Скульптары

Цікавыя факты

1. У сувязі з выхадам БССР на міжнародную арэну ў якасці адной з дзяржаў – заснавальніц ААН, у 1951 г. быў зацверджаны новы дзяр-жаўны сцяг рэспублікі.

Малюнак сцяга, распрацаваны мастаком М. Гусевым, складаўся з дзвюх гарызантальна размешчаных палос. Верхняя паласа была чырвонага колеру, ніжняя – зялёнага. На чырвонай паласе ў левым верхнім баку былі залатыя серп і молат і чырвоная зорка ў залатым абрамленні. Каля дрэўка вертыкальна размяшчаўся беларускі нацыянальны арнамент белага колеру на чырвоным фоне. Малюнак ар-наменту быў узяты з ручніка, вышытага ў 1917 г. сялянкай Матронай Маркевіч з в. Касцілішча Сенненскага раёна Віцебскай вобласці. Дзяр-жаўны сцяг у такім выглядзе існаваў да 1991 г.

(Герб, флаг и гимн Ресрублики Беларусь/ www.bsuir.by/m).

2. У 1955 г. быў зацверджаны Дзяржаўны гімн БССР. Гімн з’яў-ляецца ўрачыстай песняй і афіцыйнай музычнай эмблемай дзяржавы. Упершыню ён прагучаў у Дзяржаўным акадэмічным тэатры оперы і балета. Аўтарамі гімна былі паэт М. Клімковіч і кампазітар Н. Сака-лоўскі. Іх патрыятычная песня «Мы – беларусы» прысвячалася дружбе беларускага народа з Расіяй. Заўважым, што даволі доўга БССР не ме-ла свайго Дзяржаўнага гімна. У 1943 г. быў зацверджаны гімн СССР.

У пасляваенныя гады ён гучаў і на тэрыторыі Беларусі як сімвал яд-нання розных народаў у шматнацыянальнай дзяржаве. Песня «Мы – беларусы» сярод іншых музычных твораў удзельнічала ў конкурсе на стварэнне Дзяржаўнага гімна БССР. Пасля адпаведнай перапрацоўкі яна была прадстаўлена Вярхоўнаму Савету БССР і зацверджана ў якас-ці гімна. Дадзены гімн існаваў да 1991 г.

(Герб, флаг и гимн Ресрублики Беларусь/ www.bsuir.by/m).

Пытанні

1. Вызначце, што абазначаюць элементы Дзяржаўнага сцяга БССР.

2. Якія асаблівасці гістарычнага шляху беларускага народа і грамадска-палітычнага жыцця краіны ўвасобіў Дзяржаўны гімн БССР.

Гістарычны дакумент

«Моральный кодекс строителя коммунизма»

(зацверджаны XXII з’ездам КПСС)

1. Преданность делу коммунизма, любовь к социалистической Родине, к странам социализма.

2. Добросовестный труд на благо общества: кто не работает, тот не ест.

3. Забота каждого о сохранении и умножении общественного достояния.

4. Высокое сознание общественного долга, нетерпимость к нарушениям общественных интересов.

5. Коллективизм и товарищеская взаимопомощь: каждый за всех, все за одного.

6. Гуманные отношения и взаимное уважение между людьми: человек человеку друг, товарищ и брат.

7. Честность и правдивость, нравственная чистота, простота и скромность в общественной и личной жизни.

8. Взаимное уважение в семье, забота о воспитании детей.

9. Непримиримость к несправедливости, тунеядству, нечестности, карьеризму, стяжательству.

10. Дружба и братство всех народов СССР, нетерпимость к национальной и расовой неприязни.

11. Нетерпимость к врагам коммунизма, дела мира и свободы народов.

12. Братская солидарность с трудящимися всех стран, со всеми народами.

(www.gumer.info/.../mor_kod.php).

Прыкладныя тэмы паведамленняў

1. Навуковыя даследаванні ў Беларусі ў другой палове 50-х–першай палове 80-х гг. ХХ ст.

2. Пачатак «касмічнай эры» у СССР.

3. Асэнсаванне падзей Вялікай Айчыннай вайны ў творчасці дзеячаў беларускай культуры.

(Зайцаў Я. «Партрэт юнага партызана» (1943 г.))

(Волкаў В. «Мінск, 3 ліпеня 1944 г.» (1945 – 1955 гг.))

(Савіцкі М. Партызанская мадонна (Мінская) (1978 г.))

(Савіцкі М. Хлеб (1962 г.))

Данцыг М. Мой горад старажытны, малады (1972 г.)

(Манумент Перамогі ў Мінску (1954 – 1955 гг.). Архітэктары Заборскі Г.,

Кароль У., скульптары Азгур З., Бембель А., Глебаў А., Селіханаў С.)

7. Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы ХХ–ХХІ стст.

План для самастойнай падрыхтоўкі

1. Мадэрнізацыя нацыянальнай сістэмы адукацыі і развіццё навукі.

2. Асэнсаванне мінулага і сучаснасці ў творах літаратуры і мастацтва.

3. Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні беларускага народа. Узаемаадносіны дзяржавы і царквы.

4. Дасягненні беларускага спорту.

Паняцці і тэрміны

Беларускі касмічны апарат «БелКА» – малы спадарожнік, у стварэнні якога ўдзельнічалі сотні прадпрыемстваўСаюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі.

Парк высокіх тэхналогій – навукова-вытворчае аб'яднанне, якое ствараецца ў адпаведнасці з Дэкрэтам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2005 г. Ен прызначаны для развіцця беларускай навукі, укаранення інфармацыйных тэхналогій у прамысловасць, а таксама для экспарту праграмнага забеспячэння за межы рэспублікі.

«СКІФ» – суперкамп'ютэр, створаны ў выніку беларуска-расій-скага партнёрства ў галіне высокіх тэхналогій і ўключаны ў сусветны рэйтынг самых высокапрадукцыйных камп'ютэрных сістэм.

Храналогія

1989 г. – утварэнне Таварыства беларускай мовы (ТБМ).

1990 г., студзень – прыняцце Закона «Аб мовах у Беларускай ССР». Беларуская мова была абвешчана дзяржаўнай мовай, яе статус быў заканадаўча замацаваны ў Канстытуцыі 1994 г.

1991 г. – прыняцце Вярхоўным Саветам Закона «Аб адукацыі ў Рэспубліцы Беларусь». Агульная базавая адукацыя аб'яўлена абавязковай.

1992 г. – прыняцце Закона «Аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны».

1995 г., 15 мая – правядзенне рэферэндуму, адным з пытанняў якога было пытанне аб наданні рускай мове статусу, роўнага з беларускай. Палажэнне аб існаванні дзвюх раўнапраўных дзяржаўных моў у рэспубліцы было замацавана ў новай рэдакцыі канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, прынятай на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.

1996 г. – упершыню Рэспубліка Беларусь была прадстаўлена самастойнай нацыянальнай камандай на XXVI Алімпійскіх гульнях.

2005 г. – падпісанне Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь аб стварэнні Парку высокіх тэхналогій.

2006 г. – прыняцце Закона Рэспублікі Беларусь «Аб агульнай сярэдняй адукацыі», завяршэнне распрацоўкі Закона Рэспублікі Беларусь «Аб вышэйшай адукацыі».

2006 г. – адкрыццё Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі ў новым будынку.

Даследаванні вучоных-гуманітарыяў

· «Энцыклапедыя гісторыі Беларусі» у 6 тамах.

· «Вялікае княства Літоўскае».

· «Гісторыя беларускага мастацтва» у 6 тамах.

· Бібліяграфічны слоўнік «Беларускія пісьменнікі» у 6 тамах і інш.

Адноўлены выданні

· В. Ю. Ластоўскі «Кароткая гісторыя Беларусі» (1910 г.).

· У. М. Ігнатоўскі «Кароткі нарыс гісторыі Беларусі» (1919 г.).

· М. В. Доўнар-Запольскі «Гісторыя Беларусі» (20-я гг. ХХ ст.).

Гістарычная асоба

Ж. I. Алфёраў – лаўрэат Нобелеўскай прэміі 2000 г., ураджэнец Бела­русі. Яго вынаходніцтвы ў галіне сучасных інфармацыйных тэх-налогій (адкрыццё хуткіх транзістараў, лазерных дыёдаў, інтэгральных мікрасхем-«чыпаў») дазволілі зрабіць прайгравальнік кампакт-дыскаў, пульт дыстанцыйнага кіравання, сонечныя батарэі, мабільныя тэлефо-ны. Узнагароджаны ордэнам Ф. Скарыны. Ганаровы грамадзянін г. Ві-цебска.

У Рэспубліцы Беларусь створана ўстойлівая сістэма развіцця аду-цыі і навукі. Гэта з'яўляецца падмуркам сацыяльна-эканамічнага, наву-кова-тэхнічнага і культурнага развіцця нашай краіны ва ўмовах паступовага станаўлення інфармацыйнага грамадства. Вызначальнай рысай у развіцці мастацтва стала нацыянальна-культурнае адрад-жэнне.

Адлюстраванне ў беларускай літаратуры і мастацтве гістарычнай тэматыкі садзейнічае асэнсаванню сучаснасці ў спалучэнні з трады-цыямі гістарычнага мінулага, выхаванню нацыянальнай самасвя-домасці беларусаў, захаванню культурна-гістарычнай спадчыны сваіх продкаў.

Беларуская літаратура

Выяўленчае мастацтва

Тэатральнае і музычнае жыццё

Заканчэнне

Фестывалі нацыянальнага музычнага мастацтва

Беларускае кіно

Ушанаванне гістарычных асоб і дзеячаў культуры

Заканчэнне

Беларускія спартсмены

Цікавыя факты

У 2002 г. па выніках праведзенага конкурсу Указам Прэзідэнта Рэс-публікі Беларусь быў зацверджаны Дзяржаўны гімн нашай рэспублікі. Разам са сцягам і гербам гімн складае дзяржаўную сімволіку. Аўтарам музычнай рэдакцыі застаўся кампазітар Н. Сакалоўскі – адзін з аўтараў Дзяржаўнага гімна БССР, што існаваў з 1955 г. Тэкст гімна на словы М. Клімковіча быў дапрацаваны У. Карызнам.

(Станаўленне і развіццё суверэннай Рэспублікі Беларусь (1991 – 2010 гг.): матэрыялы для самастойнай працы / Бел. дзярж. сель-скагаспадар.акадэмія; скл. Н. А. Глушакова. Горкі, 2011. С. 58 – 83).

Гістарычны дакумент

1. Закон Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі