Бап. Банк заемы шарты

1. Банк заемы шарты бойынша заем берушi заемшығ а тө лемділік, мерзімділік, қ айтарымдылық шарттарымен қ арызғ а ақ ша беруге мiндеттенедi.
1-1. Ислам банкі заем беруші болып табылатын банк заемы шарты бойынша ақ ша заемы мерзімділік жә не қ айтарымдылық талаптары бойынша жә не ақ шаны пайдаланғ аны ү шін сыйақ ы алынбай жү зеге асырылады. V095687
2. Банк заемы шартына осы Кодекстiң 728-бабында кө зделген ерекшелiктерiмен қ оса заем шартына қ атысты ережелер қ олданылады.
Ескерту. 727-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 2005.12.23. N 107 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2009.02.12. N 133-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз) Заң дарымен.

728-бап. Банктік қ арыз шартының ерекшелiктерi

Банктік қ арыз шартының мынадай ерекшелiктерi бар:
1) уә кiлеттi мемлекеттiк органның ақ шалай нысанда қ арыз беруге лицензиясы бар банк немесе ө зге де заң ды тұ лғ а қ арыз берушi ретінде ә рекет етеді;
2) шарттың нысанасы алдағ ы уақ ытта берiлуi мү мкiн ақ ша болып табылады. Соң ғ ы жағ дайда, егер осы шартта ө згеше кө зделмесе, шарт жасалғ ан кезiнен бастап (осы Кодекстiң 393-бабының 1-тармағ ы) кү шiне енген болып есептеледi;
3) шарт жазбаша нысанда жасалуғ а тиiс. Жазбаша нысанды сақ тамау банктік қ арыз шартының жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады;
4) егер Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде ө згеше кө зделмесе, шартта банктің немесе уә кілетті мемлекеттік органның ақ шалай нысанда қ арыз беруге лицензиясы бар ө зге де заң ды тұ лғ аның шарт талаптарын біржақ ты ө згерту қ ұ қ ығ ын кө здейтін талап қ амтылмайды;
5) Қ азақ стан Республикасының банктік заң намасында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, банктiк қ арыз шартына осы Кодекстiң 722-бабы 2-тармағ ының ережелерi қ олданылмайды;
6) осы Кодекстің 722-бабы 3 жә не 4-тармақ тарының ережелері қ арыз алушы қ арыз нысанасының кезекті бө лігін қ айтару жә не (немесе) сыйақ ы тө леу ү шін белгіленген мерзімді кү нтізбелік қ ырық кү н мерзімнен асырып бұ зғ ан кезде банктік қ арыз шартына қ олданылады.
Банктерге осы банк эмитентi болып табылатын акциялармен қ амтамасыз етiлген қ арыздар беруге не осы акцияларды сатып алуғ а арналғ ан қ арыздар беруге тыйым салынады.
Ескерту. 728-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2011.02.10 N 406-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

37-тарау. Ақ шалай талапты беріп қ аржыландыру (факторинг)

729-бап. Ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру
(факторинг) шарты

1. Ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру шарты бойынша бiр тарап (қ аржы агентi) ақ шаны басқ а тараптың (клиенттiң) билiгiне бередi немесе беруге мiндеттенедi, ал клиент қ аржы агентiне клиенттiң (кредит берушiнiң) осы ү шiншi тұ лғ амен (борышқ ормен) қ атынастарынан туындайтын ө зiнiң ақ шалай талабын қ аржы агентiне бередi немесе беруге мiндеттенедi.
Борышқ орғ а ақ шалай талабын клиент қ аржы агентіне сонымен бірге клиенттің қ аржы агенті алдындағ ы міндеттемелерін атқ аруын қ амтамасыз ету мақ сатында да беруi мү мкiн.
2. Ақ шалай талапты беріп қ аржыландыру шарты бойынша қ аржы агентінің мiндеттемелерi клиент ү шiн бухгалтерлiк есеп жү ргiзудi жә не берудiң нысанасы болып табылатын ақ шалай талаптарғ а (ақ шалай талаптар бойынша шоттар ашу) қ атысты қ ұ жаттар ұ сынуды, сондай-ақ клиентке осы талаптарғ а байланысты ө зге де қ аржылық қ ызмет кө рсетуді қ амтуы мү мкiн.
3. Осы Кодекспен белгiленген (осы Кодекстiң 339-347-баптары) талаптарды беру туралы жалпы ережелер, егер осы тарауда ө згеше кө зделмесе, ақ шалай талапты берiп қ аржыландыруғ а қ олданылады.

730-бап. Ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру
туралы шарттың нысаны

Ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру шарты осы Кодекстiң 346-бабында белгіленген талаптарды сақ тай отырып жазбаша тү рде жасалуғ а тиiс.

731-бап. Қ аржыландыруды алу мақ сатындағ ы
берiлген ақ шалай талап

1. Тө лем мерзiмi келген ақ шалай талап (қ ойылып келген талап) та, болашақ та туындайтын ақ ша алу (келешектегi талап) қ ұ қ ығ ы да қ аржы беру нысанасы болуы мү мкiн.
Беру нысанасы болып табылатын ақ ша талабы клиенттiң қ аржы агентiмен жасасқ ан шартында қ олданылып келген ақ шалай талапты шарт жасалғ ан кезде, ал келешектегi талапты - ол туындағ ан кезден кешiктiрмей бiрың ғ айландыруғ а мү мкiндiк беретiндей болып белгiленуге тиiс.
2. Қ олданылып келген ақ шалай талап шарт жасалғ ан кезден бастап, егер онда ө згеше кө зделмесе, қ аржы агентiне ауысты деп есептеледi.
Келешектегi ақ шалай талапты беру кезiнде шартта кө зделген талапты берудiң нысанасы болып табылатын ақ шаны борышкерден алу қ ұ қ ығ ының ө зi пайда болғ аннан кейiн қ аржы агентiне ауысты деп есептеледi.
Егер ақ шалай талапты беру белгiлi бiр оқ иғ амен байланысты болса, ол осы оқ иғ а басталғ аннан кейiн кү шiне енедi. Мұ ндай жағ дайда ақ шалай талапты берудi қ осымша ресiмдеу талап етiлмейдi.

732-бап. Клиенттiң қ аржы агентiнiң алдындағ ы
жауапкершiлiгi

1. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, беру нысанасы болып табылатын ақ шалай талаптың жарамсыздығ ы ү шiн қ аржы агентiнiң алдында клиент жауапты болады.
2. Егер клиент ақ шалай талапты беру қ ұ қ ығ ына ие болса жә не осы талапты беру кезiнде борышқ ордың ол талапты орындамауғ а қ ұ қ ығ ы болатын мә н-жайлар оғ ан белгiсiз болса, беру нысанасы болып табылатын ақ шалай талап жарамды деп танылады.
3. Егер клиент пен қ аржы агентiнiң арасындағ ы шартта ө згеше кө зделмесе, клиент қ аржы агентi оны орындауды ұ сынғ ан жағ дайда беру нысанасы болып табылатын талапты борышқ ордың орындамағ аны немесе тиiстi тү рде орындамағ аны ү шiн жауап бермейдi.

733-бап. Талапты беруге тыйым салудың жарамсыздығ ы

Қ аржы агентiне ақ шалай талапты беру, тiптi клиент пен оның борышқ оры арасында оғ ан тыйым салу немесе оны шектеу туралы келiсiм болғ анда да жарамды болып табылады.

734-бап. Ақ шалай талапты кейiн беру

Егер ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру шартында ө згеше кө зделмесе, қ аржы агентiнiң ақ шалай талапты кейiн беруiне жол берiлмейдi.
Шартта ақ шалай талапты кейiн беруге жол берiлген жағ дайларда оғ ан тиiсiнше осы тараудың ережелерi қ олданылады.

735-бап. Борышқ ордың қ аржы агентiне ақ шалай талапты
орындауы

1. Борышқ ор қ аржы агентiне ол клиенттен немесе қ аржы агентiнен ақ шалай талаптың аталғ ан қ аржы агентiне берiлгендiгi туралы жазбаша хабарлама алғ ан жағ дайда тө лем жү ргiзуге мiндеттi.
Хабарламада орындалуғ а жататын ақ шалай талап нақ ты белгiленуге жә не тө лем жү ргiзiлуi тиiс қ аржы агентi кө рсетiлуi керек.
2. Борышқ ордың ө тiнiшi бойынша қ аржы агентi қ исынды мерзiмде борышқ орғ а ақ шалай талаптың қ аржы агентiне шындығ ында берiлгенiне дә лелдеме ұ сынуғ а мiндеттi. Егер қ аржы агентi бұ л мiндеттi орындамаса, борышқ ор клиенттiң алдындағ ы ө зінің міндеттемелерiн орындау ү шiн оғ ан аталғ ан талап бойынша тө лем жү ргiзуге қ ұ қ ылы.
3. Борышқ ордың қ аржы агентi алдында ақ шалай талапты орындауы осы баптың ережелерiне сә йкес борышқ орды клиенттiң алдындағ ы тиiстi мiндеттемелерiнен босатады.

736-бап. Қ аржы агентiнiң борышқ ордан алынғ ан сомаларғ а
қ ұ қ ық тары

1. Егер ақ шалай талапты берiп қ аржыландыру шарты бойынша клиенттi қ аржыландыру одан осы талапты қ аржы агентiнiң сатып алуы жолымен жү зеге асырылса, соң ғ ысы борышқ ордан талапты орындау ү шiн алатын барлық сомағ а қ ұ қ ық ты иемденедi, ал клиент ө зi алғ ан сома қ аржы агентi клиентке тө леген сомадан аз болғ аны ү шiн қ аржы агентi алдында жауап бермейдi.
2. Егер қ аржы агентiне ақ шалай талапты беру клиенттiң агент алдындағ ы ө зiнiң мiндеттемесiн орындауды қ амтамасыз ету ә дiсi ретiнде жү зеге асырылса жә не талапты берiп қ аржыландыру шартында ө згеше кө зделмесе, қ аржы агентi клиентке есеп табыс етуге жә не оғ ан талапты берiп қ амтамасыз етілген клиент мiндеттемелерi сомасынан асатын соманы беруге мiндеттi. Егер қ аржы агентi борышқ ордан алғ ан ақ ша клиенттiң қ аржы агентiне талапты берумен қ амтамасыз етiлген мiндеттемелерi сомасынан аз болып шық са, клиент мiндеттемелердiң қ алғ ан бө лiктерi бойынша жауапты болады.

737-бап. Борышқ ордың қ арсы талаптары

Қ аржы агентi борышқ орғ а тө лем жү ргiзудi талап еткен жағ дайда, борышқ ор осы Кодекстiң 370-бабына сә йкес талаптың қ аржы агентiне берiлгенi туралы жазбаша хабарламаны ө зi алғ ан уақ ытта борышқ орда болғ ан, клиентпен арадағ ы шартқ а негiзделген ө зінің ақ шалай талаптарын есепке алуғ а ұ сынуғ а қ ұ қ ылы.
Егер клиент борышқ ор алдында мiндеттемелерi бар екенi туралы оғ ан хабарламаса, қ аржы агентi есепке алудан бас тартуғ а қ ұ қ ылы.

738-бап. Қ аржы агентi алғ ан сомаларды борышқ орғ а қ айтару

1. Клиент борышқ ормен жасалғ ан шарт бойынша ө зiнiң мiндеттемелерiн бұ зғ ан жағ дайда, соң ғ ысы агентке ауысқ ан талаптар бойынша ө зi тө леген сомаларды, егер борышқ ордың осындай соманы тiкелей клиенттен алуғ а қ ұ қ ығ ы болса, қ айтаруды қ аржы агентiнен талап етуге қ ұ қ ығ ы жоқ.
2. Талапты берудiң нә тижесiнде қ аржы агентiне тө ленген соманы тiкелей клиенттен алуғ а қ ұ қ ығ ы бар борышқ ордың қ аржы агентiнен бұ л сомаларды қ айтаруды, егер соң ғ ысының клиент алдындағ ы талаптың берiлуi бойынша оны қ аржыландыруды жү зеге асырудағ ы мiндеттерiн орындамағ аны не борышқ ордың алдындағ ы талаптың берiлуiне байланысты қ аржыландыруғ а жататын мiндеттеменi клиенттiң орындамағ анын бiле тұ ра қ аржыландыруды жү ргiзгенi дә лелденсе, дегенмен де талап етуге қ ұ қ ылы.

738-1-бап. Жобалық қ аржыландыру жә не секьюритилендiру
кезiнде ақ шалай талап етуді беру

Жобалық қ аржыландыру жә не секьюритилендiру кезiнде ақ шалай талап етудің берілуіне орай қ аржыландыру ерекшелiктерi Қ азақ стан Республикасының жобалық қ аржыландыру жә не секьюритилендiру туралы заң намалық актiсiнде белгiленедi. Егер Қ азақ стан Республикасының жобалық қ аржыландыру жә не секьюритилендiру туралы заң намалық актiсiнде ө згеше белгiленбесе, осы тараудың ережелерi жобалық қ аржыландыру жә не секьюритилендiру мә мiлелерiне қ олданылады.
Ескерту. 738-1-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2012.01.12 N 539-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

38-тарау. Банктік қ ызмет кө рсету