МАДЫ ЗАРÆГ

Цæ гат Ирыстоны сгуыхт артисткæ Дзугкойты Афассæ йы 70 азы бонмæ

Æ рдзы конд у: сæ рсæ фæ н тигъыл

Нæ калы тулдз бæ лас сыфтæ р, —

Куы йæ æ рра дымгæ ныууигъы,

Куы ризы къæ вдайы фæ ттæ й.

Нæ й царды удæ хцон фæ ндæ гтæ:

Фыдхорзæ й чи калы йæ бон,

Гъеуымæ н дæ р хъысмæ ты фæ ткæ й

Нæ у иуварс ахизын йæ бон.

Цæ ргæ -цæ рæ нбонты цы тасы

Лæ джы удмæ — фыдох уа, рис, —

Уый уыд мæ цæ угæ царды афыст,

Фæ лæ ма йыл цы кæ нон дис!..

Цъæ х-цъæ хид арв. Фыдрæ сугъд дуне,

Цы уа бæ ллиццагдæ р дæ уæ й?!

Цы лæ г дыл аудын нæ зоны, —

Мæ гуыр у уый, уæ ууæ й, уæ ууæ й!

«Хъус уал аргъаумæ, хъус,

Мæ чысыл,

Йе æ рфынæ й у, мæ бон,

Æ мæ дарддæ р цы ‘рцыди мыстыл,

Уый дын гæ ды зæ гъдзæ ни сом!» —

Афтæ зарыди авдæ ны бастмæ

Мад йæ сабийæ н. Бон фæ къул...

Уый уыдаид чысыл Афассæ

Йе — ирон мады худгæ хур.

Ныррыхыд уаддымгæ. Хъæ риуыл

Æ гæ рон урс фынкæ й фыцы...

Йæ сæ рак дзабыртæ йæ риуы

Нымбæ хста арф æ мæ тындзы

Бæ гъæ ввад саби-чызг рыг митыл

Йæ ахуырмæ: ныр уым, бæ гуы,

Рæ сугъд абетыл бон æ рвитынц

Йæ карæ нтæ... Æ мæ кæ уы...

Æ ризæ р и, уæ д та æ хцонæ й

Дæ роны дзабыртæ нывæ р:

Гыццийы конд ысты, куы фæ уой,

Уæ д ма кæ м уыдзæ ни хуыздæ р?!

***

Нæ, фæ ндонæ й сыгъдæ г уды растмæ

Ничи æ рхæ ссы фау, —

Уый уыдаид цыбæ л Афассæ

Йе — йæ мады æ вгъау!

Цард у хъазт, æ мæ кæ й бон у

Бафæ разын йæ зын:

Чи йæ зондæ й Хуыцауы сконд у,

Чи — йæ лæ мæ гъæ й хъæ рзы!

Иу бон?!

Нæ, æ нус дæ р мастыл

Никуы æ ркæ ны къæ лæ т,

Æ мæ чи кæ мæ й уыди растдæ р,

Уый фæ зæ гъы æ рмæ ст мæ лæ т!

Ацы азарæ н ком нæ дæ тты

Иу æ цæ гдзинад: уарзт...

Уый фæ хæ ссы Азау йæ сæ нтты

Сау ингæ нмæ йæ хъаст.

Нарæ г, — хуры тынау, — йæ астæ у,

Цæ стæ нгасы — бæ рзы сойы ад....

Уый уыдаид хæ рзконд Афассæ

Йе — ирон чызджы кад!

Лæ г нæ цæ ры йæ иунæ г фæ рæ зæ й,

Цасфæ нды йæ фæ лгъау, —

Уый Госæ ма фæ зынди,

Йæ тасæ й

Сау лæ джы хуыз

Ныссау!..

Уый нæ кувы хуыцæ уттæ н, азтæ н,

У йæ цæ стæ нгас — судзгæ фат...

Уый уыдаид тызмæ г Афассæ

Йе — Хæ санæ йы мад.

***

«Ахсæ в ма бафынæ й у, гино,

У мæ хъæ бул, цæ куыйау, мур...

Уадз дæ аргъæ утты фæ рцы фена

Уый йæ мидвыны хур...»

Афтæ зары, кæ ны йæ мæ стæ й

Ныр йæ чызджы чызгæ н йæ хъаст, —

Уый кæ д тауы рæ дау Афассæ

Дун-дунейыл

Йæ уарзт?!

***

Цы фæ дæ, мæ амонд,

Кæ д сау хъæ ды тармæ

Фæ лыгъдтæ мæ удæ й, —

Æ з дæ р дæ æ мбарын...

Зын дын кæ д у мемæ,

Уæ д чи нæ у растдæ р? —

Цæ й, лидзгæ мæ ма кæ

Мæ цинад, мæ сары!

О, нæ й дын уромæ н,

Кæ д иугæ р у афтæ,

Мæ уарзæ тты къухы

Нæ й, ма дын уæ д рафтæ н!

***

Афтæ райдайы цард дæ р...

Райгонд, рухс изæ ртæ й;

Ау, кæ м уыдаид хъармдæ р

Саг Къуыдары бæ стæ й?!

Мæ йрухс ивылы, хурау,

Кæ рдæ г, базау, — фæ лмæ н...

Ехх, дæ цæ стыты рухсæ й

Мæ нæ н ирвæ зæ н нæ й!

О, æ рцыди мæ афон, —

Бæ стæ байдзаг хъæ рæ й.

Уæ д цы кæ нæ м фынафон,

Ракæ н аргъæ уттæ, цæ й!

Уæ дæ хæ йрæ г йæ хинæ й

Дон куыд хаста хъæ мæ,

Æ мæ уалдзæ джы цинæ й

Мыст куыд фæ лыгъд мæ нæ й.

Ехх, дæ у хуызæ ттыл уа-дис

Цард нæ кæ ны, сæ рæ й:

Дæ уыл аудæ г нал ис,

Уæ д «мæ н у» зæ гъæ г нæ й!..

ХОХАДЖЫ ХЪУЫДЫТÆ

Мæ лын зын у, фæ лæ йæ тас

Ды ма кæ уа-диссаг. Дæ разы —

Картоф хъæ бæ р цыхтимæ, бас,

Æ мæ цæ уыл нæ кæ най разы?..

Къуындæ г — дæ уисæ йбыд хæ дзар,

Фæ лæ дæ пецы сугтæ баппар

Æ мæ хъæ лæ сыдзаг ныззар,

Кæ н-иу дæ урс гокойæ н пъатæ.

Уæ лæ уыл баззади дæ ном

Фæ рныг, æ нувыдæ й, рæ дауæ й,

Æ мæ -иу мауал кæ фæ смон

Дæ мæ гуыр цардыл.