![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Неркәсіптік теміржол торабы және олардың орналасуы
Елдің, қ аланың ауданның материалдық – техникалық базасын салу (қ ұ ру) ү шін ө те кө п капиталдар жұ мсалынады. Басқ арушылар осы (қ аражаттарды) капиталдарды пайдалы жә не ү немді жұ мсаулары керек. Ол ү шін ө неркә сіптік теміржол торабында кә сіпорындары тиімді орналастырулары керек. Теміржол торабында ө неркә сіптік кә сіпорындарды тиімді орналастыру ү шін, ауданды тиімді пайдалану ү шін - барлық ө неркә сіп орындарын, теміржолдарды жә не басқ а да қ ұ рылыстарды бір жобалаушы институты жобалауы керек. Жобалар ө неркә сіптердің типтік жобаларына сә йкес орындалуы тиіс. Ө неркә сіптік теміржол торабының жобасында келесі мә ліметтер болуы керек: - пайдаланудағ ы жә не жаң адан орналастыратын ө неркә сіп орындарының титульдік (атақ тық) тізбелері; - қ арастырылатын қ алада тұ ратын жә не қ ала сыртында тұ ратын адамдардың саны. Келешекте адам санының ө суінің есептелінген анық тамалары; - ө неркә сіптерді ү немді қ олдану ұ сыныстары жә не жаң а салынатын ө неркә сіптердің кө лемі туралы пікірлер (ақ ыл – кең естер). Ө неркә сіптік теміржол торабында орналасқ ан кә сіпорындарғ а қ ызмет кө рсету ү шін, арнайы теміржол қ ұ рылыстары жобаланады. Ө неркә сіп теміржол торабының қ ұ рылыстарына: кірме жолдар, станциямен байланыстыратын қ ұ рылыстар, ә р тү рлі арнайы станциялар, жалғ астырушы жолдар, ішкі завод (ө ндіріс) жолдары. Ө ндіріс жолдары екіге бө лінеді: - ө ндіру ө ндіріс жолдары; - ө ң деу ө ндіріс жолдары.
1.4. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жү йесі 1.4.1. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру технологиясының маң ызы, міндеттері жә не негіздері Вагон ағ ындарын дұ рыс ұ йымдастыру – оларды пайдалану жұ мысын ұ йымдастырудың негізгі міндеттерінің бірі, ол вагондардың теміржол бағ ытымен жү руінің барынша тиімді тә ртібін жә не пойыздарды қ ұ растырудың ең пайдалы жү йесін орнық тыруды кө здейді. Бұ л міндетті шешу жү ктерді тиеу орындарынан маршруттап тасымалдауғ а жә не сұ рыптау, телімдік жә не жү к станцияларында жү к пойыздарын қ ұ растыруғ а негізделеді. Жү ктердің жеткізілуін жеделдету, сұ рыптау жұ мыстарының кө лемін азайту жә не вагондардың жұ мыс ө німділігін арттыру ү шін вагон ағ ындарын барынша маршруттауғ а жә не вагондардың жинақ талу ү рдісін кү тіп орынсыз тұ рып қ алуын болдырмауғ а тырысу керек. Бұ л міндетті шешу ә дістерінің бірі - жө нелтуші жә не сатылы маршруттаудың тиімді тү рлерін барынша дамыту, ал бұ л тікелей жү к тиеу қ осындарында вагондарды жинақ тау шығ ынын болдырмауғ а (немесе шамалы шығ ынмен), алыс сапарлық маршруттық пойыздар ұ йымдастыруғ а мү мкіндік береді. Жү к тиеу орындарында маршруттық пойыздарғ а қ амтылмай қ алатын немесе жө нелту маршруттарынан жү к тү сіру станциясына дейін емес, тарату бекеттеріне дейін жү ретін вагон ағ ындары сұ рыптау жә не телімдік станцияларда мамандандырылғ ан пойызғ а айналдырылуы тиіс. Мұ нда вагондардың тұ руын азайту ү шін олардың станцияларғ а жоспарлы жә не жедел тү рде келуін, топтық пойыздарды қ ұ растыруды жә не т.с.с. кең інен қ олдану қ ажет. Вагон ағ ындарын ұ тымды ұ йымдастыру вагондарды экономикалық жағ ынан пайдалы жү ріс жолдарына бағ ыттауды, сондай-ақ вагон ағ ындарының жоғ ары транзиттік дең гейін жә не техникалық станцияларда вагондарды ө німсіз ө ң деу кө лемін барынша кемітуді қ амтамасыз етуі тиіс. Пойыздарды қ ұ растыру жоспары вагон ағ ындарын ұ йымдастырудың негізін қ ұ райды. Пойыздарды ұ тымды қ ұ растыру жоспарының мынадай артық шылық тары бар: - вагондардың техникалық жә не жү к станцияларында тұ ру уақ ытын азайту; - сұ рыптау жұ мыстарын барынша жарақ тандырылғ ан станцияларғ а шоғ ырландыру; - кө лік қ ұ ралдарын пайдалану дә режесін арттыру; - кірме станциялар жұ мысында теміржолдар мен кә сіпорындардың ө зара ә рекеттесіп жұ мыс істеуін қ амтамасыз ету. Тұ тас алғ анда, пойыздарды қ ұ растыру жоспары кө біне вагондардың жолда болу уақ ытын жә не жү ктерді жеткізу жылдамдығ ын айқ ындайды. Пойыздарды қ ұ растыру жоспары кө ліктің техникалық қ ұ ралдарының жү ктелу дең гейін, станциялар мен жө нелту бекеттері жә не жү к пойыздарының баратын жерлері арасында сұ рыптау жә не маневр жұ мыстарын бө луді кө здейді. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жасау кө птеген нұ сқ аларды жә не кү рделі логикалық іс ә рекеттерді есептеп шығ аруды қ ажет ететін кү рделі міндеттер қ атарына жатады. Екі станция арасындағ ы ө зінде тиелген вагондардан жә не сұ рыпталғ ан пойыздардан қ ұ растырылғ ан вагон ағ ындарының тә уліктік мө лшерін вагондар ағ ысы деп атау қ абылданғ ан. Егер пойыздар тек осы немесе бірнеше вагондар ағ ысынан қ ұ растырылатын болса, онда бұ л пойыздарды қ ұ растыру жоспарының барары болып шығ ады. Ә детте, қ ұ растыру жоспарының барар саны вагондар ағ ысының санынан кем болады. Вагон ағ ындарының ә р ағ ысы екі параметрмен сипатталады: қ уатымен (оның тә улік ішіндегі вагондар саны) жә не вагондардың барар қ ашық тығ ымен (вагондарды қ ұ растыру станциясы мен барар станциясының арақ ашық тығ ы). Вагон ағ ыстарын біріктіріп қ ұ растыру жоспарына енгізудің тү рліше нұ сқ алары бар. Қ ұ растыру жоспарының ә рбір нұ сқ асына вагондардың пайда болатын жерінде, баратын бекеттерінде жинақ талуда тұ руы (жаң а пойыздарды сұ рыптап қ ұ растыруда) жә не жолай ө ң делетін техникалық станцияларда тұ руы сай келеді Ресей Федерациясының Қ атынас Жолдары министрлігі оқ тын-оқ тын шығ арып тұ ратын “Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жө ніндегі нұ сқ ауларда” пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жә не тұ тас алғ анда, вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жү йесін есептеп шығ ару ә дістемесі мен мысалдары келтірілген.
1.4.2. Жү к пойыздарын жіктеу Бағ ыты бір белгілі вагондарды пойыздарғ а біріктіру тә ртібін пойыздарды мамандандыру деп атайды. Жү к пойыздарын былайша жіктейді: 1. Қ ұ растыру жағ дайына қ арай: - жү кті жө нелтушілердің қ атысуымен ұ йымдастырылатын жө нелтуші жә не сатылы маршруттық пойыздар; - техникалық жә не жү к станцияларында жү к жө нелтушілердің қ атысуынсыз қ ұ растырылатын пойыздар. 2. Жү ріс сапарының қ ашық тығ ына қ арай: - бір немесе бірнеше техникалық станциядан ө ң деусіз ө тетін ө тпелі пойыздар; - бір телімде қ ұ рамын ө згертпестен ө тетін телімдік пойыздар; - вагондарды телімнің аралық станцияларына тарататын (жинайтын) қ ұ рама пойыздар. Олар ө з кезегінде былайша бө лінеді: телімнің аралық станцияларының бір бө лігінде ғ ана жұ мыс істейтін аймақ тық; екі жә не одан да кө п телімдердің барлық немесе негізгі аралық станцияларында жұ мыс істейтін (ұ зартылғ ан телімдерде); телімнің бір бө лігінен тоқ тамастан ө тетін қ ұ рама-телімдік пойыздар; - техникалық станциялардан жұ мыс кө лемі ү лкен кейбір аралық станцияларғ а дейін жө нелтілетін жақ ынаралық пойыздар; - бір тораптағ ы станциялар арасында қ атынайтын жә не арнайы бө лінген тораптық локомотивтер паркі қ ызмет кө рсететін тораптық пойыздар; - жолдарды жө ндеу мен тазартуғ а, қ арды тасып ә кетуге т.с.с. арнайы шаруашылық пойыздар. 3. Қ амтитын вагондарының кү йіне қ арай: - тиеулі (жү к) пойыздар; - бос пойыздар; - қ ұ рама пойыздар. 4. Қ ұ рамдағ ы топтарының санына қ арай: - сұ рыптау немесе жү гін тү сіру станциясы бір вагондардан қ ұ ралғ ан – біртопты пойыздар; - топтық пойыздар. 5. Жү ріс жылдамдығ ына қ арай: - масса нормасы азайтылғ ан жә не кө терің кі маршруттық жылдамдық пен жү ретін жедел жә не жеделдетілген. Бұ лар – рефрижераторлық жә не контейнерлік пойыздар, сү т таситын пойыздар жә не т.с.с.; - ә деттегі пойыздар. Маршруттық пойыздар былайша бө лінеді: 1. Ұ йымдастыру жағ дайына қ арай: - бір станцияда немесе бір кірме жолда бір жү к жө нелтуші ұ йымдастырғ ан жө нелтуші пойыздары; - ә р тү рлі жү к жө нелтушілердің бір станцияда тиеген вагондар тобынан біріктірілген станциялық сатылық пойыздар; - телімнің бірнеше станциясында бірнеше (немесе бір) жү к жө нелтушілердің тиеген вагондар тобынан біріктірілген телімдік (тораптық), сатылық пойыздар; - мекен-жайлық базада (базағ а жақ ын телімдерде, станцияларда жинақ талғ ан вагондардан) қ ұ растырылғ ан пойыздар. 2. Вагондардың барарына қ арай: - бір станцияда тү сірілетін вагондарды қ амтитын, тікелей пойыздар; - бірнеше станцияда тү сірілетін вагондарды тарату ү шін бір станцияғ а баратын пойыздар. 3. Вагондардың қ ұ рамда орналасу тә ртібіне қ арай: - топтық пойыздар, мұ нда вагондар станцияларғ а, жү к иелеріне жә не жү к тү сіру телімдеріне қ арай іріктеледі; - вагондары іріктелмеген пойыздар. 4. Айналымына қ арай: - айналымды маршруттар, қ ұ рамдары жү гін тү сірген соң жү к тиелген станцияғ а, қ ұ рамын ө згертпестен, бос кү йінде оралады. (Бір кә сіпорнына қ ызмет ететін жә не алыс емес қ ашық тық тан оралатын айналымды маршруттарды айналмалы деп атайды); - ә деттегі (айналымды емес) маршруттар, станцияғ а оралуы міндетті емес. 5. Жү ріс сапарының қ ашық тығ ына қ арай: - екі жә не одан да кө п жолдардың шегінде жү ретін – желілік пойыздар; - бір жол шегінде жү ретін – жол ішілік пойыздар. Жү к пойыздарының жіктелуіне қ арай вагон ағ ындары 1.4.1-суретте келтірілген сызба бойынша ұ йымдастырылуы мү мкін.
1.4.1-сурет. Пойыздарда вагон ағ ындарын ұ йымдастыру сызбасы
1.4.3. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ аруғ а арналғ ан бастапқ ы мағ лұ маттар мен нормативтер Есептік вагон ағ ындары. Вагон ағ ындары деп – белгілі бір уақ ыт аралығ ында (ә детте тә улік ішінде) белгілі бір бағ ытта жү ретін вагондар саны, ол тасымалдау жоспары бойынша айқ ындалады. Тасымалдау жоспары дегеніміз жү кті тиеу жә не тү сіру станциясы кө рсетілмеген ә р жолдар арасындағ ы вагондар қ атынасының қ иғ аш шахмат-кестесі болып табылады. Жоларалық вагондар ә р тү рлі тү йіспе бекеттері арқ ылы тү рлі бағ ытта жү ріп жатады. Сұ рыптау станциялары арасындағ ы ә рбір вагон ағ ындарының мө лшері ә р тү рлі жоларалық қ атынастардың ү лесінен қ ұ ралады. Қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару ү шін бө лінген станциялар арасындағ ы вагон ағ ындарын анық тау ү шін ә рбір бағ ыт бойынша қ атынастар ү лесін – арнайы эталондар кестесін жасайды. Осындай кестелердің негізінде жоспарлы вагон ағ ындарының, жолдағ ы тиеу мө лшерінің кестесін жасап, осыдан кейін бү кіл тиеулі ағ ындар бө лінген станцияларғ а “байланымды“ болып қ алатындай етіп ө ң дейді.
1.4.2-сурет. Вагон ағ ындарының сатылы графигі: а – жұ п бағ ыт; б – тақ бағ ыт
Ә рбір есептік бағ ыт ү шін вагон ағ ындарының сатылы графигін жасайды (1.4.2-сурет). Бұ л суретте жө нелту станцияларына сай келетін вертикаль сызық тарымен осы «жолақ тың» соң ына дейін баратын вагондардың санын кө рсетеді. Мысалы, жұ п бағ ытта 50 вагон А-дан Д-ғ а қ арай, 70 вагон – В-дан Д-ғ а қ арай жә не т.с.с. жү реді. Жылжымалы қ ұ рамдардың жеке тү рлеріне жү к тиелген вагон ағ ындары жоларалық шахмат-кестелері жоспарлы бос вагон ағ ындарын жасау ү шін негіз болып табылады. Осыларғ а қ арай жылжымалы қ ұ рамның белгілі бір тү рінің балансын (артық тығ ын немесе кемдігін) есептеп шығ арады жә не артық бос вагондарды жетіспейтін бекеттерге жіберу (реттеу) сызбасын белгілейді. Мұ нда вагондардың бос жү рісін барынша азайтуғ а тырысу қ ажет. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару нормативтері мен параметрлері. Пайдалану шығ ындары (қ олайлы болу ү шін ол вагон-сағ атпен беріледі) қ ұ растырудың ә р нұ сқ асының тиімділік ө лшемі болып табылады. Жалпы алғ анда, мынадай жағ дайда барары бір вагон ағ ындарын дербес бө лген жө н:
мұ ндағ ы ст – барары бір қ ұ рамдарды жинақ таудың вагон-сағ аты. Вагонның станция арқ ылы ө ң деусіз ө туінен келетін ү немнің жалпы уақ ыты:
мұ ндағ ы
мұ ндағ ы
Станциядағ ы парктер санына олардың жү йеде орналасуына, сұ рыптау дө ң есінің механикаландыруына қ арай “Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жө ніндегі нұ сқ аудың ” арнайы кестесінде мә ні берілген.
мұ ндағ ы
“Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жө ніндегі нұ сқ ауда” пойыздарды қ ұ растыру жоспарын жә не тұ тас алғ анда, вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жү йесін есептеп шығ ару ә дістемесі мен мысалдары келтірілген. Аралық тардағ ы басты жолдар санына, СОБ қ ұ рылғ ыларына, жолаушылар мен жү к пойыздарының санына жә не тартым кү шінің тү ріне қ арай “Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру жө ніндегі нұ сқ аудың ” арнайы кестесінде мә ні берілген.
1.4.4. Вагон ағ ындарын ұ йымдастыру нұ сқ аларын таң дау жү йелері Абсолюттік есептеу ә дісі (авторы проф. А.П. Петров). Есептеу полигонындағ ы вагон ағ ындарын біріктірудің тү рлі нұ сқ аларын салыстыру вагон ағ ындарын ұ тымды ұ йымдастыру шешімі болып саналады. Ә рбір нұ сқ аның негізгі сипаттамасы мыналардан тұ рады: вагондардың қ ұ растыру станцияларында жинақ талуда тұ ру Абсолюттік есептеу ә дісі бойынша вагон-сағ аттарды іс жү зінде мү мкін болатын барлық нұ сқ алар ү шін анық тайды. Оң тайлы нұ сқ аны қ абылдау мү мкін болмайтын (ә лде бір сұ рыптау станцияларында сұ рыптау жолдары жетіспейтін) жағ дайда оң тайлы нұ сқ ағ а жақ ын келетін басқ а нұ сқ аны табу қ иын емес. 1.4.3-сурет. Есептеу полигоны, бастапқ ы мағ лұ маттар жә не қ ұ растыру жоспарын абсолюттік есептеу ә дісімен шығ арғ андағ ы қ орытынды 1.4.1-мысал. 1.4.3-суретте берілген вагон ағ ындары ү шін қ ұ растыру жоспарының оң тайлы нұ сқ асын абсолюттік есептеу ә дісімен анық тау керек. Шешуі. Қ ұ растыру жоспарының мү мкін болатын барлық нұ сқ алары 1.4.3-суретте кө рсетілген жә не олардың ә рқ айсысы ү шін қ ұ растыру станцияларында жинақ таудың жә не жолай техникалық станцияларда ө ң деудің жиынтық вагон-сағ аттарының есебі (оң жағ ында) келтірілген. Жиынтық шығ ындары 2460 вагон-сағ ат болғ ан 4-нұ сқ а (суретте қ оршап қ ойылғ ан) ең жақ сы нұ сқ а болып шық ты. Мұ ндай есептеулерді 1.4.4-суретте кө рсетілген стандартты кестені пайдалану арқ ылы да орындауғ а болады. Кестенің жоғ арғ ы бө лігі вагон ағ ындарының сатылы графигі негізімен қ ұ рылғ ан. Телімдік 1.4.4-суреттегі есептеу кестесін 4-нұ сқ а ү шін толтыру мысалын толығ ырақ қ арастырайық. Есептеуде оң жақ та нұ сқ аның сипаттамасы кө рсетіледі. Мысалдағ ы 2+3+4 ү йлесімі вагон ағ ындарының 1-станциядан 2-, 3- жә не 4-станция жө нелтілімдері бірге біріктірілетінін, ал 2-станциядан 3- жә не 4-станция жө нелтімдері жеке-дара жү ретінін білдіреді. 1.4.4-суреттегі есептеу кестесі 1-нұ сқ а ү шін толтырылғ ан. 1-станциядан 2-, 3-, 4-станцияғ а жө нелтілетін ағ ындар біріктірілетіндіктен, 2-станцияда 3-, 4-станцияғ а баратын ағ ындар ө ң деледі, бұ л бірінші бағ ананың торында кө рсетіледі. Бұ дан ә рі 4-станцияғ а баратын ағ ын2-ден 4-станцияғ а баратын ағ ынмен бірге жү ретін болады жә не бұ л ағ ын 3-станцияда ө ң делмейді, бұ л екінші бағ ананың торында кө рсетілген. 2-станциядағ ы ө ң деу жиынтығ ы 120 вагон (кестенің 4-жолы), ө ң деу - 360 вагон-сағ ат (кестенің 5-жолы). Ә рбір станциядағ ы қ ұ растыру жоспарының санына телімдік вагондар кірмейтіндіктен, 1-станцияда ө тпелі ағ ындар жоқ (кестенің 6-жолы), ал 2-станцияда ө тпелі бір ғ ана ағ ын бар (кестенің 7-жолы) жә не тиісінше жинақ тау - 500 вагон-сағ атты қ ұ райды. Қ арастырылатын нұ сқ а бойынша жиынтық шығ ындар 860 вагон-сағ атқ а тең. Есептеуге алынғ ан бекеттер саны аз болатын кезде осы ә дісті қ олдану пайдалы. Мә селен, станциялар саны бесеу болса, нұ сқ алар саны 64-ке жетеді. 1.4.4-сурет. Тө рт бекетті бағ ытқ а арналғ ан есептеу кестесі
Варианттарды бағ ыттап талдау ә дісі. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының талдап есептеу ә дістері мү мкін болатын нұ сқ алардың бә рін емес, олардың бә секеге тү су ә дістері мү мкін болатын нұ сқ алардың бә рін емес, олардың бә секеге тү се алатындарын ғ ана қ арастыруғ а, сө йтіп олардың ішінен неғ ұ рлым тиімділерін қ арастыруғ а мү мкіндік беретін белгілі бір ә дістерді, шарттарды, ережелер мен рә сімдерді пайдалануғ а негізделген. Негізгі ә дістер мен шарттарын қ арастырайық. 1. Вагон ағ ындарын жұ птап салыстыру. Қ ұ растыру жоспарында ағ ынның барар станциясына жеке бө ліп жіберудің орындылығ ы мынадай шарттармен анық талады:
Мысалы,
Ө ң деусіз ө туден келетін ү нем: Тиісінше Ағ ындарды біріктіргенде ө ң деусіз ө туден келетін ү нем: Егер 2. Мү мкін болатын барлық бастапқ ы (оның ішінде кө п ағ ынды) вагон ағ ындарын барар станциясына қ арай алдын ала қ ұ ру бастапқ ы станциядан басталады. Бастапқ ы станцияда ә рбір барар станцияның жә не одан ә рідегі станциялардың вагондарын қ осады. Бағ ыттағ ы келесі станцияда ағ ынғ а келесі барар станцияғ а жә не одан ә рідегі станцияларғ а осы жә не алдың ғ ы барлық станциялардан шық қ ан вагондар біріктірілуі тиіс (1.4.5, б-сурет). Мысалы, Б станциясынан 5-станциялық вагон ағ ындарына 3. Қ ажетті шарт (Қ Ш), жеткілікті шарт (ЖШ) жә не жалпы жеткілікті шарт (ЖЖШ) бойынша тексеру. Жолай техникалық станциялардан ө ң деусіз ө туден келтірілетін вагон-сағ ат ү немі қ ұ растыру станцияларындағ ы жинақ талу вагон-сағ атынан кө п немесе соларғ а тең болатын жағ дайда вагон ағ ындарын қ ұ растыру жоспарында баратын станциясына жеке бө лек шығ ару пайдалы болады: Қ Ш: мұ ндағ ы
Мысалы, Қ Ш: ЖШ: Пойыздарды қ ұ растыру жоспарын талдап есептеу ә дістері жоғ арыда аталғ ан ережелер мен шарттарды тү рліше ү йлестіре отырып пайдалануғ анегізделген. Ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісі (авторы проф. А.К. Бернгард). Алғ ашында бастапқ ы станциялардан ақ ырғ ы станцияларғ а баратын, кез келген жолай станциялардағ ы ү немделген вагон-сағ аты, қ ұ растыру станцияларындағ ы жинақ тауғ а жұ мсалғ ан шығ ындардан асып тү сетін, жалпы жеткілікті шартты қ анағ аттандыратын (ЖШ) вагон ағ ындары анық талады. Осылайша іріктелген жө нелтімдер қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізіліп, бұ дан былайғ ы есептеулерден шығ арылады. Қ алғ ан вагон ағ ындары ү шін мү мкін болатын барлық ө тпелі ағ ындардың графигі жасалады. Олардың ішінен жолай техникалық станциялардан ө ң деусіз ө туден келетін ү нем барынша кө п болатын ең бастапқ ы деп аталатын ағ ын анық талады. Егер ол жеке ғ ана болса, онда қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізілуі мү мкін. Егер жеткілікті шартты қ анағ аттандыратын одан ә рі баратын ө тпелі ағ ындар болса, олардың кө п ү нем беретін біреуі таң далады. Бұ дан кейін бастапқ ы ағ ынды едә уір алыс ағ ынмен алмастырудың орындылығ ын тексеру ү шін бастапқ ы ағ ыны бар нұ сқ а мен таң далғ ан едә уір алыс ағ ыны бар нұ сқ аны салыстырады. Жолай техникалық станцияларда вагон-сағ ат ү немі кө п болатын нұ сқ а қ абылданады. 1.4.2-мысал. 1.4.5, а-суретте бейнеленген полигон ү шін қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асын ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісімен есептеп шығ ару керек. Шешуі. Жалпы жеткілікті шарт бойынша Мысалы, А-В барысына 330 вагон енгізілген, оның ішінде А-Д-ғ а - 110, А-Г-ге - 80 жә не А-В-ғ а - 150 вагон енгізілген; В-Е-ге - 190 вагон, оның ішінде Б-Е-ге - 120 жә не В-Е-ге - 70 вагон енгізілген жә не т.с.с. Ә рбір ағ ын (жеке немесе біріккен) ү шін жолай техникалық станциялардың атауы астына олардың ә рқ айсысынан ө ң деусіз ө туінен келетін вагон-сағ ат ү немі кө рсетілген. Мысалы, 330 вагоны бар А-В ағ ыны ү шін Б жолай станциясынан келетін ү нем 330х4=1320 вагон-сағ ат болады. Ә рбір ағ ынның оң жағ ында барлық жолай техникалық станциялардан ө ң деусіз ө туінен келетін вагон-сағ аттан жинақ тауғ а жұ мсағ ан вагон-сағ ат шығ ынын шығ арып тастағ аннан кейін келетін ү немінің жиынтық вагон-сағ аты кө рсетілген. Мә селен, А-Д бағ ыты ү шін жолай станциялардағ ы ү нем 400+500+600 =1500 вагон-сағ атқ а тең. Осы ағ ынның қ ұ рамдарын жинақ тауғ а жұ мсалатын шығ ын А станциясында cm = 600 вагон-сағ ат қ ұ райды. Сонда 1500 - 600 = 900 вагон-сағ ат (1.4.5, б-сурет) жолай станциялардан тү скен ү нем болып шығ ады. 1500 - 600 = 900 вагон-сағ ат (1.4.5, б-сурет) жолай станциялардан тү скен ү нем болып шығ ады. 1.4.5-сурет. Ү йлестірілген талдап салыстыру ә дісімен қ ұ растыру жоспарын есептеп шығ ару
Егер ағ ын қ ажетті шартты қ анағ аттандырмайтын болса жә не айырма мө лшері теріс болса, осы бағ ыттың тұ сына сызық ша қ ойылады. Б-Д ағ ыны барынша кө п ү нем беретін (бастапқ ы) ағ ын болып саналады. Онымен салыстырғ анда Б-Е ағ ыны едә уір алысқ а барады, бірақ ол жеткілікті шартты қ анағ аттандырмайды, ө йткені Д станциясынан (сатылы станция) келетін вагон-сағ ат ү немі Б станциясындағ ы жинақ талу вагон-сағ атынан аз (тиісінше 540 жә не 550). Демек, Б-Д бастапқ ы ағ ыны қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізіледі. Б-Д (Б-Д + Б-Е + А-Д) бастапқ ы ағ ынына енгізілген вагондар ағ ыны есептеуден шығ арып тасталады да график ағ ындарына бірінші тү зету жасалады (1.4.5, в-сурет). Қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізілген А-В ағ ыны бастапқ ы ағ ын болып, қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асына енгізіледі. Екінші тү зетуде В-Е бастапқ ы ағ ын болып белгіленеді (1.4.5, г-сурет). График ағ ынын келесі тү зетуде бастапқ ы ағ ын болмай шық ты (1.4.5, д-сурет). Қ ұ растыру жоспарының тиімді нұ сқ асы 1.4.5, е-суретінде келтірілген.
1.4.5. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының кө рсеткіштері, олардың орындалуын есепке алу жә не талдау Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының кө рсеткіштерін шартты тү рде мынадай ү ш топқ а бө луге болады: жө нелтуші маршруттары бойынша; техникалық станциялар бойынша; жалпы кө рсеткіштер (есептік полигон, жол, желілер бойынша). Маршруттау кө рсеткіштеріне мыналар жатады: · маршруттау дең гейі (жекелеген жү ктер бойынша жә не тұ тас алғ анда бө лімше бойынша):
мұ ндағ ы · бір станцияда тү сіруге баратын вагодарды маршруттап тиеудің меншікті салмағ ы:
мұ ндағ ы · маршруттар жү рісінің орташа қ ашық тығ ы:
мұ ндағ ы
· жө нелту маршруттарын ұ йымдастыру арқ ылы сұ рыптау жә не телімдік станцияларда ө ң делетін вагондар мө лшерін азайту:
мұ ндағ ы
· барлық жө нелту маршруттарының ө ң деуден келтірілген вагон-сағ аттық жалпы ү немі:
мұ ндағ ы Сұ рыптау жә не телімдік станциялардағ ы кө рсеткіштер: · жү ріс санаттары мен бағ ыттарындағ ы пойыздардың барар станциялар саны; · ө ң делмейтін транзиттік вагондар саны; · ө ң делетін транзиттік вагондар саны; · вагондардың жинақ талуда орташа тұ ру уақ ыты; · ө ң деу вагон-сағ аттары; · ө ң делетін жә не ө ң делмейтін транзиттік вагонның орташа тұ ру уақ ыты; · ө ң делмейтін вагондардың орташа жү ріс қ ашық тығ ы; · ө ң деу коэффициенті; · қ айырылма вагон ағ ыны; Жалпы кө рсеткіштер мынадай: · транзиттік вагон ағ ындарының кө лемі · ө ң деу коэффициенті:
· ө ң деу вагон-сағ аттары; · транзиттік пойыздардың орташа жү ріс қ ашық тығ ы; · қ ұ растырылатын барымдар саны; · бір барымдық вагон ағ ындарының орташа қ уаты:
Вагон ағ ындарының ө згеруін жә не қ ұ растыру жоспарының орындалуын бақ ылау ү шін іс жү зінде атқ арылғ ан вагон ағ ындарының жә не қ ұ растыру жоспарында жіберілген қ ателіктердің есебі жү ргізіледі. Пойыздарды қ ұ растыру жоспарының орындалуын талдауда жө нелту маршруттары жоспарының орындалуына; вагон ағ ындарының транзиттік коэффициенттеріне; пойыздардың жү ріп ө туінің орташа қ ашық тығ ының жә не жө нелту маршруттарындағ ы вагондар жү рісінің орташа қ ашық тығ ы кө рсеткіштерінің орындалуына; ө ң делетін вагондар саны ө згеріп отыруының тасымалдау кө лемінің ө згеруіне сә йкестігіне айрық ша кө ң іл бө лінеді. Пойыздардың дұ рыс қ ұ растырылуын жә не ә рбір пойыздағ ы вагондардың белгілі бір барарына сай болуын пойызды қ ұ растыратын жә не сұ рыптайтын станцияларда бақ ылайды. Сұ рыптау станцияларында бұ зылу апаты, сондай-ақ оғ ан жол берген станция атап кө рсетіледі. Пойыздарды қ ұ растыру ережелерінің бұ зылуына мыналар жатады: § ө тпелі пойыздар ү шін – айналма жү ріс жасайтын бір немесе бірнеше вагон тіркеу; § сұ рыптауғ а келетін пойыздар ү шін – бұ л қ ұ растыру жоспарында кө зделмеген болса, кері қ айтатын вагондарды қ осу; § қ олданылатын қ ұ растыру жоспары бойынша тікелей пойыздармен ө туге тиісті алыс жолдық ү ш жә не одан кө п вагондарды тіркеу; § топтық пойыздармен жү ретін вагондар тобын іріктеудің, олардың қ ұ растыру жоспарында белгіленген тә ртібіне сә йкессіздігі; § жө нелту маршрутына оның бағ ытына сай келмейтін вагондарды тіркеу; § пойыздарды жә не жө нелту маршруттарын толық тырудың белгіленген тә ртібінің сақ талмауы; § бос вагондардан маршруттар қ ұ растырудың белгіленген тә ртібін сақ тамау; § бос вагондарды жеке маршруттар ретінде қ ұ растырудың орнына оларды жү к тиелген немесе аралас қ ұ рамдармен жө нелту; § пойыздар мен жө нелту маршруттарын мерзімінен бұ рын сұ рыптау; § сұ рыптауғ а тиісті пойыздардың станциядан ө тіп кетуі; § тасымалдау қ ұ жаттары жоқ жү к тиелген вагондарды пойызғ а тіркеу. Пойыздарды қ ұ растыру жоспары бұ зылуының есебі автоматтандырылғ ан ә діспен жү ргізіледі.
|