Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Неркәсіптік теміржол торабы және олардың орналасуы






 

Елдің, қ аланың ауданның материалдық – техникалық базасын салу (қ ұ ру) ү шін ө те кө п капиталдар жұ мсалынады. Басқ арушылар осы (қ аражаттарды) капиталдарды пайдалы жә не ү немді жұ мсаулары керек. Ол ү шін ө неркә сіптік теміржол торабында кә сіпорындары тиімді орналастырулары керек.

Теміржол торабында ө неркә сіптік кә сіпорындарды тиімді орналастыру ү шін, ауданды тиімді пайдалану ү шін - барлық ө неркә сіп орындарын, теміржолдарды жә не басқ а да қ ұ рылыстарды бір жобалаушы институты жобалауы керек. Жобалар ө неркә сіптердің типтік жобаларына сә йкес орындалуы тиіс.

Ө неркә сіптік теміржол торабының жобасында келесі мә ліметтер болуы керек:

- пайдаланудағ ы жә не жаң адан орналастыратын ө неркә сіп орындарының титульдік (атақ тық) тізбелері;

- қ арастырылатын қ алада тұ ратын жә не қ ала сыртында тұ ратын адамдардың саны. Келешекте адам санының ө суінің есептелінген анық тамалары;

- ө неркә сіптерді ү немді қ олдану ұ сыныстары жә не жаң а салынатын ө неркә сіптердің кө лемі туралы пікірлер (ақ ыл – кең естер).

Ө неркә сіптік теміржол торабында орналасқ ан кә сіпорындарғ а қ ызмет кө рсету ү шін, арнайы теміржол қ ұ рылыстары жобаланады. Ө неркә сіп теміржол торабының қ ұ рылыстарына: кірме жолдар, станциямен байланыстыратын қ ұ рылыстар, ә р тү рлі арнайы станциялар, жалғ астырушы жолдар, ішкі завод (ө ндіріс) жолдары. Ө ндіріс жолдары екіге бө лінеді:

- ө ндіру ө ндіріс жолдары;

- ө ң деу ө ндіріс жолдары.

 

1.4. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жү йесі

1.4.1. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру технологиясының маң ызы, міндеттері жә не негіздері

Вагон ағ ындарын дұ рыс ұ йымдастыру – оларды пайда­лану жұ мысын ұ йымдастырудың негізгі міндеттерінің бірі, ол вагондардың теміржол бағ ытымен жү руінің барынша тиімді тә ртібін жә не пойыздарды қ ұ растырудың ең пайдалы жү йесін орнық тыруды кө здейді. Бұ л міндетті шешу жү ктер­ді тиеу орындарынан маршруттап тасымалдауғ а жә не сұ рып­тау, телім­дік жә не жү к станцияларында жү к пойыздарын қ ұ растыруғ а негізделеді.

Жү ктердің жеткізілуін жеделдету, сұ рыптау жұ мыстарының кө лемін азайту жә не вагондардың жұ мыс ө нім­ділігін арттыру ү шін вагон ағ ындарын барынша маршрут­тауғ а жә не вагондардың жинақ талу ү рдісін кү тіп орынсыз тұ рып қ алуын болдырмауғ а тырысу керек. Бұ л міндетті шешу ә дістерінің бірі - жө нелтуші жә не сатылы маршрут­таудың тиімді тү рлерін барынша дамыту, ал бұ л тікелей жү к тиеу қ осындарында вагондарды жинақ тау шығ ынын болдырмауғ а (немесе шамалы шығ ынмен), алыс сапарлық маршруттық пойыздар ұ йымдастыруғ а мү мкіндік береді. Жү к тиеу орындарында маршруттық пойыздарғ а қ амтыл­май қ алатын немесе жө нелту маршруттарынан жү к тү сіру станциясына дейін емес, тарату бекеттеріне дейін жү ретін вагон ағ ындары сұ рыптау жә не телімдік станция­ларда мамандандырылғ ан пойызғ а айналдырылуы тиіс. Мұ нда вагондардың тұ руын азайту ү шін олардың станцияларғ а жоспарлы жә не жедел тү рде келуін, топтық пойыздарды қ ұ растыруды жә не т.с.с. кең інен қ олдану қ ажет. Вагон ағ ындарын ұ тымды ұ йымдастыру вагондарды экономи­калық жағ ынан пайдалы жү ріс жолдарына бағ ыттауды, сондай-ақ вагон ағ ындары­ның жоғ ары транзиттік дең гейін жә не техникалық станцияларда вагондарды ө німсіз ө ң деу кө лемін барынша кемітуді қ амтамасыз етуі тиіс. Пойыз­дарды қ ұ растыру жоспары вагон ағ ындарын ұ йымдасты­рудың негізін қ ұ райды. Пойыздарды ұ тымды қ ұ растыру жоспарының мынадай артық шылық тары бар:

- вагондардың техникалық жә не жү к станцияларында тұ ру уақ ытын азайту;

- сұ рыптау жұ мыстарын барынша жарақ тандырылғ ан станцияларғ а шоғ ырландыру;

- кө лік қ ұ ралдарын пайдалану дә режесін арттыру;

- кірме станциялар жұ мысында теміржолдар мен кә сіп­орындардың ө зара ә рекеттесіп жұ мыс істеуін қ амтамасыз ету.

Тұ тас алғ анда, пойыздарды қ ұ растыру жоспары кө біне вагондардың жолда болу уақ ытын жә не жү ктерді жеткізу жылдамдығ ын айқ ындайды. Пойыздарды қ ұ растыру жос­пары кө ліктің техникалық қ ұ ралдарының жү ктелу дең гейін, станциялар мен жө нелту бекеттері жә не жү к пойыздарының баратын жерлері арасында сұ рыптау жә не маневр жұ мыс­тарын бө луді кө здейді. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жасау кө птеген нұ сқ аларды жә не кү рделі логикалық іс ә рекеттерді есептеп шығ аруды қ ажет ететін кү рделі міндеттер қ атарына жатады.

Екі станция арасындағ ы ө зінде тиелген вагондардан жә не сұ рыпталғ ан пойыздардан қ ұ растырылғ ан вагон ағ ындары­ның тә уліктік мө лшерін вагондар ағ ысы деп атау қ абылдан­ғ ан. Егер пойыздар тек осы немесе бірнеше вагон­дар ағ ысынан қ ұ растырылатын болса, онда бұ л пойыз­дарды қ ұ растыру жоспарының барары болып шығ ады. Ә дет­те, қ ұ растыру жоспарының барар саны вагондар ағ ы­сы­ның санынан кем болады.

Вагон ағ ындарының ә р ағ ысы екі параметрмен сипат­талады: қ уатымен (оның тә улік ішіндегі вагондар саны) жә не вагондардың барар қ ашық ­тығ ымен (вагондарды қ ұ рас­тыру станциясы мен барар станциясының арақ ашық ­тығ ы).

Вагон ағ ыстарын біріктіріп қ ұ растыру жоспарына енгі­зудің тү рліше нұ сқ алары бар. Қ ұ растыру жоспарының ә р­бір нұ сқ асына вагондардың пайда болатын жерінде, бара­тын бекеттерінде жинақ талуда тұ руы (жаң а пойыз­дарды сұ рыптап қ ұ растыруда) жә не жолай ө ң делетін техни­калық станцияларда тұ руы сай келеді

Ресей Федерациясының Қ атынас Жолдары министрлігі оқ тын-оқ тын шығ арып тұ ратын “Вагон ағ ындарын ұ йым­дас­тыру жө ніндегі нұ сқ ау­ларда” пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жә не тұ тас алғ анда, вагон ағ ында­рын ұ йымдас­тыру жү йесін есептеп шығ ару ә дістемесі мен мысалдары келтірілген.

 

1.4.2. Жү к пойыздарын жіктеу

Бағ ыты бір белгілі вагондарды пойыздарғ а біріктіру тә рті­бін пойыздарды мамандандыру деп атайды.

Жү к пойыздарын былайша жіктейді:

1. Қ ұ растыру жағ дайына қ арай:

- жү кті жө нелтушілердің қ атысуымен ұ йымдастырылатын жө нелтуші жә не сатылы маршруттық пойыздар;

- техникалық жә не жү к станцияларында жү к жө нелтушілердің қ атысуынсыз қ ұ растырылатын пойыздар.

2. Жү ріс сапарының қ ашық тығ ына қ арай:

- бір немесе бірнеше техникалық станциядан ө ң деусіз ө тетін ө тпелі пойыздар;

- бір телімде қ ұ рамын ө згертпестен ө тетін телімдік пойыздар;

- вагондарды телімнің аралық станцияларына тарататын (жинайтын) қ ұ рама пойыздар. Олар ө з кезегінде былайша бө лінеді: телімнің аралық станцияларының бір бө лігінде ғ ана жұ мыс істейтін аймақ тық; екі жә не одан да кө п телімдердің барлық немесе негізгі аралық станцияларында жұ мыс істейтін (ұ зартылғ ан телімдерде); телімнің бір бө лігінен тоқ тамастан ө тетін қ ұ рама-телімдік пойыздар;

- техникалық станциялардан жұ мыс кө лемі ү лкен кейбір аралық станция­ларғ а дейін жө нелтілетін жақ ынаралық пойыз­дар;

- бір тораптағ ы станциялар арасында қ атынайтын жә не арнайы бө лінген тораптық локомотивтер паркі қ ызмет кө рсететін тораптық пойыздар;

- жолдарды жө ндеу мен тазартуғ а, қ арды тасып ә кетуге т.с.с. арнайы шаруашылық пойыздар.

3. Қ амтитын вагондарының кү йіне қ арай:

- тиеулі (жү к) пойыздар;

- бос пойыздар;

- қ ұ рама пойыздар.

4. Қ ұ рамдағ ы топтарының санына қ арай:

- сұ рыптау немесе жү гін тү сіру станциясы бір вагондар­дан қ ұ ралғ ан – біртопты пойыздар;

- топтық пойыздар.

5. Жү ріс жылдамдығ ына қ арай:

- масса нормасы азайтылғ ан жә не кө терің кі маршрут­тық жылдамдық пен жү ретін жедел жә не жеделдетілген. Бұ лар – рефрижераторлық жә не контейнерлік пойыздар, сү т таситын пойыздар жә не т.с.с.;

- ә деттегі пойыздар.

Маршруттық пойыздар былайша бө лінеді:

1. Ұ йымдастыру жағ дайына қ арай:

- бір станцияда немесе бір кірме жолда бір жү к жө нелтуші ұ йымдастырғ ан жө нелтуші пойыздары;

- ә р тү рлі жү к жө нелтушілердің бір станцияда тиеген вагондар тобынан біріктірілген станциялық сатылық пойыз­дар;

- телімнің бірнеше станциясында бірнеше (немесе бір) жү к жө нелтушілердің тиеген вагондар тобынан біріктірілген телімдік (тораптық), сатылық пойыздар;

- мекен-жайлық базада (базағ а жақ ын телімдерде, станцияларда жинақ ­талғ ан вагондардан) қ ұ растырылғ ан пой­ыз­дар.

2. Вагондардың барарына қ арай:

- бір станцияда тү сірілетін вагондарды қ амтитын, тікелей пойыздар;

- бірнеше станцияда тү сірілетін вагондарды тарату ү шін бір станцияғ а баратын пойыздар.

3. Вагондардың қ ұ рамда орналасу тә ртібіне қ арай:

- топтық пойыздар, мұ нда вагондар станцияларғ а, жү к иелеріне жә не жү к тү сіру телімдеріне қ арай іріктеледі;

- вагондары іріктелмеген пойыздар.

4. Айналымына қ арай:

- айналымды маршруттар, қ ұ рамдары жү гін тү сірген соң жү к тиелген станцияғ а, қ ұ рамын ө згертпестен, бос кү йінде оралады. (Бір кә сіпорнына қ ызмет ететін жә не алыс емес қ ашық тық тан оралатын айналымды маршруттарды айнал­малы деп атайды);

- ә деттегі (айналымды емес) маршруттар, станцияғ а оралуы міндетті емес.

5. Жү ріс сапарының қ ашық тығ ына қ арай:

- екі жә не одан да кө п жолдардың шегінде жү ретін – желілік пойыздар;

- бір жол шегінде жү ретін – жол ішілік пойыздар.

Жү к пойыздарының жіктелуіне қ арай вагон ағ ындары 1.4.1-суретте кел­тіріл­ген сызба бойынша ұ йымдастырылуы мү мкін.

 

1.4.1-сурет. Пойыздарда вагон ағ ындарын ұ йымдастыру сызбасы

 

1.4.3. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ аруғ а арналғ ан бастапқ ы мағ лұ маттар мен нормативтер

Есептік вагон ағ ындары. Вагон ағ ындары деп – белгілі бір уақ ыт аралығ ында (ә детте тә улік ішінде) белгілі бір бағ ытта жү ретін вагондар саны, ол тасымалдау жоспары бойынша айқ ындалады.

Тасымалдау жоспары дегеніміз жү кті тиеу жә не тү сіру станциясы кө рсетіл­меген ә р жолдар арасындағ ы вагондар қ атынасының қ иғ аш шахмат-кестесі болып табылады. Жоларалық вагондар ә р тү рлі тү йіспе бекеттері арқ ылы тү рлі бағ ытта жү ріп жатады. Сұ рыптау станциялары арасын­дағ ы ә рбір вагон ағ ындарының мө лшері ә р тү рлі жоларалық қ атынас­тардың ү лесінен қ ұ ралады. Қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару ү шін бө лінген станциялар арасындағ ы вагон ағ ын­дарын анық тау ү шін ә рбір бағ ыт бойынша қ атынастар ү лесін – арнайы эталондар кестесін жасайды. Осындай кес­те­­лердің негізінде жоспарлы вагон ағ ындарының, жолдағ ы тиеу мө лшерінің кестесін жасап, осыдан кейін бү кіл тиеулі ағ ындар бө лінген станцияларғ а “байланымды“ болып қ ала­тын­дай етіп ө ң дейді.

 

1.4.2-сурет. Вагон ағ ындарының сатылы графигі:

а – жұ п бағ ыт; б – тақ бағ ыт

 

Ә рбір есептік бағ ыт ү шін вагон ағ ындарының сатылы графигін жасайды (1.4.2-сурет). Бұ л суретте жө нелту станция­лары­на сай келетін вертикаль сызық ­тарымен осы «жолақ ­тың» соң ына дейін баратын вагондардың санын кө рсе­теді. Мысалы, жұ п бағ ытта 50 вагон А-дан Д-ғ а қ арай, 70 вагон – В-дан Д-ғ а қ арай жә не т.с.с. жү реді.

Жылжымалы қ ұ рамдардың жеке тү рлеріне жү к тиелген вагон ағ ындары жоларалық шахмат-кестелері жоспарлы бос вагон ағ ындарын жасау ү шін негіз болып табылады. Осыларғ а қ арай жылжымалы қ ұ рамның белгілі бір тү рінің балансын (артық тығ ын немесе кемдігін) есептеп шығ арады жә не артық бос вагондарды жетіспейтін бекеттерге жіберу (реттеу) сызбасын белгілейді. Мұ нда вагондардың бос жү рі­сін барынша азайтуғ а тырысу қ ажет.

Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару нормативтері мен параметрлері. Пайдалану шығ ындары (қ олайлы болу ү шін ол вагон-сағ атпен беріледі) қ ұ растыру­дың ә р нұ сқ асының тиімділік ө лшемі болып табылады. Жалпы алғ анда, мынадай жағ дайда барары бір вагон ағ ын­дарын дербес бө лген жө н:

, (1.4.1)

мұ ндағ ы – вагон­ның транзиттік пойыздармен жолай техникалық станциялардан жү ріп ө туінен тү скен жалпы ү немді келтірген, сағ;

ст – барары бір қ ұ рам­дар­ды жинақ таудың вагон-сағ аты.

Вагонның станция арқ ылы ө ң деусіз ө туінен келетін ү нем­нің жалпы уақ ыты:

, (1.4.2)

мұ ндағ ы – вагон ағ ындарын ө ң деусіз ө ткізуде бір вагонғ а келетін уақ ыт ү немі, сағ;

, (1.4.3)

мұ ндағ ы – ө ң делетін транзиттік вагонның тұ ру уақ ыты, сағ;

– ө ң делмейтін транзиттік вагоннның тұ ру уақ ыты, сағ;

– орташа жинақ талу уақ ыты, сағ;

– вагондарды ө ң деу эквиваленті, мынадай формуламен анық талады:

, (1.4.4)

Станциядағ ы парктер санына олардың жү йеде орналасуына, сұ рыптау дө ң есінің механикаландыруына қ арай “Вагон ағ ындарын ұ йым­дас­тыру жө ніндегі нұ сқ ау­дың ” арнайы кестесінде мә ні берілген.

– пойыз локомотивтерін станцияда қ айта тіркеу операциясын жоюдан келетін ү нем мынандай формуламен анық ­талады:

, (1.4.5)

мұ ндағ ы – локомотивті жолай бағ ытта қ айта тіркеудегі қ осым­ша тұ ру уақ ыты, сағ;

– локомотивті қ айта тіркеуде пойыз бригадаларының қ осымша жұ мыс уақ ыты, сағ.

“Вагон ағ ындарын ұ йым­дас­тыру жө ніндегі нұ сқ ау­да” пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жә не тұ тас алғ анда, вагон ағ ында­рын ұ йымдас­тыру жү йесін есептеп шығ ару ә дістемесі мен мысалдары келтірілген.

Аралық тардағ ы басты жолдар санына, СОБ қ ұ рылғ ыларына, жолаушылар мен жү к пойыздарының санына жә не тартым кү шінің тү ріне қ арай “Вагон ағ ындарын ұ йым­дас­тыру жө ніндегі нұ сқ ау­дың ” арнайы кестесінде мә ні берілген.

 

 

1.4.4. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру нұ сқ аларын таң дау жү йелері

Абсолюттік есептеу ә дісі (авторы проф. А.П. Петров). Есептеу полигонындағ ы вагон ағ ындарын біріктірудің тү рлі нұ сқ аларын салыстыру вагон ағ ындарын ұ тымды ұ йымдас­тыру шешімі болып саналады. Ә рбір нұ сқ аның негізгі сипат­тамасы мыналардан тұ рады: вагондардың қ ұ растыру станция­ларында жинақ талуда тұ ру вагон-сағ аты, тран­зиттік вагон­дардың жолай техникалық станцияларда ө ң деу­де тұ ру вагон-сағ аты (сұ рыптау жә не жаң а пойыздарды қ ұ рас­тыру станция­ларында), пойыздарды қ ұ рас­тыру жоспарындағ ы барар станциялар саны . Вагон-сағ ат шығ ы­ны ең аз болатын нұ сқ а ең жақ сы нұ сқ а деп есеп­теледі.

Абсолюттік есептеу ә дісі бойынша вагон-сағ аттарды іс жү зінде мү мкін болатын барлық нұ сқ алар ү шін анық ­тайды. Оң тайлы нұ сқ аны қ абылдау мү мкін болмайтын (ә лде бір сұ рыптау станцияларында сұ рыптау жолдары жетіс­пейтін) жағ дайда оң тайлы нұ сқ ағ а жақ ын келетін басқ а нұ сқ аны табу қ иын емес.

1.4.3-сурет. Есептеу полигоны, бастапқ ы мағ лұ маттар жә не қ ұ растыру жоспарын абсолюттік есептеу ә дісімен шығ арғ андағ ы қ орытынды

1.4.1-мысал. 1.4.3-суретте берілген вагон ағ ындары ү шін қ ұ растыру жоспарының оң тайлы нұ сқ асын абсолюттік есептеу ә дісімен анық тау керек.

Шешуі. Қ ұ растыру жоспарының мү мкін болатын барлық нұ сқ алары 1.4.3-суретте кө рсетілген жә не олардың ә рқ айсысы ү шін қ ұ растыру станцияларында жинақ таудың жә не жолай техникалық станцияларда ө ң деудің жиынтық вагон-сағ аттарының есебі (оң жағ ында) келтірілген. Жиынтық шығ ындары 2460 вагон-сағ ат болғ ан 4-нұ сқ а (суретте қ оршап қ ойылғ ан) ең жақ сы нұ сқ а болып шық ты.

Мұ ндай есептеулерді 1.4.4-суретте кө рсетілген стандартты кестені пайдалану арқ ылы да орындауғ а бо­лады. Кестенің жоғ арғ ы бө лігі вагон ағ ындарының сатылы гра­фигі негізімен қ ұ рылғ ан. Те­лім­дік жә не ағ ындары бар­лық нұ сқ аларғ а қ атынасатындық ­тан, есептеуде пайдаланылмайды.

1.4.4-суреттегі есептеу кестесін 4-нұ сқ а ү шін толтыру мысалын толығ ырақ қ арастырайық.

Есептеуде оң жақ та нұ сқ аның сипаттамасы кө рсетіледі. Мысалдағ ы 2+3+4 ү йлесімі вагон ағ ын­дарының 1-станциядан 2-, 3- жә не 4-станция жө нелтілімдері бірге бір­ік­тірілетінін, ал 2-станциядан 3- жә ­не 4-станция жө нелтімдері жеке-дара жү ретінін білдіреді.

1.4.4-суреттегі есептеу кестесі 1-нұ сқ а ү шін толтырылғ ан.

1-станциядан 2-, 3-, 4-станцияғ а жө нелтілетін ағ ындар біріктірілетіндіктен, 2-станцияда 3-, 4-станцияғ а баратын ағ ындар ө ң деледі, бұ л бірінші бағ ананың торында кө рсетіледі. Бұ дан ә рі 4-станцияғ а баратын ағ ын2-ден 4-станцияғ а баратын ағ ынмен бірге жү ретін болады жә не бұ л ағ ын 3-станцияда ө ң делмейді, бұ л екінші бағ ананың торында кө рсетілген.

2-станциядағ ы ө ң деу жиынтығ ы 120 вагон (кестенің 4-жолы), ө ң деу - 360 вагон-сағ ат (кестенің 5-жолы). Ә рбір станциядағ ы қ ұ растыру жоспарының санына телімдік вагондар кірмейтіндіктен, 1-станцияда ө тпелі ағ ындар жоқ (кестенің 6-жолы), ал 2-станцияда ө тпелі бір ғ ана ағ ын бар (кестенің 7-жолы) жә не тиісінше жинақ тау - 500 вагон-сағ атты қ ұ райды. Қ арас­тырылатын нұ сқ а бойынша жиынтық шығ ындар 860 вагон-сағ атқ а тең.

Есептеуге алынғ ан бекеттер саны аз болатын кезде осы ә дісті қ олдану пайдалы. Мә се­лен, станциялар саны бесеу болса, нұ сқ алар саны 64-ке жетеді.

1.4.4-сурет. Тө рт бекетті бағ ытқ а арналғ ан есептеу кестесі

 

Варианттарды бағ ыттап талдау ә дісі. Пойыз­дарды қ ұ растыру жос­­пары­ның талдап есеп­теу ә дістері мү мкін болатын нұ сқ алар­дың бә рін емес, олардың бә секеге тү су ә дістері мү мкін болатын нұ сқ алар­дың бә рін емес, олардың бә секеге тү се алатындарын ғ ана қ арастыруғ а, сө йтіп олардың ішінен неғ ұ рлым тиімділерін қ арастыруғ а мү мкіндік беретін белгілі бір ә дістерді, шарт­тарды, ереже­лер мен рә сімдерді пайдалануғ а негізделген. Негізгі ә дістер мен шарттарын қ арастырайық.

1. Вагон ағ ындарын жұ птап салыстыру. Қ ұ растыру жоспарында ағ ынның барар станциясына жеке бө ліп жіберу­дің орындылығ ы мынадай шарттармен анық талады:

. (1.4.6)

Мысалы, ағ ыны ү шін (1.4.5, а-сурет):

.

Ө ң деусіз ө туден келетін ү нем:

Тиісінше ағ ыны ү шін , ал келетін ү нем:

Ағ ындарды біріктіргенде ө ң деусіз ө туден келетін ү нем:

Егер болса, қ ұ растыру жоспарында ә р­бір ағ ынды ө з станция­сына жеке жіберу орынды, ө йтпеген кү нде ағ ындар біріктіріледі.

2. Мү мкін болатын барлық бастапқ ы (оның ішінде кө п ағ ынды) вагон ағ ындарын барар станциясына қ арай алдын ала қ ұ ру бастапқ ы станциядан баста­лады. Бастапқ ы станцияда ә рбір барар станцияның жә не одан ә рідегі станция­лардың вагондарын қ осады. Бағ ыттағ ы келесі станцияда ағ ынғ а келесі барар станцияғ а жә не одан ә рідегі станцияларғ а осы жә не ал­дың ­ғ ы барлық станциялардан шық қ ан вагондар біріктірілуі тиіс (1.4.5, б-сурет). Мысалы, Б станция­сынан 5-станциялық вагон ағ ындарына жә не вагондары, сондай-ақ алдың ғ ы А станциясынан Ж станциясына баратын вагоны да қ осы­лады.

3. Қ ажетті шарт (Қ Ш), жеткілікті шарт (ЖШ) жә не жалпы жеткілікті шарт (ЖЖШ) бойынша тексеру. Жолай техникалық станциялардан ө ң деусіз ө туден келтірі­летін вагон-сағ ат ү немі қ ұ растыру станцияларындағ ы жинақ ­талу вагон-сағ атынан кө п немесе соларғ а тең болатын жағ ­дайда вагон ағ ындарын қ ұ растыру жоспарында баратын станциясына жеке бө лек шығ ару пайдалы болады:

Қ Ш: ЖШ: ЖЖШ:

мұ ндағ ы – есептік бағ ыттағ ы жолай техникалық станция­­лардың саны;

– барынша жақ ын ағ ынның баратын станциясы;

– жолай техникалық станциялар ү шін ең аз ү нем мө л­шері.

Мысалы, ағ ынын -ден бө лектеу ү шін (1.4.5, а-сурет):

Қ Ш: болуымен қ атар,

ЖШ: болуы қ ажет.

Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын талдап есептеу ә діс­тері жоғ арыда аталғ ан ережелер мен шарттарды тү рліше ү йлестіре отырып пайдалануғ анегізделген.

Ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісі (авторы проф. А.К. Бернгард). Алғ ашында бастапқ ы станциялардан ақ ырғ ы станцияларғ а баратын, кез келген жолай станциялардағ ы ү нем­­­дел­ген вагон-сағ аты, қ ұ растыру станцияларындағ ы жинақ тау­ғ а жұ мсалғ ан шығ ындардан асып тү сетін, жалпы жеткілікті шартты қ анағ ат­тандыратын (ЖШ) вагон ағ ындары анық ­талады. Осылайша іріктел­ген жө нел­тімдер қ ұ растыру жос­парының тиімді нұ сқ асына енгізіліп, бұ дан былайғ ы есептеулерден шығ арылады. Қ алғ ан вагон ағ ындары ү шін мү ­мкін болатын барлық ө тпелі ағ ындардың графигі жасалады.

Олардың ішінен жолай техникалық станциялардан ө ң деу­сіз ө туден келетін ү нем барынша кө п болатын ең бастапқ ы деп аталатын ағ ын анық талады. Егер ол жеке ғ ана болса, онда қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізілуі мү мкін. Егер жеткілікті шартты қ анағ аттандыратын одан ә рі баратын ө тпелі ағ ындар болса, олардың кө п ү нем беретін біреуі таң ­далады. Бұ дан кейін бастапқ ы ағ ынды едә уір алыс ағ ынмен алмастырудың орындылығ ын тексеру ү шін бастапқ ы ағ ыны бар нұ сқ а мен таң далғ ан едә уір алыс ағ ыны бар нұ сқ а­ны салыстырады. Жолай техникалық станцияларда вагон-сағ ат ү немі кө п болатын нұ сқ а қ абылда­нады.

1.4.2-мысал. 1.4.5, а-суретте бейнеленген полигон ү шін қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асын ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісі­мен есептеп шығ ару керек.

Шешуі. Жалпы жеткілікті шарт бойынша вагон ағ ынын тексе­реміз, ( сағ, ), бұ л оны қ анағ ат­тандырады. Қ алғ ан ағ ындарды біріктіріп барары бір кө птопты ө тпелі ағ ындар қ ұ рылғ ан (1.4.5, б-сурет).

Мысалы, А-В барысына 330 вагон енгізілген, оның ішінде А-Д-ғ а - 110, А-Г-ге - 80 жә не А-В-ғ а - 150 вагон енгізілген; В-Е-ге - 190 вагон, оның ішінде Б-Е-ге - 120 жә не В-Е-ге - 70 вагон енгізілген жә не т.с.с.

Ә рбір ағ ын (жеке немесе біріккен) ү шін жолай техникалық станциялардың атауы астына олардың ә рқ айсысынан ө ң деусіз ө туінен келетін вагон-сағ ат ү немі кө рсетілген. Мысалы, 330 вагоны бар А-В ағ ыны ү шін Б жолай станциясынан келетін ү нем 330х4=1320 вагон-сағ ат болады.

Ә рбір ағ ынның оң жағ ында барлық жолай техникалық станция­лар­­дан ө ң деусіз ө туінен келетін вагон-сағ аттан жинақ тауғ а жұ мсағ ан вагон-сағ ат шығ ынын шығ арып тастағ аннан кейін келетін ү немінің жиынтық вагон-сағ аты кө рсетілген. Мә селен, А-Д бағ ыты ү шін жолай станциялардағ ы ү нем 400+500+600 =1500 вагон-сағ атқ а тең. Осы ағ ынның қ ұ рамдарын жинақ тауғ а жұ мсалатын шығ ын А станция­сында cm = 600 вагон-сағ ат қ ұ райды. Сонда 1500 - 600 = 900 вагон-сағ ат (1.4.5, б-сурет) жолай станциялардан тү скен ү нем болып шығ ады.

1500 - 600 = 900 вагон-сағ ат (1.4.5, б-сурет) жолай станциялардан тү скен ү нем болып шығ ады.

1.4.5-сурет. Ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісімен қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару

 

Егер ағ ын қ ажетті шартты қ анағ аттандырмайтын болса жә не айырма мө лшері теріс болса, осы бағ ыттың тұ сына сызық ша қ ойы­лады. Б-Д ағ ыны барынша кө п ү нем беретін (бастапқ ы) ағ ын болып саналады. Онымен салыстырғ анда Б-Е ағ ыны едә уір алысқ а барады, бірақ ол жеткілікті шартты қ анағ аттандырмайды, ө йткені Д станциясынан (сатылы станция) келетін вагон-сағ ат ү немі Б станциясындағ ы жинақ талу вагон-сағ атынан аз (тиісінше 540 жә не 550). Демек, Б-Д бастапқ ы ағ ыны қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізіледі.

Б-Д (Б-Д + Б-Е + А-Д) бастапқ ы ағ ынына енгізілген вагондар ағ ыны есептеуден шығ арып тасталады да график ағ ындарына бірінші тү зету жасалады (1.4.5, в-сурет). Қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізілген А-В ағ ыны бастапқ ы ағ ын болып, қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізіледі. Екінші тү зетуде В-Е бастапқ ы ағ ын болып белгіленеді (1.4.5, г-сурет). График ағ ынын келесі тү зетуде бастапқ ы ағ ын болмай шық ты (1.4.5, д-сурет). Қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асы 1.4.5, е-суретінде келтірілген.

 

1.4.5. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының кө рсеткіштері, олардың орындалуын есепке алу жә не талдау

Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының кө рсеткіштерін шартты тү рде мынадай ү ш топқ а бө луге болады: жө нел­ту­ші маршруттары бойынша; техникалық станциялар бой­ынша; жалпы кө рсеткіштер (есептік полигон, жол, желі­лер бойын­ша).

Маршруттау кө рсеткіштеріне мыналар жатады:

· маршруттау дең гейі (жекелеген жү ктер бойынша жә не тұ тас алғ анда бө лімше бойынша):

, (1.4.7)

мұ ндағ ы , – тиісінше маршруттап тиеуді қ амтығ ан жә не жалпы тиеу вагондар саны;

· бір станцияда тү сіруге баратын вагодарды маршруттап тиеудің меншікті салмағ ы:

, (1.4.8)

мұ ндағ ы – жү к тү сіретін бір станцияғ а баратын мар­ш­руттық тиеу;

· маршруттар жү рісінің орташа қ ашық тығ ы:

, (1.4.9)

мұ ндағ ы – маршрут-километрі жү ріс;

– жө нелтілген маршруттардың жалпы саны;

· жө нелту маршруттарын ұ йымдастыру арқ ылы сұ рып­тау жә не телімдік станцияларда ө ң делетін вагондар мө лшерін азайту:

, (1.4.10)

мұ ндағ ы – бағ ыттағ ы маршрутталғ ан вагондар саны;

– осы маршрутталғ ан ағ ындардың ө ң деусіз ө тетін станциялар саны;

· барлық жө нелту маршруттарының ө ң деуден келтіріл­ген вагон-сағ аттық жалпы ү немі:

, (1.4.11)

мұ ндағ ы – ө ң делетін маршруттардан босатылғ ан станциялардағ ы келтірілген ү нем.

Сұ рыптау жә не телімдік станциялардағ ы кө рсеткіш­тер:

· жү ріс санаттары мен бағ ыттарындағ ы пойыздардың барар станциялар саны;

· ө ң делмейтін транзиттік вагондар саны;

· ө ң делетін транзиттік вагондар саны;

· вагондардың жинақ талуда орташа тұ ру уақ ыты;

· ө ң деу вагон-сағ аттары;

· ө ң делетін жә не ө ң делмейтін транзиттік вагонның орта­ша тұ ру уақ ыты;

· ө ң делмейтін вагондардың орташа жү ріс қ ашық тығ ы;

· ө ң деу коэффициенті;

· қ айырылма вагон ағ ыны;

Жалпы кө рсеткіштер мынадай:

· транзиттік вагон ағ ындарының кө лемі , оның ішін­де ө ң делмейтін , ө ң делетін ;

· ө ң деу коэффициенті:

, (1.4.12)

· ө ң деу вагон-сағ аттары;

· транзиттік пойыздардың орташа жү ріс қ ашық тығ ы;

· қ ұ растырылатын барымдар саны;

· бір барымдық вагон ағ ындарының орташа қ уаты:

(1.4.13)

Вагон ағ ындарының ө згеруін жә не қ ұ растыру жос­парының орындалуын бақ ылау ү шін іс жү зінде атқ арылғ ан вагон ағ ын­дарының жә не қ ұ растыру жоспарында жіберіл­ген қ ателік­тердің есебі жү ргізіледі. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының орындалуын талдауда жө нелту маршруттары жоспарының орын­далуына; вагон ағ ындарының транзиттік коэффициент­теріне; пойыздардың жү ріп ө туінің орташа қ ашық тығ ының жә не жө нелту маршруттарындағ ы вагон­дар жү рісінің орташа қ ашық тығ ы кө рсеткіштерінің орын­далуына; ө ң делетін вагондар саны ө згеріп отыруының тасы­малдау кө лемінің ө згеруіне сә йкестігіне айрық ша кө ң іл бө лі­неді.

Пойыздардың дұ рыс қ ұ растырылуын жә не ә рбір пойыз­дағ ы вагондардың белгілі бір барарына сай болуын пойызды қ ұ растыратын жә не сұ рыптайтын станцияларда бақ ылайды. Сұ рыптау станцияларында бұ зылу апаты, сондай-ақ оғ ан жол берген станция атап кө рсетіледі.

Пойыздарды қ ұ растыру ережелерінің бұ зылуына мына­лар жатады:

§ ө тпелі пойыздар ү шін – айналма жү ріс жасайтын бір немесе бірнеше вагон тіркеу;

§ сұ рыптауғ а келетін пойыздар ү шін – бұ л қ ұ растыру жоспарында кө зделмеген болса, кері қ айтатын вагондарды қ осу;

§ қ олданылатын қ ұ растыру жоспары бойынша тікелей пойыздармен ө туге тиісті алыс жолдық ү ш жә не одан кө п вагондарды тіркеу;

§ топтық пойыздармен жү ретін вагондар тобын іріктеу­дің, олардың қ ұ растыру жоспарында белгіленген тә ртібіне сә йкессіздігі;

§ жө нелту маршрутына оның бағ ытына сай келмейтін вагондарды тіркеу;

§ пойыздарды жә не жө нелту маршруттарын толық тыру­дың белгіленген тә ртібінің сақ талмауы;

§ бос вагондардан маршруттар қ ұ растырудың белгілен­ген тә ртібін сақ тамау;

§ бос вагондарды жеке маршруттар ретінде қ ұ растыру­дың орнына оларды жү к тиелген немесе аралас қ ұ рамдармен жө нелту;

§ пойыздар мен жө нелту маршруттарын мерзімінен бұ рын сұ рыптау;

§ сұ рыптауғ а тиісті пойыздардың станциядан ө тіп кетуі;

§ тасымалдау қ ұ жаттары жоқ жү к тиелген вагондарды пойызғ а тіркеу.

Пойыздарды қ ұ растыру жоспары бұ зылуының есебі автоматтандырылғ ан ә діспен жү ргізіледі.

 


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.041 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал