Экологиялық факторлар және олардың ағзаға әсерінің негізгі жалпы заңдылықтары.

3. Оқ ыту мақ саты:

– Пә н туралы білімін, мақ сатын, негізгі міндеттері жә не экологияда қ олданылатын зерттеу ә дістері туралы, басқ а да пә ндермен байланысы туралы білімін қ алыптастыру;

– Экология жә не табиғ атты қ орғ ау аумағ ындағ ы білімін, табиғ атты қ орғ ау жә не тиімді пайдаланудың теориялық негіздері туралы білімдерін қ алыптастыру;

– Б. Коммонердің негізгі заң дылық тары мен принциптері туралы білімдерін қ алыптастыру;

– Қ Р экология жә не табиғ атты тиімді пайдалану заң ы мен кодексін пайдалану туралы білімдерін қ алыптастыру;

– Студенттердің жетілдірілген ә дебиеттермен жұ мыс істеу аналитикалық қ абілеттіктерін қ алыптастыру жә не жетілдіру.

– ө мір сү ру ортасы, экологиялық факторлар жә не тірі ағ залардың ұ йымдастыру дең гейлері туралы білімдерін қ алыптастыру.

– тірі ағ залар мен тіршілік ету ортасының байланысын анық тайтын негізгі заң дылық тар туралы білімдерін қ алыптастыру.

– шектеуші экологиялық факторларды, «эмердженттілік» принципін жә не В. Шелфордтың толеранттық заң ын анық тай білуін дағ дыландыру.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары (білім қ ұ зіреттілігі, қ ұ қ ық тық, тә жірибелік комуникативті дағ ды):

· Экологияның ғ ылым ретіндегі анық тамасы, мақ саты, зерттеу нысандары мен міндеттері

· Қ азіргі заманғ ы экологияның қ ұ рылымы

- Теориялық экология

- Қ олданбалы экология

- Жалпы экология

- Жаһ андық экология

- Ә леуметтік экология

- Адам экологиясы

· Ә дістері жә не басқ а ғ ылымдармен байланысы

· Экологияның даму тарихы, негізгі уш кезең і

· Қ азіргі заманғ ы экология жә не ғ ылымның қ алыптасуы

· Тіршілік ортасы жә не экологиялық факторлар туралы тү сінік (абиоттық, биоттық жә не антропогенді).

· Экологиялық факторлар жә не олардың бір бірімен ә серлесу ерекшеліктері.

· Экологиялық факторлардың рө лі мен классификациясы.

· «Экологиялық қ уыс» жә не оның тірі ағ залар арасындағ ы арақ атынасы ү шін маң ызы.

· Антропогенді факторлар, оның тірі жә не тірі емес табиғ атқ а тікелей немесе жанама ә сері.

· Ю. Либихтің минимум жә не В. Шелфордтың толеранттық заң дары.

· Толеранттық диапазоны.

· Шектеуші экологиялық факторлардың маң ызы. Толеранттық заң ының мә ні.

· Периодты жә не периодтты емес факторлар.

· Периодтты жә не периодтты емес факторларғ а ү йрену ерекшеліктері.

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: кішігірім топтарда жұ мыс, тақ ырыпты талқ ылау, глоссарий қ ұ растыру.

6. Ә дебиет:

1. Кенесариев Ү.И., Жақ ашов Н.Ж. Экология жә не халық денсаулығ ы, 2003 – 200 б., 17-23 беттер.

2. Асқ арова Ұ.Б. Экология жә не қ оршағ ан ортаны қ орғ ау, 2007 – 497 б., 15-18 беттер.

3. Бейсенова Ә.С. жә не т.б. Экология жә не табиғ атты тиімді пайдалану, 2005 – 1000 б., 14-20 беттер.

4. Қ уатбаев А. Экология жә не қ оршағ ан орта проблемалары: оқ у қ ұ ралы – 2011. – 350 б., 12-18 беттер.

5. Колумбаева С., Білдебаева Р., Шә ріпова М. Экология жә не тұ рақ ты даму: оқ у қ ұ ралы – 2012. – 153 б., 17-21 беттер.

6. Учение об окружающей среде: оқ у қ ұ ралы / Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153б., 5-10 беттер.

7. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, Қ азақ университеті, 2012 -133 б., 3-6 беттер.

8. Экология: оқ у қ ұ ралы / В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315б, 5-14 беттер.

7. Бақ ылау:

Бастапқ ы білімін ауызша сұ рау арқ ылы (білім қ ұ зіреттілігі):

1.Экология ғ ылымы нені зерттейді жә не оның негізгі міндеттері?

2.Қ азіргі заманғ ы экологияның ғ ылым ретіндегі қ ұ рылымы?

3.Экологияның даму тарихы?

4.Б. Коммонердің заң дарына анық тама беру

5.Жалпы экология нені зерттейді?

6.Қ олданбалы экология нені зерттейді?

7.Адам экология нені зерттейді?

8.Жалпы экологияның негізгі бө лімдері?

9.Экологиялық фактор жә не тіршілік ортасы дегеніміз не?

3. Оқ ыту мақ саты:

- Популяцияның тү сініктері мен критерийлері туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Популяцияның статистикасы (саны, тығ ыздығ ы, жыныстық жә не жастық қ ұ рамы) туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Популяцияның динамикасы (тууы, ө лімі, ө су жылдамдығ ы), популяция санының ө суі жә не реттелуі туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Популяция гомеостазын, популяция динамикасы мен жастық қ ұ рылымын пайдалана отыра бағ алауын дағ даландыру.

- Экожү йенің функционалды схемасы туралы білімдерін қ алыптастыру;

- Экожү йенің гомеостазы жә не табиғ аттағ ы тепе тең дігі туралы білімдерін қ алыптастыру;

- Экожү йенің нақ тылығ ын бұ затын факторларды анық тай алуын дағ даландыру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары (білім қ ұ зіреттілігі, қ ұ қ ық тық, тә жірибелік комуникативті дағ ды):

1. Популяция тү сінігі мен критерийлері.

2. Популяцияның статистикасы: саны, тығ ыздығ ы, жыныстық жә не жастық қ ұ рамы.

3. Популяцияның динамикасы (тууы, ө лімі, ө су жылдамдығ ы).

4. Популяция санының ө суі жә не реттелуі.

5. Популяцияның биоттық потенциалы жә не оның табиғ и жағ дайда іске асырылуы.

6. Популяцияның санына (тығ ыздығ ы) ә сер ететін факторлар: тығ ыздық қ а (биоттық немесе реттелетін) тә уелді жә не тә уелсіз (абиоттық немесе модифицирлеуші).

7. Популяция санының тү рішілік реттелуінің механизмдері.

8. Экологияда экожү йе тү сінігінің орны

9. Экожү йенің трофикалық (функционалды) қ ұ рылымы

10. Экожү йенің қ асиеттері мен қ ызметтері жә не экожү йенің ө німділігі мен энергетикасы

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: кіші-гірім топтарда жұ мыс, тақ ырыпты талқ ылау, глоссарии қ ұ растыру, жағ дайлық есептер шешу.

6. Ә дебиет:

1. Экология: учеб. пособие/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 54-59.

2. Экология в вопросах и ответах: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2009.-378с, стр. 86-105.

3. Учение об окружающей среде: учеб. пособие/ Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153с., стр 45-57.

4. Экология: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315с, стр. 5-14.

5. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, Қ азақ университеті, 2012 -133 с., стр. 8-14.

6. Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж. Экология и здоровье населения: учебник для медицинских вузов и колледжей. – Алматы, 2002. – 260с