Білім беру субъектілерінің эмоциональды-психологиялық күйі.

3. Психологиялық қ ызметтің мақ саты – білім беру ұ йымдарында білім алушылардың психологиялық денсаулығ ын сақ тау, қ олайлы ә леуметтік-психологиялық жағ дай жасау жә не білім беру ү дерісіне қ атысушыларғ а психологиялық қ олдау кө рсету.
8. Психологиялық қ ызметтің міндеттері:
1) білім алушылардың тұ лғ алық жә не зияткерлік дамуына ық пал ету, ө зін-ө зі тә рбиелеу жә не ө зін-ө зі дамыту қ абілетін қ алыптастыру;
2) білім алушыларғ а ақ параттық қ оғ амның жылдам дамуында олардың табысты ә леуметтенуіне психологиялық тұ рғ ыдан жә рдем кө рсету;
3) білім алушылардың тұ лғ асын психологиялық -педагогикалық зерделеу негізінде ә рбір білім алушығ а жеке тұ рғ ыдан ық пал ету;
4) психологиялық диагностиканы жү ргізу жә не білім алушылардың шығ армашылық ә леуетін дамыту;
5) психологиялық қ иыншылық тар мен білім алушылардың проблемаларын шешу бойынша психологиялық тү зету жұ мыстарын жү зеге асыру;

Орта білім беру ұ йымдарында психологиялық қ ызметтің жұ мыс істеу қ ағ идалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Қ ағ идалар Орта білім беру ұ йымдарында психологиялық қ ызметтің (бұ дан ә рі – Психологиялық қ ызмет) жұ мысын реттейді.
2. Психологиялық қ ызмет кө рсету Қ азақ стан Республикасының Конституциясы, «Білім туралы» Қ азақ стан Республикасының 2007 жылғ ы 27 шілдедегі Заң ы, Бала қ ұ қ ық тары туралы конвенция, сондай-ақ осы Қ ағ идалар шең берінде жү зеге асырылады.
3. Психологиялық қ ызмет орта білім беру ұ йымдарының қ ұ рылымдық бө лімшесі болып табылады.
4. Психологиялық қ ызметтің қ ұ рылымы білім беру ұ йымдарының тұ рпатына, тү ріне жә не қ ажеттілігіне, сондай-ақ педагог-психологтар штатының бірлік санына қ арай айқ ындалады.
5. Психологиялық қ ызметтің қ ұ жаттамасы:
1) орта білім беру ұ йымдарында психологиялық қ ызметтің жұ мысын ұ йымдастыру қ ағ идаларын;
2) білім беру ұ йымының басшысымен бекітілген Психологиялық қ ызметтің кү нтізбелік жұ мыс жоспарын;
3) психологиялық диагностикалау бағ дарламаларын (бұ дан ә рі - психодиагностикалау), психологиялық тренингтерді, аталғ ан білім беру ұ йымдарының басшылары бекіткен дамыту жә не тү зету жұ мыстарын;

Билет

1.Білім беру мекемелерінде психокоррекцияның маң ызы. Психокоррекция – бағ ыты индивидтің бү тіндік дамуы мен қ ызметіне психологиялық ә сер ету болып табылады. Жеке бас дамуына ә сер ету жас жә не дара психологиялық ерекшеліктеріне (танымдық, эмоционалды-еріктік, қ алыпты мінез-қ ұ лық жә не қ асиеттеріне) қ арай жү ретін қ алыпты процес.

Оқ ушылардың жеке тұ лғ а ретінде қ алыптасуына белсенді тү рде психологиялық ә діс-тә сілдер арқ ылы ық пал ету. Білім беру мен тә рбие жұ мыстарын қ атар жү ргізе отырып, оқ ушылардың қ абілеті мен бейімділігі, жалпы психикасындағ ы ауытқ ушылық тар мен кемшіліктерді тү зету. Ол ү шін психолог:

- жас ерекшелігіне байланысты ә рбір кезең нің қ алыптасу бағ дарламасын жасауы керек;

- психикасында ауытқ ушылығ ы бар балалардың жү йке жү йесінің бұ зылуының себептерін анық тайды;

- ә рбір психикалық ауытқ ушылық тардың мазмұ нына байланысты коррекциялық (тү зету) жұ мыстың бағ дарламасын жасайды;

- шұ ғ ыл шара алатындай отбасы жағ дайы қ иын балалар мен жасө спірімдерге психологиялық кө мек кө рсетудің бағ дарламасын жасау.

Психокоррекциялық жұ мыс ата-аналармен, пә н мұ ғ алімдері мен сынып жетекшісімен бірлесіп жү ргізілуі керек. Психокоррекциялық жұ мыстар барысында оқ ушыларғ а ойын тренингтерін беру, иммитациялық ойындар, тү рлі маң ызды ситуацияларды шешу т.б. тапсырмалар беріледі.

Шынайы ө мірде мектепке дейінгі балаларда қ ұ рдастарының ортасында танымал еместері кездеседі. Олардың қ арым-қ атынас шең бері тар, олар ойын ұ йымдастыруда тұ рақ ты мү ше бола алмайды, ал олардың жеке қ асиеттерін балалар тө мен бағ алайды. Бұ л жағ дайда коррекция пә ні баланың топтағ ы қ ұ рдастары мен ортада танымал болуына ә сер ету, ал психокоррекциялық жұ мыстың негізгі бағ ыты – балалардың оғ ан деген кері қ атынасын бағ дарлау жә не жағ ымды бағ алау жү йесін зерттеу.

Балада жеке бас қ алыптасуында ауытқ уының кө рінуінің алғ ы шарты шет қ алуғ а ұ мтылысы, ө зге балалармен байланыстың ұ зақ болмауы, оның ойын топтарына қ атыспауынан кө рінуі мү мкін. Бұ л жағ дайда психокоррекциялық жұ мыстың мақ саты қ арым-қ атынасқ а аз тү су симптомы болады. Мұ нда психолог баланың ішкі жү йесіне кө ң іл аударады. Жұ мыстың тиімді тә сілдері ретінде ересектердің болып жатқ ан оқ иғ ағ а эмоционалды тү сіндірмесін пайдалануғ а болады, бұ л балағ а болғ ан жайтты эмоционалды қ абылдауғ а кө мектеседі.

2.Баланың дамуына қ олайлы психологиялық климатты қ ұ ру жолдары. Баланың жү йке жү йесінің психикалық саулығ ын қ орғ ауда отбасының тә рбиелік функциясының ә сері зор. Отбасы мү шелерінің жылы қ арым-қ атынасы баланың ү йлесімді дамуына ә сер етеді. Бала тә рбиесінің типі мен оның психикалық дамуының ерекшеліктері арасында тығ ыз байланыс болуы заң ды. Эмоциялар, бiр жағ ынан, бала кү йiнің индикаторлары болып табылады, екіншіден оның танымдық процесстерi жә не мiнез - қ ұ лық, логикаларына оның ық ыласы, қ оршағ ан ортаны қ абылдауды ерекшелiктiң бағ ытталғ андығ ын анық тауда ық пал етедi.

Отбасы — қ оғ амның маң ызды бір бө лшегі. Тә жірибеге қ арағ анда, баланың психологиялық тұ рғ ыдан қ алыпты дамуы отбасында дұ рыс қ арым-қ атынастың болуына, отбасы мү шелерінің бірін-бірі ұ натуына, қ ұ рметтеуіне, отбасында ең бектің дұ рыс жолғ а қ ойылуына байланысты екенін кө рсетеді. Мұ ндай ортада бала кө ң ілді ә рі қ алыпты ө сіп дамиды.

Қ азіргі заман педагогика ғ ылым тұ рғ ысынан қ арасақ сә бидің ә леументтік - эмоцианалды дамуы ол мектеп жасына дейінгі баланың ө те кү рделі социализациялық мә селесі.

“Социализация - ә леуметтiк ортағ а баланың бейімделуінің кү рделi, кө п жоспарлы процессi. Бұ л мә дениеттену, адамгершiлiк қ ұ ндылық тардың жү йелері.

3.Ә леуметтік мә селелерге (оқ ушы мә ртебесі, толық емес отбасы ж.т.б.) байланысты педагог-психологтың іс-ә рекетіне талдау. Мектептегі психологиялық қ ызметтің мақ саты:

мектептің білім беру ортасында арнайы жағ дайды қ алыптастыра отырып, оқ ушылардың

психологиялық даму ү дерісін басқ ару.

Психологиялық қ ызметтің міндеттері

1. Оқ ытудың тү рлі кезең дерінде оқ ушылардың психологиялық даму нә тижелерін бақ ылап

отыру.

2. Оқ ушылардың дамуындағ ы мә селені шешуге психологиялық кө мек кө рсету ү шін жағ дай

жасау.

3. Ішкі мектептік білім беру бағ дарламасына жә не технологияларына, олардың сол

мектептің оқ ушыларының индивидуалды жә не жастық ерекшеліктеріне сә йкес келуі негізінде

психологиялық талдауды жү зеге асыру.

4. Мектептің білім беру ортасында балалардың оқ у, тә рбие жә не даму ү дерістеріне кең ес

беру жә не ақ параттық психологиялық қ олдау кө рсету.

Отбасымен жұ мыс істеудегі психологтың міндеттері:

Бала мен ата-ана қ атынасын оң тайландыру;

Баланы дамыту мен оқ ытудың жеке стратегиясын анық тау;

Баланың жағ ымды эмоциялық кү йін жә не жетістікке жетуін қ амтамасыз ету;

Баланың психологиялық ауытқ уын жә не бұ зылуын алдын алу.

Ә леуметтік педагогтің қ ызметінің нақ ты мақ саты – баланың ө мір сү ру ортасындағ ы туындағ ан мә селелерді уақ ытында анық тау; олардың себептерін жою жолдарын қ арастыру; баланың ө мір сү ру ортасында туындауы мү мкін ә р тү рлі қ оғ амғ а жат қ ұ былыстардың алдын алу; ең маң ыздысы, ә леуметтік педагог осы айтылғ андарды мү мкіндігінше этикалық дең гейді сақ тай отырып, баланың қ ұ қ ығ ы мен еркіндігіне нұ қ сан келтірмейтіндей жағ дайда жү зеге асыруы тиіс. Ә леуметтік педагогтың жұ мыс объектілері оқ ушылар мен ата-аналар ғ ана емес, сонымен қ атар, ә ртү рлі жастағ ы адамдар, клубтар, секциялар, топтар жә не қ оғ амдық бірлестіктер.

Ә леуметтік педагогтың мектепте іс – ә рекетінің мынандай бағ ыттары болады. Олар: диагностикалық, ұ йымдастырушылық, болжамдық, алдын алу, ұ йымдық байланыстық, қ орғ аушы, ә леуметтік – психологиялық. Ә леуметтік педагог ата-аналармен тығ ыз байланыста жұ мыс жү ргізіп, оларғ а жеке кең ес берп, отбасылық мә селелерді бірлесе шешуге кө мектеседі.