Жалпы ережелер

Quot; Білім беру объектілеріне қ ойылатын санитариялық -эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қ ағ идаларын бекіту туралы

Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық экономика министрінің 2014 жылғ ы 29 желтоқ сандағ ы № 179 бұ йрығ ы. Қ азақ стан Республикасының Ә ділет министрлігінде 2015 жылы 17 ақ панда № 10275 тіркелді

«Халық денсаулығ ы жә не денсаулық сақ тау жү йесі туралы» 2009 жылғ ы 18 қ ыркү йектегі Қ азақ стан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағ ына сә йкес БҰ ЙЫРАМЫН:
1. Қ оса беріліп отырғ ан «Білім беру объектілеріне қ ойылатын санитариялық -эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қ ағ идалары бекітілсін.
2. Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық экономика министрлігінің Тұ тынушылардың қ ұ қ ық тарын қ орғ ау комитеті заң намада белгіленген тә ртіппен:
1) осы бұ йрық тың Қ азақ стан Республикасы Ә ділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұ йрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он кү нтізбелік кү н ішінде оның мерзімді баспа басылымдарында жә не «Ә ділет» ақ параттық -қ ұ қ ық тық жү йесінде ресми жариялауғ а жіберілуін;
3) осы бұ йрық тың Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қ амтамасыз етсін.
3. Осы бұ йрық тың орындалуын бақ ылау жетекшілік ететін Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық экономика вице-министріне жү ктелсін.
4. Осы бұ йрық алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен бастап кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі.

Қ азақ стан Республикасының
Ұ лттық экономика министрі Е. Досаев

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қ азақ стан Республикасының
Білім жә не ғ ылым министрі
___________ А. Сә рінжіпов
2015 жылғ ы 16 қ аң тар

«КЕЛІСІЛГЕН»
Қ азақ стан Республикасының
Денсаулық сақ тау жә не
ә леуметтік даму министрі
___________ Т. Дү йсенова
2015 жылғ ы 8 қ аң тар

Қ азақ стан Республикасы
Ұ лттық экономика министрінің
2014 жылғ ы 29 желтоқ сандағ ы
№ 179 бұ йрығ ымен
бекiтiлген

Білім беру объектілеріне қ ойылатын санитариялық -эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қ ағ идалары

Жалпы ережелер

1. Осы «Білім беру объектілеріне қ ойылатын санитариялық -эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қ ағ идалары (бұ дан ә рі – Санитариялық қ ағ идалар) оқ ушылар мен тә рбиеленушілерге білім беру объектілерін орналастыруғ а, жобалауғ а, салуғ а, реконструкциялауғ а, жө ндеуге, пайдалануғ а беруге, сумен жабдық тауғ а, кә різдеуге, жылытуғ а, жарық тандыруғ а, желдетуге, микроклиматқ а, кү тіп-ұ стауғ а жә не пайдалануғ а, білім беру, тұ ру жағ дайларына, ө ндірістік практикағ а, тамақ тандыруды ұ йымдастыруғ а, оқ ушылар мен тә рбиеленушілерге медициналық қ ызмет кө рсетуге қ ойылатын санитариялық -эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
Осы Санитариялық қ ағ идалар қ ызметі балалар мен жасө спірімдерді тә рбиелеу жә не оларғ а білім беру ұ йымдарын (объектілерін) жобалаумен, салумен, реконструкциялаумен, жө ндеумен, пайдаланумен байланысты барлық жеке тұ лғ алардың, заң ды жә не жеке кә сіпкерлердің орындауы ү шін міндетті болып табылады.
Қ ызметі балалар мен жасө спірімдерді тә рбиелеу жә не оларғ а білім берумен байланысты заң ды жә не жеке тұ лғ алар қ ызметін (білім беру қ ызметін кө рсету, оның ішінде оқ ыту, тұ ру, тамақ тандыру, медициналық қ ызмет кө рсету, дене тә рбиесі) бастар алдында осы Санитариялық қ ағ идалардың талаптарына сә йкестігі туралы санитариялық -эпидемиологиялық қ орытынды алады.
2. Осы Санитариялық қ ағ идалар:
1) бастауыш, негізгі орта жә не жалпы орта білім беру бағ дарламаларын іске асыратын – мектептер, гимназиялар, лицейлер;
техникалық жә не кә сіптік оқ у, ортадан кейінгі білім беру бағ дарламаларын іске асыратын – кә сіптік лицейлер, училищелер, колледждер, жоғ ары техникалық мектептер (бұ дан ә рі - ТжКБ);
жоғ ары кә сіптік білім беруді (бұ дан ә рі - ЖОО) іске асыратын – университеттер, институттар жә не оларғ а тең естірілгендер (консерваториялар, жоғ ары мектептер, жоғ ары училищелер); сондай-ақ арнайы жә не тү зету білім беру бағ дарламаларын іске асыратындар;
2) балалар мен жасө спірімдерді тә рбиелеу жә не олардың тұ ратын орындарын ұ йымдастыру (жетім балаларғ а жә не ата-анасының қ амқ орлығ ынсыз қ алғ ан балаларғ а арналғ ан білім беру ұ йымдары, дамуында ауытқ уы бар балаларғ а арналғ ан білім беру ұ йымдары, кә мелетке толмағ ан балаларды бейімдеу орталық тары, жастар ү йінің барлық тү рлері мен типтерінің интернат ұ йымдары, пансионаттар, медреселер, жетімханалар жә не басқ алары);
3) балалар мен жасө спірімдердің бос уақ ытын ұ йымдастыру, дене тә рбиесін жә не шығ армашылық қ абілеттерін дамытуды ұ йымдастыру (қ осымша білім беру мекемелері) – балалар мен жастар шығ армашылығ ы орталық тары, музыка, спорт жә не кө ркемсурет мектептері, жасө спірім балалар орталық тары, аула клубтары, жас натуралистер станциялары, оқ у-ө ндірістік комбинаттар, оқ у курстары жә не басқ а да мектептен тыс ұ йымдар);
4) тамақ тандыру объектісінің меншік нысанына қ арамастан, оқ ушылардың тамақ тануын ұ йымдастыру қ ызметін жү зеге асыратын балалар мен жасө спірімдердің білім беру объектілеріне қ олданылады.
3. Осы Санитариялық қ ағ идалардың орындалуын бақ ылауды халық тың санитариялық -эпидемиологиялық салауаттылығ ы саласындағ ы мемлекеттік органның ведомствасы жү зеге асырады.
4. Мемлекеттік санитариялық -эпидемиологиялық қ адағ алау жү ргізу кезінде осы Санитариялық қ ағ идаларғ а 1-қ осымшағ а сә йкес балалар мен жасө спірімдердің білім беру объектілеріне зертханалық -аспаптық зерттеу жү ргізіледі.
5. Осы Санитариялық қ ағ идаларда мынадай ұ ғ ымдар пайдаланылды:
1) арнайы білім беру ұ йымдары – бұ л арнайы жағ дай жасай отырып, техникалық қ ұ ралдарды, сондай-ақ медициналық, ә леуметтік қ ызметтер кө рсетуі, арнайы бағ дарламалар мен оқ ыту жә не тә рбиелеу ә дістерін, мү мкіндігі шектеулі балаларды диагностикалауды жә не консультация беруді қ амтамасыз ететін білім беру ұ йымдары. Арнайы ұ йымдардың тү рлеріне мыналар жатады:
кө ру қ абылеті бұ зылғ ан балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
есту қ абілеті бұ зылғ ан балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
сө йлеу қ абылеті бұ зылғ ан балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
тірек-қ озғ алыс аппараты бұ зылғ ан балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
интелекті бұ зылғ ан балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
психикалық дамуы тежелген балаларғ а арналғ ан арнайы мектеп;
«мектеп-бала бақ ша» арнайы кешені;
психологиялық -медициналық -педагогикалық консультация, оң алту орталығ ы;
психологиялық -педагогикалық тү зету кабинеті.
Арнайы ұ йымдардың негізгі міндеттері: балалардың ө мірі мен денсаулығ ының қ ауіпсіздігі; психофизикалық даму ерекшеліктерін ескере отырып, кешенді емдеу, тү зету жә не ә леуметтік бейімдеу, тә рбиелеу жә не оқ ыту ү шін жағ дайларды қ амтамасыз ету; мү мкіндігі шектеулі балаларды жеке дамуын кешенді тү зету арқ ылы сү йемелдеу; балалардың физикалық, психикалық дамуын тү зету; ә леуметтік бейімделуге жә не интеграциялануғ а мү мкіндік беретін компенсаторлық қ ызмет тә сілдерін қ алыптастыру болып табылады;
2) арнайы киім – шикізатты, қ осымша материалдар мен дайын ө німді механикалық бө лшектермен, микроорганизмдермен ластанудан жә не басқ а да ластанулардан қ орғ ауғ а арналғ ан персоналдың қ орғ аныш киімінің жиынтығ ы;
3) балаларғ а қ осымша білім беру мекемелері – балалар мен жасө спірімдердің жеке тұ лғ асын дамыту, денсаулығ ын нығ айту жә не кә сібін ө зі белгілеу, шығ армашылық ең бегін, олардың жалпы мә дениетін қ алыптастыру, жеке тұ лғ аны қ оғ амдағ ы ө мірге бейімдеу, бос уақ ытын пайдалы ө ткізуді ұ йымдастыру ү шін қ ажетті жағ дайларды қ амтамасыз етуге арналғ ан мектептен тыс мекеме;
4) бракераж – органолептикалық кө рсеткiштер бойынша тамақ ө нiмдерiнiң жә не дайын тамақ тардың сапасын бағ алау;
5) білім беру ұ йымдары – Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес жеке жә не заң ды тұ лғ алар (қ ұ рылтайшылар) қ ұ ратын, бір немесе бірнеше білім беру бағ дарламаларын іске асыратын жә не (немесе) оқ ушылар мен тә рбиеленушілерге тә рбие беруді, ұ стауды, олардың тұ руын, тамақ тануын, оларғ а медициналық қ ызмет кө рсетуді қ амтамасыз ететін ұ йымдар;
6) гимназия – оқ итындардың бейімділігі мен қ абілеттілігіне байланысты бастауыш, негізгі орта жә не гуманитариялық бейіндер бойынша жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқ у бағ дарламаларын іске асыратын оқ у орны;
7) дайындау бө лмесі – азық -тү лік шикізаттарын дайындау жә не жартылай фабрикаттарды ә зірлеу жү ргізілетін ү й-жай;
8) дайындау алдындағ ы бө лме – жартылай фабрикаттардан дайын тамақ ө німін дайындау жү зеге асырылатын ү й-жай;
9) дамуында ауытқ уы бар балаларғ а арналғ ан білім беру ұ йымы - оқ у-тә рбие (емдеу-тә рбие) мекемесі болып табылады жә не ә кімшілік ық пал ету шараларын қ олдануғ а алып келетін қ ұ қ ық бұ зушылық тарды жү йелі тү рде жасайтын, отбасынан жә не балаларды оқ ыту-тә рбиелеу ұ йымдарынан ө з бетінше кетіп қ алуды қ асақ ана жасайтын, ө зге де қ оғ амғ а қ арсы іс-ә рекеттерді жасайтын, он бір жастан он сегіз жасқ а дейінгі кә мелетке толмағ андарды тә рбиелеу, оқ ыту жә не ә леуметтік қ алпына келтіруді қ амтамасыз ету ү шін қ ұ рылады;
10) дене тә рбиесі – адамның денсаулығ ын нығ айтуғ а жә не дене қ абілетін дамытуғ а бағ ытталғ ан қ ызмет саласы;
11) жалпы бiлiм беру мектебі – ә рқ айсысы жеке жұ мыс жасай алатын, бастауыш, негізгі жә не жоғ ары деген ү ш сатыдан тұ ратын негізгі жә не қ осымша жалпы білім беру бағ дарламаларын іске асыратын орта жалпы білім беретін оқ у орны;
12) жарамдылық мерзімі – тамақ ө німін шығ ару (дайындау), айналысы процестерінің (сатыларының) шарттары сақ талғ ан кезде мерзімі ө ткенше тамақ ө німін мақ саты бойынша пайдалану ү шін қ ауіпсіз болып саналатын кезең;
13) жартылай фабрикаттар – жылумен ө ң деуге алдын ала дайындалғ ан шикі тамақ ө німдері;
14) жетім балалар мен ата-анасының қ амқ орлығ ынсыз қ алғ ан балаларғ а арналғ ан білім беру ұ йымдары – жетім балаларғ а, ата-анасының қ амқ орлығ ынсыз қ алғ ан балаларғ а тұ ратын орындар бере отырып, тә рбиелеу мен білім беру ү шін қ олайлы жағ дай жасалатын білім беру жү йесінің мемлекеттік мекемесі;
15) жиынтық оқ у жү ктемесі – факультативтік жә не секциялық сабақ тарды, ү йірмелерді ө ткізуге бө лінетін сағ аттары бар оқ у сағ аттарының жиынтығ ы;
16) инсоляция – ү й-жайды гигиеналық бағ алау ү шiн кү н радиациясының нормаланатын кө рсеткiші;
17) интернат ұ йымдары – тұ ратын орын бере отырып, белгiлi бiр санаттағ ы адамдардың бiлiм алу қ ұ қ ығ ына мемлекеттiк кепiлдiктi қ амтамасыз ететiн бiлiм беру ұ йымдары;
18) кә мелетке толмағ ан балаларды бейімдеу орталық тары (бұ дан ә рі – КББО) – ата-аналардың немесе басқ а да заң ды ө кілдерін анық тау ү шін 3-18 жас аралығ ындағ ы қ араусыз жә не қ адағ алаусыз қ алғ ан балаларды, ата-ананың немесе уақ тылы оларды орналастыру мү мкіндігі болмағ ан жағ дайда, оларды ауыстыратын адамдардың қ амқ орлығ ынсыз қ алғ ан балаларды, балалардың ө міріне не денсаулығ ына тікелей қ ауіп тө нген кезде ата-анадан (олардың біреуін) немесе қ амқ орлығ ында болғ ан басқ а адамдардан қ амқ орлық жасау жә не қ айырымдылық кө рсету органы алғ ан балаларды, арнайы білім беру ұ йымдарына жіберілген балаларды, сондай-ақ ә леуметтік бейімсіздену жә не ә леуметтік депривацияғ а ә келетін, қ атыгез қ арағ андық тан ө мірлік қ иын жағ дайғ а тап болғ ан балаларды қ абылдауды жә не уақ ытша кү тіп бағ уды қ амтамасыз ететін білім беру органдарының қ арамағ ындағ ы ұ йымдар;
19) климаттық аймақ – климаттық белгілері (температурасы, ылғ алдылығ ы) бойынша бө лінетін аумақ;
20) кү н режимі – балалар мен жасө спірімдерге арналғ ан тә рбиелеу мен білім беру ұ йымдарындағ ы белгіленген кү н тә ртібі;
21) қ ажу – жұ мысқ а қ абілеттіліктің, организмнің функционалдық мү мкіндігінің уақ ытша тө мендеу жағ дайы;
22) қ атарластырып орналастыру – жиһ аздар мен жабдық тарды ү й-жайдың ортасында, бірінен кейін бірін қ атар орналастыру;
23) қ оғ амдық тамақ тану – тамақ ө нiмдерiн ө ндiрумен, қ айта ө ң деумен, ө ткiзумен жә не тұ тынуды ұ йымдастырумен байланысты қ ызмет;
24) лицей – оқ ушылардың бейiмділіктері мен қ абiлеттерiне сә йкес терең детiп, бейінді, саралап оқ ытуды кө здейтiн негiзгi жә не қ осымша жалпы бiлiм беру бағ дарламаларын iске асыратын орта білім беретін оқ у орны;
25) магниттік мектеп – аудандық (қ алалық) білім беру бө лімінің бұ йрығ ымен тірек мектепке (ресурстық орталық қ а) бекітілген шағ ын жинақ талғ ан мектеп;
26) мамандандырылғ ан білім беру ұ йымдары – оқ ушыларғ а ғ ылым, мә дениет, ө нер, спорт негіздерін, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасы Қ орғ аныс министрлігінің мамандандырылғ ан мектептерінде ә скерге шақ ырылғ анғ а дейінгі терең детілген дайындық пен ә скери істі терең детіп мең гертуге бағ ытталғ ан, элитарлық білімді қ амтамасыз ететін мамандандырылғ ан жалпы білім беретін оқ у бағ дарламаларын іске асырады. Мамандандырылғ ан білім беру ұ йымдарының негізгі тү рлері мыналар: гимназия, лицей, дарынды балаларғ а арналғ ан мектеп, мектеп-интернат;
27) мектеп алды сыныптары – жалпы білім беретін мектептерде бес, алты жастағ ы балаларды тегін міндетті мектеп алды даярлау жү ргізілетін сыныптар;
28) оқ у жү ктемесі – ә рбір жас тобы ү шін оқ у сағ аттарымен ө лшенетін оқ у-тә рбие процесіне оқ ушылар мен тә рбиеленушілердің қ атысуының нормаланатын жиынтығ ы;
29) оқ у сағ аты – сабақ тың (жаттығ удың) немесе дә рiстердiң сабақ басталғ аннан ү зiлiске дейiнгі ұ зақ тығ ы;
30) оқ ушылар мен тә рбиеленушілердің оқ у жү ктемесі, сабақ тар режимі білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарттары, санитариялық -эпидемиологиялық қ ағ идалар мен нормалар, денсаулық сақ тау жә не білім беру органдарының оқ у жоспарлары мен ұ сынымдары негізінде дайындалғ ан білім беру ұ йымдары бекітетін ережелермен айқ ындалады;
31) оң тайлы микроклиматтық жағ дай – балаларғ а ұ зақ жә не жү йелі ә сер ету кезінде термореттегіш тетіктерінің кө мегінсіз организмнің қ алыпты жылуы жағ дайын сақ тауды қ амтамасыз ететін микроклиматтың сандық кө рсеткіштерінің ү йлесімдігі;
32) ортасына орналастыру – жиһ аз бен жабдық ты ү й-жайдың ортасында топпен орналастыру;
33) периметрлік орналастыру – жиһ аздарды, жабдық тарды қ абырғ ағ а (периметр бойынша) жақ ын орналастыру;
34) рекреация – ү зіліс кезінде жә не сабақ тан бос уақ ытта оқ ушылардың демалуына жә не кү шін қ алпына келтіруге арналғ ан ү й-жай;
35) рухани (діни) білім беру ұ йымдары – діни қ ызметкерлерді даярлаудың кә сіптік білім беру бағ дарламаларын іске асыратын оқ у орны;
36) сақ тау мерзiмi – тамақ ө нiмiнiң нормативтiк қ ұ жаттарда кө рсетiлген ө здерiнiң барлық қ асиеттерiн сақ тайтын, белгiленген шарттарды сақ тау кезең i;
37) санитариялық -аулалық қ ондырғ ылар (бұ дан ә рі - САҚ) – жерү сті бө лiгi мен қ азылғ ан шұ ң қ ыры бар, ғ имараттан кемiнде 25 метр (бұ дан ә рі – м) қ ашық тық та, объектінің аумағ ында орналасқ ан кә рiзденбеген дә ретхана. Жерү сті ү й-жайларын бір-бірімен тығ ыз жалғ асқ ан материалдардан (тақ тайлардан, кірпіштерден, блоктардан) жасайды. Қ азынды су ө ткізбейтін материалдан жасалады. Қ азындының терең дігі жерасты суының дең гейіне байланысты, бірақ 3 метрден аспайды;
38) септик – сарқ ынды сұ йық тық ағ ып ө тетiн бiр немесе бiрнеше камераны қ амтитын, кө лденең ү лгідегi жер астындағ ы тұ ндырғ ыш ретiнде шағ ын кө лемдегi тұ рмыстық сарқ ынды суды тазалауғ а арналғ ан қ ұ рылыс;
39) спорт объектілері – қ ызметі балалар жә не жасө спірімдерді емдеу-сауық тыру, дене шынық тыру-сауық тыру, оқ у-тә рбиелік жұ мыстары жә не мә дени бос уақ ытты ұ йымдастыратын ұ йымдар;
40) сыныптардың толық тырылуы – бұ л оқ у сыныбының ү й-жайының ауданына қ атысты сыныптағ ы оқ ушылардың саны;
41) табиғ и жарық тандыру коэффициентi (бұ дан ә рi – ТЖК) – ү й-жайды табиғ и жарық тандырудың нормаланатын кө рсеткiші;
42) таң ертең гi сү згi – инфекциялық аурудың ә келiнуiнiң алдын алуғ а бағ ытталғ ан профилактикалық медициналық iс-шаралар;
43) тауар кө ршiлестiгі – тауардың сапасына ә сер ететін ластануын жә не бө где иістердің сің уін болдырмайтын, шикі жә не дайын ө німдердің бірге сақ талуына жә не ө ткізілуіне жол берілмейтін жағ дайлар;
44) тез бұ зылатын тамақ ө нiмдерi – қ атаң регламенттелген мерзiм iшiнде арнайы тасымалдау, сақ тау жә не ө ткiзу шарттарын талап ететiн тамақ ө нiмдерi;
45) технологиялық жабдық – ө ндіріс жұ мысы ү шін қ ажетті механизмдер, машиналар, қ ұ рылғ ылар, қ ұ ралдар жиынтығ ы;
46) тү сіру орны – азық -тү лік шикізаттарын жә не тамақ ө німдерін қ абылдайтын орын;
47) тірек мектеп (ресурстық орталық) – базасында білімдік ресурстарды шоғ ырландыратын, шағ ын жинақ талғ ан мектептердегі оқ ушылардың сапалы білімге қ ол жеткізуін қ амтамасыз ету мақ сатында оқ ушыларғ а қ ысқ а мерзімді сессия сабақ тарын ө ткізу жә не оларды аралық жә не қ орытынды аттестациядан ө ткізу ү шін шағ ын жинақ талғ ан мектептерге жақ ын жерде орналасқ ан жалпы орта білім беру ұ йымы;
48) ұ тымды тамақ тану – тамақ танудың физиологиялық жә не жас ерекшелігі нормаларын ескере отырып, тең естірілген тамақ тандыру;
49) халық тың аз жұ мылдырылатын топтары – кресло-арбалармен жә не/немесе басқ а да қ осалқ ы қ ұ ралдардың кө мегімен қ озғ алатын, тірек-қ озғ алыс аппараты бұ зылғ ан жә не ауыратын мү гедектер, сондай-ақ сү йемелдеушілердің кө мегімен қ озғ алатын, нашар кө ретін жә не/немесе кө зі кө рмейтін азаматтар;
50) шағ ын жинақ талғ ан мектеп – оқ ушылар контингенті аз (3-10 адам), біріккен сынып-жиындары жә не оқ у сабақ тарын ұ йымдастырудың тү рі ерекше жалпы білім беру мектебі.