Жара кезіндегі кезек күттірмейтін алғашқы медициналық көмек

Мақ саты: Кездейсоқ жағ дайларда, зақ ымданғ анда, ауырып қ алғ ан кездерде зардап шеккендердің ө мірін сақ тап қ алу шаралары

Алғ ашқ ы медициналық кө мек кө рсету:

· Зардап шеккен адамды алып шығ у (ү йіндіден, газғ а уланғ ан жердан) жә не зардап шегушінің ө міріне қ ауіп тө ндіретін жағ дайды болдырмау (шок, асфиксия, қ ан кету);

· Зардап кезең дерін анық тау;

· Зардап шегушіні медициналақ кө мек кө рсетуге ың ғ айлы жерге кө шіру;

· Талаптарғ а сай кө мек кө рсету.

Кө п таралғ ан зақ ымданулар жә не алғ ашқ ы кө мек кө рсету.

Травматикалық шок: Кө бінесе травма немесе кү йіктен болады.

Керек:

· Зардап шеккен адамды арқ асымен жатқ азып, қ ұ сқ ан кезде басын жанына қ арату;

· жү регі соғ ып тұ рғ андығ ын тексеру керек. Егер соғ ып тұ рса – реанимацияны бастау қ ажет.

· қ ан кетуді тез арада тоқ татып, сынғ ан жерлерді қ ауіпсіздендіру.

· ауруды бә сең дететін таблетка дә рі. Егер жоқ болса, 50-70г. ішімдік беру қ ажет.

Болмайды:

· қ атты зардап шегушіні таң усыз орнын ауыстыруғ а;

· кү йіктен кейін жабысып қ алғ ан киімін шешуге;

· іші ауырғ ан кезде су беруге.

Қ атты қ ан кету

Керек:

· зақ ымданғ ан тамырды қ олмен қ ысу;

· зақ ымданғ ан аяғ ын қ атты бү гіп, тізесіне қ ою немесе мата орандысымен таң у;

· қ атты қ ан кеткен кезде, жараны стерильді салфеткамен жабу немесе бинтпен орау.

Естен танып қ алу

Керек:

· зардап шегушіні арқ асымен жатқ ызу, жағ асын, белін босату (шешу);

· қ олын, арқ асын, кеудесін спиртпен, арақ пен, одекалонмен сү рту;

· ыстық суғ а батырылғ ан матаны маң дайына қ ою, нашатыр спиртін иіскету.

Болмайды:

· ауыстыруғ а, кө теруге, отырғ ызуғ а, басын салқ ын матамен орауғ а.

Аяқ -қ ол саусақ тарының сынуы

Керек:

· таяқ, қ амыс бө лігін қ ойып, орап тастау;

· сынғ ан қ олды немесе аяқ ты жоғ ары кө тері тастау;

· салқ ын компресс қ ою, ауруды бә сең дететің таблетка беру.

Болмайды:

· сынғ ан сү йекті дұ рыстаймын деп тырысуғ а;

· сү йек шығ ып тұ рғ ан жерге таяқ шалар қ оюғ а;

· керек емес жағ дайда киімін жә не аяқ киімін шешуге.

Жү ректің қ атты ауыруы

Керек:

· отыру немесе жату, валидол немесе интроглицерин таблеткасын тілдің астына қ ою.

Болмайды:

дене қ озғ алысын қ ажет ететін жұ мыстарды істеуге, дә рі қ абылдамастан ауруды жең уге тырысуғ а.

Іштің қ атты ауыруы

Керек:

· жату, ішке салқ ын нә рсе қ ою.

Болмайды:

· ішке жылы нә рсе қ оюғ а, клизма жасауғ а, су ішуге, ауруды қ ойғ ызатын шараларды қ олдануғ а.

Бастың қ атты ауыруы

Керек:

· отыру немесе жату, бас аурудың таблеткасын ішу

Болмайды:

· басты жылы орауғ а, наркотик, седуксен, эленциум жә не т.б. транквилизаторларды қ ыбылдыуғ а.

Жара

Керек:

· жараның жан-жағ ын иодпен немесе спиртпен сү рту, стерильді таң ғ ыш қ ою, зақ ымданғ ан аяқ -қ ол сү йектерін байқ ау.

Болмайды:

· қ олмен жарақ атты сү йеуге, жарақ аттағ ы ұ қ ыпты байланғ ан шү беректі қ озғ ауғ а.

Тынысты тоқ татуғ а:

Керек:

· жарақ аттанушының басын артқ а шалқ айту;

· тө менгі иектерді саусақ тармен тарту;

· жарақ аттанушының аузына терең дем жіберу жә не шығ ару

· минутына 12-14 рет терең дем шығ арып тұ ру.

Жү рекке сырттан массаж жасау:

Керек:

· жарақ қ аттанушыны арқ амен сү йеу;

· жарақ аттанушының кеудесіне алақ аның ды айқ астыра қ ою;

· кеудеге 3-4см тө менірек 3-4 ретмикалық серпіліс жасау;

· ә р 15-30 секунд сайын жарақ аттанушының аузына дем жіберу;

· массажды минутына 50-60 ритімде жалғ астыру;

· жарақ аттанушы ө з-ө зіне келгенше массажды тоқ татпау.

Ө зін ө зі тексеру сұ рақ тары:

1. Зардап шеккен адамды алып шығ у (ү йіндіден, газғ а уланғ ан жердан) жә не зардап шегушінің ө міріне қ ауіп тө ндіретін жағ дайды болдырмау (шок, асфиксия, қ ан кету);

2. Зардап шегушіні медициналақ кө мек кө рсетуге ың ғ айлы жерге кө шіру;

3. Басқ а қ андай таң ғ ыш тақ қ ан ың ғ айлы?

4. Қ олғ а қ андай типті таң ғ ыш салады?

5. Аяқ қ а қ андай типті таң ғ ыш қ олданылады?

6. Қ ан тоқ тату қ аншағ а бө лінеді?