Пайдаланған әдебиеттер тізімі. 1 Андрунас Е.Ч. Информационная элита: корпорации и рынок новостей

1 Андрунас Е.Ч. Информационная элита: корпорации и рынок новостей. - М., 1991.

2 Беспалова А.Г., Корнилов Е.А., Короченский А.П., Лучинский Ю.В., Станько А.И. История мировой журналистики. - 3-е изд., доп. и испр. – М. - Ростов на Дону: МарТ, 2003. – 432 с.

3 Вачнадзе Г.Н. Всемирное телевидение: Новые средства массовой информации – их аудитория, техника, бизнес, политика. - Тбилиси, 1989.
4 Вартанова Е.Л. Медиаэкономика зарубежных стран: Учебное пособие. – М., Аспект-пресс, 2003. - 335 с.
5 Багдикян Б. Монополия средств информации: пер. с англ. / Общ. ред. и вступ. статья Г.Вайнштейна. - М., Прогресс, 1987. - 320 с.

Тақ ырыпты бекітетін сұ рақ тар

1. Апта сайын шығ атын “Budepecht Rundschofa” газетi қ андай сала туралы жазады?

2. “Будапештское солнце” газеттiнің негiзiн қ алағ ан кім?

3. Югославияның “Tanjug” телеграфтық агенттігінің қ андай ерекшелігі бар?

4. “Бiздiң басылым” (“Наша штампа”) Югославиядағ ы журналистер одағ ының басылымы қ ай жылдан бері шығ ады?

5. Венгрияның “Juventus Radio” радиостанциясы қ андай бағ дарламалар таратады?

6.Югославияда кү нделiктi мерзiмдi басылымдардың саны қ анша?

7. “Жаң а Македония” (“Ново Македония”) қ ай ұ йымның органы?

8. “Кiрпi” (“Еж”) апталық сатиралық журнал тарихы туралы не білесің?

9. “Югославия туралы” (“Югослав сервей”) ақ параттық -саяси журнал қ ай тілде шығ ады?

10.Болгариядағ ы ең кө п таралатын газеттері қ ай бағ ытта шығ ады?

11. Болгарияның аймақ тарындағ ы оқ иғ алары, Канада мен Австралияның соң ғ ы жаң алық тарымен қ ай газеттен танысуғ а болады?

12. Болгарияда тікелей эфирде ақ парат тарататын ең iрi телерадиостудияның жұ мысы туралы не білесің?

13. Болгарияда ағ ылшын тiлiнде шығ атын жалғ ыз газеті қ алай аталады?

14. «Bulgarian National Television»Болгар Республикасының мемлекеттiк телеарнасы негізі қ ашан қ аланғ ан?

15. Болгарияда неше радиостанция жұ мыс істейді?

2.4 Чехия, Хорватия, Румыния, Грекияның

Бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдары

Газет-журналдары. Чехиядағ ы мерзiмдi басылымдар негiзiнен – коммерцияланғ ан. Жаң а газет, журналдардың пайда болуы шетел капиталының енуiне байланысты дамыды. Қ азiргi кезде Чехияда 1500-ге жуық мерзiмдiк басылым бар. Олардың 13-i орталық, 42-i аймақ тық, таралымы 3 500 000 дана, ал апталық 97 газет 3 800 000 данамен таралады.

1989 жылы “Бархатной Революциясына” дейiнгi шығ ып тұ рғ ан аймақ тық газеттердiң кө пшiлiгi бұ рынғ ы шығ ып келген басылымдарды да, жаң а газет, журналдарды да кездестiруге болады. Ең кө п таралатын “Блеск” газетi осы басылымғ а жатады. Бұ л кө пшiлiк басылым 350 000данамен таралады. Газет жексенбiде де шығ ып тұ рады, жаң а типтегі газетке Ө кiметтегі Азаматтық Партиясының органы болып табылатын “Денни телеграф” газетi, “Чешский денник”, “Шпигел” газеттерi жатады.

Бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарының ө зектi мә селесi шетелдiк капиталдың чех нарығ ына енуi. Бұ л тақ ырып толық қ анды зерттелмеген, алайда бү гiнгi таң да чех басылымдарының басым бө лiгi шетел капиталдары қ арамағ ына ө тіп кеткен деп айтуғ а болады. 70%-ы iрi монополистер, оның ішінде немiс бiрлестiгi “Пассауэр нойе пресс” жә не швед компаниясы “Рингер” иелігінде. “Пассауэр нойе пресс” (ПНП) чех рыногында 1990 жылдың басында пайда болды. Оның “Ческе Будеевиц”, “Усти над “Пайем”, сияқ ты басылымдары бар. Бұ л бiрлестiкке облыстық, аудандық жә не қ алалық газеттердiң басым бө лiгi қ арайды.

Аймақ тық кү нделiктi шығ атын 42 басылымның 36-сы “Пассауэр нойе пресс” компаниясына қ арасты. Чехияның кө п ауданында бiрлестiктiң бә секелесi жоқ деуге болады. Қ азiргi кезде аймақ тық баспасө здiң 80 %-i бiрлестiк қ олында, 66 000 данамен таралатын “Пльзенский денник”, 75 000 данамен таралатын “Североческеновины”, 45 000 данамен таралатын “Градецкие новины” сияқ ты iрi аймақ тық басылым да осы бiрлестiк қ арамағ ына кө шкен. Ал орталық басылымдардан 255 000 таралымы “Кветы”, интеллигенция арасында белгiлi, апталық “Млады свет”, Чехиядағ ы миллион данамен шығ атын жалғ ыз басылым – “ТО-магазин” журналын басқ арады, “Пассауэр нойе пресс” (ПНП) қ арамағ ында 40 басылым бар.

Чех мерзiмдiк басылым рыногындағ ы екiншi iрi монополист - шведтiң “Рингер” бiрлестiгi. Бұ л бiрлестiк те чех БАҚ нарығ ына 1990 жылдардың басында, дә лiрек айтсақ 1991 жылы келдi. Қ азiргi кезде чех филиалындағ ы акциясының 49%-ы “Шпрингер” баспа ү йiне қ арасты. Бү гiнгi кү нi бiрлестiк қ арамағ ында орталық жә не аймақ тық 20 мерзiмдiк басылым бар. Орталық басылымдар iшiнде жоғ арыда айтып ө ткен “Блеск” газетi де бар. Сонымен қ атар “Рингер” чех интеллигенциясының кү нделiктi газетi “Пидове новинидiң “ бақ ылау акция пакетiн басқ арады. “Пидове новини” бай тарихы бар, чехтың бұ рыннан келе жатқ ан газеттерiнiң бiрi. Газетке екi рет 1948 жә не 1968 жылдары коммунистер ү кiметi тарапынан тыйым салынып, 1989 жылдан бастап қ айтадан жарық кө ре бастады. Бү гiнгi кү нi 140 000 данамен таралатыны белгiлi, ең сапалы газет болып саналады [1, 22-б]. Бiрлестiкке қ арасты, орталық басылымдардың iшiнен “Рефлекс” қ оғ амдық -саяси журналын атап кетуге болады. Сондай-ақ, чех БАҚ -тағ ы “Раинише пост” немiс бiрлестiгi де бар. Қ азiргi кезде “Млада ронта днес” орталық газетi таралымы жағ ынан екiншi орында (“Блеск” газетiнен кейiн). Бұ л газет бұ рын – экономикалық дағ дарыстан кейiн, Орталық жә не Шығ ыс Еуропа елдерiнде ө з басылымдарын сата бастағ ан Робер Эрсан тобының қ арамағ ында “Млада фронта” чех газетi мен “Мафа” акционерлiк қ оғ амының бақ ылау пакетi акциясын да қ амтыды.

Экономикалық басылымдардың басым бө лiгiн “Хандельсблат” баспа ү йi мен американдық “Доу Джокс” бiрлестiгi басқ арады. Бұ л – “Господжарские новины” орталық кү нделiктi газетi, экономикалық бағ ыттағ ы басылымдар тiзбегi: “Обходни вестник”, “Ставитель”, “Финанце а Увер”, “Обходник”. Орталық кү нделiктi он ү ш басылымның сегiзi - чех газетi. Бұ л – “Право”, “Праце”, “Спорт”, “Денни телеграф”, “Шпигел” газеттерi.

Чехияның журнал басылымы ә ртү рлi тақ ырыптық, салалық, мамандық жә не ә ртү рлi мерзiмде, апталық, жылдық басылымдар болып бө лінеді. Мысалы, “Чехия Республикасы мерзiмдiк басылым каталогының ” мә лiметіне сү йенсек, Чехияда 78 мә дени, 65-i ә йелдерге, оның iшiнде 16-сы “Бурда Прага”, 15 балалары басылымы бар кө рiнедi. Сондай-ақ, салалық басылым да кең тарағ ан, педагогикалық мә селелерді қ амтитын 43, мемлекет жә не қ ұ қ ық жө нiнде 46 журнал бар. Чех журналдары баспа сапасының жоғ арылығ ымен ерекшеленедi, безендiрiлуi ө те жоғ ары болса да, журналдар балалар назарын ө зiне аудара алмай отыр, олар телевидениені қ олайлырақ санайды екен.

Электронды БАҚ. Чехия электрондық БАҚ -рында да шетел ық палы басым. Чехия ақ паратының 70%-ы шетел бiрлестiктерiне қ арасты. Чех ұ лттық телерадиосы айтарлық тай бай тарихы бола тұ ра (1923 ж.) бү гiнгi кү нi ө з бағ ытын ө згертіп алғ ан, коммерциялық БАҚ басымдығ ынан шетел компанияларының кө зқ арастар насихатталады. Осындай, немiс жә не швейцариялық бiрлестiктердiң арқ асында iрi орталық телерадио арналар жоғ ары дең гейiмен ерекшеленедi. 1995 жылғ ы қ орытындығ а қ арағ анда, Острава қ аласының арнасы, бағ дарламаларының сапасы мен хабардың кө лемi жағ ынан орталық арналармен бiр дең гейде тұ р.

Жекеменшiк БАҚ қ аржы табуды басты мақ сат санайтындық тан, балалар мен ә йелдерге тақ ырыбына кө п назар аудармайды. Чехия радио арналары жаң алық тар, кү нделікті ақ парат, рухани-мә дени сипаттағ ы жаң алық тарғ а кө п кө ң іл бө леді. Чехияда халық аралық арналар кө п таралады жә не ө з арналары да шетел бағ дарламаларынан материалдарды кө п таратады. Чехиядағ ы БАҚ аз болса да, оның ішінде шетел капиталымен шығ атын БАҚ кү н санап ө су ү стiнде. Шетел капиталының ұ лттық БАҚ -қ а енуі жағ ынан бұ рынғ ы кең естiк елдердiң арасында бiрiншi орын алады екен.

Хорватия. Талдау жү ргiзу барысында Хорватияның БАҚ -ның жаң а жү йесiнiң қ алыптасуына 1991 жылы ө з тә уелсiздiгiн алғ аннан кейiнгi жылдар ә сер еткенi анық талды. Хорват қ оғ амының ө згеруi Хорватия баспасө зiнiң басты жетiстiгi. Баспасө з ә рекеттерiнiң маң ыздысы - аудиторияның ақ паратты тұ тынуы жә не аудитория назарына iлесе бiлуi едi.

1991 жылдың маусым айында С.Ф.Р.Ю. таратылғ аннан кейiн, Хорватияның тә уелсiздiгiн жария еткен жылдарда Хорватия баспасө зiнiң коммунистiк партия бақ ылауынан босап, бостандық ты иеленген кезең i елдегi саяси жә не экономикалық ө згерiстермен дә лме-дә л келдi. Келесi кезең 1991-1995 жылдары мемлекеттiң тә уелсiздiк кезiнде ө тсе де, экономикалық -ә леуметтiк дағ дарысты жә не этникалық қ ақ тығ ыстың басталуына алып келдi. Дә л осы жылдары мемлекеттегi БАҚ жекеменшiк мекемелерге айналып, iрi баспаханалар, ақ параттық концерндер ашыла бастады.

Қ ақ тығ ыстардан кейiнгi жылдары хорват баспасө зiне қ олайлы жағ дайлар туды. 1993 жылды сандық жә не сапалық жағ ынан хорват баспасө зiнiң ө су жылы деп айтуғ а болады. Бұ л экономикалық жағ дайлардың жақ саруына жә не БАҚ -ты қ аржыландырудың жаң а кө здерiнiң пайда болуымен байланысты еді [2, 11-б].

Қ азiргi уақ ытта Хорватияда 1000 мерзiмдi басылым тiркелген. Ә рбiр ү шiншi басылым ү немi шығ ып тұ рмайды. Он бiр кү нделiктi газет шығ ып тұ рады. Оның бесеуi жалпы ұ лттық, екеуi аймақ тық, қ алғ андары жергiлiктi басылымдар. Аймақ тық ‘’Иль Пикколо‘’ жә не ‘’Ла Воче дель Пополо’’ итальян тiлiнде шығ атын газеттерi итальян тілді қ ауымғ а арналғ ан. Жалпы ұ лттық басылымдардың iшiндегi жалғ ыз ‘’Спорт жаң алық тары‘’ бiр салағ а арналғ ан басылым. Жә не де жалпы ұ лттық кү нделiктi газеттер бiр мезгiлде бiрнеше iрi - Загреб, Риске, Сплит қ алаларда шығ ып тұ рады. Апталық басылымдардың iшiнен сенсациялық ақ параттық басылым «Национал» кө ркемдiгi жоғ ары.

Хорватия басылымдарының қ ұ рылымындағ ы ө згерiстердiң бiрi, олардың иллюстрациялық басылымдарғ а айналуы. Ә сiресе, жанұ я мә селесiне байланысты шығ ып тұ ратын апталық «Арена» жә не «Моя судбина» газеттерi, белгiлi бiр бағ ыттағ ы ә йелдерге арналғ ан «Глория», «Мила», «Вита», «Тина», «Менiң қ ұ пиям» басылымдары хорват нарығ ында аз данамен шығ атын мә дени жә не iскерлiк басылымдар, жаң а саяси-экономикалық, ә леуметтiк жағ дайдың ә серiнен ә скери, дiни, жарнамалық, босқ ындарғ а арналғ ан, оннан астам компьютерлiк техникағ а арналғ ан басылымдар дамып келеді.

Этникалық қ ақ тығ ыстар кезiнде хорват баспасө зiнде сараптамалық жанрдағ ы материалдар кө п жазылып, басылым беттерiнен репортаж жанры мү лдем жоғ алды. Ақ параттық мақ алаларда кө біне ресми тiлдегі мақ алалар басым болғ ан. «Қ азiргi кездегi хорват газеттерiнiң тiлi, стилi, мазмұ ны ө те кү рделі, 1990 жылдары енгізілген цензураны алып тастағ аннан кейін газет-журналдар қ атаң қ адағ алаудан босатылды» [3, 47-б].

Ө кiнiшке орай, Хорватиядағ ы БАҚ -ты ешкiмге бағ ынбайды деп айта алмаймыз. Ү кiмет органдары, сот орындары ә лі де қ ысым кө рсетiп отырады екен. Сол себептi тә уелсiз БАҚ редакторлары кө п уақ ыттарын жұ мыс орнында емес, соттарда ө ткiзедi екен. Жақ ында ОБСЕ ұ сынысымен Хорватияның телерадио таралымдары, басылымдары жө нiнде жаң а заң шығ ару жоспарлануда. Онда демократизациялауғ а жол берілуі мү мкін» [4, 68-б], -деген сарапшылар пікірі орын алуды.

Румынияның газет-журналдары. Соң ғ ы жылдары Румынияның орталық, аймақ тық дең гейiндегi мерзiмдi басылымның жалпы жылдық таралымы 23, 3 миллиард дананы қ ұ райды. 2006 жылы Румынияда барлық салағ а арналғ ан 2100-ге жуық газет-журнал жарық кө рiп тұ рды, олардың ә рқ айсысы 176, 9 миллион дана болып, 1980-1985 жылдармен салыстырғ анда 7, 6 есе артқ ан екен. Соң ғ ы бiрнеше жылдың iшiнде Румыния баспасө зiнiң қ ұ рамында маң ызды ө згерiстер орын алғ ан.

Румынияның идеологиялық саясатының модернизациялануы мен экономикалық қ айта қ ұ ру кезінде негiзiнен салалық басылымдар жанданып, таралымының ө суi байқ алады. Ғ ылым, техника, экономика, педагогика, бiлiм беру, қ ұ қ ық, саясат бағ ытындағ ы салалық газет-журналдардың қ арқ ынды дамып, бү гiнгi кү нде Румынияда кө п таралатын iрi газеттерi “Қ аржы апталығ ы“ (“Финансовая неделя“), “Bucharest Bisiness», “Week Manitorub Onli», «Romanian Press Rebieb» т.б.

Bliehan st Bisiness Week газетiнің шығ арушыларының айтуы бойынша, бұ л iскерлікте жетiстiкке жетем дегендерге аса қ ажет басылым. “Bisiness Week” – Румынияның ұ лттық iскерлiк газетi, тек ағ ылшын тiлiнде шығ ады. Румынияның ең жедел ақ парат тарататын газетi, ө з оқ ырманына кү нделiктi инвесторлар, шағ ын, орта кә сiпкерлік, сауда, саяси, мемлекеттiк ұ йымдардың, елшiлiктердiң ө кiлдерiне, нақ ты деректерге сү йенiп сенiмдi ақ парат беруге тырысады. Бұ л газеттiң ақ параттының сапасы ә лемдiк стандартқ а сай келедi.

“Bisiness Week” – кү нделiктi, кө лемi 16-32 бет, кө ркем безендірілген, тү рлi-тү стi болып шығ ады.

«Manitorub Onli» шағ ын форматты, румын жә не ағ ылшын тiлдерiнде, аптасына бес рет, тү рлi-тү стi болып шығ ады. Румынияның, шетелдiң саяси, экономикалық, ә н-кү й, мә дениет, ә леуметтiк ө мiр жайлы соң ғ ы жаң алық тарынан ақ парат бередi. Газеттiң кө лемi - 20 бет, алғ ашқ ы саны 1994 жылы жарық кө рдi.

“Priviera” – Румынияның мә дени бағ ыттағ ы журналы, аптасына румын тiлiнде бiр рет шығ ады, кө лемi 35-40 бет. Музыка, саясат, сә н, жұ лдыздар жайлы қ ызық ты жаң алық тар беріп, косметолог, психолог кең естерiмен қ оса оқ ырман хатына жауаптарын да жариялап отырады.

Румынияның ең кө п таралғ ан экономикалық журналдары: “Evro” “Priviera” “Byme Romania” “Банки”. “Банки” румын жә не ағ ылшын тiлдерiнде шығ ады. Оқ ырман назарына ұ сынатын негiзгi ақ парат ұ лттық жә не ә лем елдеріндегi (АҚ Ш, Англия, Франция, Ресей, Германия жә не т.б.) валюта, айырбастау курсы, салалық, қ аржы, банктiк жү йедегi заң ындағ ы ө згерiстер мен толық тырулар, кейбiр шетелдердiң заң актiлерiнен ақ парат бередi. Журнал 1993 жылдан бастап шығ ады.

“Byme Romania” румын жә не ағ ылшын тiлiндегi компьютер саласына арналғ ан журнал. 1993 жылдан бастап айына бiр рет, 24 бет болып шығ ады. Ол 13-28 жас аралығ ындағ ы оқ ырмандарғ а арналғ ан, журналда компьютер саласындағ ы соң ғ ы жаң а технологиялар, компьютерлік ойындар, сол ойындар кiлтiн ө ң деу, оны шығ арушы фирмалар жайлы ақ параттар жариялайды.

Телерадиосы. Румыния территориясындағ ы ең танымал “Radio Contract” ұ лттық республикалық радиосы. 1990 жылдың 25 ақ панынан бастап хабар таратады, Бухаресте орналасқ ан. Румыниядан Бельгия, Тү ркия, Молдавия, Болгария территорияларына тарайды, хабарларын тә улiк бойы румын тiлiнде жү ргiзедi. Бухаресте «96, 1 FМ», «Байа Марш», «88, 5 FМ» диапозондарында тарайды. Бұ л радиостанцияғ а кө ң iл тоқ татқ ан тың дарман ө зіне керектi соң ғ ы республикалық, шетелдiк саяси-экономикалық жаң алық тарды тың дарман талғ амынан шығ атындай етіп бере алады екен.

“Антена-1” кү нделiктi румын тiлiнде ақ парат тарататын тә уелсiз жекеменшiк телеарна. Эфирге алғ аш рет 1993 жылдың 29 қ арашада шық ты. Алғ ашқ ы кезде телеарна тә улiгiне 18 сағ ат жұ мыс iстесе, ал 1995 жылдың 11 желтоқ санынан бастап 20 сағ ат жұ мыс iстей бастады. Телеарнаның экономикалық, саяси жаң алық тар, мә дениет, ә лемдiк спорт жайлы бағ дарламалары, интеллектуалдық ойындарды тiкелей эфирге береді. Телесериалдар, кө ркем, деректi фильмдер, ойын-сауық бағ дарламалары, сә ннiң соң ғ ы жаң алық тары кү нделiктi кө рсетiлiп тұ рады. Ауа-райы жә не экономикалық жаң алық тар ағ ылшын жә не румын тiлдерiнде таралады.

Ақ парат агенттiктерi. “Medua Fax” Румынияның жаң алық тар агенттiгi басылымдар мен телерадио арналарын жаң алық тармен қ амтамасыз етедi. “Аджепрес” Румыния мемлекетiнiң баспасө з агенттiгiнің негізі 1949 жылы қ аланғ ан.

Грекия газет-журналдары. Грекияда орталық баспасө зге қ арағ анда, жергiлiктi баспасө з елеулi орын алады. Аталмыш елдiң мерзiмдi басылымдарындағ ы ерекшелiк кiшкентай форматты газеттердi, ү лкен форматқ а айналдыру. Соң ғ ы жылдары басылымдарының сапасы бiршама жақ сарып ә лемдiк стандартқ а толығ ымен сай келедi. Грекияның кү нделiктi басылымнан гө рi, апталық газет-журналдар басым болып келедi. Бұ рын грек журналистикасында бiрқ атар проблемалар орын алды: а) журналист кадрларының жетiспеушiлiгi ә) маман журналистердi дайындау дең гейi тө мен болды. б) баспахана технологиясының ә лсiздiгi ә сер еттi.

Қ азiр шетел инвесторлары грек баспасө зiне қ аржыны кө п бө ліп, компьютерлiк технология мен жарнамалық бизнес ү лкен қ арқ ынмен дамуда. Осының арқ асында мерзiмдi басылымдардың сапасы артып, салалық газет-журналдар дү ниеге келiп, кү нделiктi жә не таң ертең гiлiк газеттердiң саны кө бейдi.

“Eleflerotoria” 1956 жылдан бастап Грекияда шығ атын газет. Елдiң, сондай-ақ бү кiл ә лемнiң саяси, экономикалық жә не мә дени жаң алық тарынан хабардар етедi. Газет барлық жастағ ы оқ ырмандарғ а арналғ ан. А-3 форматты, кө лемi – 18 бет, 20 000 данамен таралады.

“O Pothos ” гректiң тә уелсiз газетi жұ масына бiр рет грек жә не ағ ылшын тiлдерiнде шығ ады, ерекше қ абiлетi бар оқ ырмандарғ а арналғ ан. Ө згеше безендiрiлiп, офсеттiк қ ағ азбен басылады. 1993 жылдың ортасында негiзi қ аланғ ан, таралымы 20 000 данамен, 28 бет болып шығ арылады. Грекияда, оң тү стiк Италияда жә не Кипрде таралады.

“Prioni” Грек-американдық кү н сайын шығ атын тә уелсiз газеті 1987 жылдан бастап шығ ады. Грекияның Америкамен сауда-саттық қ атынасы, жекеменшiк кә сiпорындардың дамуы, бағ алы қ ағ аздардың рыногы жө нiнде, биржалық қ ор, ө неркә сiптiң мемлекеттiк секторы, салық жә не кеден жү йесi тағ ы басқ а да экономика мә селелеріне байланысты мақ алаларды жариялайды.

“Phuket Gazette” Грекияның халық аралық газеті 1985 жылдан бастап шығ ады. Экономика, саясат, мә дениет жаң алық тарын ә лемдiк масштабта таратады, грек жә не ағ ылшын тiлдерiнде басылады. Грекияда бұ л iрi газеттерден басқ а “Ta Nea Kathimerini” газеті кө пшiлiкке таралады. Грекиядағ ы ең танымал журналдар “Metro” (Метро), “Diaspora W.W.W Project” (W.W.W диаспорасы Жоба) айына екi рет шығ атын бұ л журналдар электрониканың соң ғ ы жетiстiктерiнен хабардар етедi. 1994 жылдан шығ а бастағ ан. “Matsakoni, То” адамның ә леуметтiк қ ұ қ ығ ын қ орғ ау мә селесiн жазатын, “Monopol I Magazine Strategy Magazine” музыка, кино, театр, кө рме, ресторандар туралы ақ парат беретiн грек журналы.

Телерадиосы. Грекиядағ ы кең тарағ ан iрi радиостанция “100FM Melodia” 1990 жылдардың аяғ ында Афинада дү ниеге келген. Грекияның барлық қ алаларында таралады, тың дармандардың “100FM Melodia» арқ ылы музыкалық хабарлар, ақ сү йектер туралы мә лiметтер, ә р тү рлi талғ амдағ ы музыкаларды тың дауғ а мү мкiндiк береді. “101.9 FM-Studio 19”грек ұ лттық радиостанциясы. Грекияда ғ ана емес, алыс, жақ ын шетелдерде 18 сағ ат бойына хабарларын таратады. “88.8 FM-StarFM Corfu”саясат, экономика, мә дениет тақ ырыбындағ ы соң ғ ы жаң алық тарды, музыка, ауа райы болжамын, теледидар бағ дарламасы туралы ақ параттарды қ амтиды. “9.59 FM-Fly 9.61-Flash” ә лемнiң саяси жаң алық тары бередi. Хабар ағ ылшын жә не грек тiлдерiнде тарайды. Басқ а “94.5 FM – Radio Thessaloniki”, “97.5 FM-ANT Radio Thessaloniki”, “Radio ONE FM” радиолары бар.

«Antenna TVS” (“ТВ Антенна”)телерадио жү йелерiнiң бiрi. “Antenna TVS.A” телевидениесiнiң бағ дарламасының табысының кө п ү лесiн жарнамалық бизнестен алады. Телевидение кө рермендерi арасында ү лкен беделге ие. Шамамен он миллионнан астам адам кө редi. “Antenna TV» тә улiк бойы ө з аудиториясына саяси-экономикалық жаң алық тарды, ток-шоу, кө ркем фильмдер, белгiлi сериалдарды, опералар, спорт хабарларын ұ сынады. Телекомпанияның тү сiмi соң ғ ы 2010 жылы 19% кө бейген, ол жергiлiктi валютаның он миллиардын қ ұ райды. Компанияның телебағ дарламасын Грекияның барлық отбасының 99% кө редi [5, 4-б].

Интернет. “To Matsakoni ”интернеттегi ақ параттық бет. 1985 жылдың қ азанында Грекияның студенттiк тобы қ ұ рғ ан. Қ ұ рылу кезiнде университеттiң фотокө шiрмелiк қ ұ ралдарын пайдаланылып, “сө з бостандығ ын” қ орғ ау, жасырын цензурағ а наразылық, коммерциялық бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарының шындық қ а жанаспайтын ақ параттарымен кү рес жү ргiзуді кө здейді. Бү гiнде бұ л бағ дарламаның ө рiсi кең ейіп, интернет жү йесiнде жаң а беттер ашуғ а мү мкiндiк алғ ан [6, 47-б].