Гормонның аталуы
| Тү зілетін орны
| Химиялық табиғ аты
| нысана-жасушалары
| Ә сер ету механизмі
| Физиологиялық ә сері ы
| Секрециясының
реттелуі
|
Инсулин
| Ұ йқ ы безінің Лангергансаралшығ ының b-жасушалары
| 51 АҚ тұ ратын жә й белок
| Барлық жерде, тек нерв тіні, кө з жанары, эритроциттерде, ұ рық кө піршіктерінде жоқ
| 1.мембрана ө ткізгіштігін арттырады.
2.цАМФ синтезін тежейді.
3.цГМФтү зілуін арттырады.
| 1.Анаболикалық
а) гликоген синтезі
б) белоктар мен нуклеин қ ышқ ылдарының синтезі
в) БМҚ, ТАГ синтезі
2.Гипогликемиялық.
а) мембрана ө ткізгіштігі
б) глюкозаның ыдырауы
в) глюкозаның липидтерге айналуы
г) гликогеннің ыдырауы¯
| 1. секрециясы: қ анда глюкоза, АҚ, глюкагон, ГКС.
2.¯ -стрессте, адреналин мен норадреналин
|
Глюкагон
| Ұ йқ ы безінің Лангергансаралшығ ының a-жасушалары
| Полипептид
(29 АҚ)
| Миокард, бауыр, май тіні
| 1-лік механизм цАМФарқ ылы
| липолиз, гликоген ыдырауы, гипергликемияны туғ ызады – глицериннен глюконегенез
| 1.СТГ ә серінен, қ андағ ы глюкоза ¯
|
Катехол-аминдер:
адреналин
норадреналин
| Тек бү йрек ү сті безінің милы қ абатында
Жү йке ұ штарында жә не бү йрек ү сті безінің милы қ абатында
| тирозин туындылары
| b-рецепторлар бауырда жү рек қ ан тамырлары, мида
a-рецепторлары шеткі қ ан тамырлары, бауырдан басқ а қ ұ рсақ қ уысының мү шелерінде
| b-рецепторлар арқ ылы –
1-лік механизм (цАМФ),
a-рецепторлар арқ ылы –
1-лік механизм (цГМФ).
| Катаболикалық (липолиз, глико-генолиз), кардиотоникалық, гипергликемиялық, жү рек, ми қ ан тамырларын кең ейтеді.
Қ ан тамырларын тарылтады, қ ан қ ысымын
| Стрессте артады;
норадреналин – ацетилхолин ә серінен артады
|
ГКС
| Бү йрек ү сті безінің қ ыртысты қ абатының шоғ ырлы аймағ ы
| Холестерин туындысы
| Бұ лшық ет, бауыр, тері, лимфоидты, дә некер, май тіндері, тимус.
| 2-лік механизм
| Бауырда – анаболикалық (гликоген, белок синтезі).
Белоктарыдырауы, АҚ -нан глюконеогенез.
Қ абынуғ а қ арсы, иммуносупрессивті, дә некер тінінің ө суін тежейді.
| АКТГ реттейді
|
СТГ
| Гипофиздің алдың ғ ы бө лігі
| Жай белок
(191 АҚ)
| Барлық жасушалар
| 1-лік механизм цАМФ арқ ылы
| Анаболикалық эффект, мү шелердің ө суі жә не глюкагон секрециясы
| Гипоталамустың соматолибериндеріменсоматостатиндері
|
Сомато-
медин С
(инсулин тә різді ө су факторы-I (ИӨ Ф-1))*
| Бауыр жә не басқ а тіндер
| Белок структурасы бойынша проинсулинге ұ қ сас
| Сү йек, шеміршек жә не басқ а тіндер
| Инсулинтә різді
| Сү йек, шеміршектің жә не басқ а тіндердің ө суі
| СТГ
|
Ойынғ а 3 студент қ атысады. Ойын коммуникативті дағ дыны дамытуды қ амтамасыз етеді: дұ рыс сұ рақ қ оя білуді, дә рігердің науқ аспен қ атынасын, дұ рыс анализ жасауғ а ү йретеді.
Дә рігер. Науқ ас-2. Врач-биохимик.