Парафин шөгінділерімен күресу әдістері

Мұ найгаз ө ндіруші кә сіпорындар парафин шө гуімен кү ресудің бірнеше ә дістерін мең геріп, тә жірибе жү зінде қ олданып келеді (8.3-кесте).

Парафин қ атып қ алумен кү ресудің негізгі ә дістері:

1) мұ най жә не газды жинау жү йесінің саң ылаусыздандырылғ ан жоғ ары арынды жү йесін қ олдану (0, 981 ÷ 1, 47 МПа);

2) жылжымалы бу қ ондырғ ысын қ олдану (ППУ);

3) беттік активті заттарды қ олдану (ПАВ) немесе парафин кристалдарының ө суін тоқ тату ү шін жә не мұ най эмульсиясын жою ү шін ұ ң ғ ыма сағ асына немесе тү п аймағ ына ингибиторларды қ олдану;

4) қ ұ бырдың беттік кедергісін азайту мақ сатында қ ұ быр желілерінің ішкі бетін ә ртү рлі лактармен, элоксидті шайырлармен жә не шыны пластиктермен сырлау керек;

5) мұ найдың жоғ ары температурасын сақ тау ү шін қ ұ бырларларды жылу сақ тағ ыш материалдармен қ аптау керек;

6) қ ұ бырлар қ абырғ асында тұ рып қ алғ ан парафиндерді тазалау ү шін белгілі уақ ыт аралығ ында ұ ң ғ ыма сағ асынан топтық қ ондырғ ығ а дейін қ ұ быр ішіне резина шарларын пайдалану керек.

Қ азіргі уақ ытта кен орындарда парафин шө гінділерімен кү ресудің жоғ арыдағ ы алғ ашқ ы ү ш ә дісі қ олданылады.

Мұ най ө ндіру ө неркә сібінде ең бек ө німділігін тө мендететін факторлардың бірі кө теру қ ұ бырларының, шығ у желілерінің, тораптардың, кә сіби мұ най желілерінің жә не сыйымдылық ыдыстарының, сонымен қ атар парафинді мұ найды ө ндіру кезінде ұ ң ғ ыма тү бінде парафин шө гуі болып табылады.

Ө ндірістік, ғ ылыми-зерттеу институттарының мамандары, конструкторлар мен машина қ ұ рылысшылары ұ ң ғ ыма тү біндегі, жер асты қ ұ бырларындағ ы, мұ най жинау жү йелеріндегі парафин шө гуімен кү ресудің тү рлі ә дістері мен іс-тә жірибелік айлаларын ойлап шығ аруда.

Бұ л ә дістердің кейбір тү рлері тә жірибелік орындалу қ иындығ ынан жә не пайдалану шығ ындарының кө птігінен кең қ олданыс таппады, ал қ алғ ан тү рлері кө пшілік қ олдау тапқ анымен, ә лі де толығ ымен жетілдірілмеген.

Шө гінділер жә не асфальт-шайыр-парафинді заттар (АШПЗ) туғ ызатын қ иындық тар ұ ң ғ ыманың жер асты жабдық тарында (терең сораптар, СКҚ жә не штангалар) байқ алады, бұ л қ иындық тар жер асты жабдық тарын парафинсіздендіру бойынша алдын-алу шараларын жү ргізуді мә жбү р етеді.

Бұ л жағ дайда келесі жабдық тар қ олданылады: ППУ типіндегі жылжымалы бу генераторлы қ ондырғ ылар, ұ ң ғ ымаларды парафинсіздендіруге арналғ ан АДП – 4 - 150 агрегаты, АЦ - 5 автоцистернасы, ЦА - 320, ЦА - 400 агрегаттары (8.3-сурет).

8.3-сурет. Ұ ң ғ ыманы парафинсіздендіру кезінде ұ ң ғ ыма сағ асының

жабдық талу жү йесі

Жылжымалы бу қ ондырғ ысын қ олдану (ППУ) ең тиімді ә діс болып табылады. Оларғ а КрАЗ-250, КрАЗ-257, КрАЗ-260 автокө ліктерінің рамасына орнатылғ ан ППУА-1200/100 жә не ППУА-1600/100 (8.4-сурет) қ ондырғ ылары пайдаланылады. ППУА-1600/100-дің техникалық сипаттамасы 8.4-кестеде келтірілген.

8.4-кесте. ППУА-1600/100-дің техникалық сипаттамасы

Қ ондырғ ы ұ ң ғ ымаларды, ө ндірістік жә не магистралды мұ най қ ұ бырларын парафинсіздендіру ү шін жә не жер ү сті коммуникациясының қ атып қ алғ ан аймақ тарын қ алыпты климат жағ дайында қ ыздыруғ а арналғ ан жә не қ ыздырудың басқ а жұ мыстарына да қ олдануғ а болады.

Қ ұ рамына бу генераторы, су, жанармай жә не ауа жү йелері, трансмиссиялы жетек, кузов, электр жабдығ ы жә не кө мекші тораптар кіреді. Қ ондырғ ы жабдығ ы КрАЗ-255 немесе КрАЗ-257 автокө ліктерінің шассиіне бекітілген рамағ а орнатылғ ан жә не атмосфералық жауын-шашыннан қ орғ ау ү шін метал кабинамен жабылғ ан. Негізгі жабдық тың жетегі жү ргізуші кабинасынан басқ арылатын автокө ліктің тарту қ озғ алтқ ышымен орындалады. Бу генераторы суды қ ыздыру арқ ылы буғ а айналдыру ү шін қ ызмет жасайды.

8.4-сурет. Жылжымалы бу қ ондырғ ысының ППУА-1600-100

технологиялық схемасы

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Ұ ң ғ ымада парафин қ атумен кү ресудің негізгі ә дістерін атаң ыз?

2. Ұ ң ғ ыманы парафинсіздендіру кезінде ұ ң ғ ыма сағ асының жабдық талу жү йесі қ алай?

3. Жылжымалы бу қ ондырғ ысын қ олданудың тиімділігі қ андай?