Бидайдың интенсивті тыныстануы мен оның тепе-тең ылғалдылығын анықтау

Жұ мыстың мақ саты: Ауа ылғ алдылығ ын сақ тау кезінде бидайғ а ә сер етуі жә не тепе-тең ылғ алдылығ ын анық тау.

Бидай тұ қ ымының гидроскопиялық ылғ алдылық қ асиетіне байланысты олардың ылғ алдылығ ын сақ тау жә не тасымалдау кезінде ө згеруі мү мкін.

Ылғ алдану бағ ыты мен жылдамдығ ы ауадағ ы су буларының жә не бидай ү стіне жә не оның капиллярларының қ ысым айырмашылығ ына байланысты. Ылғ ал қ ысымы кө п жерде қ ысым тө мен жерге ауысады. Сонда егер бидайдың ү стіндегі су буларының парциалды қ ысымы ауадағ ыдан жоғ ары болса, бидай кө теріледі жә не керісінше. Ылғ ал алмасу бидай мен ауадағ ы будың парциалдық қ ысымы тең ескен жағ дайда тоқ тайды. Бидайдың бұ ндай ылғ алдылығ ы тепе-тең ылғ алдылық деп атайды, оның кө рсеткіші температурағ а да байланысты.

Тепе-тең ылғ алдылығ ын анық тау ү шін будың қ ысымының кө рсеткішін емес, ың ғ айырақ ауа ылғ алдылығ ы пайда болады. Ауа ылғ алдылығ ының ә рбір кө рсеткішіне сә йкес келетін тепе-тең ылғ алдылығ ы белгілі.Мысалы: ауа ылғ алдылығ ы 75 % болса, бидай тепе-тең ылғ алдылығ ы 15, 4 % болады. Бұ л заң дылық ты алу ү шін жә не ұ стап тұ ру ү шін кептіруде, тасымалдауда жә не сақ тауда кең қ олданылады.

Тепе-тең ылғ алдылық. Тензиметриялық жә не динамикалық ә дістермен анық тайды. Техникалық таразыда бидайдың 5 г екі бө лікке ө лшеп, торлы ыдыстармен 1-2тағ а гидростаттармен эксикаторларғ а алып қ ояды. Ондағ ы ауа ылғ алдылығ ы 30, 50, 60, 70, 80, 90, 95% эксикаторғ а қ ұ яды. Эксикаторғ а салатын бидайдың ылғ алдылығ ын алдын-ала анық тайды.

Сынақ ты бірқ алыпты температурада ө ткізеді. Екі аптадан кейін бидайды торлы ыдыстардан алдын-ала салмағ ы ө лшенген қ аптары бар шыны ыдысқ а аударып, салмағ ын анық тайды. Алдымен ө лшенген бидайғ а қ ұ рғ ақ зат мө лшерін аламыз.

;

а-қ ұ рғ ақ зат салмағ ы, г

б-бастапқ ы ө лшеу салмағ ы, г

-бастапқ ы бидай ылғ алдылығ ы, %

Бидайдың тепе-тең ылғ алдылығ ы.

;

-тепе-тең ылғ алдылығ ы; %

-сынақ тан кейінгі бидай салмағ ы; г

а- қ ұ рғ ақ зат салмағ ы; г