Гепатоз

II - кредит

Тақ ырыбы: Бауыр мен ө т шығ аратын жолдарының аурулары.

Орындағ ан: Жү сіпә лі М. Тобы: 206 А- КДС Қ абылдағ ан: Кожамкулова П.Р.

Шымкент 2014 жыл

Жоспар:

I.Кіріспе II.Негізгі бө лім:

1) Бауыр аурулары

2) Гепатоз

3) Гепатит

4) Бауыр циррозы

5) Холецистит

III.Қ орытынды IV.Пайдаланылғ ан ә дебиеттер

Кіріспе

БАУЫР АУРУЛАРЫ

Бауыр аурулары алуан тү рлі. Олардың тұ қ ымқ уалайтын жә не жү ре пайда болатын, бірінші ретті (бауырдың ө зіндік аурулары) жә не екінші ретті (бауыр басқ а аурулардан зақ ымдалатын) тү рлері бар.

Соң ғ ы ондағ ан жылдар бойы бауыр ауруларын анық тау ү шін бауырды биопсия тә сілімен зерттеу кең қ олданылып жү р. Осы тә сілмен анық талғ ан деректер бауыр сырқ аттарыныњ патологиялық анатомиясын одан ә рі айқ ындап, толық тыра тү сті. Бауыр сырқ аттарының морфологиясына гепатоциттерде ө рбіген дистрофия мен некроз, строма мен ө т ө зектерінде (қ ақ палық жолда, синусоидтарда) ө рістеген қ абыну процестері жә не дисрегенерация мен ісік процестері негіз болады. Гепатоциттерде дистрофия мен некроз басым жағ дай — гепатоз деп, қ абыну басым болса, гепатит деп аталады. Ал дисрегенерациялық ө згерістер склероз бен қ айта кұ рылу процестеріне жалғ асса, бауырда цирроз дамиды, ол кө бінесе бауыр карциномасына ұ ласады.

Гепатоз

Гепатоз — гепатоциттерде дистрофия жә не некроз процестері басым болатын сырқ ат; ол тұ қ ым қ уалайды немесе жү ре пайда болады.

Тұ қ ым қ уалайтын гепатоздардың ү лкен бір тобы - бауырдың заталмасулық сырқ аттары. Бұ л сырқ аттармен ауырғ андарда белоктар мен амин қ ышқ ылдары (цистиноз жә не аминацидурия, яѓни Дебре - де Тони - Фанкони синдромы), майлар (тұ қ ым қ уалайтын липидоздар), кө мірсулар (гликогеноздар), пигменттер (тұ қ ым қ уалайтын пигменттік гепатоз, порфириялар) немесе минералдар (гемохроматоз, гепатоцеребралдық дистрофия, яғ ни Вильсон — Коновалов ауруы) алмасуы бұ зылады. Тұ қ ымқ уалайтын гепатоздардыњ кө бі қ ордалану ауруларына жатады жә не, ә детте, циррозбен аяқ талады.
Жү ре пайда болатын гепатоздардың жедел жә не созылмалы ағ ымды тү рлері бар. Жедел ағ ымды гепатоздардың ішінде ең маң ыздысы бауырдың токсикалы дистрофиясы (бауырдың ө ршімелі кө лемді некрозы) болса, созылмалы гепатоздың ішінде — майлы гепатоз.

Майлы гепатоз
Майлы гепатоз (синонимдары: бауырдың майлы дистрофиясы; май сің ген немесе майлы бауыр; бауыр стеатозы) — гепатоциттерге май тым кө п жиналатын созылмалы сырқ ат.
Этиологиясы мен патогенезі. Майлы гепатоз бауырғ а улы заттардың (алкоголь, инсектицидтер, кейбір дә рі-дә рмектердің) ә серінен, эндокринді-метаболизмдік ө згерістерден (сусамыр, семіздік), дұ рыс қ оректенбегеніктен (липотропты факторлардың жеткіліксіздігі, квашиоркор, майлы жә не кө мірсулы тағ амдарды кө п ішу) жә не гипоксиядан (жү рек-тамыр, ө кпе қ ызметінің жеткіліксіздігі, анемия, т.б.) дамиды.
Майлы гепатоздың басты себебі — алкогольмен ұ зақ улану. Оның ә серінен бауырда алкогольдык стеатоз дамиды. Алкогольдың бауырғ а тікелей ә сер ететіні белгілі. Ол ү шін тікелей тотығ у процесі қ олайлы. Кенеулі заттар тікелей тотық қ ан кезде бауырда ү шглицеридтер (триглицеридтер) кө бейіп, май қ орларындағ ы май қ ышқ ылдары тым кө п жұ мсалып, бауыр май қ ышқ ылдарын нашар сің іреді. Ү шглицеридтер — инертті қ оспалар, сондық тан олар гепатоциттерде жү ріп жатқ ан синтезге ә сер ете алмайды. Алкогольдің уытты ә серінен дамығ ан бауыр стеатозының ұ зақ мерзімді болатын себебі де сол.
Ә р адамның бауырының алкогольді сің іріп, қ орыту қ абілеті ә ртү рлі. Бірақ майлы гепатоздың дамуы адамның алкогольді неше жыл жә не қ андай мө лшерде ішкенімен тығ ыз байланысты.
Патологиялық анатомиясы. Стеатоз дамығ ан бауырдың кө лемі ү лкен, тү сі сары немесе қ ызылдау қ оң ыр, ү сті тегіс. Гепатоциттерде ү шглицеридтер кө бейеді. Май тамшылары тозаң тә різді, ұ сақ немесе ірі болады. Органеллаларын май тамшылары шетке ығ ыстырып, бауыр клеткалары жү зікке ұ қ сайды. Май тамшылары гепатоциттердің кейбіреуін (шашыранды майлану), гепатоцитерді топ-тобымен (аймақ тық майлану) немесе бауырдың паренхимасын тү гел (біркелкі майлану) жайлайды. У немесе гипоксия ә сер еткенде май тамшылары бауыр бө лікшелерінің орталығ ындағ ы клеткаларғ а басымырақ жиналса (цетрлобулалық майлану), белок пен витаминдер жеткіліксіз болғ анда жә не семіргенде — қ ақ палық тамыр тарамдарының тө ң ірегіндегі клеткаларда кө бейеді (перипорталық майлану). Тым майлы гепатоциттер жойылып, одан босағ ан май тамшылары біріксе, майлы қ уыстар (кисталар) тү зіледі. Олардың айналасына клеткалар шоғ ырланып, дә некер ткань ө рістейді.
Майлы гепатоздың ү ш даму кезең і бар. I кезең — ќарапайым (жай) майлану кезең і. Гепатоциттер онша зақ ымдалмайды, мезенхималық клеткалардың жауабы байқ алмайды; ІІ кезең де гепатоциттерді майлы дистрофия мен некроз шалып, мезенхималық клеткалар кө бейеді; ІІІ кезең де гепатоциттерде майлы дистрофия ө ршіп, бауырдың бө лікшелері қ алыпты қ ұ рылысынан тайып, қ айта қ ұ рылады.