Басқару органныңТРЖ жүйелеріне қойылатын талаптарын құрастыру

" Басқ ару органы" мен " демалушылар тобының " ө зара байланысының ішінде рекреациялық ағ ымғ а қ ойылатын ең негізгі талабы – бірқ алыптылық.Ө йткені, тұ рақ ты жә не бір қ алыпты демалушылар ағ ымы ТРЖ-нің барлық элементтерінің біркелкі жұ мыс істеуіне жағ дай туғ ызады.Демалыс ауданының медициналық -географиялық жағ дайына байланысты " басқ ару органы" " табиғ и кешенге" бірқ атар талаптар қ ояды. Жұ қ палы аурулар мен улы ө сімдіктер мен жә ндіктердің болмауы, сондай-ақ табиғ и кешеннің санитарлық нормаларғ а сә йкестігі гигиена қ асиеті (гигиеналық) арқ ылы анық талады. Физиологиялық жә не технологиялық бағ а бергенде, табиғ атты пайдалану кезінде санитарлық нормаларды қ ұ растырғ анда табиғ и кешеннің медициналық -биологиялық қ асиеттеріне талдау жасау қ ажет. " Басқ ару органының " " техникалық қ ұ рылыспен" байланысы инфрақ ұ рылымды (орналастыру, тамақ тандыру орындары, туристік кө лік жә не т.б.) толығ ымен пайдалану арқ ылы сипатталады. Технологиялық дайындық пайдаланатын орын санының тізім қ ұ рамының қ атынасымен анық талады. Егер де кейбір себептермен (бұ зылып қ алу, техникалық жұ мыстар жү ргізу кезінде, кейбір бір бө лшектердің жетіспеуі) эксплуатациялық қ оры жұ мысқ а айдаланбаса, жү йенің жалпы кө рсеткіштері тө мендейді. Басқ ару органының міндеті – жоспарланғ ан сыйымдылық қ а сә йкес материалдық -техникалық базаны алдын ала дайындап, толығ ымен пайдалану. " Басқ ару органы" қ ызмет кө рсетушілердің " білім дең гейіне ү немі талдау жасап, мамандарды оқ ытып, олардың білімін кө теруге арнайы шараларды ұ йымдастырып тұ руы қ ажет. ТРЖ-нің барлық сипаттамаларын оқ ып, оларғ а талдау жасау – рекреациялық географияның маң ызды міндеті болып саналады.

61.Рекреацияның тү пкі мә ні жә не негізгі қ оғ амдық функциялары: Рекреация (лат. rесrеаtіо - қ алпына келтіру) — адамның ең бек процесінде жұ мсағ ан дене жә не рухани кү штерін қ алпына келтіру мен дамыту.Саяхатшылар жолғ а шық қ ан кезде алдарына тү рлі мақ сат қ ояды. Рекреация мен туризм негізгі мақ сатына қ арай ү ш функцияғ а бө лінеді – танымдық, спорттық -сауық тыру жә не емдік. Сонымен қ атар, танымдық функциясына барлығ ы да зор мә н береді.Танымдық функциясы туристердің табиғ атты, мә дени-тарихи орындарды, этнографиялық шаруашылық жә не басқ а да ауданның кө ң іл қ оятын, кө з тартарлық кө рікті орындарын білуге тырысуынан туады. Таным – адамның психологиялық кү шін қ алпына келтірудің ерекше тү рі.Табиғ и-климаттық кө рікті орындарына қ олайлы климат, желсіз ашық кү ндер, орман, тау, тең із, кө л, ө зендер жатады. Мә дени-тарихи орындары – бұ л сә улетті ескерткіштер, мұ ражайлар, кө ркем галереялар, театр жә не басқ а да объектілердің жиынтығ ы. Этнографиялық объектілерге – жергілікті халық тың салт-дә стү рі, киімі, асханасы, фольклор жә не басқ а да халық шығ армашылық тары жатады. Шаруашылық объектілерге белгілі бір аудан шарашылығ ының жетістіктері жатады. Туризм арқ ылы сауық тыру – адамның физикалық жә не психологиялық шаршауын басу жолы болып саналады. Туризмнің бұ л функциясының ә леуметтік-экономикалық тү пкі мә ні ө те жоғ ары, себебі ол миллиондағ ан адамдардың денсаулығ ын шынық тыруғ а бағ ытталғ ан, олай болса, ол адамның ең бек қ абілетін кө тереді. Туристік жорық тарда адамның психо-физиологиялық қ асиеттері, дағ дысы қ алыптасады. Туризмнің ондай қ асиетінің практикалық маң ызы зор. Туризм ұ йымшылдық қ а, бір-біріне кө мектесуге, қ ойылғ ан мақ сатты орындауғ а тә рбиелейді.Қ азіргі шақ та рекреация іс-ә рекеттің таң даулы тү ріне жатады, ол адамның кү нделікті ө мір сү ру жағ дайына айналып отыр. Қ оғ амдық кө зқ арас жағ ынан оның негізгі мақ саты – қ оғ амның ә рбір мү шесінің физикалық жә не психологиялық кү ш-қ уатын қ алпына келтіру, оның рухани дү ниесін жан-жақ ты дамыту. Рекреация дегеніміз дамығ ан қ оғ амның айырылмас бір бө лігі, казіргі ө мір салтының элементі. Рекреацияның қ оғ амдық функциялары бес негізгі топқ а бө лінеді /1/: 1) медико-биологиялық; 2) мә дени-ә леуметтік; 3) экономикалық; 4) саяси; 5) экологиялық. Медико-биологиялық функциясы санаторлы-курорттық емделуде байқ алады. Туризм арқ ылы сауық тыру – адамның ө ндіріс жә не ө ндірістен тыс уақ ыттағ ы психологиялық шаршауын басу жолы болып отыр. Мә дени-ә леуметтік функциясы – бұ л рекреацияның ең басты жетекші функциясы. Мә дени талғ ам – бұ л қ оршағ ан ортаны, дү ниені біліп-тү сіну. Туризм еліміздегі ғ ана емес, бү кіл ә лемдегі табиғ аттың, тарихи-мә дени жә не ә леуметтік байлық тарымен адамның рухани тү рде танысуына ү лкен мү мкіндіктер туғ ызады.Рекреацияның экономикалық функциясының ішіндегі бастысы – жұ мыс кү шін қ алпына келтіру. Рекреацияның арқ асында адамның ең бек қ абілеті артады.Тауар-ақ ша қ атынасында рекреация басқ а да экономикалық функциялар атқ арады. Мысалы: 1) елдің белгілі бір бө лігінің шаруашылық қ ұ рылымын жедел дамыту; 2) ең бек сферасын ұ лғ айту, яғ ни рекреациялық қ ызмет кө рсету арқ ылы халық ты жұ мыспен қ амтамасыз ету; 3) рекреациялық аудандардың пайдасын кө здеп, халық тың ақ ша кірісі мен шығ ын балансының қ ұ рылымына ү лкен ә серін тигізеді; 4) шетелдік валютаны алу кө зі болатын шетелдік туризмді кө теру.