Көшкін қаупі бар аймақтарда қауіпсіздік шараларын сақтау.

· таулы аймақ тардағ ы жағ дайларды бұ қ аралық ақ параттық қ ұ ралдаынан тың даң ыз;

· Қ атерлі аймақ та тоқ таусыз жаң быр жауса, ол жерден тез арада кетуге тырысың ыз;

· Келе жатқ ан кө шкін ағ ынына 50-60 м жақ ындамаң ыз;

· Тау шеттеріне жә не кө шкін ағ атын аймақ қ а тоқ тамаң ыз;

· Қ ауіпті жерлерде адамдар арасындағ ы қ ашық тық 20-30 м болсын;

· Қ аупі бар аймақ тарғ а тынығ уғ а бармаң ыз, кө лдің жағ ысына лагер палаткасын тікпең із:

· Кө шкін болатынын сезген жағ дайда, тауғ а шығ ып, неғ ұ рлым алысырақ кетуге тырысың ыз;

· Кө шкін ө ткеннен кейін ол жерге тү спең із, себебі ол жерде тағ ы да кө шкін қ аупі болуы ық тимал;

· Қ ауіпті аймақ тада қ ауіпсіздік шараларын сақ таң ыз;

· Тең іздің мұ з жағ ында болу, қ ауіп тө нген жағ дайда дауыл тллқ ыны болмағ анда ауа температурасының жағ ымсыз жағ ында болу;

· Кө лдің бө гет бойымен, жылжып жү рген ү лкен мұ здың немесе қ ар кө шкіні ү стімен жү рмең із;

Дауыл, қ ұ йын. Дауыл – ең кө п тарағ ан табиғ ат апаттарының бірі. Ә сіресе, бұ л жел, мұ зда, тең ізде, тауда ө те қ ауіпті. Кез келген қ атты жел қ ыста дауылмен, жазда шаң ды, қ ұ мды дауылымен байқ алады. Егер ашық жерде жел қ атты тұ рса, тез арада тығ ылу қ ажет.

Жазық немесе қ ұ рлық далада – жерге жатып, тастан, қ алың қ амыстардан ұ стап алу қ ажет. Киімнің алдың жауып, тыныс алу жолдарын шаң мен қ ұ мнан сақ тану ү шін, орап алу қ ажет. Ө зімен бірге фляга су алып алу қ ажет.

Тауда – болғ ан жағ дайда, шың басынан, асудан аулақ кеткен абзал. Қ ауіпсіз орындарда тығ ылу – ну орманда, ү лкен қ орғ андардың артына жасырыну қ ажет. Сонымен қ атар, тасты жә не қ ауіпті аймақ тардан алыс жү ру қ ажет.

Қ ұ йын - ө те қ ауіпті. Қ ұ йын жылдмдығ ы 100 м/с дейін жетеді, ең тез жылдамдығ ы 30-40 км/сағ. Қ ұ йынмен бірге аспанғ а ұ шқ ан шыбық тар, майда тастар жә не т.б. нә рселердің ұ шуы адамдарғ а қ аупті тудырады.

Қ ұ йынның дауылдан айырмашылығ ы, ол кіші болып келеді, сондық тан оғ ан кез болмау мү мкіншіліктері бар. Тек қ ана қ ұ йынның бағ ытын жә не жылдамдығ ын анық тап, қ арсы бағ ытта жү ру қ ажет. Қ ұ йынғ а кезіккен жағ дайда кез келген жерге қ адалғ ан заттан ұ стап, бетті, ә сіресе, кө зді қ олмен не болмаса матамен жабу қ ажет. Егер қ ұ йын, боран, дауылболады дегенді болжамшылардан естісең із, ү йдің ауласындағ ы барлық заттарды жерге қ ағ ып, қ атайтып қ ою қ ажет. Ә сіресе, бұ л салмағ ы аз ү й соғ уғ а қ ажетті заттарғ а: татқ тайша, фанерлерді, шифрларды ұ шырып алып кетпейтіндей етіп байлау қ ажет. Бұ л заттарды бір-біріне байлап, жерге нық тап қ ою қ ажет. Оларды сарайларғ а тығ ып, ұ шып кетпейтіндей орында орналастру қ ажет. Жел тұ ратын бетке қ арап тұ рғ ан терезені фанерлермен немесе тақ тайшалармен жапқ ан абзал.

Алдын ала электр қ ұ ралдарын сө ндірің із, керосин шамын алың ыз. Сонымен қ атар, қ ұ рғ ақ таменқ ішпес ү шін, артық балонмен газ плитасын алың ыз.

Сондай-ақ, ү йің ізге артығ ымен тамақ, су, ал қ ас кезінде кө бірек отын жинап қ ойың ыз.

Дауыл, қ ұ йын қ ұ йын жақ ындап келе жатқ аннан, ү йің іздің жағ дайы нашар, дауылғ а тө збейд деген жағ дайда, погребті паналаң ыз (тө сенгеш, жылы киім, су, тамақ, шырақ, міндеттті тү рде кү рек пен балта алың ыз).