Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Лекция 5. Операциялы күшейткіштер. Жалпы теоориялық мәліметтер.
|
|
Операциялы кү шейткіш (ОК) – аналогты интегралды схема, ол тұ рақ ты тоқ кү шейткішінен тұ рады, келесі қ асиеттері бар;
· KU, кернеуі бойынша жоғ ары коэффициенті
· Rвх , кіретін жоғ ары кедергілі
· Rвых, аз шығ атын кедергілі
· Егер кіретін кернеуі Uвх нө лге тең болса, онда равно нулю, Uвых шығ атын кернеуі де нө лге тең.
Операциялық кү шейткіштер аналогтық есептеу машиналарында жә не автоматты басқ ару қ ондырғ ыларында кең інен қ олданылады. Мұ нда олар негізінен математикалық амалдарды (қ осу, алу, интегралдау, т.б) орындау ү шін пайдаланылады.
Операциялық кү шейткіштер деп – ү лкен кү шейту коэффициенті бар, аналогты шамалардың ә ртү рлі операцияларын орындай алатын тұ рақ ты тоқ кү шейткішін айтады.Операционды кү шейткіштің екі дифферециалды кірісі жә не бір ортақ шығ ысы бар. 5.1 –суретінде операционды кұ ү шейткіштің қ ысқ аша белгіленуі кө рсетілген.
Сурет 5.1 Операциялық кү шейткіштердің шартты белгісі
Суретте ү ш кірмелі сумматордың, яғ ни кірмеге берілген сигналдардың қ осындысын анық тауғ а мү мкіндік беретін қ ұ рылғ ының схемасы келтірілген. Операциялық кү шейткіштердің кірмелік кедергісі ө те ү лкен болғ андық тан оның ішкі тогы ө те аз болады. Сондық тан келтірілген схема ү шін Кирхгофтың бірінші заң ы бойынша
i1+i2+i3+ik=0. (1)
Кірмелердің арасындағ ы кернеулерді 0-ге тең деп алса, кірмелік токтар
i1 = 
i2=ukp2/R
i3=ukp3/R. ал кері байланыс тогы ik=uш/Rk, мұ ндағ ы Rk—кері байланыс тізбегінің кедергісі.
Тоқ тардың осы мә ндерін (1) ө рнегіне қ ойса, шық палық кернеу
uш=-(ukp1+ ukp2+ ukp3 )Rk/R.
бұ л ө рнек қ арастырылып отырылғ ан тізбектің қ осу амалын орындайтынын кө рсетеді. Кірмелік кернеулер тө ң кергіш кірмеге берілгендіктен шық палық кернеудің полярлығ ы кірмелік кернеулердің полярлығ ына қ арама-қ арсы болады.
Операциялық кү шейткіштер инвертирлеуші кү шейткіштерді тұ рғ ызу ү шін кең інен қ олданылады. Айнымалы тоқ режимінде жұ мыс істейтін кү шейткіш аз сигналдар режимінде болады. 5.2 -ші суретте айнымалы тоқ кү шейткішінің схемасы келтірілген.
Сурет 5.2 Айнымалы тоқ кү шейткіші.