұ йық тық тарды ньютондық емес деп атайды. Мұ ндай тү рдегі сұ йық тық тар қ ату температурасына жақ ын кезіндегі мазуттар, бетондар жә не т.б. Тә жірибелер жолымен ньютондық емес сұ йық тық тар жанама кернеуі тек Жалпы жағ дайында Ньютондық сұ йық тық тар ү шін Сұ йық тық динамикасы тең деулерінде кинематикалық тұ тқ ырлық коэффициенті Тамшылы сұ йық тық тар ү шін кинематикалық тұ тқ ырлық коэффициенті қ ысымғ а тә уелсіз, ал газдар ү шін ол қ ысымның ө суімен тө мен тү седі. Сұ йық тық қ озғ алысының екі режимі бар болғ андығ ы экспериментті тү рде 1839 жылы анық талғ ан. Гаген цилиндрлік тү тікшеде ағ ыс сипаты жылдамдық бір анық талғ ан шекке жеткен кезде ө згеретініне кө ң іл аударғ ан. Ол тағ ы да осы шектен аз жылдамдық та ағ ыс, қ атты шыныдай ө зекті тегіс, ал жылдамдық шектен асқ ан кезде ағ ыс беті толқ ынды жә не ағ ыс «секірмелі» сияқ ты болатынын тапқ ан. Осылайша, сұ йық тық қ озғ алысының екі тү рі анық талды – оларды ламинарлық (қ атпарлы) жә не турбулентті (кұ йынды) режимдер деп атады. 1883ж. Рейнольдс сұ йық тық тың қ озғ алысының бұ л режимдерінің барлығ ын дә лелдеген жә не ә р тү рлі жағ дайлардағ ы қ озғ алыс тү рін анық тайтын критерийлерді (шарттарды) ұ сынғ ан. Бұ л критерийді ламинарлық қ озғ алыстар бар жағ дайларды анық тау ү шін, осы режимге тұ тқ ырлы ү йкеліс кү шінің ү лкен қ атысты рө лі болуына, ал бө лшектердің ү деуіне байланысты инерциялық кү штің азырақ болуына сү йеніп, тұ жырымдаймыз. Бұ л кү штердің қ атынасын мө лшерсіз кешен – Рейнольдс саны анық тайды: Рейнольдс саны нө лге ұ мтылғ ан жағ дайда (демек инерциялық мү шелерді толығ ымен елемеуге болады) ламинарлық қ озғ алыстың шекті жағ дайы орындалады. Осындай қ озғ алыстар туралы ұ ғ ымды қ атты бө лшекті, майда дә нді қ абатты орта арқ ылы немесе бө лшектердің ө те тұ тқ ыр сұ йық тық қ а тү суінде сұ йық тық тың сү зу қ озғ алысы береді. Мұ ндай қ озғ алыстар жорғ алаулық ағ ыстар деп аталады. Ағ ыстарды стационар жә не стационар емес деп топтастырады. Біріншілердің айрық ша белгісі, олар ү шін, жә не де басқ а физикалық шамалар ү шін жылдамдық ө рісі уақ ытта ө згермейтіндігінде. Егер бұ л шарттар сақ талмаса, онда ағ ыстар стационар емес болады.
|