Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Басқару операторлары
|
|
Паскаль тілінің басқ ару операторларына шартсыз ө ту, шартты ө ту жә не цикл операторлары жатады.
Шартты оператор (екі бағ ыттың біреуін таң дау)
Тармақ талғ ан есептеу ү дерістерінде есептеудің бө лек сатылары барлық жағ дайда бірінен соң бірі орындала бермейді, ол қ андай да бір шарттардың орындалу ретіне байланысты таң далынады.
Қ ұ рылымдық операторлар. Қ ұ рылымдық операторлар басқ а операторларды белгілі бір ереже бойынша біріктіру жолымен қ ұ рылады. Олар ү ш топқ а – қ ұ рама, шартты жә не қ айталану операторларына жіктеледі.
Қ ұ рама оператор. Қ ұ рама оператор бір-бірінен нү ктелі ү тір арқ ылы бө лінген бірнеше операторларды begin жә не end тү йінді сө здерімен шектеледі. Қ ұ рама операторлар тілдің ережесіне сә йкес программаның кез келген жерінде тұ ра береді де, бір оператор сияқ ты орындалады.
Begin
1-оператор;
2-оператор;
..................
n-1-оператор;
n-оператор;
End.
Мұ ндағ ы операторды шектеп тұ ратын Begin (басы), end (соң ы) тү йінді сө здері операторлық жақ шалар деп аталады, Begin сө зінің соң ына жә не end сө зінің алдындағ ы оператордан кейін нү ктелі ү тір «;» қ ойылмайды. Қ ұ рама оператордың ішінде тағ ы да қ ұ рама оператор болуы мү мкін.
Қ ұ рама операторлар шартты ө ту, таң дау жә не қ айталау операторлары қ ұ рамында жиі кездеседі.
Шартты операторлар. Тармақ талу процестері бар алгоримтдерді ұ йымдастыру ү шін шартты операторлар пайдаланылады. Тармақ талу белгілі бір шарттың орындалуы немесе орындалмауына тә уелді атқ арылады. Кейде бір тармақ ішінде ешбір амал орындалмай да қ ала береді. Шарт ретінде логикалық ө рнектің мә ні пайдаланылады. Турбо Паскалда екі шартты оператор бар, олар: if жә не case.
If шартты операторы. If (егер) операторы программадағ ы іс-ә рекеттердің орындалу реттілігін ө згертетін мү мкіндіктің кең тарағ ан тә сілі болып табылады.
| жоқ |
| иә |
| Шарт |
| оператор 2 |
| оператор 1 |
IF операторының блок-схемасы.
Оператордың жазылу форматы: if < шарт> then < оператор 1> [ else < оператор 2> ];
егер онда ә йтпесе
Шарт – логикалық ө рнек, ол ақ иқ ат жә не жалғ ан бола алады.
оператор 1, оператор 2 –қ андай да бір оператор, қ ұ рамдас оператор, яғ ни бірнеше оператордың begin end жақ ша операторларымен бірігуі.
Оператордың жұ мыс істеу принципі:
¨ шарт тексеріледі
¨ егер шарт ақ иқ ат болса, онда бірінші оператор орындалады
¨ егер шарт жалғ ан болса, онда екінші оператор орындалады
¨ егер else < оператор 2> жоқ болса, онда if операторынан кейінгі шарт орындалады.
| Мысалы, a жә не b екі сан берілген, экранғ а осы екі санның ү лкенін табу программасын жазу керек. | if a > b then writeln (‘ү лкен сан a - ’, a) else writeln (‘ү лкен сан b - ’, b); |
Ескерту! Else операторының алдында нү ктелі ү тір қ оюғ а болмайды. Операторлар мен қ ызметші сө здердің жазылуына назар аударың ыз.
Мү мкін болатын оператор формасы: if < шарт> then < оператор 1>;
| Операторды қ олдануғ а мысал: f(x) функциясының мә нін х аргументіне тә уелді есептеу керек. | if x< 0 then y=x; if x=0 then y=0; if x> 0 then y=sqr(x); |