![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Оршаған ортаны қорғаудың негізгі принциптері мен міндеттері.
Адамзаттың ә р замандардағ ы ойлау жә не ә рекет жү йелері белгілі бір культурологиялық таным қ алыптастыруғ а ық пал жасағ ан. Атап айтқ анда, оларғ а тә н мифологиялық мә дениет, космологиялық мә дениет, антрополо-гиялық мә дениет жә не біз бастан кө шіріп отырғ ан технологиялық мә дениет-терді қ арастыруғ а болады. Алдың ғ ы екі замандағ ы культурологиялық таным дә уірлерінде адам мен табиғ ат арасындағ ы ү йлесім гармониясы болды. Сон-дық тан да халық тар санасында «қ ой ү стінде бозторғ ай жұ мыртқ алағ ан» за-ман ретінде есте сақ талғ ан. Ал соң ғ ы дә ірдегі-антропологиялық, ә сіресе технологиялық таным тұ сын-дағ ы мә дениет санамызғ а жат, табиғ атқ а «антропологиялық қ ысым» /антрос-адам/ деген тү сінікті қ алыптастырып ү лгерді. Тіпті бұ л ү рдістің етек алғ аны соншалық, ә лемдік індетке айналып бара жатқ андығ ы қ орқ ыныш тудырады. Қ азіргі дә уірде экология-адамзатты толғ андырып отырғ ан маң ызды проб-леме. Табиғ атты, қ оршағ ан ортаны жою арқ ылы, бү кіл ә лемді, қ оғ амды, тір-шілікті жойып жіберуге болатынын кө птеген елдер тү сіне бастады. Біздің ө мір сү ріп отырғ ан дә ірімізде техникалық қ ұ ралдармен қ аруланғ ан кейбір ел-дерге жер планетасын аз уақ ыттың ішінде қ ұ ртып жіберуі еш қ иындық қ а тү с-пейді. Сондық тан бү кіл ә лем халқ ының ортақ ү йі, жер планетасын сақ тау-ке-зек кү ттірмейтін ө зекті мә селе. Осы бағ ытта Қ азақ стан Республикасының 2030-жылғ а дейінгі ұ зақ мерзім-ді дамуына арналғ ан бағ дарламада қ оршағ ан ортаны қ орғ аудың негізгі прин-циптері тө мендегідей: -экологиялық жағ дайы қ олайсыз аумақ тардағ ы экологиялық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету жә не бұ зылғ ан табиғ и экологиялық жү йелерді қ алпына келті-ру; -табиғ и ресурстарды ұ тымды пайдалану жә не толық тыру; -ғ ылыми жә не мә дени жағ ынан ерекше маң ызы бар қ оршағ ан орта обьекті-лерін сақ тау; -қ оршағ ан ортаны қ орғ ау туралы заң дарды мемлекеттік реттеу жә не бақ ылау; -қ оршағ ан ортағ а нұ қ сан келтіруге жол бермеу; -халық аралық қ ұ қ ық негізінде қ оршағ ан ортаны қ орғ ау саласындағ ы халық -аралық ынтымақ тастық принциптерін сақ тау негізінде жү зеге асырылады; Азаматтардың қ оршағ ан ортаны қ орғ ау саласындағ ы міндеттері: -белгіленген тә ртіппен табиғ и ресурстарды пайдалануғ а; -қ оршағ ан ортаны қ орғ ауғ а; -қ оршағ ан ортаны қ орғ айтын қ оғ амдық қ орлар қ ұ руғ а; -ә рбір азамат табиғ и ресурстарғ а ұ қ ыпты қ арауғ а жә не оларды сақ тауғ а, заң актілері мен нормативтік қ ұ қ ық тық актілерді жү зеге асыруғ а; -экологиялық білім дең гейін арттыруғ а жә не келешек ұ рпақ қ а экологиялық тә рбие беруге жә рдемдесуге міндетті.
1-тапсырма. Мә тінді мазмұ ндаң ыздар.
2-тапсырма. Мә тінді қ олдана отырып, сө з тіркестерін жазың ыздар. /6сө з тіркесі/.
Зат есім + етістік. Етістік зат + есім. Сын есім + етістік.
3-тапсырма. Кө мекші етістіктердің негізгі етістіктегі қ имыл кезең деріне қ атысын білдіретін мысалдар келтірің іздер.
1. Қ имылдың басталу кезең і. 2. Қ имылдың болып жатқ ан кезең і. 3. Қ имылдың аяқ талып жатқ ан кезең іне. 4. Қ имылдың созылың қ ы кезең іне. 5. Қ имылдың дү ркіндік кезең іне.
4-тапсырма. Шартты бағ ының қ ы сө йлемдердің бірінші сың арының баяндауыштарын қ ойып, жасалу жолдарын анық таң ыздар.
Біреуге жақ сылық ------------------, ол жақ сылығ ың ды міндет етпе. Ауырып ем ---------------------, ауырмайтын жол ізде. Қ оршағ ан ортаны -------------------, оны қ орғ ауғ а тырыс. Тиянақ ты білім -----------------------, жақ сы маман бола алмайсың. Экологиялық тү сінік ------------------, табиғ атты танып-білу қ иын.
5-тапсырма. Қ арамен берілген сө зді мә ндес сө здермен ауыстырың ыздар.
Біздің ө мір сү ріп отырғ ан дә уірімізде техникалық қ ұ ралдармен қ аруланғ ан кейбір елдерге жер планетасын аз уақ ыттың ішінде қ ұ ртып жіберуі еш қ и-ындық қ а тү спейді. Сондық тан бү кіл ә лем халқ ының ортақ ү йі, жер планета-сын сақ тау-кезек кү ттірмейтін ө зекті проблема. Тіпті бұ л ү рдістің етек алғ а-ны соншалық, ә лемдік індетке айналып бара жатқ андығ ы қ орқ ыныш ту-дырады.
6-тапсырма. Тө мендегі сұ рақ тар тө ң ірегінде ой ө рбітің із.
1. Қ оршағ ан ортағ а нұ қ сан келтіруге жол бермеу. 2. Халық аралық қ ұ қ ық негізінде қ оршағ ан ортаны қ орғ ау саласындағ ы ха-лық аралық ынтымастық принциптерін сақ тау. 3. Азаматтар қ оршағ ан ортаны қ орғ ауғ а міндетті. 4. Табиғ и ресурстарды тиімді пайдалану. 5. Ә рбір азамат экологиялық білім дең гейін арттыруғ а жә не келешек ұ рпақ қ а экологиялық тә рбие беруге жә рдемдесуге міндетті.
7-тапсырма. Аударың ыздар. Экология человека-междисциплинарная наука о взаимоотношении человека со средой обитания в различных аспектах и призвана определить оптималь-ные условия существования человека. Экология обычно рассматривается как подотрасль биологии, общей науки о живых организмах. Экология тесно свя-зана с такими науками, как биология, химия, математика, география, физика.
8-тапсырма. Тө мендегі мақ ал-мә телдердің мә нін тү сініп, жаттап алың ыздар.
Жү здің тү сін белгенше, бірдің атын біл. Бал тамғ ан тілден, у да тамар. Кен байлығ ы жерде, сө з байлығ ы елде. Орынсыз сө з орғ а жығ ар. Мейірімі мол ананың жү регі жылы, қ олы кең, Кең пейілді атаның жү зі жылы, жолы кең.
9-тапсырма. Тө мендегі сө здерді тә уелдең іздер.
Мектеп. Жолдас. Ауыл. Отан. Дала.
10-тапсырма. «Қ оршағ ан ортаны қ орғ ау-азаматтық парыз» тақ ырыбында ауызша хабарлама дайындаң ыздар.
|