Пилоттық орта білім беру ұйымдарында бастауыш мектептің оқу бағдарламаларын апробациядан өткізу туралы

Қ азақ стан Республикасындағ ы Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарғ а арналғ ан мемлекеттік бағ дарламасын жә не Білім мен ғ ылымды дамытудың 2014-2016 жылдарғ а арналғ ан басым бағ ыттарын іске асыру аясында Ы.Алтынсарин атындағ ы Ұ лттық білім академиясы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ бірлесе отырып, орта білім мазмұ нын жаң артуда алдымен «НЗМ» ДББҰ тә жірибесін республиканың жалпы білім беретін мектептеріне жү йелі бейімдеумен тарату бойынша жұ мыстар жү ргізілуде.

Мемлекеттік жалпығ а міндетті білім беру стандартын (бұ дан ә рі – МЖМБС) жаң арту «ө мірлік білім алу» тұ жырымдамасынан «ө мір бойы білім алу» тұ жырымдамасына қ арай ө туге; білімді ү нсіз тың даудан ынталылық қ а, білімнен қ ұ зыреттілікке бағ ытталғ ан.

Бү гінгі таң да бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты (бұ дан ә рі – ББ МЖМС) ә зірленіп, Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің 2015 жылғ ы 25 сә уірдегі № 327 қ аулысымен бекітілді.

ББ МЖМС-ның инновациялық сипаты оның тек білімді мең гертуден алғ ан білімді ө мірде қ олдана алу парадигмасына ауысуымен танылады. Оның тү п мә ні оқ ытудың мақ саттары кең ауқ ымды дағ дыларды қ алыптастыру арқ ылы оқ ытудың нә тижесіне қ арай бағ ытталуында.

ББ МЖМС тұ жырымдамалық негіздері:

– қ оғ амның даму ү рдісі мен заманауи шынайылығ ы кө рініс табатын мектептегі білім берудің қ ұ ндылығ ы, мақ саты мен міндеттері анық талғ ан;

– тұ лғ аның рухани-адамгершілігін қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан тә рбиелік аспекті кү шейтілген;

– Қ азақ станның тұ тас ұ лтты ұ йыстырушы «Мә ң гілік ел» ұ лттық идеясын қ азақ стандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік, қ ұ рмет кө рсету, ынтымақ тастық, ең бек пен шығ армашылық, ашық тық, ө мір бойы білім алу тә різді қ ұ ндылық тар арқ ылы жү зеге асыру қ амтамасыз етіледі;

– кең ауқ ымды дағ дылар тү рінде ұ сынылғ ан кү тілетін нә тижелері анық талғ ан (білімін функционалдық тұ рғ ыдан қ олдану, АКТ дағ дысы, зерттеушілік, коммуникативтік, шығ армашылық жә не сын тұ рғ ысынан ойлауы, топпен жә не жеке жұ мыс істеу дағ дылары);

– қ оршағ ан ортаны біртұ тас қ абылдау ү шін пә ндер мен мазмұ нның кіріктірілуі қ арастырылғ ан;

– пә н бағ дарламалары нақ ты кү тілетін нә тижемен қ амтамасыз етілген, ол білімін практикада қ олдана алуғ а, зерттеушілік жә не жобалау жұ мыстарын жү ргізуге мү мкіндік береді;

– білім беру саласында кү тілетін нә тиже қ ызметтік ә рекет, яғ ни, оқ ушылардың «білуі», «тү сінуі», «қ олдануы», «талдауы», «жинақ тауы», «бағ алауы» арқ ылы кө рініс табады;

– бастауыш сыныптар бағ дарламасына дұ рыс жә не қ ауіпсіз қ олдануғ а басымдық беріле отырып, ақ параттық -коммуникативтік технологиялар бойынша пә ндер енгізілген, сонымен қ атар ерте жастан қ оршағ ан орта туралы бү тін тү сінік қ алыптастыру ү шін жаратылыстану ғ ылымдары бойынша да пә ндер енгізілген;

– ү штілді білім беруді енгізу, тілді оқ ытуда коммуникативтік аспект кү шейеді (тілдік дағ дылар: тың далым, айтылым, оқ ылым, жазылым);

– оқ ушының дамуына, оның оқ уғ а деген ынта-жігерін, қ ызығ ушылығ ын арттыруғ а бағ ытталғ ан оқ у жетістіктерін критериалды бағ алау жү йесін енгізу. Қ азіргі заман мектептеріне бес балдық бағ алау жү йесі бағ аның шынайылығ ын анық тауғ а мү мкіндік бермейді.

ББ МЖМС негізінде «НЗМ» ДББҰ жаң ашыл тә жірибелерін есепке алумен бастауыш білім берудің жаң артылғ ан ү лгілік оқ у жоспарлары мен оқ у бағ дарламалары ә зірленді.

Жаң артылғ ан оқ у бағ дарламаларының мазмұ ндық ерекшеліктері:

– пә н мазмұ нын жобалаудың кү рделілік ұ станымы, яғ ни білім мен біліктердің білім мазұ нының тақ ырыптары мен сыныптар бойынша тігінен жә не кө лденең нен біртіндеп кү рделенуі;

– таным заң дылығ ы мен пә ндік операциялардың неғ ұ рлым маң ызды тү рлері бойынша ойлау дағ дысының дең гейлік жіктелімдеріне негізделген Блум таксономиясы бойынша оқ ыту мақ саттарының иерерахиясы;

– білім беру дең гейлері жә не тұ тас оқ ыту курсы бойынша педагогикалық мақ саттардың ішкі пә ндік байланыстарды барынша ескеруге мү мкіндік беруі;

– білім саласындағ ы пә ндер арасында «ортақ тақ ырыптардың» пә наралық байланыстарды жү зеге асыру барысында болуы;

– пә ннің білім мазмұ ндары мен тақ ырыптарының уақ ыт талабына сә йкес болуы, ә леуметтік дағ дылардың қ алыптасуына назар аударуы;

– ұ зақ мерзімді, орта мерзімді, қ ысқ а мерзімді жоспар тү рінде оқ у ү дерісін технологияландыруы.

«Жаң артылғ ан білім беру мазмұ нын пилоттық енгізу туралы» Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрлігінің 2014 жылғ ы 6 қ арашадағ ы №455 бұ йрығ ына ө згерістер енгізу туралы» Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрлігінің 2015 жылғ ы 3 сә уірдегі №159 бұ йрығ ына сә йкес 2015 жылғ ы 1 қ ыркү йектен бастап республиканың 30 пилоттық мектептерінде (бірінші сыныптарда) жаң артылғ ан оқ у бағ дарламалары мен жоспарларын, оқ улық тар мен оқ у-ә дістемелік кешендерін апробациядан ө ткізу басталады. Орта білім берудің жаң артылғ ан мазмұ нын апробациялау бойынша 30 пилоттық мектептердің тізімі қ оса берілген (5-қ осымша).

2016-2017 оқ у жылынан бастап республиканың барлық бірінші сыныптары жаң артылғ ан білім мазмұ нына ө теді, екінші сыныпта апробация жалғ асады.

Эксперименттік пилоттық мектептер апробация жә не жаң артылғ ан оқ у бағ дарламалары мен жоспарларын енгізу кезінде «Білім туралы» Қ Р Заң ын,
Қ Р Ү кіметінің 2015 жылғ ы 25 сә уірдегі №327 қ аулысымен бекітілген «Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандартын», Қ Р Білім жә не ғ ылым министрінің 2015 жылғ ы 3 сә уірдегі №157 бұ йрығ ымен бекітілген «Бастауыш мектептің оқ у бағ дарламаларын апробациялау жө ніндегі ережені» жә не «Бастауыш мектептің оқ у бағ дарламаларын енгізетін 30 пилоттық мектеп педагогіне консультативтік қ олдау кө рсету ү шін Ү йлестіру кең есін қ ұ ру туралы» Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрінің 2015 жылғ ы
3 сә уірдегі №160 бұ йрығ ын басшылық қ а алады.

Эксперимент барысында:

– жаң артылғ ан мазмұ нды ү лгілік оқ у жоспарлары мен оқ у бағ дарламаларын апробациялау;

– сынама оқ улық тары мен оқ у-ә дістемелік қ ұ ралдарын апробациялау;

– оқ у жетістіктерін критериалды бағ алау жү йесін апробациялау;

– мектеп басшыларын, мұ ғ алімдер мен ә діскерлердің біліктілігін арттыруды ұ йымдастыру;

– эксперимент режиміндегі оқ ыту сапасына тұ рақ ты мониторинг жү ргізу жоспарланғ ан.

ББ МЖМС-ғ а сә йкес ә зірленген ү лгілік оқ у жоспарына «Жаратылыстану» (жаратылыстану ғ ылымдар негіздері) (1-4-сынып), «Дү ние тану» (қ оғ амдық -гуманитарлық ғ ылымдар негіздері) (1-4-сынып), «Ақ параттық -коммуникациялық технология» (3-4-сынып), «Қ азақ тілі (Т2)» «Орыс тілі (Я2)» «Ағ ылшын тілін» (1-4-сынып) дең гейлік оқ ыту оқ у пә ндері енгізілді.

Бастауыш мектеп ү шін оқ у пә ндері мазмұ нының ә дістемелік ерекшелігі:

1) Қ азақ тілді емес мектептерде қ азақ тілін, орыс тілді емес мектептерде орыс тілін жә не ағ ылшын тілін бірінші сыныптан дең гейлік оқ ыту. Тілдерді оқ ыту барысында сө йлеу қ ызметінің - тың далым, айтылым, оқ ылым жә не жазылым тө рт дағ дысын дамытуғ а арналғ ан коммуникативтік тә сіл кү шейтілген. Бірінші, екінші, ү шінші тілдерді оқ ытудың оң тайлы тұ стары сө здік қ орын кең ейтуге, кіріктірілген тілдік тақ ырыптардың аясында коммуникативтік дағ дыларды пысық тауғ а мү мкіндік беретін бірың ғ ай сө йлеу-тақ ырыптық режимін енгізу болып табылады. Пә ндерді оқ ыту CEFR (тілдерді мең герудің жалпыеуропалық рамкасы) сә йкес жү зеге асырылады;

2) «Жаратылыстану» оқ у пә ні «Адам – Табиғ ат» жү йесінде оқ ушылардың қ арапайым ғ ылыми білім дең гейін қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан. Ол – «Биология», «Физика» жә не «Химия» оқ у пә ндерін ө з бетімен мең геруге бағ ытталғ ан кіріспе курс. Бұ л курс оқ удың келесі дең гейлерінде кез келген білім саласында маң ызды болып табылатын зерттеушілік дағ дыны қ алыптастырады;

3) «Ақ параттық -коммуникациялық технологиялар» оқ у пә ні ақ параттық -коммуникациялық технологияның қ арапайым қ ұ ралдарын – іздеп табу, таң дау, ақ парат беру, нысандар мен ү дерістерді жобалау, мә ліметтерді кө рсету, интерпретациялау жә не талдау ү шін кесте, сызба, график, диаграммалармен жұ мыс істеудің қ арапайым тә сілдерін қ олдану дағ дыларын қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан;

4) «Дү ниетану» пә нінің мазмұ ны ө згертілді. Аталғ ан оқ у пә ні қ оғ амдық -гуманитарлық ғ ылымдар курсының кіріспесі болып табылады. Ол Қ азақ стан тұ рғ ындары ө мірінің жалпы ә леуметтік, моральдік, шығ армашылық жә не коммуникативтік жағ ын кө рсетеді, оқ ушылардың ө зі, ү йі, отбасы туралы сұ рақ тар негізінде қ оршағ ан орта туралы тү сініктерін дамытуғ а ық пал етеді;

5) «Музыка» оқ у пә ні музыкалық білім негіздерін қ алыптастыруғ а, қ арапайым орындаушылық дағ дыларын жә не оқ ушылардың жеке шығ армашыл тұ лғ алық қ абілетін кө рсететін музыкалық мә дениетін дамытуғ а бағ ытталғ ан.

6) «Бейнелеу ө нері» оқ у пә ні оқ ушының шығ армашылық, кең істікте образды ойлау, рухани-адамгершілік қ ұ ндылығ ы жә не қ оршағ ан ортаны эмоционалды-эстетикалық тұ рғ ыдан қ абылдау қ абілетін қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан;

7 ) «Ең бекке баулу» оқ у пә ні технологиялық білім мен дағ ды негіздерін қ алыптастыруғ а бағ ытталғ ан. Ең бектенуге, ең бексү йгіштікке тә рбиелеп, оқ ушылардың технологиялық мә дениеті мен функционалдық сауаттылығ ын қ алыптастыруғ а жағ дай жасалғ ан. Сурет салу, т.б. қ атысты материалдарды, қ ұ ралдарды, техникаларды қ олдану оқ ушылардың кө з ө лшемінің нақ тылығ ын, қ олмен жұ мыс істеу қ абілетін, сезінуін дамытады.

Оқ у бағ дарламасына ұ зақ мерзімді жә не орта мерзімді жоспарлардан тұ ратын ұ сынымдық сипаттағ ы оқ у жоспары қ оса беріледі. Оқ ытудың мақ саттары мен тә сілдеріне негізделген жоспарларда мұ ғ алімдер ү шін ә рбір бө лім мен тақ ырыптарды ө ткізу, оқ ушылардың сабақ та білім алуын ұ йымдастыру бойынша ұ сынымдар берілген, сонымен бірге оқ у ресурстары енгізілген (интернет, мә тіндер, жаттығ улар, бейне жә не аудио материалдары т.б.).

Қ ысқ а мерзімді жоспар немесе сабақ жоспарын мұ ғ алім орта мерзімді жоспардың соң ында ұ сынылғ ан ү лгіге сай ө зі ә зірлейді. Мұ ғ алім қ ысқ а мерзімді жоспар дайындағ анда оқ ушылардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып саралай оқ ыту тә сіліне ерекше назар аударғ аны жө н. Қ ысқ а мерзімді жоспар мұ ғ алімге сабақ ты тиімді қ ұ руғ а кө мектеседі. Ол ү шін мұ ғ алім оқ у материалы мен сабақ тағ ы ә рекетті мұ қ ият іріктеп алуы керек. Ә р сабақ тан кейін мұ ғ алім оқ ушылар мең гере алмағ ан немесе тү сінбеген жерлерін анық тау мақ сатында сабақ ты талдап, рефлексия жасап отыруы керек.

Қ ысқ а мерзімді жоспарды қ ұ рғ анда, мұ ғ алім тө мендегі ұ сыныстарды басшылық қ а алуына болады:

– сабақ ты ұ йымдастырғ анда оқ у бағ дарламасы мен оқ у жоспарындағ ы мақ сатты басшылық қ а алуы керек;

– сабақ мақ сатының анық болуы (S.M.A.R.T. принципі бойынша), яғ ни анық, ө лшенген, қ ол жетімді, шынайы мақ саттың қ ойылуы;

– орта мерзімді жоспарда кө рсетілген барлық іс-ә рекеттерді, ә дістемелік кең естерді, ресурстарды мұ қ ият танып білу;

– мұ ғ алімнің қ алауы бойынша іс-ә рекеттер тү рі қ ажеттілігіне қ арай толық тырылып отырады.

Ә р оқ у пә ні бойынша мазмұ нды жобалаудың ұ станымдары ө згерді: сызық тық ұ станым спиральдік (шиыршық) принципіне алмасты, яғ ни білім мен біліктің бірте-бірте тігінен жә не кө лденең інен (сынып, тақ ырып бойынша дағ дыларының кү рделенуі) ұ лғ айтылуы. Осығ ан байланысты, оқ у бағ дарламасы мазмұ нының қ ұ рылымына негіз болғ ан спиральдік (шиыршық) принципін ұ станғ ан жө н. Мең герілетін оқ у материалының, қ ұ рылымының, сынып жә не тоқ сан бойынша ұ сынылғ ан пә наралық ортақ тақ ырыптардың спиральдік (шиыршық) принципімен берілуін ескеру қ ажет.

Сабақ ты жоспарлаудағ ы барлық жұ мыс оқ ытудың жаң а ә дістері мен тә сілдерін ескере отырып жү зеге асырылады. Сондық тан жаң артылғ ан білім беруді жү зеге асыруда озық іс-тә жірибелер, оқ ыту мен ү йретудегі жаң а технологиялар мен тә сілдер, бағ алаудың жаң а жү йесі енгізіледі, ақ параттық -коммуникативтік технологияларды енгізудің тиімді жолдарын кү шейту (бұ дан ә рі – АКТ) жә не оқ ытуда ә ртү рлі сандық білім беру ресурстарын қ олдануды кең ейту, мектепаралық желілік ө зара ә рекеттестік, мектепаралық оқ у жоспарлары мен бағ дарламалары, «мұ ғ алімдермен алмасу», мектепте оқ ытудың жаң а технологияларын қ олдану бойынша шеберлік сыныптарын ө ткізу.

Мұ ғ алім білім беруші ретінде емес, оқ ушының белсенді оқ у-танымдық ә рекетін ұ йымдастырушы болуы тиіс.

Мұ ғ алімдерді қ олдау ү шін ББ МЖМС, оқ у бағ дарламалары, оқ у жоспарлары (ұ зақ мерзімді жоспар, орта мерзімді жоспар, қ ысқ а мерзімді жоспар ү лгісі), критериалды бағ алау бойынша ә дістемелік ұ сынымдар, сандық білім беру ресурстары ұ сынылады. Зияткерлік мектептердің ресурстық орталық тары арқ ылы мұ ғ алімдерді оқ ыту жү зеге асырылады, сонымен қ атар мұ ғ алімдерге арналғ ан онлайн платформалар дайындалады. Білім беру мазмұ нын жаң артуды жү зеге асыру барысында ә дістемелігімен бірге мониторинг жасау жоспарлануда.

Ы.Алтынсарин атындағ ы Ұ лттық білім академиясында жаң артылғ ан білім мазмұ нынын апробациялау мониторингісін жү ргізу бойынша «Тіл жә не ә дебиет» білім саласы пә ндерінен, «Математика», «Дү ние тану», «Жаратылыстану» пә ндерінен қ ысқ а мерзімді жоспар ә зірлеу бойынша ә дістемелік тұ рғ ыдан қ амтамасыз етіп, мұ ғ алімдерге кө мек ретінде ә дістемелік қ ұ ралдар мен ұ сынымдар ә зірленді. Аталғ ан қ ұ ралдар Академия сайтында орналастырылғ ан (www.nao.kz).

Мұ ғ алімдердің біліктілігін жетілдірудің жаң а жү йесін енгізу аясында Педагогикалық шеберлік орталығ ы (бұ дан ә рі – Орталық) жә не «Ө рлеу» біліктілікті арттырудың ұ лттық орталығ ы» АҚ Қ Р Білім жә не ғ ылым министрінің 2013 жылғ ы 4 қ аң тардағ ы №1 бұ йрығ ымен бекітілген Педагог кадрлардың біліктілігін арттыруды ұ йымдастыру жө ніндегі нұ сқ аулық қ а сә йкес Орталық Кембридж университетінің білім беру факультетімен бірлесе отырып ә зірлеген Қ Р педагог кадрларының біліктілігін арттырудың дең гейлік бағ дарламалары бойынша біліктілікті арттыру курстарын (3 айлық дең гейлік курстар) ө тікізуде. 2011 жылдан бастап қ азіргі заманғ ы технологиялар мен оқ ыту ә дістемелері бойынша мұ ғ алімдердің біліктілігін арттыруғ а бағ ытталғ ан кең ауқ ымды жобалар басталды. Берілген бағ дарлама аясында «НЗМ» ДББҰ -ның Педагогикалық шеберлік орталығ ы мен «Ө рлеу» біліктілікті арттырудың ұ лттық орталығ ы» АҚ базасында Республикамыздың 39, 3 мың мұ ғ алімі
3 дең гейлік оқ у курсынан ө тті. Мектеп басшыларынан 916 адам ө тті.

Жаң артылғ ан білім беру мазмұ ны бойынша пилоттық мектептердің педагогтерін оқ ыту курсынан 90 мектеп басшысы, 116 бастауыш мектеп мұ ғ алімдері, 1890 пә н мұ ғ алімдері ө тті. 2015-2017 жылдары 205 мың педагог курстан (орта білім беру мазмұ нын жаң арту аясында педагог кадрлар біліктілігін арттырудың қ ысқ а мерзімді курстары) ө теді.

Осығ ан байланысты, жаң артылғ ан білім беру мазмұ нын апробациялау мен енгізу мақ сатында дең гейлік бағ дарламалар бойынша курстан ө ткен мұ ғ алімдер ө з жұ мысында жаң а оқ ыту ә дістерін қ олданып, осы бағ ытта ә ріптестеріне де кө мектесулері ұ сынылады, яғ ни мұ ғ алімдердің пә ндерді оқ ытуда сө йлеу қ ызметінің барлық тү рлері, сын тұ рғ ысынан ойлауды дамытуы, ө з бетімен ізденіс жү ргізіп, ақ паратты жан-жақ ты іздей алуы, пә ндерді оқ ыта отырып функционалдық сауаттылық ты (оқ у, математикалық, жаратылыстану сауаттылық тары) дамытуы, пә н аясында зерттеу дағ дыларын дамытуы, жобалау қ ызметін қ арқ ынды мең геруі, АКТ-ны қ олдануы, оқ у ү шін жә не оқ ыту ү шін бағ алауы, балалардың жас ерекшелігіне сай оқ ытуы, оқ ытуды басқ ару мен кө шбасшылығ ын дамытуғ а бағ ыт ұ станғ аны дұ рыс.

Жаң артылғ ан білім мазмұ нын апробациядан ө ткізу ү дерісі мониторингпен қ олдау кө рсетілуі қ ажет, себебі бұ дан кейінгі жалпы орта білім беру мектептеріне аталмыш ү дерісті енгізу жаң а бағ дарламаның тиімділігінің анық талуы негізінде жү зеге асатын болады. Апробациялау ү дерісін мониторингілеу барысында жыл бойы жинақ талғ ан ақ параттар тү йінді мә селелерді анық тауғ а, оны дереу шешуге қ ажетті шараларды қ арастыруғ а пайдаланылады, сонымен қ атар шешіміне кө п уақ ыт жә не ақ параттарды қ ажет ететін (білім берудің белгілі дең гейі аяқ талғ анғ а дейін) мә лелелерді шешу ү шін аса қ ажет. Мониторинг ақ параттары білім беру ү дерісін, оның қ ұ рылымын жә не оқ у бағ дарламалары мен оқ у жоспарларының мазмұ нын, бағ алау жү йесін, оқ у-ә дістемелік кешендерін, мұ ғ алімдердің жә не мектеп басшыларының біліктілік арттыру курстары мазмұ нын жетілдіру мақ сатындағ ы ұ сынымдардың негіздемесі ретінде қ олданылатын болады.

Апробациялау мониторингісі жаң артылғ ан білім мазмұ нының жетістіктері мен оны енгізудің тиімділігіне тә уекелдің ық палын анық тауғ а мү мкіндік береді. Ең ық тимал тә уекелділіктерге тө мендегілерді жатқ ызуғ а болады:

– заманауи педагогикалық ә дістерді пайдалануды қ ажет ететін жаң а білім беру бағ дарламасымен жұ мыс жасауғ а педагог мамандардың жеткіліксіз даярлығ ы;

– жаң а білім беру бағ дарламасына сә йкес келетін білім беру ресурстарының тө мен болуы;

– БАҚ беттерінде апробация нә тижелерінің кө лең келі тұ старын жариялау мү мкіндігіне байланысты жаң а білім мазмұ нын еліміздегі қ оғ амның дұ рыс қ абылдамауы.

ББ МЖМС апробациялау мониторингісінің мақ саты 30 пилоттық мектептің білім беру ү дерісіне жаң артылғ ан білім мазмұ нындағ ы оқ у бағ дарламаларын, ОӘ К жә не критериалды бағ алау жү йесін енгізудің тиімділігі мен сапасына бағ а беру жә не ары қ арай еліміздегі барлық білім беру ұ йымдарына енгізу ү шін барлық элементтерін жетілдіре тү су болып табылады.

ББ МЖМС апробациялау мониторингісінің міндеттері:

1) ә зірленген оқ у бағ дарламаларын, ОӘ К жә не критериалды бағ алау жү йесін енгізудің тиімділігін іс-тә жірибе жү зінде тексеру:

– мұ ғ алімдер ү шін оқ у бағ дарламалары мен жоспарлардың қ олжетімділігі (жарамдылығ ы, ың ғ айлылығ ы, қ арапайымдылығ ы, тү сінікті болуы жә не т.б.);

– оқ ыту мақ саттарының сапалы болуы (ОМ нақ тылығ ы, бір тоқ сандағ ы ОМ санының оң тайлылығ ы, ОМ ө лшемділілігі);

– оқ у жоспарларындағ ы тақ ырыптардың бірізділігі (қ исындылығ ы, ө зара байланысы жә не т.б.);

– ОӘ К сапасы (ә зірленген оқ у-ә дістемелік кешен мазмұ нының оқ у бағ дарламасына сә йкестігі, ОӘ К оқ ыту мақ саттарына жетуге бағ ытталғ андығ ы, дизайн);

– критериалды бағ алау жү йесінің тиімділігі (оқ ыту мақ саттарына сә йкес келуі, формативті бағ алаудың қ олданбалылығ ы, табысқ а жету критерийлерінің жарамдылығ ы);

– білім беру ү дерісіне оқ ушылардың эмоционалдық қ арым-қ атынасы (қ абылдаулары, қ ызығ ушылық тары, мотивациялары, белсенділігі);

– мұ ғ алімдердің, мектеп ә кімшілігінің жә не ата-аналардың білім беру ү дерісіне қ анағ аттануы (жетістікке жету, бейімделу, тұ рақ ты сұ раныс);

2) оқ у материалдары мазмұ нының жә не оның жү зеге асырылуының «Мә ң гілік Ел» жалпыұ лттық идеяның қ ұ ндылық тарына сә йкестігі дең гейін анық тау:

– оқ ушылардың, мұ ғ алімдердің жә не ата-аналардың «Мә ң гілік Ел» жалпыұ лттық идеяның қ ұ ндылық тарын тү сінуі;

– сабақ беру, білім алушылардың жобалау-зерттеу жә не сабақ тан тыс іс-ә рекеттері арқ ылы «Мә ң гілік ел» жалпыұ лттық идеяның қ ұ ндылық тарын жү зеге асырудың ә дістері, қ ұ ралдары, формалары;

3) апробациядан ө тетін оқ у бағ дарламалары жә не оқ у-ә дістемелік кешендердің ББ МЖМС негізгі ережелеріне сә йкестігі дең гейін анық тау;

4) оқ ыту ә дістері мен бағ алаудың (тү сіну жә не қ олдану) ұ сынылғ ан оқ у бағ дарламаларына сә йкестігі дең гейін анық тау;

5) жаң а білім беру бағ дарламасы бойынша оқ ушылардың оқ у нә тижелеріне талдау жасау (білім алушылардың білім сапасы, оқ ыту мақ сатына жетістіктері, білім беру бағ дарламасы бойынша оқ у ү дерісінің оқ ушылар денсаулығ ына ә сер етуі);

6) білім мазмұ ны жаң артылғ ан оқ у бағ дарламаларын, ОӘ К пысық тау бойынша ұ сынымдарды ә зірлеу (қ ажеттілігіне қ арай);

7) 30 пилоттық мектептердің оқ у ү дерісіндегі мұ ғ алімдерге ә дістемелік қ олдау кө рсету;

8) еліміздегі мектептерде білім беру ү дерісіндегі жаң а оқ у бағ дарламаларын пайдаланудағ ы келешегін, мү мкінді тә уекелділіктерін анық тау.

ББ МЖМС апробациялау мониторингісін «НЗМ» ДББҰ -мен келісе отырып Ұ БА ө ткізеді.

Мониторингке қ атысушылар: жаң а білім беру бағ дарламасын апробациялауғ а жетекшілік жасайтын эксперименттік жә не бақ ылау сыныптарының мұ ғ алімдері, пилоттық мектептің директоры мен оның орынбасары.

Қ азақ стан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев бастағ ан бес институттық реформаны іске асыру бойынша «100 нақ ты қ адам» бағ дарламасы шең берінде мыналар жоспарлануда:

Қ азақ стан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың білім саласы бойынша бес институттық реформасын іске асыру жө ніндегі «100 нақ ты қ адам» бағ дарламасы шең берінде мыналар жоспарлануда:

12 жылдық білім беруді енгізу, функционалдық сауаттылық ты дамыту ү шін мектептік білім беру стандарттарын жаң арту бойынша:

1) 12 жылдық білім беруді 2015-2016 оқ у жылынан бастап 2021-2022 оқ у жылдарына дейін кесте бойынша кезең мен енгізу (2022 жылдан бастап Қ Р барлық мектептері 12 жылдық оқ ыту моделіне кө шеді);

2) Қ арастырылғ ан бюджет аясында инфрақ ұ рылымды дамыту (2015-2018 жылдары);

3) «Мә ң гілік Ел» қ ұ ндылық тары ескерілген жаң а МЖМБС, оқ у бағ дарламалары мен оқ улық тары (2015-2022 жылдары);

4) Қ арастырылғ ан бюджет аясында мұ ғ алімдердің біліктілігін арттыру (2016-2020 жылдары);

5) Жаң артылғ ан білім мазмұ нын енгізуді мониторингілеу (2016-2020 жылдары).

Жоғ ары сыныптарда ағ ылшын тілінде оқ ытуғ а кө шу бойынша:

1) 2017-2018 оқ у жылы 5 сыныпта, 2018-2019 оқ у жылы 6 сыныпта «Информатика», «Жаратылыстану» пә ндерінен терминологияны оқ ып білу;

2) 2019-2020 оқ у жылы 7 сыныпта «Информатика» пә нінен сыныптан тыс іс-шаралар ұ йымдастыру мен ө ткізу жә не «Биология», «Физика», «Химия» пә ндерінен терминологияны оқ ып білу;

3) 2020-2021 оқ у жылы 8 сыныпта «Информатика» пә нінен элективтік курстар жү ргізу жә не «Биология», «Физика», «Химия» пә ндерінен сыныптан тыс іс-шаралар ұ йымдастыру мен ө ткізу;

4) 2021-2022 оқ у жылы 9 сыныпта «Биология», «Физика», «Химия» пә ндерінен элективтік курстар жү ргізу;

5) 2022-2023 жә не 2023-2024 оқ у жылдары 10-11 сыныптарда ағ ылшын тілінде оқ ытуғ а толығ ымен кө шу.

Осымша