Бырлар мен штангаларды бұрап алу механизмдері

5.15-суретте жерасты жө ндеу операторының диаметрі 73 мм СКҚ тізбегін қ осштропты элеватор жә не қ олмен бұ ралатын кілттің кө мегімен тү сіру кезіндегі жұ мсалынатын кү ш пен уақ ыттың графигі кө рсетілген. Тү сіру жұ мысы мынадай ретпен жү ргізіледі: 1 - қ ұ бырғ а бекітілген элеваторғ а штропалары бар кү ршек беріледі; 2 - штропалар элеваторғ а кигізіледі; 3 - қ ұ бырды сө реден кө тереді; 4 - резьбаны тазалау жә не майлау, сонымен бірге қ ұ бырды муфтағ а бағ ыттау; 5 - кілттерді қ ұ бырғ а салып бұ рауғ а дайындау, егер қ ұ быр ү йкеліс кү шімен ұ сталынбаса, оның муфтасын стопорлау; 6 - қ ұ бырды бұ рау; 7 - кілттерді ағ ыту; 8 - қ ұ бырды кө тергішпен тарту; 9 - элеваторды ағ ыту; 10 - қ ұ бырды кө тергішпен тө мен тү сіру; 11 - элеваторды қ ұ бырғ а кигізу; 12 - штропаларды ағ ыту.

5.15-сурет. СКҚ -ны тү сіру кезіндегі кү ш пен уақ ыттың жұ мсалу графигі

Аталғ ан кө рініс қ ұ бырлар тізбегін кө теру кезінде де қ айталанады. Қ ұ бырдың муфтасындағ ы резьбаны ағ ытуғ а жұ мсалынатын жұ мысшының кү ші 1, 6 кН-ғ а дейін жетеді. Басқ а операцияларда жұ мсалынатын кү ш 0, 1-0, 7 кН шамасында болады. Бұ л жерде ең жоғ ары ең бек сыйымдылығ ы мол операция ол – элеваторды орнату жә не резьбаны ағ ыту болып табылады. Сондық тан да конструкторлардың алдына қ ойылатын негізгі талап – элеватор мен кілттердің салмақ тарын мейлінше азайтуғ а кү ш салу.

Резьбаларды бұ рау жә не ағ ыту жұ мыстарын механизациялау АПР автоматтарының кө мегімен іске асырылады. 5.16-суретте АПР-28Б автоматының сұ лбасы кө рсетілген. Оның корпусына (3) электрлі қ озғ алтқ ыш жалғ анғ ан. Оның білігі червякты берілістің білігімен (7) байланысады. Червяктің дө ң гелегі (4) жү ргізгішке (6) жалғ анады. Кілтке бұ рау кезінде берілетін моментті арттыру ү шін қ озғ алтқ ыштың муфтамен қ осылғ ан маховигі (8) бар.

Бір элеватормен жұ мыс істеу спайдердің кө мегімен атқ арылады. Оның сыналы ілгіші (5) қ ұ бырды ұ стау алдында жоғ арғ ы жағ дайда тұ рады. Сыналы ілгіштің ү ш сыналы секторлары бар. Олар ілгіштің шайбасымен шарнир арқ ылы байланысқ ан. Сыналы сектор жоғ арғ ы жағ дайғ а вилканың (9) кө мегімен қ ойылады.

Қ ұ бырды спайдермен қ армап алу ү шін муфтаның астына арнайы вилка қ ойылады. Қ ұ бырды тө менге тү сіргенде муфта вилка арқ ылы сыналы ілгіштің шайбасын қ ысып, оны тү сіреді. Конустық қ армау секторлары тү сіріліп, оның корпусымен сырғ ып ортағ а қ арай қ ысылады да, қ ұ бырды қ армайды.

Автоматтың тө менгі жағ ында фиксатормен (2) бекітілген центратор (1) бар. Ол қ ұ бырларды автоматтың ортасынан ауытқ ып кетпеуді қ адағ алайды.

5.16-сурет. АПР-28Б автоматының сұ лбасы

а-автоматтың блогы; б-жетек блогы

Сонымен қ атар, гидроқ озғ алтқ ыштың кө мегімен іске қ осылатын АПР-ГП автоматтарының қ ұ рылымы 5.5-кестеде берілген.

5.5-кесте

Автоматтардың негізгі параметрлері

АПР қ ондырғ ысын ұ ң ғ ыманың сағ асына патрубоктың кө мегімен орнатады. Патрубок элеваторғ а ілінген тізбектің муфтасының резьбасына бұ ралып кигізіледі де, оғ ан тальдік жү йенің кө мегімен автомат орнатылады; ЭГ маркалы элеватормен патрубоктың муфтасы қ армалып, бү кіл тізбек жоғ ары кө теріледі. Сонымен қ атар, автомат тальмен элеваторғ а бекітілген. Ары қ арай тізбек ілінген элеватор шешіледі де, сонан соң тізбек ұ ң ғ ыманың фланеціне орнатылғ ан автоматты қ ондырғ ығ а тү сіріледі.

Электрлі ортадан тепкіш сораптар орнатылғ ан ұ ң ғ ымалардағ ы тү сіру-кө теру жұ мыстарыда кә дімгі автоматты қ олдану мү мкін емес, себебі қ ұ бырлардың бойымен кабель орналасады. Ол ү шін 470-ООА маркалы арнайы механикалық кілт жасалынғ ан. Мұ ндай кілттерде кабельді спайдердің сыртына шығ аратын қ ұ рылым қ арастырылғ ан. Оның автоматы қ амыттарды қ олмен бекітуге жә не шешуге есептелінген. Спайдердің сыналары кө теріліп, кабельді алып кетуге арналғ ан ойық пайда болады. Кабельден ажыратылғ ан қ ұ быр резьбадан шешіліп алынады.

АПР қ ондырғ ысынан бө лек СКҚ -ларды бұ рап немесе шешіп алу ү шін КМУ-32, КМУ-50 жә не КГП типті кілттер кең інен қ олданылады (5.5-кесте).

Резьбаларды бұ рау жә не шешіп алу жұ мыстарын механизациялау, олардың массасын азайту, элеваторлардың бірін спайдерге ауыстыру қ ұ бырлар тізбегін тү сіру жә не кө теру жұ мыстарын анағ ұ рлым жең ілдетеді.