Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нүсқаулар

Жергілікті желінің ерекшеліктерінің бірі сә йкесті принтерлерді қ олдану мү мкіндігі. Бұ л жағ дайда барлық желі ү шін бір ғ ана принтердің болуы жеткілікті. Желілік принтерді қ олдану ү шін мына екі процедураны орындау қ ажет:

· серверде (принтер орнатылғ ан компьютерде) принтерді жалпы пайдаланушылық ету;

· Жұ мыс станциясында принтерге рұ қ сат етуді орнату.

Осыдан кейін жұ мыс станциясынан желілік принтерде баспағ а шығ аруды орындауғ а болады.

Принтерді жалпы пайдаланушылық ету ү шін мынадай командалар орындалады:

Ø Пуск/ Баптау (настройка)/Басқ ару панелі/Принтерлер;

Ø Жалпы пайдаланушылық ететін принтерді таң дау;

Ø Жанама мә зірден рұ қ сат ету (Доступ...) таң дау;

Ø Рұ қ сат етудің келесі терезесінен: жалпы ресурс (общий ресурс), желілік ат беру, одан кейін Ок пернесін басу қ ажет.

Желілік принтерге рұ қ сат етуді орнату. Ол ү шін ә рбір компьютерге мынадай командаларды орындау қ ажет:

Ø Пуск/Баптау/Принтерлер жә не Принтерді орнатуді (Установка принтера) басу қ ажет;

Ø Орнату мастері терезесінен желілік принтерді таң дау, одан кейін Ә рі қ арай батырмасын басу.

Ø Шық қ ан терезеден Обзор батырмасын басып, принтер қ осылғ ан компьютерге ө тіп, қ ажетті принтерді таң дау қ ажет.

Ø Принтерді орнату терезесіндегі Ә рі қ арай батырмасын басың ыз;

Ø Шық қ ан терезеден Ә рі қ арай жә не Дайын батырмаларын басың ыз.

Нә тижесінде сіздің компьютерің ізге принтер орнатылғ ан компьютерден драйвер файлдарының кө шірмесі алынады. Осыдан кейін компьютерің іздің принтерлер бумасынан қ осымша принтер (кабельге байланысқ ан белгісі бар принтер) пайда болады. Осы орнатылғ ан принтер арқ ылы қ ұ жаттарды қ ағ азғ а шығ ару ү шін желілік принтерді таң дасаң ыз жеткілікті.

Мекемеде бірнеше компьютерлерді порт қ ұ рылғ ылары арқ ылы байланыстырып, бір-бірімен информация алмасатын жергілікті компьютерлік желі қ ұ ру қ ажет. Олардың бірін бірнеше компьютерлерге ортақ, басқ а компьютерлердің кейбір информация ауыстыру жұ мыстарын орындайтын негізгі тү йінді компьютер етіп дайындайды да, оны Сервер (қ ызметші қ ойма) деп атайды.

Тү рлі жергілікті жү йелерді бір-бірімен кабель, т.б. арқ ылы қ осу да мү мкін.

Қ азіргі заманның ғ ылыми-техникалық жетістіктерінің бірі – дү ние жү зі елдерінің жергілікті жә не ғ аламдық желілері арнайы қ ызмет кө рсету программалары арқ ылы байланыстырылып қ ойылғ ан. Ғ аламдық желілерді Интернет (Internet) желісі деп атайды (inter – интернационал, халық аралық; network - желі). Яғ ни Интернет – тү рлі елдердің миллиондағ ан компьютерлерін біріктіретін халық аралық компьютерлік желі.

Компьютерлік желілер жергілікті (бір ұ йымдық), аймақ тық жә не дү ние жү зілік болып тү рлі тү рге бө лінеді. Аймақ тық желі Intranet желісі деп аталады, оның Internet желісінен айырмашылығ ы жоқ, тек ерекшелігі – оның компьютерлері арнайы бір жұ мысқ а арналғ ан.

Интернеттің артық шылығ ы – ол тү рлі кө лемде ә р алуан тақ ырып бойынша ө зінде сақ таулы мә ліметтерді экран бетінде кө рсетіп бере алады. Мысалы, берілетін мә ліметтер: кү нделікті саяси жаң алық тар; медицина саласында, коммерциялық жә не банкілер саласында қ ызмет кө рсету; спорт саласындағ ы соң ғ ы жаң алық тар; мекемелердің адрестері сияқ ты тү рлі мә ліметтер; ғ ылыми жұ мыстар жә не т.б.

Кейбір компьютерлер Интернетке тұ рақ ты қ осылып, желіге келіп тү скен мә ліметтер қ озғ алысын басқ арып тұ рады. Оларды Интернет серверлері деп атайды. Сервер арқ ылы Интернетке жеке компьютерлердің қ осылуы да мү мкні. Қ азіргі кезде қ осылуды ұ йымдастыратын мекеме – провайдер атаулы коммерциялық компания. Компаниямен шарт жасасып, Интернетке қ осылатын компьютер ү шін парольды (Password), желілік арнайы аты-жө нің ізді (Login), телефон нө мірін жә не Интернетпен жұ мыс істеу тә сілдерін айқ ындап алуың ыз керек.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Принтер дегеніміз не?

2. Желілік принтер дегеніміз не?

3. Желілік принтерді орнатуды тү сіндірің із.

Тапсырмалар:

1. Ө зің іздің компьютерің ізге желілік принтерге рұ қ сат етуді орнатың ыз. Принтер қ ай компьютерде орналасқ анын, онда жалпы пайдаланушылық орнатылғ анын тү сіндірің із.
2. Кез келген қ ұ жатты желілік принтер арқ ылы баспағ а шығ аруды ұ йымдастырың ыз.
3. Интернеттен мамандық қ а байланысты мә ліметтерді алу жә не оларды жинақ тауыштарда сақ тау.
4. Операциялық жү йе пә нінен қ ажетті тақ ырыптарды интернеттен алу жә не оларды жинақ тауыштарда сақ тау.

Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:

1. А.В. Гордеев “Операционные системы”, Питер, 2004ж, 415с.

2. Андрей С. «Настройка и обслуживание компьютера». Самоучитель. СПб.: Питер, Киев: Изд.группа ВНV, 2006. – 272с.

3. Таненбаум Э., Вудхалл А. «Операционные системы: разработка и реализация (CD)». Классика CS. СПб.: Питер, 2006г.

4. Калиев Б.К., Айтимов М., Тон С. «Операционные системы MS DOS». Курс лекций.

15. «Қ ашық тан басқ ару конфигурациясы. Желілік ресурстарғ а енудің мониторингі» тақ ырыбы бойынша зертханалық сабақ.

Зертханалық сабақ тың мақ саты: Желілік ресурстарғ а ену мониторингін ұ йымдастыру. Қ ашық тан оқ ыту конфигурациясын тү сіндіру.

Қ ажетті қ ұ рал жабдық тар мен бағ дарламалық қ амтама: Дербес компьютер, интерактивті тақ та, МS DOS операциялық жү йесі.