Сыртқы сауданы шектеу: квоталау мен лицензиялау.

Сыртқ ы сауда саясаты деп мемлекеттің басқ а елдермен сауда қ атынастарына мақ сатты бағ ытталган ә сері тү сіндіріледі. Сыртқ ы сауда саясатының негізгі мақ саттары:
- осы мемлекетті халық аралық ең бек бө лінісіне енгізу дә режесі мен тә сілінің ө згеруі;
- экпорт пен импорт қ ұ рылымының ө згеруі;
- елді керекті ресурстармен қ амтамасыз ету;
- экспорт пен импорт бағ аларының қ атынасының ө згерісі;
Қ айсыбір мақ саттар ұ зақ мерзімді сипатта болады, мысалы, осы елді халық аралық ең бек бө лінісіне енгізу дә режесі мен тә сілін ө згерту, ал басқ а мақ саттар қ ысқ а мерзімде жү зеге асуы мү мкін, мысалы, экспорт немесе мү мкін импорт кө лемін ө згерту.
Сыртқ ы сауда саясатының негізгі екі бағ ыты бар:
- еркін сауда саясаты;
- протекционизм.
Еркін сауда саясатын жү ргізу кезінде мемлекет сыртқ ы саудағ а тікелей араласпайды, оның сұ раныс пен ұ сыныстың еркін кү штері ә серінен дамуына мү мкіндік береді.

сыртқ ы сауданы шектеуге тікелей бағ ытталмағ ан ә кімшілік сипатындағ ы шаралар: кедендік формальдылық техникалық жә не санитарлық стандарттар мен нормалар, қ аптау мен маркілеуге қ ойылатын талаптар жә не т.б.
Сыртқ ы сауданы шектеуге тікелей бағ ытталмағ ан, бірақ ә рекеті кө бінесе осы нә тижеге ә келетін шаралар.
Тарифтік емес кедергілерді ә рекет ету механизмі бойынша жіктеу кең інен тарағ ан, барлық тарифттік емес кедергілер жеті категорияғ а бө лінеді:
- тарифті шаралар - шетелдік тауарларды ә келуде алынатын кедендік алымдар, ішкі салық тар, арнайы мақ сатты алымдар;
- бағ аны бақ ылау шаралары, ұ лттық тауар ө ндірушілер мү ддесін қ орғ ауғ а бағ ытталғ ан (компенсациялық жә не демпингке қ арсы шаралар мен баж салық тары);
- қ аржылық шаралар сыртқ ы сауданы реттеу ү шін валюта операцияларын жетілдірудің ерекше тә ртіптерін қ арастырады;
- сандық реттеу, яғ ни тауарды шығ ару мен енгізуге сандық шектеулер қ ою;
- автоматты лицензиялау-тауар ағ ынының кө лемі мен бағ ыттарын бақ ылау (мониторинг);
- мемлекеттік монополияны тұ тасымен сыртқ ы саудағ а немесе жекелеген тауарларғ а жү ргізу;
- техникалық кедергілер, яғ ни импортталатын тауарлардың ұ лттық стандартқ а сә йкестігін бақ ылау.

Kвоталау. Импорт квотасы немесе контингент халық аралық сауданы шектеудің тарифтік емес кедергісінің ең кө п тарағ ан тү рі. Ол елге импотталатын тауардың белгілі уақ ыт аралығ ындағ ы максималды сомасын немесе санын белгілейді.
Квоталауды ү кімет органдары лицензияларды беру негізінде жү зеге асырады.

Лицензиялау. Елге берілген квота шең берінде енгізуге болатын тауардың белгілі санына рұ қ сат беретін қ ұ жат.
Лицензияны бө лудің ең тиімді тә сілі-ашық аукцион. Импорт квотасын конкурсты негізде сату мемлекетке кіріс ә келіп қ ана қ оймайды, сонымен қ атар парақ орлық пен коррупцияғ а жол бермейді.
Лицензняның келесі негізгі тү рлері бар:
а) белгілі уақ ыт аралығ ына сә йкес тізімге ілінген тауарларды енгізу мен шығ аруғ а рұ қ сат беретін автоматты немесе бас лицензия;
б) белгілі тауарды импорттау немесе экспорттау, оның санын, қ ұ нын, шығ арылғ ан елі немесе бағ ыты қ айсыбір кездерде экспорт немесе импорт жү зеге асатын кеден бекеті кө рсетілген автоматты емес немесе бір жолғ ы лицензия.

9999999