Техниканы пайдалануды ұйымдастыру

МТП пайдалануды ұ йымдастыру

Материалды ө ндірісте техниканың маң ызы зор. Техниканың ең негізгі нышаны – оның ә ралуандығ ы. Машиналардың кө пшілігі ө зара байланыста жә не бір бірін толық тырады, нә тижесінде машиналар жү йесі қ ұ рылады.

Машиналар жү йесі – кә сіпорынның негізгі салаларының барлық ө ндірістік процесстерін жү йелі механикаландыруды қ амтамасыз ететін, ә ртекті бірін-бірі толық тыратын машиналар жиынтығ ы.

Ә р жү йедегі машиналар кешені биологиялық, агрозооветеринарлық, ұ йымдастыру-экономикалық жә не техниканы пайдалану талаптарына сай келуі қ ажет.

Машиналар жү йесінің ұ йымдастыру-экономикалық жә не техниканы пайдалану талаптары тө мендегідей:

· ең бекті ғ ылыми ұ йымдастыруғ а сә йкестігі

· ә р жақ ты болуы

· кү ші жә не ө німділігі бойынша ү йлесуі

· кейбір бө лшектерінің ү йлесті болуы

· жұ мыскердің жағ дайлы жұ мыс орнының болуы

· ең бектің жә не оны қ орғ аудың жең ілдігі

· санитарлық жә не ө рт қ ауіпсіздігінің жағ дайы

· ө ндірістік эстетиканың болуы

· тартымдылығ ы

· тиімділігі т.б.

Кә сіпорынның техника қ ажеттілігі ауыл шаруашылығ ы дақ ылдарын ө ндіру бойынша жасалғ ан технологиялық карталар негізінде, машино-трактор агрегаттарының ә ртү рлі технологиялық процесстерді орындаудағ ы тиімділігін экономикалық бағ алау арқ ылы, мехникаландырылғ ан жұ мыстардың жоспары, машино-трактор паркінің алдағ ы жылда пайдаланылуының жоспарлы ү рдісі негізінде анық талады.

Ауыл шаруашылығ ы техникасының қ ажеттілігі болашақ кезең ге, алдағ ы жылғ а жә не тиісті жұ мыс кезең деріне есептеледі.

Технологиялық карталар ә р дақ ыл тү рі бойынша жасалады. Технологиялық карталар негізінде барлық ең бек процесстерін тиімді ұ йымдастыру, яғ ни технология бойынша істелінетін жұ мыстарды орындау ү шін ең тиімді агрегаттарды таң дау, ө ндірістік шығ ындарын азайту мү мкіндіктері туады.

Машино-трактор агрегаттарының салыстырмалы экономикалық тиімділігі тө мендегідей кө рсеткіштер арқ ылы анық талады:

· сменалық немесе сағ аттық ө німділік, га

· 1 гектарғ а ең бек шығ ыны, адам-сағ.

· 1 га жұ мыстың ө зіндік қ ұ ны, тенге

Технологиялық картада қ арастырылғ ан жұ мыстарды орындауғ а қ ажетті машиналар мен қ ондырғ ылар агрегаттардың жоғ арыдағ ы аталғ ан экономикалық кө рсеткіштерін салыстыру арқ ылы таң далады, яғ ни шаруашылық жағ дайында кө бірек пайда беретін, ең жоғ арғ ы ө німділіктегі, орындалатын жұ мыс бірлігіне келетін материалды-ақ шалай қ аражаттарды ү немдейтін агрегаттар алынады.

Мысалы, егіс алдындағ ы топырақ ты ө ң деу, себу, жырту жұ мыстарында Т-4 тракторы тиімдірек болады.

Айдалатын егістерді қ атар аралық ө ң деуде, минералды жә не органикалық тың айтқ ыштарды тасымалдауда жә не енгізуде, мал азығ ын тасымалдауда МТЗ-80 тракторы тиімдірек болады.

Қ уаты аз сиымдылық тағ ы жұ мыстарда (шө п шабу, пішенді тырнауышпен жинау т.б.), мал шаруашылығ ында Т-25 жә не Т-16 тракторларын пайдалану ұ сынылады.

Механикаландырылғ ан жұ мыстар жоспары технологиялық карталар негізінде жасалады.

Трактор қ ажеттілігі тө мендегі формуламен анық талады:

Q

Т = ------------------- (1)