Заттар
| Сипаттама
| Қ олдануы
|
Тіс мә суегі –зубная щетка
| Балаларғ а арналғ ан тіс мә суегінің жұ мысшы бө лігінің ұ зындығ ы 18–25 мм, ересектерге арналғ ан тіс мә суегінің ұ зындығ ы— 30 мм, қ ылшық тары жасанды талшық тан жасалғ ан, ә ртү рлі қ аттылық дә режедегі тіс мә суектері
(қ те жұ мсақ, жұ мсақ, орташа, қ атты). Ә р пациентке керекті қ аттылығ ы бар тіс мә суектері таң далады. (ары қ арай қ ара); тіс мә суектерін қ олдану мерзімі 2-3 ай
| Бір жастан асқ ан балаларда жә не ересек балаларда тіс бетіндегі тіс қ ақ тарын механикалық алуғ а жә не тазалауғ а арналғ ан
|
Электрлі тіс мә суегі
| Жұ мысшы бө лігі екі типті қ имыл жасайды: солқ ылдата (минутына 20 000–40 000) жә не қ айтымды –айналмалы (минутына 7500 жә не одан да кө п). Осындай моделдердің кө бінде 2 минутқ а есептелген
рнайы таймер орналастырылғ ан жә не басым датчиктері бар.
(мә суекті тіске тақ ай қ атты басқ ан кезде автоматты тү рде солқ ылдатушы қ имыл ө шіріледі). Осының бә рі тістің қ атты тіндері мен қ ызылиектің зақ ымдану мү мкіндігін азайтады. Балаларғ а арнап арнайы электр мә суектері шығ арылғ ан. Жұ мысшы бө лігі ауыстырылады.
| 5-6 жастағ ы балаларда жә не ересек балаларда тіс бетіндегі тіс қ ақ тарын механикалық алуғ а жә не тазалауғ а арналғ ан.
Тістерді тазалау кезінде электрлі мә суектің жұ мысшы бө лігін тазалаушы қ имыл жасамай тіс қ атарына кө лденең орналастырады.
Тістерінде жоғ ары сезімталдық жә не тістің қ атты тіндерінің қ ажалуы, пародонт тіндерінің қ абынуы мен брекет жү йесі бар пациенттерге бұ л тіс мә суегін қ олдануғ а болмайды.
|
Ультрдыбысты тіс мә суегі
| Жұ мысшы бө лігі екі жиілікте жұ мыс істейді:
ультрадыбысты(минутына 1, 6 МГц — 192 млн) жә не дыбысты (150 Гц). Ультрадыбысты толқ ындартіс қ ақ тарындағ ы бактериялардың байламдарын жә не бактериялардың тіс бетіне жабысуын бұ зады.
Дыбысты толқ ындар кө пірік туындата отырып, қ ызылиек ү сті жә не астындағ ы нашар байланғ ан қ ақ тардың жұ мсақ алынуын қ амтамасыз етеді. Ауыстырмалы 6-7 ай қ олдануғ а болатын жұ мысшы бө лігі бар.
| 9-10 жастағ ы балаларда жә не ересек балаларда тіс бетіндегі тіс қ ақ тарын механикалық алуғ а жә не тазалауғ а арналғ ан.
Ульртадыбысты мә суекпен тазалау кезінде белсенді тазалағ ыш қ имылдар жасаудың керегі жоқ.
(максимальді амплиту-
да — 2–3 мм).
Ульртадыбысты тіс мә суектерін қ олданылуы:
-мануальді дағ дыларды орындау қ иындағ ан кезде —(БОП, инсульттан кейін жә не т.б.);
-тістің қ атты тіндерінің тісжегіден басқ а зақ ымдануы кезінде (эрозия, патологиялық қ ажалу);
-пародонт аурулары кезінде;
-тістерде жоғ ары сезмталдық кезінде;
-тіс протездері, брекет жү йесі, стоматологиялық импланттар қ ойылғ ан кезде.
Кері кө рсеткіші:
Кардиостимулятор болса, бойынан ө ткерген миокард инфаркты (6 ай аралығ ында), онкологиялық аурулар, ауыз қ уысында обыр алды аурулардың клиникалық кө рінісі болса, қ ан қ ұ рушы жү йе аурулары, психикалық аурулар (эпилепсия жә не т.б.)
|
Тіс қ ойыртпақ тары
|
Фторидқ ұ рамдас
| Белсенді компоненті: фторид натрий, монофтор-
фосфат натрий, фторид алюминий, аминофторид.
Фторидтер кіреукенің қ ышқ ылдыцрғ а беріктілігін арттырады, қ айта минералдану ү рдісін жақ сартады, тіс қ ақ тарындағ ы тісжегі туындатушы бактерияның метаболизмін тө мендетеді.
ДДҰ ұ сынысы бойынша (1984), ересектерге арналғ ан тіс қ ойыртпағ ы қ ұ рамында фторидтің тиімді концентрациясы 0, 1% (1000–1500 ppm), ал балаларғ а арналғ ан тіс қ ойыртпағ ында — 0, 023% (500 ppm) дейін болады.
| Фторидтің судағ ы мө лшері тө мен аймақ тарда тұ ратын 2–3 жас аралығ ындағ ы балалар мен ересектердің тістерін тазалауғ а арналғ ан. Тістер тісжегісінің алдын-алуғ а арналғ ан бірден бір зат болып есептеледі.
|
Қ ұ рамында басқ а минералды компоненттер бар
| Белсенді компоненттер: фосфат калий, натрий,
кальций глицерофосфаты жә не натрий, глюконат кальций, мырыш тотығ ы.
Кіреукенің қ айта минералдануын жақ сартады жә не оның тісжегіге беріктігін арттырады.
| 2-3 жастағ ы балаларда жә не ересек балаларда тіс бетіндегі тіс қ ақ тарын механикалық алуғ а жә не тазалауғ а арналғ ан.Ауыз суындағ ы фторидтің мө лшері кө п аймақ тарда тұ ратын тұ рғ ындарғ а тісжегінің алдын-алуғ а арналғ ан тіс қ ойыртпағ ы.
|
Тіс шө гінділерінің пайда болуына кедергі жасайтын
| Белсенді компоненттер: антисептиктер (триклозан,
хлоргексидин), натрий пирофосфаты немесе калий, цитрат цинк.
Тіс қ ақ тарының пайда болуын, минералдануын азайтады.
Қ абынуғ а қ арсы жә не тісжегіге қ арсы ә сері бар тіс қ ойыртпағ ымен ү йлесімді
| 12 жастан жоғ ары жә не ересектерде тістерін тазалауғ а арналғ ан тіс қ ойыртпағ ы. Қ ұ рамында антисептик бар тіс қ ойыртпақ тарын ұ зақ уақ ыт қ олдануғ а болмайды.
|
Тіс жіптері
| Балауызбен ө ң делмеген- жің ішке, тығ ыз орналасқ ан тістерде тіс араларына оң ай енеді.
Балауызбен ө ң делген- тістердің ө те тығ ыз орналасуы жә не кө птеген тіс тастары немесе пломбаның салбырағ ан жиегі бар кезде қ олданылады.
Хош иістендірілген
(ментол сің ірілген) — ауыз қ уысын иіссіздендіру ү шін.
9-10 жастағ ы жә не ересектерге тіс мә суегімен алуғ а қ иын тістердің жанасу бетіндегі тіс қ ақ тары мен тамақ қ алдық тарын алуғ а арналғ ан
Фторид ерітіндісі сің ірілген- тістің жанасу бетінде тісжегінің алдын-алуғ а ынталандырады.
Хлоргексидин ерітіндісі сің ірілген – тістің жанасу беттерінде тіс қ ағ ының пайда болуын тө мендетеді.
Тіс таспалары-дазық, кең талшық ты.
Суперфлосстар – кең нейлонды талшық тардан тұ ратын жә не балауызбен ө ң делмеген ұ шы қ атты жіп
| 9-10 жастағ ы жә не ересектерге тіс мә суегімен алуғ а қ иын тістердің жанасу бетіндегі тіс қ ақ тары мен тамақ қ алдық тарын алуғ а арналғ ан
|
Ауыз қ уысын шайқ ауғ а арналғ ан
| Белсенді компоненттер: тісжегіге қ арсы (фторидтер); тіс шө гінділерінің пайда болуын тежеуші (триклозан, хлоргексидин, цетилпиридин хлорид).
Қ азіргі кезде балаларғ а арналғ ан ауыз қ уысын шайуғ а арналғ ан арнайы шайқ ауыштар шығ арылды.
| 6жас жә не ересектерге ауыз қ уысын шайқ ауғ а жә не иіссіздендіруге арналғ ан заттар.
Қ ұ рамында антисептик бар тіс қ ойыртпақ тарын ұ зақ уақ ыт қ олдануғ а болмайды.
|
Тісаралық қ ылшық тар-
(межзубные
ершики)
| Жұ мысшы бө лігі цилиндр немесе сопақ ша келген ә ртү рлі диаметрде жасалғ ан
| Тістер арасы кең болғ ан жағ дайда, пациенттерде ортодонтиялық жә не ортопедиялық қ ондырғ ылар, стоматологиялық импланттар, тістердің ауытқ и орналасу, пародонт ауруы бар кезде тіс қ ақ тарын алуғ а арналғ ан қ осалқ ы заттар.
|
Моно- жә не аз шоғ ырлы тіс мә суектері
| Жұ мысшы бө лігі конус тә різді кесілген немесе бір қ атарғ а бірнеше шоғ ыр орналасқ ан бір талшық ты шоғ ырдан тұ рады.
| тіс мә суегімен алуғ а қ иын тістер қ атарындағ ы дистальді бетіндегі тіс қ ақ тары мен тамақ қ алдық тарын алуғ а арналғ ан. Пациенттерде брекет жү йесі болғ ан кезде ауыз қ уысының гигиенасын сақ тауғ а арналғ ан қ осымша гигиеналық заттар.
|
Ауыз қ уысын жууғ а арналғ ан
| Сұ йық тық қ а арналғ ан резервуар (су немесе арнайы сұ йық тық) жә не екі ержимде жұ мыс істейтін-турбоағ ымды жә не моноағ ымды су немесе сұ йық тық шашқ ыш ұ штық
| Тіс қ ақ тары мен тамақ қ алдық тарын алуғ а жә не тістерді тазалағ аннан кейін қ ызылиекке массаж жасауғ а арналғ ан
|
Сағ ыз
| Ауыз қ уысы гигиенасын жақ сартады жә не тістер тісжегісінің алдын-алуда:
— сілекейдің бө ліну жылдамдығ ын жақ сартады;
—буферлік сыйымдылығ ы кө рсеткіші жоғ ары сілекейдің бө лінуін;
— тіс қ ақ тарының қ ышқ ылын бейтараптандауы;
— сілекейден сахарозаның бө лінуін қ алыптастыру;
— ас қ алдық тарын алу
| Қ ұ рамындағ ы қ ант қ анталмастырушымен ауыстырылғ ан сағ ызды 5-6 жастағ ы жә не ересектер тамақ қ абылдағ аннан кейін 10-15 минут аралығ ында қ олдану керек.
|