Ауруханаішілік инфекциялардың алдын алу.

Ауруханаішілік инфекция деп аталуы- науқ астар стационарғ а тексерілуге немесе емделуге келгенде жұ қ тырып алғ ан аурулары. АІИ –дегеніміз ә ртү рлі жұ қ палы аурулардың жиынтығ ы.Бұ л ө те кең таралғ ан патология тү рі. Ол науқ астардың жағ дайын онан сайын ауырлатады; 2) Емделіп шығ у мерзімін ұ зартады; 3) Ө лім-жітімді кө бейтеді; 4) материалдық шығ ынды талап етеді;

Жиілігі бойынша 1 орында ауа-тамшылы инфекциялар:

корь, скарлатина, грипп, ветреная оспа, ангина, инфекционный паротит т.б.;

2 орында: стафилокок, стрептококтар, тері жә не теріасты, шырышты қ абат инфекциялары, операциядан кейінгі ірің ді асқ ынулар, ірің ді аурулар;

3 орында: ішек инфекциялары (дизентерия, сальмонеллез).

АІИ шығ у кө здері:.

1. Инкубациялық кезең інде стационарғ а тү скен жұ қ палы аурулары бар адамдар.

2. Карантин мерзімін ұ стамайтын соматикалық ауруы бар адамдар, ағ засында патогенді стафилокок, стрептококтар, ішек инфекциялары, полиомиелит инфекциялары бар адамдар.

3. Науқ астар мен қ ызметкерлер.

АІИ пайда болу себептері:

1. Микроағ залардың тіршілік ету ортасымен қ асиеттерін ө згертуі.

2. Тә жірибеде кү рделі оперативті заттарды қ олдану.

3. Стационарғ а ерте жастағ ы балалармен қ арт адамдардың кө п тү суі.

4.Антибиотиктерді жү йесіз рационалды емес қ олдану.

5. Асептка ережелерін сақ тамау.

6.Стационарда санитарлық –гигиеналық тә ртіптің бұ зылуы.

АІИ мен кү ресу қ иыншылық тар болдырады:

1. Аурухана ішінде қ оздырғ ыштардың кең інен таралу.

2. Таралу жолдарының ә ртү рлігі (ауалы-тамшылы, шаң, жанасу арқ ылы).

3. Қ оздырғ ыштардың қ оршағ ан ортаның қ олайсыз факторларына тұ рақ тылығ ы.

4. Науқ ас адамдардың қ оздырғ ыштарды тез қ абылдауы, арнайы алдын алу ә дістерінің жоқ болуы.

АІИ алдын алу спецификалық жә не спецификалық емес шаралардан тұ рады:

1. Спецификалық еместерге- архитектуралық – жоспарлау,

санитарлық -техникалық, санитарлық -эпидемияғ а қ арсы жә не

дезинфекциялық -стерилизациялық.

Архитектуралық – жоспарлау шаралар жү йесіне:

- палаталық секцияларды бір-бірінен, анестезиология жә не реанимация, емдеу-диагностикалық, жә не оперблоктардан оқ шаулау;

- палаталық бө лімшелерді жоспарлауда демалыс орындарымен, тамақ тану жә не емдеу-диагностикалық кабинеттерімен жә не санитарлық тү йіндермен қ олайлы байланыста болуын қ амтамасыз ету т.б.

- науқ астар мен қ ызметкерлер жү ру графигінде АІИ жұ қ тырмау жағ дайын анық тау; Негізінен бұ л хирургиялық бө лімшеге қ атысты.АІИ алдын алуда желдету, кондиционерлер қ олдану, оперблоктарғ а жә не басқ а да бө лімшелерге жіберілетін ауаның таза болуы маң ызды рө л атқ арады. Желдетуден басқ а ғ имарат ішіндегі ауа ағ ынының да маң ызы зор, ө йткені онда да инфекция тасымалданады. Есте қ алдыратын жай, ғ имараттың ә таж саны кө п болғ ан сайын, ондағ ы басқ ыш шабаштар мен лифт тү йіндеріндегі ауаның бактериалдық ластануы да жоғ арлайды, сондық тан ену- сорып шығ ару желдеткіштері болуы жон.

Санитарлық эпидемияғ а қ арсы шаралар жү йесі:

- стационарлардың санитарлық жағ дайы мен тә ртібіне қ ортынды жасау;

- аурухананың бактериалдық ластануына қ ортынды беру;

- науқ астар мен қ ызметкерлердің арасындағ ы ауру қ оздырғ ыш инфекциялары бар адамдарды анық тау;

- науқ астар мен қ ызметкерлердің санитарлық мә дениетін жоғ арлату;. Дезинфекциялық -стерилизациялық шаралар жү йесі: - бұ л заттардағ ы, материалдардағ ы, инструменттердегі, киім-кешектердегі қ оздырғ ыштарды химиялық, физикалық жә не механикалық ә дістер арқ ылы жоюғ а бағ ытталғ ан.

Спецификалық алдын алу- науқ астардың ағ засының жұ қ палы ауруларғ а қ арсы тұ ру мү мкіншілігін арттыруғ а бағ ытталғ ан (иммунизациялау, антибиотиктер беру, жалпы нығ айту терапиялары) шаралар жү йесі.

Жоспарлы жә не жедел алдын алу болып бө лінеді.

Жоспарлы - (жү кті ә йелдерге тазартылғ ан стафилокок анатоксинмен иммунизация)- яғ ни, инфекциялық агентті қ абылдамау мақ сатында.

- Жедел алдын алуды екі топқ а боледі: спецификалық жә не жалпы – бұ л ауруды жұ қ тырғ ан кү нде, оның ә рі дамуын болдырмау.

4.Иллюстрациялық материал: мультимедиялық кө рсетілім.

5.Ә дебиеттер:

1. Гигиена под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.: ГЭОТАР: Медицина, 2005.

2. А.М.Большаков, И.М.Новикова " Общая гигиена", М.: Медицина, 2002 г.

3. Мельниченко П.И., Ушаков И.Б., и др. Гигиена: Словарь-справочник– М.: Медицина, 2006.

4. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человека. 4е изд., испр. и доп. – Ростов на Дону «Феникс». 2008. -512 стр. 3-16

5. Матвеева Н.А. Гигиена и экология человека. 2-е изд., стер. – М.: Медицина, 2008.

6. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М.,. Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж., Тогузбаева К.К. Гигиена: Учебник для вузов/ Под ред. У.И. Кенесариева.- Алматы: «Самара-Принт», 2009.-688 с., стр.13-35.

7. Аспекты истории развития гигиены и эпидемиологии в Казахстане / Белоног А.А.,

8. Кенесариев У.И., Аликеева Г.М., Саятова А.С. – Алматы, 2006, - стр.160-166.

9. Пивоваров Ю.П. и др. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене М. Медицина, 2002. 10. Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене, М. Медицина, Издательство Университета дружбы народов, 1991.

10. Е.И. Гончарук, Ю.И. Кундиев, В.Г. Бардов и др.- Общая гигиена: пропедевтика гигиены: Учеб. для иностр.0-28 студентов 2-е изд.перераб. и доп.- К.: Вища шк., 199.-С 652., стр.47-97.

6.Қ орытынды сұ рақ тары (кері байланыс):

1. Ауруханалардың орналасуына қ андай гигиеналық талаптар қ ойылады?

2. Аурухана учаскесінің территориясын функционалды зоналарғ а бө лу.

3. Аурухана қ ұ рлысын салудың қ андай жү йелері бар?

4. Ауруханаішілік инфекция, кө здері, даму себептері?

5. Ауруханаішілік инфекцияның алдын алу.