Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Пайғамбарлардың таухиді және оған тескері келетін мүшріктер мен кәпірлердің діндері
|
|
Пайғ амбарлардың таухиді
Барлық мақ тау бү кіл ә лемдердің Раббысы Аллаһ қ а тә н. Пайғ амбарымыз Мұ хаммедке жә не басқ а пайғ амбарларғ а, олардың от бастарына ә рі басқ а ізгілерге Аллаһ тың сә лемі мен салауаты болсын.
Шындығ ында Аллаһ Тағ ала ө зінің пайғ амбарларын адамдарды Аллаһ ты бірлеуге шакырулары ү шін жә не қ ұ лшылық ты тек Аллаһ қ а арнаулары ә рі Аллаһ ты Адамдарғ а таныту ү шін жіберді. Қ ұ ранда Аллаһ Тағ ала айтты:
((و َ ل َ ق َ د ْ ب َ ع َ ث ْ ن َ ا ف ِ ي ك ُ ل ّ ِ أ ُ م ّ َ ة ٍ ر ّ َ س ُ و ل ا ً أ َ ن ِ ا ع ْ ب ُ د ُ و ا ْ ا ل ل ّ ه َ و َ ا ج ْ ت َ ن ِ ب ُ و ا ْ ا ل ط ّ َ ا غ ُ و ت َ))
«Расында ә р ү мметке: «Аллаһ қ а қ ұ лшылық етің дер де тоғ уттан сақ болың дар» дейтін елші жібердік». [1]
Аллаһ Тағ ала бұ л аятта ә р ү мметке оларды бір Аллаһ қ а қ ұ лшылық етуге шақ ыру ү шін, сондай-ақ оларды тоғ уттарғ а қ ұ лшылық етуден сақ тандыру ү шін пайғ амбарларды жібергенін айтты.
Қ ұ лшылық – ол таухид. Ө йткені пайғ амбарлар мен олардың ү мметтерінің арасындағ ы келіспеушілік осы таухид ү шін болғ ан еді. Мү шріктер Аллаһ қ а қ ұ лшылық ететін, бірақ сө йте тұ ра олар Аллаһ пен бірге басқ а біреулерге де қ оса қ ұ лшылық ететін еді. Сонда Аллаһ оларды бір ө зіне ғ ана қ ұ лшылық етуге бұ йыратын жә не одан ө згеге қ ұ лшылық етуден қ итаратын пайғ амбарларды жіберді. Аллаһ Қ ұ ранда былай дейді:
((و َ إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م ُ ل ِ أ َ ب ِ ي ه ِ و َ ق َ و ْ م ِ ه ِ إ ِ ن ّ َ ن ِ ي ب َ ر َ ا ء م ّ ِ م ّ َ ا ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ ، إ ِ ل ّ َ ا ا ل ّ َ ذ ِ ي ف َ ط َ ر َ ن ِ ي ف َ إ ِ ن ّ َ ه ُ س َ ي َ ه ْ د ِ ي ن ِ))
«Еске алың ыз, Иброхим ә кесіне жә не қ аумына айтқ ан еді: «Ә лбетте мен сендер табынып жатқ ан пұ ттардан пә кпін. Тек қ ана мені жаратқ аннан басқ а, ә лбетте ол мені тура жолғ а салады». [2]
Аллаһ Тағ ала бұ л аятта Ө зінің халилі[3] Иброһ имнің (ә лейһ ис-сә лә м) ө з қ аумы қ ұ лшылық етіп жатқ ан пұ ттардан аулақ болып тек Аллаһ қ а ғ ана қ ұ лшылық ететінін айтты. Бұ л аят мү шріктердің Аллаһ қ а жә не сонымен қ атар басқ а пұ ттарғ а да қ ұ лшылық еткендеріне дә лел болады. Сол ү шін Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) ө зін жаратқ ан Рабысынан басқ а барлық қ ұ лшылық етіліп жатқ ан пұ ттардан аулақ пын деді. Ө йткені қ ұ лшылық қ а тек жаратушы, ризық беруші ғ ана лайық ты, ал ол тек Аллаһ қ ана.
Тағ ы бір аятта Аллаһ Тағ ала былай дейді:
((و َ م َ ا أ َ ر ْ س َ ل ْ ن َ ا م ِ ن ق َ ب ْ ل ِ ك َ م ِ ن ر ّ َ س ُ و ل ٍ إ ِ ل ّ َ ا ن ُ و ح ِ ي إ ِ ل َ ي ْ ه ِ أ َ ن ّ َ ه ُ ل َ ا إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ّ َ ا أ َ ن َ ا ف َ ا ع ْ ب ُ د ُ و ن ِ))
«(Мұ хаммед саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м), Сенен бұ рын бір пайғ амбар жіберсек, ә лбетте оғ ан: «Менен басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ, сондық тан мағ ан ғ ана қ ұ лшылық қ ылың дар» деп уахи етіп жібердік». [4]
Бұ л аятта Аллаһ Тағ ала пайғ амбарымыз Мұ хаммедтен (саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м) бұ рынғ ы жіберілген барлық пайғ амбарларғ а (ә лейһ ис-сә лә м) Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешбір тә ң ір жоқ екендігін, сондай ақ Аллаһ адамдарғ а оның ө зіне ғ ана қ ұ лшылық етулеріне бұ йырғ андығ ын уахи етіп жібергендігін айтты.
Міне осы аят қ азіргі кездегі барлық Аллаһ тан ө зге қ ұ лшылық етіліп жатқ андардың; пайғ амбарларғ а, ә улиелерге, пұ ттарғ а жә не жын, періштелер ү шін қ ылынып жатқ ан қ ұ л- шылық тардың барлығ ы ө тірік, жалғ ан екендігіне дә лел бо- лады. Бұ л нә рсені ә лде қ айда айқ ындай тү сетін аяттарғ а Аллаһ Тағ аланың толық ү кім беретіні жә не оның қ ұ діреті мен ә ділдігі себебі жайында айтылғ ан мына сө зі жатады:
((ذ َ ل ِ ك َ ب ِ أ َ ن ّ َ ا ل ل ّ َ ه َ ه ُ و َ ا ل ْ ح َ ق ّ ُ و َ أ َ ن ّ َ م َ ا ي َ د ْ ع ُ و ن َ م ِ ن د ُ و ن ِ ه ِ ه ُ و َ ا ل ْ ب َ ا ط ِ ل ُ))
«Бұ л — Аллаһ хақ, ал олардың Аллаһ тан ө зге сиын ғ андары, ол жалғ ан болғ андығ ынан». [5]
(Бұ л: яғ ни, Аллаһ тың толық ү кім етуі, оның ә ділдігі жә не ә р нә рсеге қ ұ діретті болуының себебі – Аллаһ хақ, яғ ни берік, ол ә зелден бар жә не ешқ ашан жоқ болып кет- пейтіндігінен, ол ең алғ ашқ ы, одан алдын ешкім жоқ, ә рі болмағ ан, ол ең ақ ырғ ы, одан кейін ешкім болмайтын- дығ ынан. Оның есім-сипаттары кә міл, ол уә десінде шын- шыл, оның уә десі хақ, оғ ан жолығ у хақ, оның діні хақ, оғ ан қ ұ лшылық ету хақ ә рі пайдалы жә не мә ң гілікке қ ала- тындығ ынан. Ал олардың Аллаһ тан ө зге сиынғ ан пұ ттары, тастары жә не хайундары ол жалғ ан. Олардың ө здері де, оларғ а арналғ ан қ ұ лшылық та жалғ ан. Ө йткені олар ө тіп кететін пә ни дү ниеге тә уелді, сондық тан пә ни дү ние жалғ ан болғ андық тан, бұ лар да сө зсіз жалғ ан болады). [6]
Тағ ы да осы мағ ынаны Аллаһ Тағ аланың мү шріктер жайындағ ы пайғ амбарымыз (саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м) оларды «Лә илә һ а иллә ллаһ» деп айтуғ а шақ ырғ андағ ы олардың айтқ ан сө зі айқ ындайды. Сол кезде олар:
أ َ ج َ ع َ ل َ ا ل ْ آ ل ِ ه َ ة َ إ ِ ل َ ه ً ا و َ ا ح ِ د ً ا إ ِ ن ّ َ ه َ ذ َ ا ل َ ش َ ي ْ ء ٌ ع ُ ج َ ا ب ٌ
«Тә ң ірлерімізді бір ақ тә ң ір қ ылды ма? Бұ л ө те таң қ аларлық нә рсе ғ ой!?» [7] - деген еді.
Сол сияқ ты оларғ а осы сө зді айтың дар делінгенде, олар тә каппарланғ ан еді. Аллаһ Қ ұ ранда былай дейді:
إ ِ ن ّ َ ه ُ م ْ ك َ ا ن ُ و ا إ ِ ذ َ ا ق ِ ي ل َ ل َ ه ُ م ْ ل َ ا إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ّ َ ا ا ل ل ّ َ ه ُ ي َ س ْ ت َ ك ْ ب ِ ر ُ و ن َ ، و َ ي َ ق ُ و ل ُ و ن َ أ َ ئ ِ ن ّ َ ا ل َ ت َ ا ر ِ ك ُ و ا آ ل ِ ه َ ت ِ ن َ ا ل ِ ش َ ا ع ِ ر ٍ م ّ َ ج ْ ن ُ و ن ٍ
«Расында оларғ а: «Лә илә һ а иллә ллаһ» - дең дер делінсе, олар тә каппарланатын жә не: «Тә ң ірлерімізді бір ақ ылынан айырылғ ан ақ ын ү шін тастаймыз ба?!» - дейтін еді».[8]
Осы аяттардың барлығ ы мү шріктердің таухид кә лимасы, яғ ни «Лә илә һ а иллә ллаһ» олардың Аллаһ қ а серік келтірулерін жоқ қ а шығ аратынын білетіндігіне жә не олардың табынғ ан пұ ттары жалғ ан екендігіне дә лел болады. Міне осыдан расында «Лә илә һ а илла ллаһ» кә лимасы қ ұ лшылық ты тек Аллаһ қ а ық ыласпен арнауды талап ететіндігін білуге болады. Сол сияқ ты бұ л аяттар Аллаһ Тағ аланың ақ иқ ат қ ұ лшылық қ а лайық ты екендігіне дә лел етеді. Егер олай болмаса, сол кездегі Қ ұ райыш мү шріктері Лә илә һ а илла ллаһ сө зін айтудан тә каппарланбайтын, ә рі бұ л сө з олардың барлық пұ ттарын ө тірікке шығ арады деп айтпайтын еді.
Бұ л нә рселерді кө п адамдар білмейді. Ө йткені олар егер біреу: «Лә илә һ а илла ллаһ» деп айтса болды, ол толық мұ сылман болды деп ойлайды. Тіпті егер сол адам дұ ғ а ету, қ орқ у, ү міт ету, тә уекел ету, қ ұ рбан шалу жә не нә зір ету сияқ ты кө птеген қ ұ лшылық тың тү рлерін Аллаһ тан басқ а біреуге арнаса да, оны толық мұ сылман деп ойлайды.
Ол адамдар «Лә илә һ а илла ллаһ» деп айтады, бірақ олар сонымен қ атар ө здері ә улие деп атайтын қ абірлердегі ө лген адамдардың аруақ тарына жалбарынады. Олардан ө здеріне қ ажет болғ ан нә рселерін сұ райды, бастарына тү скен қ иыншылық тарын кеткізулерін тілейді, олардан жауларына қ арсы жә рдем сұ райды. Олар бұ л нә рселерді бірде қ абірдің басына келіп, бірде ұ зақ та жү ріп те сұ райды.
Кейде олар осы нә рселерді пайғ амбарымыз Мұ хаммедтен (саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м) жә не басқ а да пайғ амбарлардан сұ райды. Сондай ақ кейде ө здеріне қ ажет болғ ан нә рселерін жындардан тілейді, олардан жә рдем сұ райды, олар ү шін қ ұ рбандық шалып олардан пір пайда не ауруларына шипа іздейді. Тіпті ө здеріне тө нген қ ауіп қ атер мен азаны кеткізуін сұ рауғ а дейін барады.
Бұ л істердің барлығ ы сол қ абірлерге табынып жү рген адамдармен араласқ ан жә не олардың қ алай Аллаһ қ а серік келтіретіндерін, қ андай анық кү пірлік істерге баратындарын кө рген адамғ а жасырын емес.
Жоғ арыдағ ы аяттарда айтылғ андай Аллаһ Тағ ала пайғ амбарлардың барлығ ын осы ширкті қ айтару ү шін, одан сақ тандыру ү шін жә не адамдарды тек бір Аллаһ қ а қ ұ лшылық етуге шақ ыру ү шін жіберді. Аллаһ Тағ ала пайғ амбарларғ а адамдарды ө здерін жаратқ ан жә не оларды ризық тандырғ ан Раббыларымен таныстыруды бұ йырды.
Содай ақ оларғ а Аллаһ тың кемел ұ лық тығ ы мен қ ұ діретіне жә не оның толық білімі мен пендесіне деген жақ сылығ ына, оларғ а деген рақ ымдылығ ына дә лел ететін кө ркем есімдері мен жоғ ары сипаттарын зікір етуді бұ йырды. Аллаһ пайғ амбарларды адамдарғ а тек оның ө зі ғ ана пайда не зиян беруші екендігін, олардың барлық істерін басқ арушы жә не барлығ ының хал ахуалдарын тек қ ана Аллаһ білуші екендігін хабарлаулары ү шін жіберді. Сондық тан Аллаһ тан басқ а біреу, ол пайғ амбар не періште не ә улие болса да, ол оғ ан қ ұ лшылық етуге, одан бір нә рсе сұ рауғ а лайық ты емес. Ө йткені тек Аллаһ қ ана ә р нә рсеге қ ұ діретті, ә р нә рсені білуші, ал одан ө згелерінің барлығ ы Аллаһ қ а мұ қ таж. Аллаһ қ ұ ранда былай дейді:
و َ م َ ا خ َ ل َ ق ْ ت ُ ا ل ْ ج ِ ن ّ َ و َ ا ل ْ إ ِ ن س َ إ ِ ل ّ َ ا ل ِ ي َ ع ْ ب ُ د ُ و ن ِ ، م َ ا أ ُ ر ِ ي د ُ م ِ ن ْ ه ُ م م ّ ِ ن ر ّ ِ ز ْ ق ٍ و َ م َ ا أ ُ ر ِ ي د ُ أ َ ن ي ُ ط ْ ع ِ م ُ و ن ِ ، إ ِ ن ّ َ ا ل ل ّ َ ه َ ه ُ و َ ا ل ر ّ َ ز ّ َ ا ق ُ ذ ُ و ا ل ْ ق ُ و ّ َ ة ِ ا ل ْ م َ ت ِ ي ن ُ
«Жын мен адамзатты тек ө зіме қ ұ лшылық етулері ү шін жараттым. Олардан бір ризық талап етпеймін жә не олар мені тамақ тандыруларын да қ аламаймын. Ө йткені Аллаһ ризық тандырушы ә рі мық ты кү ш қ уат йесі». [9]
ي َ ا أ َ ي ّ ُ ه َ ا ا ل ن ّ َ ا س ُ ا ع ْ ب ُ د ُ و ا ْ ر َ ب ّ َ ك ُ م ُ ا ل ّ َ ذ ِ ي خ َ ل َ ق َ ك ُ م ْ و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ م ِ ن ق َ ب ْ ل ِ ك ُ م ْ ل َ ع َ ل ّ َ ك ُ م ْ ت َ ت ّ َ ق ُ و ن َ ، ا ل ّ َ ذ ِ ي ج َ ع َ ل َ ل َ ك ُ م ُ ا ل أ َ ر ْ ض َ ف ِ ر َ ا ش ا ً و َ ا ل س ّ َ م َ ا ء ب ِ ن َ ا ء و َ أ َ ن ز َ ل َ م ِ ن َ ا ل س ّ َ م َ ا ء م َ ا ء ف َ أ َ خ ْ ر َ ج َ ب ِ ه ِ م ِ ن َ ا ل ث ّ َ م َ ر َ ا ت ِ ر ِ ز ْ ق ا ً ل ّ َ ك ُ م ْ ف َ ل ا َ ت َ ج ْ ع َ ل ُ و ا ْ ل ِ ل ّ ه ِ أ َ ن د َ ا د ا ً و َ أ َ ن ت ُ م ْ ت َ ع ْ ل َ م ُ و ن َ
«Ә й адамдар! Сендерді жә не сендерден бұ рынғ ыларды жаратқ ан Раббыларың а қ ұ лшылық қ ылың дар, бә лкім сақ сынарсың дар! Ол седер ү шін жерді жайлы орын, аспанды шатыр еткен жә не кө ктен жаң быр жаудырып сол арқ ылы сендерге ризық болсын деп жемістер ө сірген. Сондық тан біле тұ ра оғ ан ортақ қ осаң дар!» [10].
أ َ ي ّ ُ ه َ ا ا ل ن ّ َ ا س ُ أ َ ن ت ُ م ُ ا ل ْ ف ُ ق َ ر َ ا ء إ ِ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ا ل ل ّ َ ه ُ ه ُ و َ ا ل ْ غ َ ن ِ ي ّ ُ ا ل ْ ح َ م ِ ي د ُ ، إ ِ ن ي َ ش َ أ ْ ي ُ ذ ْ ه ِ ب ْ ك ُ م ْ و َ ي َ أ ْ ت ِ ب ِ خ َ ل ْ ق ٍ ج َ د ِ ي د ٍ ، و َ م َ ا ذ َ ل ِ ك َ ع َ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ ب ِ ع َ ز ِ ي ز ٍ
«Ә й адамдар! Сендер Аллаһ қ а мұ қ тажсың дар. Аллаһ болса, ешкімге мұ қ таж емес ә рі барлық мақ тауларғ а лайық ты. Егер қ аласа, сендерді жердің бетінен кетіріп, орындарың а басқ а ел келтіреді. Бұ л Аллаһ қ а қ иын емес». [11]
Пайғ амбарлардың ә рқ айсысы ө з қ ауымдарына Аллаһ Тағ аланың ұ лық тығ ын, оның ә р нә рсеге қ ұ діретті, ә р нә рсені білуші жә не дұ ғ аларды еститін, қ иыншылық қ а тап болғ анғ а жә рдем ететін, пайда да, зиян да беретін Аллаһ екендігін жеткізді. Сонымен қ атар олар ө з қ ауымдарына олардың қ ұ лшылық еткендері оларғ а еш пайда не зиян ә келмейтінін, оларғ а дұ ғ а қ ылса дұ ғ аларын естімейтін жә не оғ ан жауап та қ айтара алмайтындық тарын жеткізді. Сондай ақ пайғ амбарлар қ ауымдарына олардың қ ұ лшылық еткен пұ ттары сө йлемейтіндіктерін жә не оларды тура жолғ а сала алмайтындық тарын, олар ү шін не пайда не зиян ә келе алмайтындық тарын хабарлады.
Міне осының барлығ ы олардың тек Аллаһ қ а қ ұ лшылық етулерін, оғ ан тә убе етіп ө з қ ажеттерін тек Аллаһ тан сұ рау- ларын талап етеді. Сондай ақ бұ ның барлығ ы Аллаһ тың жіберген пайғ амбарларын растап, Аллаһ тың шариғ атын ұ стануды талап етеді.
Аллаһ Қ ұ ранда Нұ х (ә лейһ ис-сә лә м) ө з қ аумына былай дегені жайлы айтты:
ا س ْ ت َ غ ْ ف ِ ر ُ و ا ر َ ب ّ َ ك ُ م ْ إ ِ ن ّ َ ه ُ ك َ ا ن َ غ َ ف ّ َ ا ر ً ا ، ي ُ ر ْ س ِ ل ِ ا ل س ّ َ م َ ا ء ع َ ل َ ي ْ ك ُ م م ّ ِ د ْ ر َ ا ر ً ا ، و َ ي ُ م ْ د ِ د ْ ك ُ م ْ ب ِ أ َ م ْ و َ ا ل ٍ و َ ب َ ن ِ ي ن َ و َ ي َ ج ْ ع َ ل ل ّ َ ك ُ م ْ ج َ ن ّ َ ا ت ٍ و َ ي َ ج ْ ع َ ل ل ّ َ ك ُ م ْ أ َ ن ْ ه َ ا ر ً ا
«Раббыларың (Аллаһ тан) жарылқ ау сұ раң дар, ә лбетте ол ө те жарылқ аушы. (Егер одан жарылқ ау сұ расаң дар), ол ү стерің е кө ктен жаң быр жаудырады жә не сендерге мал-дү ние, бала-шағ амен медет береді ә рі сендерге бау-бақ шалар жә не ағ атын ө зендер тарту етеді». [12]
Жә не Һ уд (ә лейһ ис-сә лә м) ө з қ аумына былай дегені жайлы айтты:
أ َ ت َ ب ْ ن ُ و ن َ ب ِ ك ُ ل ّ ِ ر ِ ي ع ٍ آ ي َ ة ً ت َ ع ْ ب َ ث ُ و ن َ ، و َ ت َ ت ّ َ خ ِ ذ ُ و ن َ م َ ص َ ا ن ِ ع َ ل َ ع َ ل ّ َ ك ُ م ْ ت َ خ ْ ل ُ د ُ و ن َ ، و َ إ ِ ذ َ ا ب َ ط َ ش ْ ت ُ م ب َ ط َ ش ْ ت ُ م ْ ج َ ب ّ َ ا ر ِ ي ن َ ، ف َ ا ت ّ َ ق ُ و ا ا ل ل ّ َ ه َ و َ أ َ ط ِ ي ع ُ و ن ِ ، و َ ا ت ّ َ ق ُ و ا ا ل ّ َ ذ ِ ي أ َ م َ د ّ َ ك ُ م ب ِ م َ ا ت َ ع ْ ل َ م ُ و ن َ ، أ َ م َ د ّ َ ك ُ م ب ِ أ َ ن ْ ع َ ا م ٍ و َ ب َ ن ِ ي ن َ ، و َ ج َ ن ّ َ ا ت ٍ و َ ع ُ ي ُ و ن ٍ ، إ ِ ن ّ ِ ي أ َ خ َ ا ف ُ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ْ ع َ ذ َ ا ب َ ي َ و ْ م ٍ ع َ ظ ِ ي م ٍ
«Сендер ә рбір тө беге ойын-кү лкі ү шін бір белгі, биік қ ұ рылыс жасайсың дар ма? Жә не мә ң гі жасап қ алатындай сарайлар саласың дар ма?! Қ ашан бір кісіні (жазалау ү шін) ұ стасаң дар, рақ ымсыздардай ұ стай-сың дар. Енді, Аллаһ тан қ орқ ың дар жә не мағ ан мойынсының дар! Сендерге ө здерің білетін нығ меттерді берген Аллаһ тан қ орқ ың дар! Ол сендерге шаруа хайуандарын, бала-шағ а жә не бау-бұ лақ тарды берді ғ ой. Шындығ ында мен сендердің ү стерің е қ атты азап тү сіуінен қ орқ амын» [13].
(Аллаһ Тағ ала Ад қ аумына ө те ү лкен кү ш-қ уат берген еді. Сонда оларғ а сол кү ш-қ уаттарын Аллаһ қ а итағ ат етуге пайдаланулары керек болатын. Бірақ олар тә каппарланып: «Бізден қ уатты кім бар?»-деп мақ танады жә не кү ш- қ уаттарын кү нә істеуге, бекершілік пен ақ ымақ тық қ а жұ мсайды. Олар ә уес ететін нә рселерге қ атты қ ұ марланатын еді жә не қ алаларының сыртындағ ы таулардың арасындағ ы жол жағ аларына дейін ойын кү лкі қ ылатын биік, қ ымбат ғ имараттар қ ұ ратын. Ө здері тұ ратын ү йлерін ешқ ашан ө лмейтіндей шектен тыс артық дә режеде мық ты жә не оюлы қ ылып қ ұ рып, бү кіл ө мірлерін осындай пайдасыз істерге сарыптайтын ә рі сонымен мақ танатын еді. Сонда Һ уд (ә лейһ ис-сә лә м) оларды Аллаһ тың берген нығ меттерін естеріне тү сіріп, егер сол кү пірлік пен бекершіліктерінен қ айтпаса, оларды тү ссе кері қ айтарылмайтын қ атты азап келуін айтып ескертті). [14]
Аллаһ Тағ ала ө зінің пайғ амбары Солих (ә лейһ ис-сә лә м) ө з қ аумын былай деп шақ ырғ аны туралы айтты:
ت ُ ت ْ ر َ ك ُ و ن َ ف ِ ي م َ ا ه َ ا ه ُ ن َ ا آ م ِ ن ِ ي ن َ ، ف ِ ي ج َ ن ّ َ ا ت ٍ و َ ع ُ ي ُ و ن ٍ ، و َ ز ُ ر ُ و ع ٍ و َ ن َ خ ْ ل ٍ ط َ ل ْ ع ُ ه َ ا ه َ ض ِ ي م ٌ ، و َ ت َ ن ْ ح ِ ت ُ و ن َ م ِ ن َ ا ل ْ ج ِ ب َ ا ل ِ ب ُ ي ُ و ت ً ا ف َ ا ر ِ ه ِ ي ن َ ، ف َ ا ت ّ َ ق ُ و ا ا ل ل ّ َ ه َ و َ أ َ ط ِ ي ع ُ و ن ِ ، و َ ل َ ا ت ُ ط ِ ي ع ُ و ا أ َ م ْ ر َ ا ل ْ م ُ س ْ ر ِ ف ِ ي ن َ ، ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ي ُ ف ْ س ِ د ُ و ن َ ف ِ ي ا ل ْ أ َ ر ْ ض ِ و َ ل َ ا ي ُ ص ْ ل ِ ح ُ و ن َ
«Сендер бұ л жердегі баулар мен бұ лақ тар, егіндер мен жемістері жұ мсақ, піскен қ ұ рма ағ аштары арасында мә ң гі қ алдырылып, шеберлікпен таулардан ү йлерді жона береміз деп ойлайсың дар ма? Аллаһ тан қ орқ ың дар да мағ ан мойынсұ ның дар! Жер бетінде бұ зақ ылық қ ылатын жә не еш нә рсені оң дай алмайтын шектен шығ ушылардың ә міріне мойынсұ нбаң дар!» [15].
Қ ұ ранда Аллаһ Тағ ала ө зінің халилі[16] Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) жайлы былай деген:
و َ ا ت ْ ل ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ م ْ ن َ ب َ أ َ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م َ ، إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ ل ِ أ َ ب ِ ي ه ِ و َ ق َ و ْ م ِ ه ِ م َ ا ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ ، ق َ ا ل ُ و ا ن َ ع ْ ب ُ د ُ أ َ ص ْ ن َ ا م ً ا ف َ ن َ ظ َ ل ّ ُ ل َ ه َ ا ع َ ا ك ِ ف ِ ي ن َ ، ق َ ا ل َ ه َ ل ْ ي َ س ْ م َ ع ُ و ن َ ك ُ م ْ إ ِ ذ ْ ت َ د ْ ع ُ و ن َ ، أ َ و ْ ي َ ن ْ ف َ ع ُ و ن َ ك ُ م ْ أ َ و ْ ي َ ض ُ ر ّ ُ و ن َ ، ق َ ا ل ُ و ا ب َ ل ْ و َ ج َ د ْ ن َ ا آ َ ب َ ا ء َ ن َ ا ك َ ذ َ ل ِ ك َ ي َ ف ْ ع َ ل ُ و ن َ ، ق َ ا ل َ أ َ ف َ ر َ أ َ ي ْ ت ُ م ْ م َ ا ك ُ ن ْ ت ُ م ْ ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ ، أ َ ن ْ ت ُ م ْ و َ آ َ ب َ ا ؤ ُ ك ُ م ُ ا ل ْ أ َ ق ْ د َ م ُ و ن َ ، ف َ إ ِ ن ّ َ ه ُ م ْ ع َ د ُ و ّ ٌ ل ِ ي إ ِ ل ّ َ ا ر َ ب ّ َ ا ل ْ ع َ ا ل َ م ِ ي ن َ ، ا ل ّ َ ذ ِ ي خ َ ل َ ق َ ن ِ ي ف َ ه ُ و َ ي َ ه ْ د ِ ي ن ِ ، و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ه ُ و َ ي ُ ط ْ ع ِ م ُ ن ِ ي و َ ي َ س ْ ق ِ ي ن ِ ، و َ إ ِ ذ َ ا م َ ر ِ ض ْ ت ُ ف َ ه ُ و َ ي َ ش ْ ف ِ ي ن ِ ، و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ي ُ م ِ ي ت ُ ن ِ ي ث ُ م ّ َ ي ُ ح ْ ي ِ ي ن ِ ، و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي أ َ ط ْ م َ ع ُ أ َ ن ْ ي َ غ ْ ف ِ ر َ ل ِ ي خ َ ط ِ ي ئ َ ت ِ ي ي َ و ْ م َ ا ل د ّ ِ ي ن ِ ، ر َ ب ّ ِ ه َ ب ْ ل ِ ي ح ُ ك ْ م ً ا و َ أ َ ل ْ ح ِ ق ْ ن ِ ي ب ِ ا ل ص ّ َ ا ل ِ ح ِ ي ن َ ، و َ ا ج ْ ع َ ل ْ ل ِ ي ل ِ س َ ا ن َ ص ِ د ْ ق ٍ ف ِ ي ا ل ْ آ َ خ ِ ر ِ ي ن َ ، و َ ا ج ْ ع َ ل ْ ن ِ ي م ِ ن ْ و َ ر َ ث َ ة ِ ج َ ن ّ َ ة ِ ا ل ن ّ َ ع ِ ي م ِ ، و َ ا غ ْ ف ِ ر ْ ل ِ أ َ ب ِ ي إ ِ ن ّ َ ه ُ ك َ ا ن َ م ِ ن َ ا ل ض ّ َ ا ل ّ ِ ي ن َ ، و َ ل َ ا ت ُ خ ْ ز ِ ن ِ ي ي َ و ْ م َ ي ُ ب ْ ع َ ث ُ و ن َ ، ي َ و ْ م َ ل َ ا ي َ ن ْ ف َ ع ُ م َ ا ل ٌ و َ ل َ ا ب َ ن ُ و ن َ ، إ ِ ل ّ َ ا م َ ن ْ أ َ ت َ ى ا ل ل ّ َ ه َ ب ِ ق َ ل ْ ب ٍ س َ ل ِ ي م ٍ
(Ей, Мұ хаммед саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м!) Оларғ а Иброһ имнің хабарын оқ ып бер! Сол кезде ол ә кесі мен еліне: «Неге қ ұ лшылық етесің дер?»-дегенінде олар: «Біз пұ ттарғ а ғ ибадат етушіміз, ә рі оларғ а кө бірек уақ ыт бө ліп қ ұ лшылық етіп қ ала береміз»-деді. Сонда Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) оларғ а: «Мінә жә т еткен кездерің де пұ ттарың сендерді естиді ме? Немесе олар сендерге пайда, не зиян жеткізе алады ма?!»-деді. Олар: «Жоқ, біздер ата-бабаларымызды осылай пұ ттарғ а ғ ибадат етулерін кө ргенбіз. (Сол себептен, біздер де пұ ттарғ а ғ ибадат етеміз)» деді. Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) айтты: «Сендер ө здерің жә не ежелгі ата-бабаларың да табынып жү рген пұ ттарың жө нінде ойлап кө рдің дер ме? Шындығ ында олар мен ү шін дұ шпан (сондық тан, мен оларғ а қ ұ лшылық етпеймін), тек бү кіл ә лемдердің Раббысына ғ ана қ ұ лшылық етемін. Ол мені жаратқ ан, сондық тан, Ө зі мені тура жолғ а салады. Ол мені тамақ тандырады да сусындандырады. Ол қ ашан ауырсам, мағ ан шипа береді. Ол мені ө лтіреді де сонсоң қ айта тірілтеді. Ол сондай Аллаһ, қ иямет кү ні мен одан қ ателерімді жарылқ ауын ү міт етемін. Раббым мағ ан даналық беріп, мені игілерге қ оса кө р! Мені кейінгі нә сілдердің тілінде де шынайы ү лгі қ ыла кө р! Мені нығ метті жаннаттың мұ рагерлерінен қ ыл! Ә кемді жарылқ а, ө йткені ол адасушылардан. Қ абірден қ айта тіріліп тұ ратын кү нде мені мұ ң айтпа! Ол кү ні мал да, бала-шағ а да пайда бермейді. Бірақ кім (Аллаһ қ а серік келтірмей, ық ыласты)сау жү рекпен келсе, сол ғ ана оғ ан пайда береді» -деді.[17]
Тағ ы да Аллаһ Тағ ала Исрайл ұ рпақ тарының сиырғ а табынғ андары туралы былай деді:
و َ ا ت ّ َ خ َ ذ َ ق َ و ْ م ُ م ُ و س َ ى م ِ ن ب َ ع ْ د ِ ه ِ م ِ ن ْ ح ُ ل ِ ي ّ ِ ه ِ م ْ ع ِ ج ْ ل ا ً ج َ س َ د ً ا ل ّ َ ه ُ خ ُ و َ ا ر ٌ أ َ ل َ م ْ ي َ ر َ و ْ ا ْ أ َ ن ّ َ ه ُ ل ا َ ي ُ ك َ ل ّ ِ م ُ ه ُ م ْ و َ ل ا َ ي َ ه ْ د ِ ي ه ِ م ْ س َ ب ِ ي ل ا ً
«Мұ са (ә лейһ ис-сә лә м) Тұ р тауына Аллаһ қ а қ ұ лшылық ету ү шін кеткеннен кейін, оның қ аумы ө здерінің сә ндік-ә шекей бұ йымдарынан мө ң ірейтін бір бұ заудың денесінен мү сін жасап алып оғ ан қ ұ лшылық ете бастады. Олар ол бұ заудың ө здеріне сө йлемейтінін жә не оларды тура жолғ а сала алмайтынын білмей ме?». [18] Сондай ақ Таха сү ресінде олар жайлы:
أ َ ف َ ل َ ا ي َ ر َ و ْ ن َ أ َ ل ّ َ ا ي َ ر ْ ج ِ ع ُ إ ِ ل َ ي ْ ه ِ م ْ ق َ و ْ ل ً ا و َ ل َ ا ي َ م ْ ل ِ ك ُ ل َ ه ُ م ْ ض َ ر ّ ً ا و َ ل َ ا ن َ ف ْ ع ً ا
" Олар (сол бұ заудың) ө здеріне жауап қ айтара алмайтынын, сондай ақ ол олар ү шін не зиян, не пайда келтіру кү шіне ие емес екенін кө рмей ме? - деді". [19]
Яғ ни олар ө здеріне сө з қ айтармайтын, не пайда не зиян ә келе алмайтын жә не сө йлемейтін ә рі оларды тура жолғ а сала алмайтын бір бұ зауғ а табынатындай ақ ылдары қ айда кетті?
Міне осыдан дұ ғ аны еститін, қ иналғ ан адам егер одан жә рдем тілесе, оғ ан жауап беретін жә не егер қ аласа сө йлейтін, пайда жә не зиян келтіруші - ол тек қ ана аса пә к Аллаһ екендігін білуге болады. Сондай-ақ бұ дан бұ л сипат- тар кемелдік сипаттарғ а жататынын жә не ақ иқ ат қ ұ лшы- лық қ а лайық ты тә ң ір осындай сипаттарғ а ие болу керектігін аң ғ аруғ а болады. Ал бұ рынғ ы жә не қ азіргі кездегі адамдардың табынып жү рген пұ ттары бұ л сипаттардың ешқ ай- сысына да ие емес. Олар естімейді, адамғ а, тіпті ө здеріне де пайда немесе зиян тигізе алмайды, дұ ғ а еткенге жауап қ ат- пайды, оғ ан сө з қ айтармайды жә не оларғ а тура жолды да кө рсете алмайды. Сондық тан қ алайша бұ л нә рселерді барлығ ын естуші, жауап қ атушы, пайда мен зия оның қ олында болғ ан, барлық нә рсені білуші, ә р нә рсеге қ ұ діретті, одан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім болмағ ан Аллаһ қ а тең еп, оғ ан оны серік қ ылып қ ұ лшылық етуге болады.
Қ асиетті Қ ұ ранда бұ л жайлы аяттар ө те кө п. Ол аяттардың барлығ ы аса пә к Аллаһ барлық кемелдік сипат- тарына ие екендігіне жә не барлық кемшілік пен айыптардан пә к екндігіне дә лел етеді. Бұ ның барлығ ы тек Аллаһ қ а ғ ана қ ұ лшылық етіп, қ ұ лшылық та ық ыласты болуды жә не барлық істерде басқ асын қ ойып тек оғ ан ғ ана тә уекел етіп, жү ректі тек Аллаһ қ а ғ ана бұ руды уә жіп етететін істерге жатады. Ө йткені Аллаһ Тағ ал барлық заттың жаратушысы, ризық тандырушысы ә рі патшасы жә не барлық істің басқ арушысы. Сондық тан оғ ан ғ ана қ ұ лшылық етіп, онымен бірге ешкімге табынуғ а болмайды.
Ақ иқ атында Аллаһ Қ ұ ранда ө зінің пайғ амбарлары Нұ х, Һ уд, Солих Шұ ғ айбтардың (ә лейһ ис-сә лә м) ө з қ ауым-дарына:
ا ع ْ ب ُ د ُ و ا ْ ا ل ل ّ ه َ م َ ا ل َ ك ُ م م ّ ِ ن ْ إ ِ ل َ ه ٍ غ َ ي ْ ر ُ ه ُ
«Аллаһ қ а қ ұ лшылық қ ылың дар, сендер ү шін одан басқ а (қ ұ лшылық қ а лайық ты) тә ң ір жоқ!» -дегендерін айтты.
Сондай ақ жоғ арыда айтылғ андай, барлық пайғ амбарлар да ө з қ ауымдарына осыны айтқ ан еді. Бұ л жайында Аллаһ Тағ ала былай деді:
و َ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م َ إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ ل ِ ق َ و ْ م ِ ه ِ ا ع ْ ب ُ د ُ و ا ا ل ل ّ َ ه َ و َ ا ت ّ َ ق ُ و ه ُ ذ َ ل ِ ك ُ م ْ خ َ ي ْ ر ٌ ل َ ك ُ م ْ إ ِ ن ْ ك ُ ن ْ ت ُ م ْ ت َ ع ْ ل َ م ُ و ن َ ، إ ِ ن ّ َ م َ ا ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ م ِ ن ْ د ُ و ن ِ ا ل ل ّ َ ه ِ أ َ و ْ ث َ ا ن ً ا و َ ت َ خ ْ ل ُ ق ُ و ن َ إ ِ ف ْ ك ً ا إ ِ ن ّ َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ م ِ ن ْ د ُ و ن ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ل َ ا ي َ م ْ ل ِ ك ُ و ن َ ل َ ك ُ م ْ ر ِ ز ْ ق ً ا ف َ ا ب ْ ت َ غ ُ و ا ع ِ ن ْ د َ ا ل ل ّ َ ه ِ ا ل ر ّ ِ ز ْ ق َ و َ ا ع ْ ب ُ د ُ و ه ُ و َ ا ش ْ ك ُ ر ُ و ا ل َ ه ُ إ ِ ل َ ي ْ ه ِ ت ُ ر ْ ج َ ع ُ و ن َ
«Иброһ имді (ә лейһ ис-сә лә м) есің е ал! Ол ө з қ аумына былай деген еді: «Аллаһ қ а қ ұ лшылық етің дер жә не одан қ орқ ың дар! Егер білсең дер, сол сендер ү шін жақ сы болады. Сендер Аллаһ ты қ ойып, пұ ттарғ а қ ұ лшылық етудесің дер жә не оларды «қ ұ дайлар» деп жалғ ан ойлаудасың дар. Расында сендердің Аллаһ тан ө зге қ ұ лшылық етіп жатқ ан нә рселерің сендерге ризық бере алмайды. Сондық тан ризық ты Аллаһ тан тілең дер жә не оғ ан ғ ибадат етің дер ә рі шү кірлік қ ылың дар! Ө йткені (ө лгеннен кейін) оғ ан қ айтарыласың дар»». [20]
Соффат сү ресінде Аллаһ Тағ ала айтты:
و َ إ ِ ن ّ َ م ِ ن ْ ش ِ ي ع َ ت ِ ه ِ ل َ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م َ ، إ ِ ذ ْ ج َ ا ء َ ر َ ب ّ َ ه ُ ب ِ ق َ ل ْ ب ٍ س َ ل ِ ي م ٍ ، إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ ل ِ أ َ ب ِ ي ه ِ و َ ق َ و ْ م ِ ه ِ م َ ا ذ َ ا ت َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ ، أ َ ئ ِ ف ْ ك ً ا آ َ ل ِ ه َ ة ً د ُ و ن َ ا ل ل ّ َ ه ِ ت ُ ر ِ ي د ُ و ن َ ، ف َ م َ ا ظ َ ن ّ ُ ك ُ م ْ ب ِ ر َ ب ّ ِ ا ل ْ ع َ ا ل َ م ِ ي ن َ
«Расында Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) да Нұ хтың (ә лейһ ис-сә лә м) тобынан. Есің е ал, ол Раббысына таза жү рекпен келді. Сол кезде ол ә кесі мен қ аумына былай деген еді: «Не нә рсеге қ ұ лшылық етесің дер? Аллаһ ты қ ойып, ө тірік қ ұ дайларғ а сыйынуды қ алайсың дар ма?! Онда бү кіл ә лемдердің Раббысы сендерге мү шрік болғ андарың себепті беретін жазасы туралы не деп ойлайсың дар?»». [21]
Тағ ы да мә риям сү ресінде Аллаһ Тағ ала ө зінің сү йікті пайғ амбары Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) жайлы былай деді:
و َ ا ذ ْ ك ُ ر ْ ف ِ ي ا ل ْ ك ِ ت َ ا ب ِ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م َ إ ِ ن ّ َ ه ُ ك َ ا ن َ ص ِ د ّ ِ ي ق ً ا ن َ ب ِ ي ّ ً ا ، إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ ل ِ أ َ ب ِ ي ه ِ ي َ ا أ َ ب َ ت ِ ل ِ م َ ت َ ع ْ ب ُ د ُ م َ ا ل َ ا ي َ س ْ م َ ع ُ و َ ل َ ا ي ُ ب ْ ص ِ ر ُ و َ ل َ ا ي ُ غ ْ ن ِ ي ع َ ن ْ ك َ ش َ ي ْ ئ ً ا ، ي َ ا أ َ ب َ ت ِ إ ِ ن ّ ِ ي ق َ د ْ ج َ ا ء َ ن ِ ي م ِ ن َ ا ل ْ ع ِ ل ْ م ِ م َ ا ل َ م ْ ي َ أ ْ ت ِ ك َ ف َ ا ت ّ َ ب ِ ع ْ ن ِ ي أ َ ه ْ د ِ ك َ ص ِ ر َ ا ط ً ا س َ و ِ ي ّ ً ا ، ي َ ا أ َ ب َ ت ِ ل َ ا ت َ ع ْ ب ُ د ِ ا ل ش ّ َ ي ْ ط َ ا ن َ إ ِ ن ّ َ ا ل ش ّ َ ي ْ ط َ ا ن َ ك َ ا ن َ ل ِ ل ر ّ َ ح ْ م َ ن ِ ع َ ص ِ ي ّ ً ا ، ي َ ا أ َ ب َ ت ِ إ ِ ن ّ ِ ي أ َ خ َ ا ف ُ أ َ ن ْ ي َ م َ س ّ َ ك َ ع َ ذ َ ا ب ٌ م ِ ن َ ا ل ر ّ َ ح ْ م َ ن ِ ف َ ت َ ك ُ و ن َ ل ِ ل ش ّ َ ي ْ ط َ ا ن ِ و َ ل ِ ي ّ ً ا ، ق َ ا ل َ أ َ ر َ ا غ ِ ب ٌ أ َ ن ْ ت َ ع َ ن ْ آ َ ل ِ ه َ ت ِ ي ي َ ا إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م ُ ل َ ئ ِ ن ْ ل َ م ْ ت َ ن ْ ت َ ه ِ ل َ أ َ ر ْ ج ُ م َ ن ّ َ ك َ و َ ا ه ْ ج ُ ر ْ ن ِ ي م َ ل ِ ي ّ ً ا ، ق َ ا ل َ س َ ل َ ا م ٌ ع َ ل َ ي ْ ك َ س َ أ َ س ْ ت َ غ ْ ف ِ ر ُ ل َ ك َ ر َ ب ّ ِ ي إ ِ ن ّ َ ه ُ ك َ ا ن َ ب ِ ي ح َ ف ِ ي ّ ً ا ، و َ أ َ ع ْ ت َ ز ِ ل ُ ك ُ م ْ و َ م َ ا ت َ د ْ ع ُ و ن َ م ِ ن ْ د ُ و ن ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ أ َ د ْ ع ُ و ر َ ب ّ ِ ي ع َ س َ ى أ َ ل ّ َ ا أ َ ك ُ و ن َ ب ِ د ُ ع َ ا ء ِ ر َ ب ّ ِ ي ش َ ق ِ ي ّ ً ا ، ف َ ل َ م ّ َ ا ا ع ْ ت َ ز َ ل َ ه ُ م ْ و َ م َ ا ي َ ع ْ ب ُ د ُ و ن َ م ِ ن ْ د ُ و ن ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ه َ ب ْ ن َ ا ل َ ه ُ إ ِ س ْ ح َ ا ق َ و َ ي َ ع ْ ق ُ و ب َ و َ ك ُ ل ّ ً ا ج َ ع َ ل ْ ن َ ا ن َ ب ِ ي ّ ً ا ، و َ و َ ه َ ب ْ ن َ ا ل َ ه ُ م ْ م ِ ن ْ ر َ ح ْ م َ ت ِ ن َ ا و َ ج َ ع َ ل ْ ن َ ا ل َ ه ُ م ْ ل ِ س َ ا ن َ ص ِ د ْ ق ٍ ع َ ل ِ ي ّ ً ا
Ей, Мұ хаммед саллаллаһ у ә лейһ и уә сә ллә м), осы кітапта Иброһ имнің (қ иссасын) зікір ет! Расында ол ө те шыншыл пайғ амбар еді. Сол уақ ытта ол ә кесіне: «Ә й ә кетайым! Естімейтін, кө рмейтін жә не сені Аллаһ тың азабынан сақ тай алмайтын, бір пайдасы жоқ нә рсеге неге қ ұ лшылық етесің? Ә й ә кетайым, расында мағ ан сағ ан келмеген білім келді. Сондық тан мағ ан ілес, сағ ан тура жолды кө рсетейін. Ә й ә кетайым, шайтанғ а табынба, ө йткені шайтан Аллаһ қ а қ арсы шығ ып кә пір болғ ан. Ә й ә кетайым! Расында мен сағ ан Аллаһ тарапынан азап жетіп (тозақ та) шайтанғ а дос болып қ алуың нан қ орқ амын» - дегенінде, ә кесі оғ ан: «Ә й, Иброһ им. Сен менің қ ұ дайларымнан бет бұ рамысың? Ант етемін, егер менің қ ұ дайларымды сө гуің ді тоқ татпасаң, ә лбетте сені таспен ұ рамын, ә рі ө зің де менен ұ зақ жү р» - деді. Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м): «Сағ ан амандық болсын. Енді мен Раббымнан сені жарылқ ауын тілеймін. Ө йткені ол мағ ан ө те мейірімді. Мен сендерден де, сендердің Аллаһ тан ө зге табынғ ан пұ ттарың нан да арылып Раббыма жалбарынамын. Раббыма жалбарынғ анымның шарапатынан (сендер сияқ ты) бақ ытсыз болып қ алмаймын деп ү міт етемін»-деді.
Иброһ им (ә лейһ ис-сә лә м) олардан жә не олардың Аллаһ тан ө зге табынғ ан пұ ттарынан ажырағ ан кезде, оғ ан Исхақ пен Яғ қ ұ пты беріп, ә рқ айсысын пайғ амбар қ ылдық. Сондай-ақ оларды ө з кең шілігімізге бө ледік жә не олар ү шін шын, жоғ ары мақ тауларды бердік». [22]
Аллаһ Тағ ала Ағ раф сү ресінде Һ уд пайғ амбары Һ уд пайғ амбарғ а(ә лейһ ис-сә лә м):
أ َ ج ِ ئ ْ ت َ ن َ ا ل ِ ن َ ع ْ ب ُ د َ ا ل ل ّ َ ه َ و َ ح ْ د َ ه ُ و َ ن َ ذ َ ر َ م َ ا ك َ ا ن َ ي َ ع ْ ب ُ د ُ آ َ ب
<== предыдущая лекция
|
следующая лекция ==>
Поняття про організаційні форми навчання. Загальні форми навчання, їх характеристика. Класно-урочна система навчання, її особливості. | Кавказские пленники, или Новые приключения спелеологов.