Тұмау вирустары

Грипп вирустары — екі туыстасқ а бө лінетін (А жә не В вирустар тобы), ортомиксовирустар тұ қ ымдастығ ына кіреді. А туыстық қ а 14 тү рлі гемагглютининдері жә не 10 тү рлінейраминидазалары бар вируcтар кіреді. В туысты вирустар антигендік қ асиеттері жағ ынан табиғ и штамдарғ а жақ ын. Олар жаппай ауру туғ ызбайды жә не қ ұ стар мен жануарларды зақ ымдамайды.^[2] Тұ мау вирусы ө те тез тарайды. Инфекцияны қ оздырушы – тұ маумен ауырғ ан адам. Қ оздырғ ыштар науқ ас адам жө телгенде, тү шкіргенде жә не қ ақ ырық, сондай-ақ науқ ас адам пайдаланғ ан заттар, т.б. арқ ылы таралады. Ауалы-тамшылы жолмен тү скен вирус жоғ арғ ы тыныс жолдарының беткей жасушаларына еніп, ө сіп-ө неді де мұ рынның шырышты қ абаттарын зақ ымдайды, қ анғ а сің іп, жалпы организмді уландыра бастайды. Аурудың жасырын кезең і 1 – 4 кү нге созылады. Тұ мау кезінде науқ астың денесі дел-сал болып, тамағ ы мен тыныс жолдары ашиды, дене қ ызуы кө теріліп (38 С-қ а дейін), асқ а тә беті болмайды. Басы ауырып, бұ лшық еттері сыздайды. Адамғ а тұ мау тигеннен кейін бірнеше сағ аттан соң (кейде 1 – 2 кү ннен кейін) мұ рыннан су ағ ады, даусы қ арлығ ып, жө теледі, қ ақ ырық пайда болады, иіс сезуі нашарлап, кө зі қ ызарады. Тұ мау, ә сіресе, емшек еметін сә биді қ атты ә лсіретеді. Баланың танауы бітеліп, демалысы қ иындайды, мазасызданып, ұ йқ ысы бұ зылады. Тұ мау ересек адамдар ү шін де қ ауіпті, ол қ ұ лақ қ а, тамақ қ а, тыныс жолдары мен ө кпегезақ ым келтіруі мү мкін. Тұ маудан жазылғ аннан кейін ағ зада иммунитет пайда болады, ол А типінен кейін 1 – 2 жылғ а, В типінен – 2 – 3 жылғ а созылады, С типінен кейін тұ рақ танады. Сондық тан С типімен ауырғ ан адамдар тұ маудың бұ л тү рімен қ айталап ауырмайды.

Алдын алу шаралары

Тұ мауғ а нақ тылы диагноз қ ойып, науқ асты оқ шаулап, ауруханаларда не басқ а тиісті мекемелерде карантин жарияланады. Тұ мауғ а қ арсы вакцина егіледі, оның ішіндегі ең тиімдісі – тазартылғ ан вириондық вакцина. Алдын-ала организмді шынық тыратын емдер жасап, спортпен шұ ғ ылданғ ан дұ рыс.

Тұ мау басталғ анда адамның денесі дел-сал болып, кө ң іл-кү йі нашарлайды жә не тағ амғ а тә беті шаппайды. Бір-екі кү ннен кейін дене қ ызуы кө теріледі, басы ауырады, бұ лшық еттері сыздап, буын-буыны сырқ ырайды, мұ рны бітеді, дауысы қ арлығ ып, жө теледі, тамағ ы қ ызарып, жұ тынғ анда ауырады, кө зі қ ызарып жасаурайды. Адам дереу дә рігерге кө рініп, емделсе, ү ш-бес кү ннен кейін дене қ ызу тө мендеп, сауығ а бастайды.

Емі

Емі — дә рігердің бақ ылауында болып, оң аша, ауасы таза бө лмеде жатып емделу. Дене қ ызуын, дене сырқ ырауын, аспирин, пирамидон жә не т.б. дә рілер тез басады. Тұ мау вирусынаантибиотиктер пайда етпейді. Ауру адам жө телгенде, тү шкіргенде аузы-мұ рнын қ олымен немесе орамалмен (шү берекпен) жабуғ а тиіс. Науқ астың тек ө зіне арналғ ан ыдысы, орамалы т.б. болуғ а, олар жиі қ айнатылып, жуылуғ а тиіс.

Тұ мау асқ ынғ анда науқ асты ауруханағ а жатқ ызып, кешенді емдеу шараларын жү ргізеді. Арнайы дә рілер (оксолин, амантадин, ремантадин, интерферон, т.б.), антибиотиктер, қ ызу басатын, организмнің улануын азайтатын дә рі-дә рмектер беріледі.

Қ ызылша

Қ ызылша (лат. Morbilli) — бұ л ө те жұ қ палы ауру, ә сіресе, тамақ қ а жарымайтын немесе туберкулез ауруына шалдық қ ан балаларғ а қ ауіпті. Ауру адаммен байланыста немесе қ асында болғ аннан кейін он кү ннен соң суық тию белгілері бойынша басталады: бұ лар — қ ызу, тұ мау, кө здің қ абынуы жә не жө тел. Ауру сә т сайын ү дей тү седі. Ауыз іші қ абынып, ісініп, іш ө туі мү мкін. 2 немесе 3 кү ннен кейін ауыздың шырышты қ абығ ында тұ здың жартысындай кішкентай ақ дақ тар кө ріне бастайды. Одан кейін екі немесе ү ш кү н ө ткен соң қ ұ лақ та жә не мойында, сосын бетте жә не денеде, ең соң ында қ ол мен аяқ та бө ртпелер пайда болады. Денеге бө ртпелер шық қ аннан кейін баланың жағ дайы ә детте жақ сарады. Бө ртпелер 5 кү ннің ішінде шығ ып болады. Кейде тері астына қ анның қ ұ йылуы (қ ара қ ызылша) салдарынан шашы-раң қ ы қ ара дақ тар (кө герген жерлер) байқ алады. Бұ л дерттің ө те кү шті екендігін білдіреді. мұ ндайда дә рігерлік кө мек кереқ

Емдеу жолдары[ө ң деу]

1. Бала тө секте жатуы керек, сұ йық ты кө п ішіп, қ ұ нарлы тамақ жегені жө н. Егер ол қ ою тамақ ты жей алмаса, сұ йық сорпа берің із. Егер балағ а емшек ему қ иынғ а соқ са, онда емшекті сауып, сү тті қ асық пен ішкізің із.

2. Кө здің бү лінуін болдырмау ү шін мү мкіндігінше А дә руменін берің із.

3. Қ ызу кө терілгенде жә не бала тынышсызданғ анда парацетомол (аспирин) беру қ ажет.

4. Егер қ ұ лағ ы ауырса, антибиотиктер ішкізген жө н.

5. Ө кпесінің қ абынғ андығ ын, менингитті немесе қ ұ лақ пен асқ азанның қ атты ауырғ андығ ын білдіретін белгілер байқ алса, дә рігер шақ ырың ыз.

6. Егер баланың іші ө тсе, регидрационды су берің із.

Алдын алу

Қ ызылшамен ауырғ ан баланы басқ а балалардан бө лек ұ стағ ан жө н. Ә сіресе, тамақ қ а жарымаудан болатын аурумен ауыратын, туберкулезбен немесе бойғ а сің іп кеткен басқ адай аурумен ауыратын балаларды сақ тандыру керек. Қ ызылшамен ауырып жатқ ан баласы бар ұ йге басқ а ү йдің балаларының келуіне болмайды. Қ ызылша ауруы бар ү йдің балалары, егер олар бұ л аурумен ауырмағ ан жағ дайда мектепке, дү кенге немесе басқ а да қ оғ амдық орындарғ а 10 кү нге дейін баруына болмайды. Жас балалар организмінің қ ызылша ауруына қ арсы тұ рып, шетінемеуі ү шін олардың жетіліп, ет алуы қ ажет. 8 айдан 14 айғ а дейінгі бала қ ызылшағ а қ арсы егілу керек.^[

Респираторный синцитиальный вирус человека

Респираторный синцитиальный вирус человека

Научная классификация

Домен: Вирусы[1]   Отряд: Mononegavirales Семейство: Парамиксовирус   Без ранга: Респираторный синцитиальный вирус человека

Международное научное название

Human respiratory syncytial virus

Группа по Балтимору

V: (-)оцРНК-вирусы

Поиск изображений на Викискладе NCBI

Респираторный синцитиальный вирус человека (англ. RSV, Human respiratory syncytial virus) — вирус, вызывающий инфекции дыхательных путей. Респираторный синцитиальный вирус является основной причиной инфекций нижних дыхательных путей у новорожденных и детей. От данного вируса не существует вакцины. Лечение ограничено поддерживающей терапией, возможно применение кислородной маски.

В странах с умеренным климатом ежегодные эпидемии имеют место в зимние месяцы, в странах с тропическим климатом, заболевания респираторным синцитиальным вирусом как правило регистрируются в период дождей.

В США до 60 % младенцев заражаются респираторным синцитиальным вирусом во время первого эпидемического сезона, ^[2] и практически все дети переносят инфекцию к возрасту двух-трех лет.^[2] Среди всех инфицированных респираторным синцитиальным вирусом лишь у 2-3% возникает капиллярный бронхит и имеются показания к госпитализации.^[3] Инфекция респираторным синцитиальным вирусом активирует систему иммунной защиты, эффективность которой снижается со временем значительно быстрее, чем в случае других вирусных инфекций, таким образом, человек может быть заражен данным вирусом несколько раз. Некоторые новорожденные могут быть инфицированы несколько раз даже в период одного эпидемического сезона. Тяжелые инфекции значительно часто встречаются среди пожилых людей.

Респираторный синцитиальный вирус относится к семейству Paramyxoviridae, геном содержит (-) одноцепочечную РНК. К этому же семейству относятся и другие вирусы, вызывающие респираторные заболевания, например, вирус кори, парагриппа и свинки (паротит). Респираторный синцитиальный вирус относят к подсемейству Pneumovirinae, так как белок F на поверхности вириона вызывает слияние плазматических мембран близлежащих клеток и образование синцития.

Аденовирустар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынғ ан мә лімет

Аденовирустар (грек. adē n — без жә не лат. vіrus — у) — қ ұ рамында дезоксирибонуклеин қ ышқ ылдары (ДНҚ) бар вирустар тұ қ ымдастығ ы. Оны алғ аш 1953 жылы А.У. Роу тамағ ы ісініп науқ астанғ ан баланың аденоиды мен бадамша безінен тапқ ан. Табиғ и жағ дайда аденовирустар сү тқ оректілер мен [[қ ұ стар]] денесінде болады. Вириондар (вирустық бө лшектер) 252 белоктық қ абық ша (капсид) мен ДНҚ -дан тұ рады. ДНҚ -сы — қ остізбекті, шұ балаң қ ы. Аденовирустың ә серінен болғ ан аурулар жедел ө теді не ұ зақ қ а созылады. Вирионның жиналатын орны — торша. Аденовирустар кеміргіштер денесінде қ атерлі ісік туғ ыза алады. Аденовирустар негізінен: тыныс жолдары мен кө зге жұ ғ ады. Балалардың жоғ арғ ы тыныс жолдарының қ абынуының 20%-і аденовирустар ү лесіне тиеді. Ересектерде созылмалы тонзиллит, бронхит сияқ ты аурулардың жиі қ айталанып ө ршуі аденовирустардың ә серіне байланысты. Емделу аурудың клиникалық белгілеріне қ арай жү ргізіледі. Аденовирустарғ а қ арсы егілетін не тікелей ә сер ететін дә рі ә зірше жоқ. “Қ азақ Ұ лттық Энциклопедиясы”, 1 – том

Аденовирустар тұ қ ымдастығ ы – Adenoviridae (грек.аden-без). Бұ л тұ қ ымдастық тың алғ ашқ ы ө кілі 1953 жылы Роу жә не оның қ ызметтестері, аденоид тоқ ымасы мен жас балалар миндалинінен латентті вирус тү рінде клетка себіндісін ә зірлеу ү стінде бө ліп алды. Кейіннен бұ л вирустарды-маймыл, ит, ірі қ ара, кеміргіш жә не қ ұ стардан бө ліп ала бастады.
Аденовирустар жас тө лдерде жіті ө тетін респираторлы ауруды шақ ырса, ал ересек малдарда – латентті індетті қ оздырады. Бұ лар икасаэдрлы, қ арапайым ДНҚ -лы бар вирустар, эфир мен қ ышқ ыл ә серіне тө зімді.

Қ ызамық

Қ ызамық (лат. rubeola) — вирус арқ ылы тарайтын тез (жедел) жұ ғ атын жұ қ палы ауру. Қ ызамық пен ересек адамдардан гө рі балалар (ә сіресе 2 — 10 жас аралығ ында) жиі ауырады. Ауру науқ ас адамнан сау адамғ а жө телгенде, сө йлегенде, тү шкіру кезінде қ ақ ырық, тү кірік шашырағ анда жұ ғ ады. Сондай-ақ, науқ ас баланың ойыншығ ы, ыдыс-аяғ ы, т.б. арқ ылы да таралады. Қ ызамық пен бір рет ауырғ ан адам екінші рет ауырмайды. Қ ызамық пен бұ рын ауырмағ ан жү кті ә йелдер сақ тануы керек (ә сіресе, алғ ашқ ы 3 айда), жұ қ тырғ ан жағ дайда қ ұ рсақ тағ ы нә рестенің ө міріне зиян келуі, не ә йел тү сік тастауы мү мкін. Аурудың жасырын кезең і 11 — 21 (орта есеппен 16 — 21) кү нге дейін созылады. Алғ ашқ ы кезде жө теліп, тұ мауратқ ан сияқ ты болады. Сонан кейін желке тұ сында, қ ұ лақ айналасы, лимфа тү йіндері ісіне бастайды. Басы, тамағ ы ауырып (баспа), асқ а тә беті болмай, қ ұ сады. 1 — 2 кү ннен кейін алдымен бетке, сонан соң қ олтық, шапқ а бозғ ылт-қ ызғ ылт майда дақ ты бө ртпелер шығ ады. Бұ л кезде дене қ ызуы 38 — 39С-қ а дейін кө теріледі. Науқ ас баланың екі беті, кө мекейі қ ызарып, бадамша безі ісінеді, қ ан қ ысымы кө теріліп, қ анның ақ тү йіршіктері (лейкоциттер) кө бейеді, зә рінде белок пайда болады. Ауру асқ ынғ анда дене қ ызуы 40С-тан асып, науқ ас сандырақ тап, іші ө те бастайды. Қ ан қ ысымы тө мендеп, тамыр соғ уы нашарлайды, тамақ асты жә не жақ асты безі ісініп, қ ұ лағ ынан ірің ді бұ лық ағ ады. Сондай-ақ, ол асқ ынып науқ ас менингит, мастоидит, гайморит, лимфаденит, нефрит, т.б. ауруларғ а шалдығ уы мү мкін. Қ ызамық тың жоғ арыда айтылғ ан белгілері 4 — 5 кү ннен кейін басылады. Дене қ ызуы қ айтып, бө ртпелер азайып, қ абыршақ танып терісі тү се бастайды. Баланың кө ң іл кү йі жақ сарып, асқ а тә беті ашылады. Емі — ауру білінісімен балағ а витамині мол тағ амдар беру, антибиотиктер ішіп, қ ан қ ұ ю керек. Аурумен бірге болғ ан жү кті ә йелдерге иммунды-глобулин егеді. Науқ ас жатқ ан бө лме таза ұ сталып, гигиеналық талап қ атаң сақ талуы керек.

Вирусты гепатит А

Дү ние жү зінде кең тарағ ана инфекциялардың бірі. Бірақ та тарауы да ә р жерде біркелкі емес. Сырқ ат кө бінесе балалар арасында тарайды. Ересектер арасында кө бінесес 15-29 жастағ ылар ауырады. ВГА-ғ а маусымдық тә н. Кө бінесе ауру – сырқ аттың дең гейі кү з – қ ыс кезінде жоғ арылайды. Мектептегі балалар арасында кө бінесе қ ыркү йек – қ азан, 3-6 жастағ ы балаларда қ араша – желтоқ сан айларында, ал 3 жасқ а дейінгі балалар арасында жыл басы бірен – саран оқ иғ алар тү рінде кездеседі. ВГА жедел циклдық тү рде ө тетін қ ысқ а уақ ытта интоксикациямен бауыр ә ркеттерінің бұ зылу ә ркетімен байқ алатын фекальді – оральді жолмен тарайтын вирусты инфекция. Балалар инфекциясы болып есептелінеді, ауырғ андардың ішінде балалар 80%-ғ а жетеді. Семей аймағ ында сырқ аттану кө рсеткіші 100 мың халық қ а 200-400 аралығ ында.

Вирусты гепатит В

В вирусты гепатиті (ағ ылш. Hepatitis B virus, HBV) — ВГВ вирусымен шақ ырылатын бауыр зақ ымы себебінен, сарғ аюымен жә не зат алмасу процесінің бұ зылуымен ө тетін, ө зінен кейін жиі созылмалы гепатитке жә не бауыр цирррозына ә келіп соғ атын инфекциялық ауру.

Этиологиясы

1967 жылы табылғ ан. Гепатовирустың тобына жатады. Оның геномы 2 жіпшелік ДНК молекуласынан қ алыптасады. Ішкі – сыртқ ы қ абыршақ тармен қ осылғ ан сыртқ ы ортағ а ө те тө зімді. Кә дімгі бө лме температурасында 3 ай бойы сақ талады. Тоң азытқ ышта 6 ай, қ атырылғ ан тү рде 15-20 жыл бойы.

Эпидемиологиясы.

ВГВ-ң таралуы ө те кең. Инфекция кө зі болып ә р тү рлі клиникалық ауруларымен ауырғ ан адам жә не созылмалы тасымалдаушылар болып табылады. Зақ ымдану механизмі:

1. парентеральді;

2. қ ан.