Арттық жастағы адамдарға медициналық және әлеуметтік қызметпен қамтамасыз ету жолдары?

*+қ арт адамғ а медициналық кө мекті ұ йымдастыру
* Медициналық қ ызметтің автономдылығ ы
* Ә леуметтік қ ызметті қ аржыландыруды жақ сарту
* ерікті (волонтер) орталық тарды қ ұ ру
* Ардагерлік ұ йымдарды жетілдіру

! Ә леуметтік қ ызметтің қ ағ ыдаларына жатпайды:

* Қ ол жетімділік

* еріктілік

*+экономикалық

* Қ ұ пиялылық

* Профилактикалық дайындылық

! Адам ағ засының қ артаюының негізгі механизмі:
* Жү рек қ ан тамыр жү йесі
* Тыныс алу жү йесі
* Эндокриндік жү йе
*+Ағ зағ адағ ы зат алмасу тұ рақ тылығ ының молекулалық дең гейде ө згеруі
* Орталық жү йке жү йесі

! Қ арт адамдағ ы аурудың ағ ымының негізгі ерекшклігі:
* Ауру санының қ ысқ аруы
* + Полиморбидтілік, созылмалылық жә не аурудың атипиялық ағ ымы
* Ауру ағ ымының жедел ө туі

* Сыртқ ы этиологиялық фактордың басымдығ ы

* Инфекциялық аурулардың басымдығ ы

! Жоғ арғ ы жү йке жү йесінің маң ызды жастық ө згерістері:
* Негізгі жү йкелік процесстердің тепе-тең дігінің жоғ арылауы
*+Жү йкелік процесстердің қ озғ алмалылығ ының, кү шінің тө мендеуі
* Эмоционалды шаршағ ыштық

* жадының сақ талуы қ алыпты
* Бағ ытталғ ан ө тістің кү шеюі

! Қ артаю қ арқ ыны байлынысты емес:

* қ арт адамдардың ө мір сү ру салты

* отбасы жағ дайы мен ө мір сү ру дең гейі

*+медициналық қ ызмет инфрақ ұ рылымдары

* ә леуметтік факторлар

* психологиялық факторлар

! Ә леуметтік геронсология мә селелеріне жатпайды:

*+жас- ассоциациялық аурулрдың бірлесуі (семиотика)

* Мамандығ ына байласысты ерте қ астаюдың себептері

* Қ арттарғ а медико- социалды қ ызмет қ ұ рылымын ұ йымдастыру

* Қ артаюшы адамдардың қ оғ амдағ ы жағ дайы мен орны

* Қ артаюшы адамдарғ а бағ ытталғ ан ә леуметтің палитика

! Қ артаюдың экзогенді факторына жатады:

* Стресс жә не улану

* Қ ұ нарсыз тамақ тану

* гиподинамия

* инфекции

*+генетика

! ХОСПИС жұ мысына кірмейді:

* аурудуың терминальды сатысындағ ы науқ астарғ а медициналық қ ызмет кө рсету

* аурудуың терминальды сатысында симптоматикалық ем жү ргізу

* Ауыр ағ ымды науқ астарғ а жансыздандыру дә рілерін қ олдану

*+ауыр жағ дайдағ ы науқ астардың туыстарына материалдық кө мек кө рсету

* Ауыр жағ дайдағ ы науқ астардың туыстарына науқ ас кү тімі жайлы тү сіндірме беру

! Қ артаю кезіндегі биологиялық жасты бағ алау критерилері:

*+мү шелер мен жү йелер қ ызметінің бұ зылысы

* Диастолалық АҚ дең гейі

* Ең бекке қ абілеттілік

* Ө мір салты мен тамақ тану

* Отбасы жағ дайы мен ө мір сү ру дең гейі

! «жас тұ рғ ындар» терминіне анық тама:

* тө менгі туу кө рсеткіші, жоғ ары ө лім кө рсеткіші, ө мір сү ру ұ зақ тығ ының жоғ ары аудан

*+ жоғ ары туу кө рсеткіші, жоғ ары бала ө лімі, жоғ ары табиғ и ө сімді жә не орташа ө мір сү ру жасы

тө мен аудан

* жоғ ары туу кө рсеткіші, жоғ арғ ы жалпы ө лім, табиғ и ө судің тө менгі қ арқ ынды ауданы

* жоғ ары туу кө рсеткіші, балалар ө лімі тө мен дең гейлі, ө мір сү ру ұ зақ тығ ы жоғ ары аудан

* жоғ ары туу кө рсеткіші, жалпы ө лім кө рсеткіші тө мен, орташа ө мір сү ру ұ зақ тығ ы жоғ ары аудан

! Пневмониямен ауыратын егде жастағ ы жә не қ арт адамдарды терең детіп зерттегенде асқ ынулар жиі кездеседі:

* Анемия
* Амилоидоз
*+Нефрит
* Гипотиреоз
* Қ антсыз диабет

! 60-69 жастағ ы адамдарда ми қ ан айналымының ауыспалы бұ зылуының себебі:
* Гипертониялық ауру
* Симптоматикалық гипертензии
* Бас миы қ ан тамырларының атеросклерозы
*+ Бас миы қ ан тамырларының атеросклерозы мен гипертониялық аурулардың қ осарлануы
*Гипертензиялық кризис

! Қ арт жә не егде жастағ ы адамдар

* Геронтология
*+Гериатрия
* Герогигиена
* Герофармакология

* Паллиативті медицина

! Науқ аста екі не одан кө п аурудың болуы:
* полипрагмазия
*+полиморбидтілік

* полиэтиологиялық
* атиптік

* комплексті
! Бір уақ ытта бірнеше препараттардың тағ айындалуы:
*+ полипрагмазия
* полиморбидтілік
* полиэтиологиялық
* полиморфты

* бір-бірін толық тыру
! Егде жә не қ арт жастағ ы адамдарда жедел бронхиттің жиі асқ ынуы болады:
* созылмалы бронхит
*+ошақ ты пневмония
* туберкулез
* ө кпе ісігі
* инсульт

! Егде жә не қ арт жастағ ы адамдарда пневмонияның дамуына ә келеді:
* шаршағ ыштық
* ыстық тау
*+тө сектік режим
* кү йзеліс

* дұ рыс тамақ танбау
! Егде жә не қ арт адамдарда аурушаң дық кө рсеткішін зерттегенде ең жиі кездеседі:
* ревматикалық полиартрит
* гепатит
*+омыртқ а остеохондрозы

* полиомиелит

* инфаркт
! Биологиялық жас - -ол:

* Ө мір сү рген жасы;

*+ағ заның қ артаю дә режесі (степень износа);

* кө ру ө ткірлігі

* бұ лшық ет кү ші;

* пульсттік толқ ынның таралу жылдамдығ ы

! Ә леуметтік геронтологияныі мақ сатына жатпайды:

* Қ артаюдың биологиялық, социологгиялық жә не психологиялық негіздерін зерттеу

* Халық тың қ артаюын демографиялық процесс есебінде зерттеу

* Қ арттардың биологиялық, ә леуметтік жә не психологиялық мә селелерін зерттеу

* Қ арттардың зейнеткерлік кезең ге ә леуметтік бейімделу

*+ қ арттарда жастық –ассоциациялық аурулардың қ осарлануы

! 60 жастан жоғ ары адамдардың ми қ ан айналым жү йесінің ауыспалы бұ зылыстарының себебі:
* Гипертониялық ауру
* Симптоматикалық гипертензии
* Бас ми қ ан тамырларының атеросклерозы
*+ Бас ми қ ан тамырларының атеросклерозы мен гипертониялық ауру
* Гипертензивті кризис

! И шемиялық инсульттің даму кезіндегі қ олданылатын бірінші кезектегі емдеу шаралары:
* Жү рек жұ мысын арттыратын шаралар
* Седативті препараттардың қ олдануы
* Антикоагулянттардың қ олдануы
* Артериальды қ ысымды қ алпына келтіру
*+ми ісінуін тө мендету

! Жасқ а қ арай жү ректің рефлекторлы қ ызметі:
* жоғ арлайды
*+тө мендейді
* ө згермейді
* ә йелдерде жоғ арлайды, ерлерде тө мендейді,
* ерлерде жоғ арлайды, ә йелдерде тө мендейді

! Қ арт адамдарғ а физикалық жү ктеменің қ ай тү рі ұ сынылады:
* Орта арақ ашық тық қ а жү гіру
* Кіші арақ ашық тық қ а жү гіру
* Ү лкен арақ ашық тық қ а жү гіру
*+белгілі арақ ашық тық қ а жү ріс
* Фитнеспен айналысу

! Қ арт жастағ ы адамадрдың дұ рыс тамақ тану принциптері
*+ калорийді шектеу, тең герміділкті сақ тау
* белогы жоғ ары тағ амды қ олдану
* қ ө мірсу мен сү т тағ амдарын қ олдану
* сұ йық тағ амды кө бірек қ абылдау

* тамақ аты дайындауда арнайы технологиягың жоқ тығ ы

! Қ арт адмадардың денсаулық жағ дайы мен кө мекке мұ қ таждылығ ын бағ алауда негізгі аспектілер:
*+Ауру саны мен ауырлығ ы, ө з мұ қ таждығ ын ө зі атқ ару
* қ арт адамдардың мү гедектігі мен ө лім кө рсеткіші
* қ ан айналым жұ һ ү йесі мен тірек қ имыл жү йесінің аурлары
* қ арт адмдардың денсаулығ ы мен жалғ ыздығ ына шағ ымдануы
* Анамнез, балалардың боуы

! Жас-ассоцияциялық ауруларғ а жатады:

* жү ректің ревматикалық ауруы

* ревматоидты полиартрит

* Вегенер ауруы

*+Альцгеймер ауруы

* Крон ауруы

! Халық тың арасындағ ы “қ арт тұ рғ ындар” терминімен берілетін халық тың ү лес саны:

* 5%

* 6%

*+7%

* 8%

* 9%

! Қ арт адамдардағ ы ауру ағ ыының негізгі ерекшелігі:
* аурудың типтік формасымен жү ретін аурулар санының жоғ арлауы
*+ Полиморбидтілік, аурудың атиптік жә не созылмалы тү рде ө туі
* Аурудың жедел тү рде ө туі

* сыртқ ы этиологиялық факторлардың жоғ ары болуы

* жұ қ палы аурулардың жоғ ары болуы

! Хоспистің негізгі мақ саты:

* гериатриялық науқ астарғ а емдеу-диагостикалық кө мек кө рсету

*+ аурудың терминальді сатысындағ ы науқ астарғ а сиптоматикалық кө мек кө рсету

* Қ арт жастағ ы жалғ ыз басты адамдарғ а емдік кө мек кө рсету

* Қ арт жастағ ы адамдарғ а емдік-ә луметтік кө мек кө рсету

* Қ арт жастағ ы жалғ ыз басты адамдарғ а емдік-ә луметтік кө мек кө рсету

! ДДҰ бойынша, «егде жас» топтарына жатады:

* 60-64 жас

* 65-69 жас

* 70-74 жас

*+75-89 жас

*90-100 жас

! Адамның ө мір сү ру ұ зақ тығ ы байланысты емес:

* Ө мір сү ру салты

* экология

* генетика

* медициналық қ ызмет кө рсету дә режесі

*+кә сіби дә режеснің ө суі

! Қ азіргі кезде Казахстан мен дү ние жү зінде демографиялық жағ дай қ андай?
*+Қ артаюдың дә режесі мен қ арқ ыны жоғ ары
* Қ артаюдың дә режесі мен қ арқ ыны тө мендейді
* Қ артаюдың дә режесі мен қ арқ ыны ө згермейді
* Қ артаюдың дә режесі мен қ арқ ыны тү рлі бағ ытта ө згереді
* Ә йел мен ер адамдар санының бірдей жоғ арылауы

! Қ арт адмадардың денсаулық жағ дайы мен кө мекке мұ қ таждылығ ын бағ алауда негізгі аспектілер:
*+Ауру саны мен ауырлығ ы, ө з мұ қ таждығ ын ө зі атқ ару
* қ арт адамдардың мү гедектігі мен ө лім кө рсеткіші
* қ ан айналым жү йесі, жү йке жү йесі, асқ азан-ішек жү йесі жә не тірек қ имыл жү йесінің аурлары

* қ арт адмдардың денсаулығ ы мен жалғ ыздығ ына шағ ымдануы

* Анамнез, балалардың боуы