![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Терригенді коллекторларды тұз қышқылымен өңдеу.
Терригенді (қ ұ мтас, аллевролит т.б.) коллекторларды тұ з қ ышқ ылымендің ө ң деу маң ызы, ондағ ы қ ышқ ыл қ оспа қ абатқ а барынша біртекті ө теді жә не оның ө ту контуры дө ң гелекке жақ ын. Бірақ бұ ндай контур радиусы қ абат қ алың дығ ы бойынша ә ртү рлі, ол оның ө ткізгіштігімен, кеуектілігімен байланысты. Егер ө ткізгіштік, кеуектілік, карбонатты қ абат қ алың дығ ы белгілі болса, онда шамамен қ ышқ ылдың қ абатқ а ө ту терең дігін, немесе қ ышқ ыл қ оспаның қ ажетті кө лемін анық тауғ а болады. Тұ з қ ышқ ылының қ оспасы кө біне тек корбанатты компаненттермен ғ ана ә серлеседі, ол терригенді коллектордың негізгі массасы болып табылатын силикатты қ оспалар (кварц) жә не каолиндер (алюминисиликат) мен ә серлеседі. Бұ л силикаттар HF-фторлы сутекті қ ышқ ылмен ә серлеседі. HF- кварцпен реакцияласуы келесідей ө теді: SiO2+4HF=2H2O+SiF4 Пайда болғ ан фторлы кремний SiF4 ары қ арай сумен ә серлеседі: SiF4+ 4H2O= Si(ОН)4+2Н2 SiF6 Кремний фторлы сутекті қ ышқ ыл Н2 SiF6 қ оспада қ алады. Ол Si(ОН)4 кремний қ ышқ ылы гель болып, қ абат кеуектерін бітейді. Оны жою ү шін қ оспада фторлы қ ышық ыл болады. Жұ мысшы қ ышқ ыл қ оспасы терригенді коллекторлар ү шін қ ұ рамында ә детте 8-10% тұ з қ ышқ ылы жә не 3-5% фторлы сутек болады. Фторлы сутек қ ышқ ылы алюмосиликатты келесі реакциялардағ ыдай ерітеді: H4 Si2O9+14HF=2AlF3+2SiF4+9H2O Пайда болғ ан фторлы алюминий SiF4 ары қ арай сумен ә серлесіп, кремний қ ышқ ылы пайда болады. H4Al2Si2O9+14HF=2AlF3+2SiF4+9H2O (4+2*27+2*28+9+16)+14(1+9)=2(27+3*19)+2(28+4*19)+9(2+16); Осыдан 1кг алюмисиликат (каолинді) еріту ү шін; Анық тау таблицалардан 4 % HF 1 литр қ оспада 40г таза HF бар екенін біз білеміз. Онда 4 % HF кө лемі 1кг алюмисиликатты еріту ү шін
HF бұ ршақ ты кварцпен жә й ағ ыммен ә серлеседі, ал алюмосиликатпен Н4 Al2 Si2O9-жылдам реакцияғ а тү седі, бірақ HCl мен карбонаттар ә серлесуіне қ арағ анда біршама жә й ө теді. Сондық тан терригенді коллекторларды тұ з қ ышқ ылы жә не фторлы сутек қ ышқ ылымен ө ң деу, қ абаттағ ы карбонатты цементті заттар, сазды материалдарды еріту мақ сатында қ олданылады. Сондық тан HCl тұ з қ ышқ ылын жә не HF саз қ ышқ ылы деп те атайды. Ұ ң ғ ыны қ ышқ ылмен ө ң деуге арналғ ан жабдық тар: Қ ышқ ылмен ө ң деу жұ мыстарында агрегат «Азинмаш -30» қ олданылады. Агрегат автомашина шамасында орнатылғ ан. Цестерна ішінен екіге бө лінген жә не онда қ алтқ ы ө лшегіш ретінде қ ойылғ ан. Кө п кө лемде айдау ү шін агрегат қ осымша 6м3 кө лемді цестернамен прицеп арқ ылы жабдық талады. Айдау ү шін агрегатта сорап бар, ол автомобиль кабинасының артында орналасқ ан жә не қ озғ алысқ а двигатель қ озғ алысымен іске асады. 2НК-500 сорап маркасы –ү ш плунжерлі, горизонтальды бірдей бағ ытта жұ мыс жасайды, ең жоғ арғ ы қ ысымы 50МПа жә не ең кө п шығ арғ ыштағ ы 12, 2 л/сек. Қ ышқ ылды айдау ү шін сонымен бірге цементтегіш агрегат ЦА-300, ЦА-320М, ЗЦА-400, жә не сорапты агрегат АН-500 жә не 2АН-500, АН-700 қ олданылады. Қ ышқ ылды тасымалдау ү шін 4ЦР немесе ЦР-200 автоцестерналар қ олданылады. Қ ышқ ыл дайындау ү шін ұ ң ғ ы қ асында металды қ озғ алмалы кө лемі 14м3 іші толығ ымен қ орғ ағ ыш қ абатпен жабылғ ан мерниктер болады.
Негізгі: 1 Бақ ылау сұ рақ тары: 1. Терригенді коллекторларды тұ з қ ышқ ылымен ө ң деудің негізгі ерекшелігі неде? 2. Сазды қ ышқ ыл дегеніміз не?
|