Медициналық сұрыптаудың түрлері мен типтері.

Медициналық сұ рыптау.

Халық тың арасында жаппай санитарлық шығ ын бір мезгілде пайда болғ ан кезде жә не медициналық кү штер мен қ ұ ралдар жеткіліксіз болғ анда барлық зақ ымдалғ андарғ а уақ ытында кө мек кө рсету мү мкін емес. Медициналық кө мек пен эвакуациялаудың кезең ділігін белгілеуге тура келеді. Егер медициналық қ ызметкер оны дұ рыс таң дамаса немесе кешігіп жатса, онда табиғ аттың ө зі бұ л міндетті шешеді. Бұ ндай жағ дайғ а Н.И. Пирогов 140 жыл бұ рын ерекше ә діс – медициналық сұ рыптауды ұ сынғ ан. Ө зінің мә ні бойынша медициналық сұ рыптау адамгершілікті, рухани кішіпейілділікті талап етеді. Ө кінішке орай, кү рделі стрессті жағ дайларда дә рігерлер медициналық сұ рыптауды ұ мытып кете ескермей, міндетті тү рде тез арада кө мек кө рсету керек адамдарғ а емес, кө зіне бірінші кө рінген адамғ а кө мек кө рсетеді. Бұ л ө мірін сақ тап қ алып, толық ө мір сү ру мен ең бек етуге оралтуғ а болатындай, бірақ зақ ымдалғ андарды кейде қ аза табуына ә келіп соғ ады. Медициналық сұ рыптау – зардап шеккендерді медициналық кө рсеткіштері мен нақ ты жағ дайларғ а байланысты бірың ғ ай емдеу-профилактикалық жә не эвакуациялау шараларды қ ажет етуі қ ағ идасы бойынша топтарғ а бө лу ә дісі. Сұ рыптаудың мақ саты – оптималды кө лемде медициналық кө мекті уақ ытында кө рсету жә не ұ тымды эвакуация жасау.

Уақ ытында кө мек кө рсетілген болып саналады, егер зақ ымдалғ ан адамның ө мірі қ ұ тқ арылса жә не қ ауіпті асқ ынулардың алдын алса.

Медициналық сұ рыптауғ а қ ойылатын негізгі талаптар.

1. Уақ ытында, бірте-бірте жү ргізу.

2. Тез арада, ұ йымдастырылғ ан тү рде жү ргізу.

3. Жү ргізілу толық тығ ы, қ айта қ арауларды болдырмау.

4. Қ ұ жаттарды уақ ытында дұ рыс толтыру.

Медициналық сұ рыптаудың тү рлері мен типтері.

Медициналық сұ рыптау нақ ты, қ айталанып тұ ратын ү рдіс. Ол медициналық эвакуацияның барлық кезең інде, оның барлық функциональдық бө лімшелерінде жү ргізіледі. Диагноз қ ою мен болжам жасау – медициналық сұ рыптаудың негізі. Сондық тан міндеттердің шешілуі мен қ олданылатын ә дістерге байланысты медициналық сұ рыптау екі типке бө лінеді:

І. Клиникалық -диагностикалық медициналық сұ рыптау – зақ ымдалу ауырлығ ы жағ дайының клиникалық кө рсеткіштеріне негізделген. Клиникалық -диагностикалық сұ рыптау екі тү рге бө лінеді:

1. Пунктішілік сұ рыптау – зақ ымдалғ андарды қ оршағ ан ортағ а қ ауіптілік дә режесіне байланысты, зақ ымдану сипаты мен ауырлығ ына байланысты топтарғ а бө лу.

2. Эвакуациялық -кө ліктік сұ рыптау – эвакуация кезең ділігі бойынша кө ліктің тү ріне байланысты эвакуация қ ұ ралдарына орналастыру бойынша жә не жү ргізу пунктіне анық тау бойынша зақ ымдалғ андарды бірың ғ ай топтарғ а бө лу.

ІІ. Болжамдық медициналық сұ рыптау – зақ ымдалғ ан жағ дайын, оның оқ у барысында, асқ ынулардың дамуын, адекватты емдеу тактикасын, оның тиімділігін бағ алауды уақ ытында анық тау мү мкіндігін қ амтамасыз етеді.

Зақ ымдалғ андарды сұ рыптау барысында диагноз қ ою мен болжам жасаудың клиникалық ә дісі артық болып қ ала береді.

Негізгі сұ рыптау белгілері:

І. Қ оршағ андарғ а қ ауіптілігі – зақ ымдалғ андарды арнайы (санитарлық) ө ң деу немесе оқ шаулау қ ажеттігінің дә режесі. Бұ л белгіге байланысты зақ ымдалғ андарды келесі топтарғ а бө леді:

1. Арнайы (санитарлық) ө ң деуді (толық немесе жартылай) қ ажет ететіндер.

2. Уақ ытша оқ шаулауғ а жататындар (инфекциялық жә не психоневрологиялық изоляторларда).

3. Арнай ө ң деуі қ ажет етпейтіндер.

ІІ. Емдеу белгілері – зақ ымдалғ андардың медициналық кө мекке, кезең ділікке, оны кө рсету орынын, қ ажеттілік дә режесі.

Бұ ғ ан байланысты зақ ымдалғ андарды келесі категорияларғ а бө лінеді:

1. Ө мір сү ру мү мкін емес жарақ аттардан қ иналуды жең ілдететін симптоматикалық кө мекті қ амтамасыз ететіндер.

2. Шұ ғ ыл медициналық кө мекті қ ажет ететіндер.

3. Медициналық кө мекті қ ажет етпейтіндер (кө мек кейінге қ алдырылуы мү мкін).

ІІІ. Эвакуациялық белгі – эвакуациялық кезең ділікті, кө лік тү рі жә не зақ ымдалғ ан адамның кө ліктегі жағ дайы. Осығ ан байланысты зақ ымдалғ андарды келесі топқ а бө леді:

1. Берілген емдеу мекемесінде уақ ытша немесе емделіп біткенше госпиталғ а жататындар.

2. Эвакуациялық мақ сатын, кезектілігін, эвакуация ә дісін, кө лік тү рін есепке ала отырып тө тенше жағ дай ошағ ынан тыс басқ а территориялық емдеу мекемелеріне эвакуациялауғ а жататындар.

3. Тұ рғ ылық ты орнына оралуғ а немесе медициналық кезең де қ ысқ аша уақ ытқ а байқ ау ү шін қ алдырылуғ а жататындар.