Тақырыбы: Өндірістік ортаның метеорологиялық шарттары

Дә ріс мақ саты: Метеорологиялық факторлардың адамның функционалдық ә рекетіне, денсаулығ ына ә серін ұ ғ ындыру

Негізгі терминдер мен анық тамалар:

Анемометр – 0, 5 м/сек-тан жоғ ары ауа қ озғ алысы жылдамдығ ын ө лшейтін метеорологиялық аспап

Жұ мыс орны – қ ызметкердің ең бек қ ызметі процесінде ең бек міндеттерін орындауы кезінде тұ рақ ты немесе уақ ытша болатын орны;

Жұ мыс уақ ыты – қ ызметкер жұ мыс берушінің актілеріне жә не ең бек шартының талаптарына сә йкес ең бек міндеттерін орындайтын уақ ыт, сондай-ақ осы Кодекске сә йкес жұ мыс уақ ытына жатқ ызылғ ан ө зге де уақ ыт кезең дері;

Зиянды (ерекше зиянды) ең бек жағ дайлары – белгілі бір ө ндірістік факторлардың ә сері қ ызметкердің ең бекке қ абілеттілігінің тө мендеуіне немесе сырқ аттануына не оның ұ рпақ тарының денсаулығ ына теріс ық палы болуына ә кеп соқ тыратын ең бек жағ дайлары;

Зиянды ө ндірістік фактор – ә сері қ ызметкердің сырқ аттануына немесе ең бекке қ абілеттілігінің тө мендеуіне жә не (немесе) оның ұ рпақ тарының денсаулығ ына теріс ық палы болуына ә кеп соқ тыруы мү мкін ө ндірістік фактор;

Негізгі сұ рақ тар жә не қ ысқ аша мазмұ ны:

Ө ндірістік ортаның метеорологиялық жағ дайы деп ауаның температурасы, дымқ ылдығ ы, қ озғ алыс жылдамдығ ы арқ ылы қ алыптасатын физикалық кү йін айтады. Ә р ө ндіріс бө лімшесінің ө зіне тә н метеорологиялық жағ дайын ө ндірістік микроклимат деп атайды.

Метеорологиялық факторлар адамның функционалдық ә рекетіне, кө ніл кү йіне, денсаулығ на ү лкен ә серін тигізеді. Ауаның жоғ ары температурасы адам денесінің қ ызуын кө тереді, мол терлетеді, дем аласын жә не пульсын жиілетеді, адамда демікпе пайда болады, бас айналып ауырады.

Дене ө те қ ызып кетсе дірілдеу, ыстық соғ у, естен тану тағ ы басқ а жағ ымсыз туады. Бұ л адам ө ліміне ә келіп соғ уы мұ мкін. Дене температурасының кө терілуі ағ зані ә лсіретіп, сақ сыздық пен бейқ амдық туғ ызады, бұ л травматизм туғ ызуы мү мкін.

Ауаның тө мен температурасы дененің жылуын азайтса, тондырады, дене дірілдеп, тері ағ арады, тыныс алу жә не пульс азайады, дененің кей мү шелері ү сінуі мү мкін. Дене тоң ғ анда оның ө зін-ө зі қ орғ ау қ абілеті азайып, бірнеше ауруларғ а шалдығ уы мү мкін (тұ мауғ а, ангина, ревматизм т.б.).

Соң дық тан санитарлық нормағ а сә йкес жұ мыс орындарына ауаның температурасы мынандай мө лшерде болу керек: жылы мезгілде (сыртқ ы ауаның температурасы t > +10 ⁰С) 18-25⁰С, суық мезгілде (сыртқ ы температура t ≤ ⁰С) 16-23 ⁰С тең болу.

Ауаның жоғ ары дымқ ылдығ ы да жағ амсыз метеорологиялық жағ дай туғ ызады. Ыстық кезде ауаның жоғ ары дымқ ылдығ ы дененін жылу шығ у процессін азайып, оның қ ызыуы шамадан тыс кө терілуі мү мкін, содан адамның хал-жайы нашарлап, жұ мысқ а қ абылеттілуі тө мендейді. Ал суық кезде, адамның хал-жағ дайын нашарлатады.

Метеожағ дайлар параметрлері:

— Температура, t,

— Салыстырмалы ылғ алдық, W,

— Ауаның қ озғ алу жылдамдығ ы, V, м/с

— Жылу бө лудің интенсивтілігі

W=

Микроклиматтың қ олайлы параметрлері:

— t=22-24 C

— Ф=40-60

— V= м/с