Тиеп-түсіру механизмінің өнімділігі

Дә ріс.

1.Кез келген механизмнің ө німділігі, егер ол идеалды жағ дайда жұ мыс уақ ыты толық шығ ындалғ ан кезінде жү ктің сонымен қ атар ө ндірілетін жұ мыс орнының нақ ты ерекшіліктері есептелмей анық талуын теориялық ө німділік деп аталады.

Техникалық ө німділік теориялық ө німділікті анық тауғ а қ олданғ ан формуланың оң жағ ына жү ктің ерекшілігін жә не нақ ты шамасына қ арап тү зету коэффициентін енгізу арқ ылы анық талады. Мысалы, эксковатордың кү регін толтыру коэффициенті жә не алаң шаның тегіс еместігін, қ озғ алғ ан кездегі жылдамдық тың тө мендеу дә режесін ескеру коэффициенті.

Пайдалану ө німділігін техникалық ө німділікті негіздеп қ осымша жұ мыс уақ ытын пайдалану коэффициентін енгізіп анық тайды.

Жұ мыс уақ ытын пайдалану коэффициенті кө лікті тиеуге берген кезден бастап (... байланысты) тиеу-тү сіру кезінде уақ ыттың жоғ алуын ескереді. (механизмнің бір жерден екінші жерге жылжыуын, жұ мыс органын ауыстыру, майлау т.б. мұ ғ ан жатпайды).

Жұ мыс уақ ытын пайдалану коэффициентінің мә нін анық тау жай жағ дайда тә жірибе жолымен (эмпирическим путем) уақ ыт ө лшеу ә дісімен (методом хронометража ПРР) ө німсіз жә не ақ талмағ ан жоғ алғ ан жұ мыс уақ ыты дә л анық талса онда техникалық пен пайдалану ө німділігінің арасы аз болады.

Пайдалану мен теориялық ө німділігінің арасын ө те аз мө лшерде қ абылдайды: бұ л айырмашылық ө німділіктің жоғ арлату мақ сатында резерв ретінде қ араймыз.

Кейбір уақ ытта осы резервті техникалық ө німділікті кө теру мақ сатында теориялық ө німділіктің кө леміне жақ ындатуғ а болады. Мысалы: кү ні бұ рын жерды қ опсыту, алаң ның жағ дайын жақ сарту ж/е т.б.

Қ ортындылай келе біздің мақ сатымыз автокө ліктерді тиеу-тү сіру кезінде бос жү рісті азайтып пайдалану мен техникалық ө німділіктің арасындағ ы механикаландыру қ ұ ралдарының ү зілісті азайту.

2. Циклді тиеуіш кө лігінің ө німділігі оның қ ұ рамына жә не бір жұ мыс циклінің ұ зақ тығ ына (t_ц), жү ктің санына, орташа бір жұ мыс цикл қ озғ алысына (q) байланысты.

Циклдің ұ зақ тығ ы деп барлық кіретін қ ұ рамның жиынтығ ын айтады.

Механизмнің жұ мыс циклі деп, жұ мыс органының қ озғ алу кезіндегі жү кті ілгеннен бастап, аяқ тап келесі партиядағ ы жү ктерге ә зірленіп тұ ру жағ дайының операциялар жиынтығ ын айтады.

Циклдың ұ зақ тығ ы (с) мына формуламен анық талады:

t_ц = t_захв + t_пер.гр. + t_осв + t_{пер.хол.},

мұ нда t_захв – жү кті іліп алуғ а жұ мсалатын уақ ыт, с;

t_пер.гр. – жұ мыс органының жү кпен бірге жылжу уақ ыты, с;

t_осв – жұ мыс органын жү ктен босату уақ ыты, с;

t_{пер.хол} – жұ мыс органының кейін бос жү рісінің уақ ыты, с.

Ә р тү рлі циклді тиеуіш қ ұ ралдарының механизмі операция жиынтығ ынан тұ рады, олар жұ мыс цикліне қ арай ә р тү рлі болуы мү мкін. Мысалы, кө тергіш кранның (автокран) операциясы жү кті алып ілгішті тү сіруден жү кті бекітуден тұ рады. Ал жұ мыс органы айыр тиегіштерді жү кті алуы, басқ аша сипатталады. Жү кті кө тергенде, тиегенде жү ктің астына ө зі келіп кіріп алады. Бір кү ректі эксковатордың сипаттамасы кү ректің толуына, сиымдылығ ына байланысты.

Жү ктің кө теру (жылжыту) уақ ыты былай анық талады

Мұ нда – кө теру (тү сіру) биіктігі немесе жылжыту қ ашық тығ ы, м;

– кө теру (тү сіру) немесе жікпен немесе жү ксіз жылжыту жылдамдығ ы, м/с.

Механизмнің вертикалды ось айналасымен бұ рылу ұ зақ тығ ы, с:

– горизонталды бұ рылу бұ рышы, град;

– платформалы бұ рылу механизмнің айналу жиілігі, айналым/мин.

Циклді механизмнің ө німділігін анық тағ анда алдын-ала бір сағ аттың ішінде осы механизмнің керекті бірнеше жұ мыс циклін анық тайды.

цикл/сағ.

Содан соң керекті ө німділік т/сағ.анық талады.

Мұ нда - жұ мыс органының жылжытқ андағ ы бір цикл ішінде жү ктің мө лшері, т.

Сусымалы жү ктерді машиналармен жылжытқ анда жұ мыс органының кө лемімен сипатталады, м³:

Мұ нда - жұ мыс органының геометриялық кө лемі, м³.

3. Ленталы тасымалдауышпен (ленточный транспортер) даналық жү кті тиеу-тү сіру ө німділігі

Ленталы тасымалдауш тиегіштің ө німділігі оның жұ мыс органыны мен, технологиясымен немесе иілгіш лентадан, орналасуынан жә не тұ рақ ты жылдамдық пен қ озғ алуымен, оның ү стіндегі жү кті тартуымен анық талады.

Керекті (искомая) ө німділік, ө зімен бірге жү ктің бірлік мө лшеріне (N_i), уақ ытқ а (сағ) жә не жү ктің орташа бірлік салмағ ына (q) тә уелді.

Бірақ та бұ л формула біздің сұ рақ тарымызғ а жауап бере алмайды. Сондық тан мұ ндағ ы жү ктің бірлік мө лшерде бір сағ атта жү ктің тасымалдағ ышпен жылжу аралығ ы ө зара тең деумен байланысқ ан. (конвейрдегі бірлік мө лшердегі жү ктің осы аралық тағ ы уақ ытына, екінші кезең ге ө туі).

,

Мұ нда - екі кө ршілес бірлік жү ктердің ө зара ө ту интервалы, с.

,

Мұ нда – тасымалдауш қ озғ алысының жылдамдығ ы, м/с (0, 6 – 1, 5 м/с).

- кө ршілес жү ктердің тасымалдауыш лентасындағ ы орташа арақ ашық тығ ы.