Риновирусты ауру

Риновирусты ауру кезінде танаудың кілегей қ абығ ы қ абынады. Мұ рын суланып, оның іші ісініп, тыныс алуы қ иындайды. Дене қ ызуы жоғ арыламайды. Кө бінесе балалар ауырады, ә сіресе жаң а туғ ан жә йе емшектегі сә билерге ө те қ атерлі, ө йткені тыныс жолының бітелуі емшек емуін қ иындатады. Ауруды мү мкіндігінше бө лек кү теді. Дә рігердің ұ сынуы бойынша аяғ ын қ ыздырады, балтырына қ ыша қ ағ аз қ ояды, танауын скипидар майымен майлайды. Емшектегі сә биді емізер алдында мұ рнын стерильді вазелин немесе ысытылғ ан ө сімдік майы жағ ылғ ан мақ тамен тазалады, немесе дә рігердің нұ сқ ауы бойынша тамыр тарылтатын (мұ рнын ашатын) дә рі тамызады. ^]

Ангина (Аnginа —тұ ншық тыру, кысу) — баспа, ангина. Жұ ткыншақ тың лимфа — аденоидтық шең берінің, негізінен бадамша безінің жедел инфекциялық қ абынуы. Баспа, ангина (латынша ango — қ ысамын, тұ ншық тырамын) — кө мейдегі бадамша бездерінің қ абынуынан болатын жұ қ палы ауру. Оның қ оздырғ ышы — стрептококк бактериясы. Баспа — бадамша бездерінің ісініп, жұ тқ ыншақ тың қ ызаруымен басталады; тамақ қ ұ рғ ап, жұ тындырмайды. Тамақ бездері ісініп, қ ол тигізбей ауырады. Ауру асқ ынғ анда бадамша бездері қ абынып, ақ шыл сары ірің пайда болады. Баспаны дер кезінде емдемесе, ортаң ғ ы қ ұ лақ қ а ө туі мү мкін.Баспаны емдемесе, ауру бү йрекке, жү рекке, т.б. органдарғ а шабуы мү мкін. Б-мен ауырғ анда міндетті тү рде жатып емделу, тамақ ты жылы ұ стау, мезгіл-мезгіл сұ йық тағ ам ішу, жылы компресс қ ою, жиі-жиі тамақ ты сода, тұ з ерітінділерімен шаю, антибиотиктер ішу қ ажет.

Дифтерия- шырышты қ абық тар зақ ымданып, оларда ақ шыл-сұ рғ ылт қ абық шалардың пайда болуымен жә не организмнің жалпы улануымен сипатталатын жұ қ палы ауру.

Қ оздырғ ышы- дифтерия таяқ шасы (1884 жылы Леффлермен ашылғ ан) Сыртқ ы ортада ө те тұ рақ ты-ойыншық тарда, ыдыс-аяқ та, кө рпе-жастық та кө пке дейін сақ талады. Ө те улы экзотоксин бө ліп шығ арады.

Эпидемиологиясы:

1.Ауру кө зі-ауру адам жә не қ оздырғ ыш тасымалдаушы адам.

2.Аурудың таралу жолдары - ауа-сілекей жә не қ арым-қ атынас.

3.Тө зімділік (сезімталдық - 3-7 жасқ а дейінгі балалар

4.Иммунитет -тұ рақ ты,

5.Маусымдылық - кү з.

Патогенезі: Дифтерия таяқ шасы ауыз қ уысының кө здің, мұ рынның шырышты қ абық тары жә не тері арқ ылы еніп, сол жерде ө сіп-ө неді, бө лінгең экзотоксиндері ұ лпалардың некрозын тудырады, фибринді қ абық ша пайда болады.

Жіктелуі:

1.Ауыз қ уысының дифтериясы

2. Мұ рын қ уысының дифтериясы.

3. Жұ тқ ыншақ дифтериясы

4. Кө з дифтериясы.

5. Қ ұ лақ дифтериясы.

6. Жыныс мү шелерінің дифтериясы.

7. Тері дифтериясы.

8. ЖТБ-ның кіндік дифтериясы.

Клиникалық белгілері:

Инкубациялық кезең і 2-10 кү н. Егілмеген балаларда ауыр ө теді.

Ауыз қ уысының дифтериясының 3 тү рі бар:

Топталғ ан тү рі - алғ ашқ ы кү ндері пайда болғ ан қ абық шалар жұ қ а, тор тә різдес, бірнеше кү ннен соң қ алың дап ақ шыл тү сті, шпательмен немесе тампонмен сү рткенде алынбайтын қ абық шаларғ а айналады. Қ абық шалар тек қ ана бадамша безінің аймағ ында ғ ана орналасады. Аралды тү рінде қ абық шалардың кө лемі 3-4 мм, шеттері айқ ын, бірнеше болуы мү мкін. Қ абыршақ ты тү рінде қ абық шалар бадамша безін тү гел жауып тұ рады. Бала мазасыз, жалпы жағ дайы аса ө згермеген, тері тү сі бозарғ ан, тә беті тө мендеген, жұ тынғ анда ауырсыну белгілі бар.

Жайылғ ан тү рі - қ абық шалар жұ мсақ таң дайдың, кіші тілдің ү стіне жайылғ ан. Бадамша бездері ісінген жә не қ ызарғ ан, аздап улану белгілері пайда болады.

Токсикалық тү рі -балада улану белгілері айқ ын, ауыз қ уысының жә не мойынның тері астының ісінуі пайда болады.Лимфа тү йіндері ү лкейеді. Бірінші кү ннен дене қ ызуы 39-41 С, бала ә лсіз, басы қ атты ауырады, тері тү сі боз, ауыз-мұ рын ү шбұ рышының цианозы, жү рек тондары нашар естіледі, тахикардия, жү ректің шекарасы ұ лғ айғ ан, қ ан қ ысымы тө мендейді. Баланың іші ауырып, жиі қ ұ сады. Мойын клетчаткасының ісінуінің 3 дә режесі бар: І дә режесінде-ісіну мойынның жартысына дейін. ІІ дә режесінде-ісіну бұ ғ анағ а дейін.ІІІ дә режесінде-ісіну 2-3-ші қ абырғ аларғ а жетеді. Лимфа тү йіндерінің ү лкендігі кейде тауық жұ мыртқ асындай.

Кө кжө тел (лат. pertussіs) – жедел таралатын, кө бінесе, 8 жасқ а дейінгі балаларда болатын жұ қ палы ауру. Аурудың қ оздырғ ышы қ ысқ а таяқ ша тә різді бактерия (Bordetella pertussіs). 1906 ж. Кө кжө телді бельгиялық ғ алым Ж. Борде (1870 – 1961) ашқ ан. Қ оздырғ ыш бактериялар науқ ас бала жө телгенде оның демі мен қ ақ ырығ ы арқ ылы тарап, сау балағ а жұ ғ ады. Бактериялар баланың тыныс органдарында ө сіп-ө неді. Ауру қ оздырғ ышы сыртқ ы ортада тө зімсіз, бірақ ол ө те сирек те болса сырқ ат баланың тұ тынғ ан заттары (ойыншығ ы, ыдысы) арқ ылы жұ ғ уы мү мкін. Кө кжө телмен бір рет ауырғ ан бала қ айталап ауырмайды, ө йткені аурудан кейін организмде тұ рақ ты иммунитет пайда болады. Аурудың алдын алу ү шін балалар емханасында баланың 5 айлығ ынан 14 жасқ а дейін мезгіл-мезгіл вакцина егеді, аурумен жақ ын араласқ ан 7 жасқ а дейінгі балаларды басқ алардан оқ шаулап (2 аптағ а, ал егер сырқ атпен бірге тұ рғ ан болса – 25 кү нге дейін) карантин жариялайды. Ауру баланы қ алалық кө лікпен алып жү руге болмайды. Кө кжө телді жоғ ары қ ысымды таза ауамен (баротерапия) емдейді.

Ауырғ ан адаммен қ арым-қ атынаста болғ аннан кейін бір немесе екі аптадан кейін басталады. Қ ызу кө теріледі, тұ мау мен жө тел пайда болады. 2 аптадан кейін қ атты (кү шейген) жө тел (кө кжө тел) басталады. Бала ауыз шырышынан жабысқ ақ қ ақ ырық ты тү кіріп тастағ анша дем алмастан, ү здіксіз жетеле береді, сондай кезде ауа шуылымен қ атты дыбыс шығ ара (қ иқ ылдау) ө кпеге барып енеді. Бала жө телге булығ ып, оның ерні мен тырнақ тары ауаның жетіспеушіліктерінен кө геріп кетуі мү мкін.