ШҰСҚ-ы қолданып, апаттық күштеме бойынша СКҚ-ы есептеу

СКҚ -ы апаттық кү штеме ұ ң ғ ымағ а сорапты тү сіру немесе жұ мыс процесінде штанганың жыртылыс жағ дайында туындайды:

Р_қ.ав=Р_{қ ұ б}+Р_ш.с+Р_с+Р_{і ш}, (4.68)

мұ ндағ ы, Р_{қ ұ б} – қ ұ бырдың сұ йық тық қ а батырылуын ескермеген кездегі салмағ ы; Р_ш.с – штанганың сұ йық тық қ а батырылуын ескергендегі салмағ ы; Р_с – қ ұ бырдағ ы сұ йық тық бағ анының салмағ ы; Р_іш – жыртылғ ан штанга тізбегінің массасынан инерция кү ші.

СКҚ -ң тізбек салмағ ы анық талады:

Р_{қ ұ б}=L_{қ ұ б} q­_{қ ұ б} g, (4.69)

мұ ндағ ыL_{қ ұ б} – СКҚ тізбегінің ұ зындығ ы; q­_{қ ұ б} – жалғ астырғ ышты ескергендегі СКҚ -ң п.м массасы; g – еркін тү су ү деуі.

Егер сораптың динамикалық дең гей асты ү лкен терең ге тү суі қ арастырылса, онда сұ йық тық тағ ы жең ілдеуін ескеру қ ажет:

Р_{қ ұ б}=L_{қ ұ б1} q­_{қ ұ б} g+=L_{қ ұ б2} q­_{қ ұ б} g[1-ρ _c/ ρ _{қ ұ б}], (4.70)

мұ ндағ ы, L_{қ ұ б2} – динамикалық дең гейден тө мен СКҚ -ң тізбек бө лімінің ұ зындығ ы.

Сұ йық тық тағ ы штанганың салмағ ы:

Р_ш.с=L_ш q­_ш g[1-ρ _c/ ρ _шт], (4.71)

мұ ндағ ы, L_ш – штанга тізбегінің ұ зындығ ы; q_ш штанга тізбегінің 1 м массасы; ρ _шт –штанга материалының тығ ыздығ ы.

Қ ұ бырдағ ы сұ йық бағ анының салмағ ы:

Р_с=0, 785d² L_ш ρ _c g, (4.72)

мұ ндағ ы, d – СКҚ -ң ішкі диаметрі.

Штангалар тізбегінің ү зілген кездегі пайда болатын инерция кү ші қ ұ лау ү деуі бойынша анық талады:

, (4.73)

мұ ндағ ы, f_ш – штанганың кө лденең қ имасының ауданы; g_ш – штангалардың қ ұ лау ү деуі (g=3-6 м/с²).

Штангалардың ү зіліп қ ұ лауы кезінде қ ұ лау ү деуі 9, 81 м/с²-қ а жетуі мү мкін, бірақ СКҚ -дағ ы орнағ ан сұ йық тың статикалық режиміне байланысты болады да, қ ұ лау кезіндегі пайда болатын кү шті амортизациялайды. Сондық тан, олардың қ ұ лау кезіндегі ү деу шамасын 3-6 м/с²-қ а тең етіп алады.

Есептеулерден алынғ ан апаттық жү ктемені есептік шектік жү ктемемен салыстырамыз:

(4.74)

мұ ндағ ы, n=1, 1-1, 15.