![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Реализм мен номинализмСтр 1 из 2Следующая ⇒
Жаң а дә уір философиясында эмпиризмнің ең ақ иқ ат деп танығ ан білімі: тә жірибелік Қ айта жаң ғ ыру дә уірінде қ ұ ндылық тар жә не идеалдар принциптері ө ркендеген: антиканың Экзистенциализм философияның негізіне қ ояды: адам болмысын Болмыстың кең кө лемдегі тү сінігі – бұ л: жалпы ө мір жә не мә н туралы кең кө лемді ұ ғ ымдар Гносеология нені зерттейді: танымды Парменидтің «ешқ ашан болмағ анның, жоқ тың бар екенін дә лелдеу мү мкін емес» деген пікірін терістейтін категория: бейболмыс «Мемлекетті философтар басқ аруы керек», - дегенді айтқ ан: Платон
Бақ таластық ғ ылыми-зерттеу бағ дарламасына негізделген, ғ ылымның ә мбебап дамуы концепциясының авторы: Лакатос Платон «идеясының» табиғ аты: материалдық емес, бірақ ақ ылмен ұ ғ ынылады «Гендер» тү сінігі нені білдіреді: жыныстардың ә леуметтік айырмашылығ ын Ғ аламды игерудің жаратылыстан тыс тұ рғ анғ а деген сенім арқ ылы жү зеге асатынын білдіретін дү ниетанымдық кө зқ арас: дін Протагорғ а тиесілі пайымдау: «адам барлық заттардың ө лшемі» Шопенгауэр иррационализміндегі ә лем: санасыз, адамды белгісіз ерік билейді Парасат «идолдары» туралы ілімнің авторы: Бэкон Табиғ атты жалпылай жә не бағ ытты бейнелейтін, тек адамғ а тә н, оның тілімен байланысты мидың жоғ арғ ы функциясы: сана Қ азақ философиясының кең істік категориясы сипатының анық тамысы: сакральды-символикалық Қ оғ амдық сана тү рлері қ алай ажыратылады: олардың қ оғ ам ө міріндегі орнымен Табиғ ат пен адамның ө зара қ атынасы – бұ л: адам, қ оғ ам жә не мә дениет бір уақ ытта табиғ атқ а қ арсы тұ рады жә не оның қ ұ рамына да кіреді
Философияның негізгі сұ рағ ы: жанның табиғ атқ а, ойдың болмысқ а қ атынасы туралы сұ рақ Даосизм ілімі бойынша ойлаудың мақ саты қ андай болады: адам мен табиғ аттың «қ осылуы» Сананың ә леуметтік сипаты қ алай тү сініледі: пә ндік-практикалық қ ызметтің жемісі
Структурализм ө кілдері – философтар: К.Леви-Стросс, М. Фуко, Ж. Лакан Қ оғ амдық байланыстар, қ ұ рылымдар мен қ атынастарды зерттейтін философия бө лімі: ә леуметтік философия Жоғ арғ ы жан толғ анысының тү рі, тү йсік, сезімнің сергектігі: катарсис Символдар, белгілір жү йесі ретіндегі мә дениет тү сінігі қ андай ғ ылымғ а тә н: тілдік таң балар жү йесін зерттейтін ХХ ғ. постструктурализм тұ рғ ысынан гуманитарлық білім қ ұ рылымын тың ғ ылық ты зерттеген: Фуко Дү ниетанымдық кө зқ арастың тарихи бірінші тү рі болатын дү ниетаным: аң ыздық Демокриттің ойынша болмыстың тү п негізінде жатқ ан: атомдар Мә дениеттің негізгі салаларында қ ұ рылымдық лингвистика ә дісінің қ олданылуы кімнің атымен байланыстырылады: Леви-Стросс Араб-мұ сылман философиясында «екінші оқ ытушы» деп аталғ ан оқ ымысты: ә л-Фараби Еуропалық рационализм дә стү рінің негізін қ алағ ан философ: Декарт Г. Гегельдің философиялық жү йесі қ алай аталады: диалектикалық Элей мектебінің кө терген негізгі мә селесі: болмыс проблемасы Ойлаудың амалдары, заң дары жә не тү рлері туралы ғ ылым: логика Бейнелеуді қ алай анық тауғ а болады: материяның жалпы қ асиеті Бір негізді мойындаудан бастау алатын философиялық ілім: монизм Г. Гегель философиясы: объективтік идеализм «Жоғ арғ ы кастаны» ерекшелеуші, ә леуметтік иерархия жақ таушысы: Ницше Сциентизм нақ ты кө рінісін тапқ ан философиялық бағ ыт: логикалық позитивизм Француз материалистерінің ішкі белсенділік жағ дайына ие деп кө рсеткені: материя Жан Бодрийяр осы ұ ғ ымды, «жанталасқ ан ақ иқ атты» соғ ы ақ иқ аттық пен ауыстыратын, жоқ ты бар ретінде кө рсететін, ақ иқ ат пен бейнеленетін арасындағ ы айырмашылық ты сылтаумен жоятын жалғ ан зат ретінде анық тайды симулякр Антика дә уірінде, «адамгершілік білім болады» деп, алғ аш рет этикалық рационализм принципін дә лелдеген: Сократ Адамның қ оршағ ан ортадан жақ сылық пен жамандық ты ажырата білетін қ абілеті, моральдық қ ұ ндылық тар туралы ілім: этика «Ө зің ді ө зің таны» деген ғ ибратты сө з авторы: Сократ Патристика мен схоластика – философияның негізгі сатылары: Ортағ асырдың Лейбництің философиялық жү йесінің негіздік тү сінігі: Монада Экзистенциализм философиясы – бұ л: Тіршілік философиясы Диалектикалық материализм тұ рғ ысынан «Кең істік - Уақ ыт» - бұ л: Болмыстың ө мір сү ру жағ дайы Диалектиканың негізгі принципі: даму Адамда екі бастаудың – аполлондық жә не дионистік, жоғ арғ ы адам мен билікке ерік идеясының ө мір сү ретіні туралы концепцияның авторы: Ф.Ницше Позитивизм бойынша «жағ ымды» ғ ылымдардың сү йенетіні: Байқ ау жә не эксперимент фактілері Л. Толстой кө зқ арасының негізгі принципі: зорлық қ а зұ лымдық пен жауап бермеу «Прагматизм» тү сінігін қ олданысқ а енгізген философ: Т.Кун Қ ұ ндылық тық имморализм идеясын қ олдайтын, қ ұ ндылық тың мә дении – тарихи салыстырмалылық концепциясының ө кілдері В.Дильтей, О.Шпенглер Қ ұ дай мен ә лемнің тең естірілуі: Пантеизм Ғ аламның бү тін бейнесінің қ алыптасуына жағ дай жасайтын философияның функциясы: дү ниетанымдық Антика философиясының шарық тау шың ын бейнелейтін философ: Аристотель ф. Бэконның жете зерттеген ә дісі: Индуктивтік ә діс Канттың: «Сенің іс-ә рекетің нің ә сері жалпығ а ортақ заң болатындай ә рекет жаса» деген формуласы жататын қ ағ ида: Категориялық императив Материяның ө мір сү ру тә сілі: қ озғ алыс
Алғ ашқ ы бастау, Гераклиттің алғ ашқ ы бастауы: от Жаң а ә рқ ашан ескіні диалектикалық жоқ қ а шығ арады дегенге сә йкес келетін заң: терістеуді терістеу заң ы Қ абылдау – бұ л: заттардың қ асиеттері жә не қ атынастарының бү тіндей бейнесі: Конфуцийдің айтуынша «Патшаның - патша болуы, тө ренің - тө ре болуы керек, деген пікірі: атауларды тү зету
Аквинскийдің пікірі бойынша қ ұ лық ты мінездің алғ ы шарты: ерік бостандығ ы Философиялық шығ армаларында «жоғ арғ ы адам» культін ұ сынғ ан: Ф.Ницше Ж. П. Сартрдің «Басқ амен болмыс» дегені қ алай тү сініледі: екіжақ ты толеранттық «Біз алдымызғ а жалғ ыз мә нді, керек десе мә тіннің мү мкін болатын мағ ынасын табуды да міндет қ ылып қ оймаймыз. Біздің мақ сатымыз – мә тіннің кө пмә нділігі туралы ойлану, елестету, бастан ө ткізу, белгінінің ашық тығ ы» деп есептеген: Барт Р. Кімнің мемлекет туралы философиясының басты принципі «Бә рінің бә ріне қ арсы соғ ысы» – болады: Гоббстің
М. Вебер, Т. Парсонс қ андай қ ұ ндылық концепциясының ө кілдері болады: ә леуметшіл Ғ алам жә не ондағ ы адамның орны туралы бү тіндей кө зқ арас: дү ниетанымдық кө зқ арас Оның философиялық ең бектері болғ ан жоқ, ол туралы тек оқ ушыларынан білеміз, ол оқ ушысы ең бегінде сұ қ батқ а қ атысушы ретінде кө рінеді: Сократ Индуизмде карма нені білдіреді: адамның жасағ ан ә рекетіне байланысты қ ұ рмет немесе жазағ а ұ шырауы заң ы:
Ортағ асырлық араб философиясының ө кілдері болатын оқ ымыстылар: Аль-Фараби, Ибн Сина, Ибн Рушд Математикалық ә діс кө мегімен ә уен, саз белгілерін қ ағ азғ а тү сірген, нотаны ойлап тапқ ан арабтілдес философия ө кілі: Аль-Фараби Жаң а дә уір философиясы сү йенген бедел: ғ ылымдар Шә кә рімнің 1898 – 1928 жылдары жазылғ ан философиялық шығ армасы «Ү ш...» деп аталады: анық Кун ғ ылымның дамуындағ ы екі сатыны ерекшелейді – қ алыпты жә не... ғ ылыми тө ң керіс Ақ иқ ат ө лшемі: практика К. Юнг пікірінше «архетип» деген: ұ жымдық бейсаналық Ежелгі Ү нді философиясындағ ы «ортағ ы жол», «тө рт ақ иқ ат» жә не «сегіздік жолдар» ұ ғ ымдарын ө мірге ә келуші: Будда Ежелгі қ ытайлық тар ұ ғ ымындағ ы жердегі барлық ү дерістерді басқ аратын жоғ арғ ы кү ш: аспан Канттың априорлық білімі - бұ л: «таза» тә жірибеге дейінгі Қ ұ дайда барлық қ арама-қ арсылық тардың тү йісетіні туралы ойды айтқ ан Қ айта Жаң ғ ыру дә уірінің оқ ымыстысы: Николай Кузанский Ағ арту дә уіріндегі француз энциклопедистерінің басшысы: Д.Дидро К. Ясперс пікірінше адам болмысының ә мбебап жағ дайы болатын: коммуникация «Парадигма», «ғ ылыми қ ауымдастық», «қ алыпты ғ ылым» ұ ғ ымдарын ө мірге енгізген философ: Т.Кун Не нә рсеге байланысты постмодернистік философия (Р. Барт) «қ андай да бір «қ ұ пияны», мә тін ү шін (мә тін ретіндегі бар ә лемді) мойындаудан бас тартады»: семиотикағ а Табиғ аттың кү йреуі жә не оның қ оғ аммен арасындағ ы қ айта қ алпына келмейтін бағ ытқ а ие болғ ан тең діктің динамикалық бұ зылуы, қ андай тоқ ырау болады: экологиялық Тарихты идеалистік тұ рғ ыдан қ арастырудың мә нін жақ сы тү сіндіретінетін пікір: ә лемді идеялар басқ арады Агностицизм – бұ л: ә лемді танудың мү мкін еместігі туралы ілім «Ө зің ді ө зің таны», — кімнің философиялық ұ станымы: Сократтың Қ ұ дай ә лемді жаратушы болады, бірақ оның болашақ тағ ы дамуына араласпайды, деген Ағ арту дә уірінің ілімі: деизм Адамның жеке шектеулілігімен байланысты болатын қ ателіктерді Бэкон қ алай атайды: тек идолы Гегельдің философиялық ұ станымын анық та: объективті-идеалистік диалектика Басшының идалды тү рі жете зерттелетін «Кұ тты білік» шығ армасының авторы: Ж. Баласағ ұ н Ғ ылымның тілі талдауын зерттеу негізіне қ оятын бағ ыт: неопозитивизм Психоанализдің негіздік идеясы - бұ л: бейсаналық Қ оғ амның диалектикалық –материалистік тү сінігінің негізін қ алаушы: К.Маркс Ойлау мен тілдің ө зара қ атынасының дұ рыс анық тамасын кө рсетің із: тіл ойлаудың материалдық қ абығ ы болады
Жаң а Дә уір философиясында субстанция идеясын теріске шығ арғ ан: Локк Ғ ылыми-техникалық прогресс дамуына табынғ ан шабытты ой: сциентизм Жайнистік ілімнің негізін қ алаушы: Махавира Вардхамана «Инь» жә не «Янь» тү сінігі қ ай елдің философиясына тиесілі: Қ ытай философиясына Ө нерде кө рінісін табатын ең жоғ арғ ы эстетикалық кө рініс: кө ркемдік Терістеуді терістеу заң ы бойынша даму қ алай жү зеге асады: шиыршық бойынша Осы философиялық ағ ымның негізгі белгілері фрагменттік, анық талмағ андық, дискреттік, шашыраң қ ылық жә не т.б. болады: постмодернизм Идея теориясының авторы: Платон «Еркіндік, танылғ ан қ ажеттілік болады», - деген: Спиноза Философиялық зерттеудің диалектикағ а қ арсы ә дісі: метафизика «У-вэй» тү сінігі қ ытай тілінен аударғ анда нені білдіреді: ә рекетсіздікті Апологеттер - бұ л: ө здеріне христиан догмаларын қ орғ ауды мақ сат қ ылғ ан, христиан ә дебиетінің авторлары: Философияда «табиғ ат туралы ғ ылым» жә не «рух туралы ғ ылым» таң дауының пайда болуы: жаң а кантшілдерде
С. Кьеркегор философиясы бойынша адамның басқ а тірі жан иелерінен айырмашылығ ы: торығ уы «Шекаралық жағ дай» ұ ғ ымын философияғ а енгізген философ: К.Ясперс Еуропалық этикада пайдакү немдіктің негізін қ алаушы: И.Бентам Қ андай проблеманы зерттеген кезде антика философиясы мен герменевтиканың жақ ындасуы жү зеге асады:
|