Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Ада; 2- ростверк.
|
|
18 – сурет - Қ ұ йма жә не қ адалы іргетастар
Қ ағ ылмалы қ ада іргетастардың тү рлері, ө лшемдері, қ ойылатын талаптар, қ абылдау қ ағ идалары, зерттеу, тасу жә не сақ тау ережелері мемлекеттік стандартта ГОСТ 19804-84, ГОСТ 17382-82 келтірілген.
 |
Қ ағ ылмалы қ ада іргетастар зауыттарда дайындалады жә не тү рлері 19-суретте кө рсетілген. Дайын қ адаларды қ ұ рылыс алаң ына тасып алып келгеннен кейін, жобаның ү лгісі бойынша қ ұ рылыс алаң ының орнына арнаулы машиналармен қ ағ ылады.
а- тік тө ртбү рышты; б- квадрат тү ріндегі; в- жалғ амалы қ ада; г- конус пішінді; д- дө ң гелек қ уыс темір қ ада; е-ағ аш; 1- қ аданың басы; 2- орта бө лігі; 3- қ аданың жаны; 4, 6 - қ адалардың ұ шталғ ан бө лігі; 5- темір қ ұ рсау
19 – сурет - Қ ағ ылатын қ адалардың тү рлері
Қ ұ йылмалы қ ада іргетастарды орналастыру барысында бірнеше технологиялық амалдар істеледі (20- сурет):
- жерді бұ рғ ылап терең дікке шұ ң қ ырлайды;
- шұ ң қ ырларғ а темір арматураны орналастылады;
- темір арматура орналасқ ан шұ ң қ ырларғ а бетон қ ұ йылады.
 |
а- қ арапайым тү рі; б- ү штық пен жасалғ ан скважинадағ ы қ ада; в- ү ш жағ ы бұ рғ ылап кең ейтілген қ ада; г- қ опарып кең ейтілген қ ада; д- тіреу-қ адаларды арматуралау; 1- ұ штық; 2- ростверктың арматурасы; 3- қ аданың арматурасы; 4- тасты топырақ
20 – сурет - Қ ұ йылатын қ адалардың тү рлері
7.7 Жертө ле
Іргетастар жерасты қ абатының қ абырғ алары болып жертоле бө лмелерін қ ұ райды. Жертө ле биіктігі 2 м асып тұ рғ ындардың шаруашылық қ ызметтеріне қ ажет болады(21- сурет), (14- сурет).
1- отмостка; 2- темір тор; 3- қ абырғ а; 4- еден; 5- жертө ленің терезесі
21 – сурет- Жертө ленің сырт кө рінісі
8 Қ АБЫРҒ АЛАР
Қ абырғ алар ү йлер мен ғ имараттарда тік орналасатын жә не қ оршағ ан ортаның ә серлерінен (қ ар, жауын, аяз, суық, ыстық т.б.) сақ тайтын негізгі кө тергіш конструкциялық бө лшек.
1- іргелік (цоколь); 2- ойық; 3- есік; 4- ойық маң дайшасы; 5- терезе аралық қ абырғ а; 6- бұ рыштама аралық қ абырғ а; 7- ернеу (карниз); 8, 9- белдеме ернеу; 10- қ алқ а; 11- жақ тама; 12- қ абырғ а маң дайшасы (фронтон); 13, 14- пилястра
22 – сурет - Қ абырғ алардың сә улеттік қ ұ рамалары
Ә рбір ғ имараттардың бейне ә сімдіктері қ абырғ аларда орналасатын терезелердің пішіндері мен ө лшемдері жә не сә улеттік қ ұ рамалары арқ ылы суреттеледі (22- сурет).
Іргелік (цоколь)- қ абырғ алардың жер дең гейімен ү йлесетін, астың ғ ы жақ тары.
Ойық – терезе немесе есік орналасатын қ абырғ аларда қ алдыратын тесіктер.
Аралық қ абырғ а – ойық орталарында немесе бұ рыштардағ ы қ абырғ алардың қ аланыс ауданы.
Ойық маң дайшасы – ойық тарды ү стінен жабатын, темірбетоннан, кірпіштен, ағ аштан жасалғ ан конструктивтік бө лшек.
Ернеу (карниз) - ғ имараттарды ә семдеуге арналғ ан қ абырғ а жазық тығ ынан кө лденең шығ ып тұ ратын ә демілеп жасалғ ан томпақ тар.
Пилястра - ғ имараттарды ә семдеуге арналғ ан қ абырғ а жазық тығ ынан тік бойлап шығ ып тұ ратын ә демілеп жасалғ ан томпақ тар.
Жақ тама – тө рт бұ рышты шатырдан жоғ ары орналасқ ан ә семделіп жасалғ ан қ абырғ а жалғ асы.
8.1 Қ абырғ алардың тү рлері
Қ абырғ алар берік, орнық ты, ұ зақ уақ ыт пайдаланытын, отқ а тө зімді, бө лмелердегі қ ажетті температуралық - ылғ алдық рә сімін сақ тайтын, дыбыс ө ткізбегіш қ асиеті жоғ ары, технологиялы, индустриалды, ү немді болуғ а тиіс.
Қ абырғ алардың жұ пталуы:
Қ олданатын материалдар тү ріне қ арай:
- тас;
- кірпіш;
- ағ аш;
- бетон;
- жергілікті жасанды материалдардан қ ұ ралады.
Жұ мыс істеу сипатына қ арай:
- салмақ кө теретін;
- тек ө з салмағ ын кө теретін;
- аспалы болады;
Орналасуына байланысты:
- ішкі;
- сыртқ ы деп бө лінеді.
Аспалы қ абырғ алар қ орғ ағ ыш міндетін атқ арып, қ аң қ алы ғ имараттарда қ олданылады.
Қ абырғ алардың қ алың дығ ы жылутехникасы есептерін шығ ару арқ ылы, қ оршағ ан ортаның қ асиеттеріне байланысты қ абылданады.
8.2 Кірпіш қ абырғ алар
Кірпіш негізгі қ абырғ а материалы ретіде қ ұ рылыста 60% қ олданылады. Кірпіш қ абырғ алар жергілікті саздарды қ алыптарғ а салып отқ а кү йдіріп жасалады. Кірпіш ө лшемдері 120х65х250мм, 120× 88× 250 мм, 120× 138× 250 мм болады. Кірпіштің 120х65мм, 120х88мм беті кө лденең беті деп аталады. Осы бетімен қ ойылғ ан кірпіш қ атары кө лденең қ атар деп аталады (23- сурет).
жіктердің байланысу жү йесі болып табылады 2. Мө лшері 250х120мм беті кірпіштің тө сек беті деп аталады.
Кө лденең жіктер қ алың дығ ы 12 мм, тік жіктер қ алың дығ ы 10 мм. Осы жіктермен қ оса есептегенде кірпіш қ абырғ алар қ алың дығ ы 120, 250, 380, 510, 640, 770 мм болып ½, 1 ½, 1, 2, 2 ½ кірпіш қ алауына сә йкес келеді.
а- сазды кірпіш; б-қ уысты кірпіш; в- қ аптағ ыш кірпіш.
1-кө лденең беті; 2-ұ зын беті; 3-тө сек беті
23 – сурет - Кірпіштің тү рлері жә не ө лшемдері
а- 6-қ атарлы; б- екі қ атарлы
а- бір жарым кірпіш; б-екі кірпіш; в- бір жарым қ аптағ ыш кірпіш
25 – сурет - Кірпіш қ алауларының тү рлері
Кү йдірілген жә не силикат кірпіштің кемшілігі, оның ө те тығ ыз болып жылу ө ткізгіштігінің жоғ арылылығ ы. Сондық тан орта климатты аудандарда да қ абырғ а қ алың дығ ы 2½ кірпіштен кем болмауы тиіс. Бұ л жағ дайда жылу ө ткізгіштігі тө мен қ уысты кірпішті қ олдану тиімді, қ абырғ а қ алың дығ ын жарты кірпішке азайтуғ а мү мкіндік береді. Бұ л ү шін 32 жә не 78 қ уысты кірпіштер қ олданылады.
8.3 Бетон блоктардан жасалғ ан қ абырғ алар
Қ абырғ а ретінде керамзит жә не жең іл бетоннан зауытта жасалынғ ан блоктар қ олданылады. Ғ имараттардың қ абат биіктігіне жету ү шін екі немесе ү ш қ атар блоктарды қ алау керек. Қ абат биіктігіне жету ү шін екі қ атар болғ анда, астың ғ ы блоктардың биіктігі 2180 мм, ү стінгі 580 мм болып, араларындағ ы бетон жіктерінің қ алың дығ ын санағ анда 2800 мм-ге тең болады. Тұ рғ ын ү йлердің қ абатаралық биіктігі 2, 8 м қ ұ райды. Блоктан жасалғ ан қ абырғ алардың сыртқ ы пішіні зауытта ө ң деліп, сылақ ты қ ажет етпейді (26, 27, 28- суреттер).
1 - ернеулі; 2 - ернеулі - ойық ты; 3 – ішкі қ абырғ алы – инженерлік жү йелі
26 – сурет - Блок тү рлері
а - сыртқ ы қ абырғ а; б - ішкі қ абырғ а. 1- арқ алық қ абырғ а; 2- маң дайша қ абырғ а; 3- қ атарлық; 4- бұ рыштама қ абырғ а; 5- белдік қ абырғ а; 6- терезе асты қ абырғ а; 7- маң дайша; 8- ішкі қ абырғ алар
27 – сурет - Бетон блоктан жасалғ ан қ абырғ а ү лгісі
б- екі қ атарлы блоктардан тұ ратын қ абырғ а. 1- ү стің гі блок; 2-астың ғ ы блок; 3-ішкі қ абырғ а; 4- блоктар тү йіні; 5- қ абатаралық жабындар; 6, 7-темір сымдар
28 – сурет - Бетон блоктардан жасалғ ан қ абырғ алардың қ иылысу ү лгілері
8.4 Ірі панелді қ абырғ алар
Ірі панелді қ абырғ алар алдын ала жең іл бетоннан дайындалғ ан конструкциялық бө лшек. Ғ имараттардың қ абат биіктігіне жету ү шін бір қ атар ірі панелдер жеткілікті, сондық тан ірі панель биіктігі қ абат биіктігіге тең болады (29, 30 - суреттер). Бұ л қ ұ растырмалы ірі панелді қ абырғ алар зауытта толық дайын кү йінде, есік - терезелері орнатылғ ан, ішкі, сыртқ ы беттері ә рленіп шығ ады. Қ аң қ асыз ірі панельді қ абырғ алар жинауы қ арапайым жә не кө мекші бө лшектер саны шектеулі болғ андық тан тұ рғ ын ү й қ ұ рылысында қ олданылады. Ішкі жә не сыртқ ы қ абырғ алар ғ имаратқ а тү сетін барлық кү штерді қ абылдайды. Ғ имараттардың кең істіктегі орнық тылығ ы ішкі, сытқ ы қ абырғ а панельдері мен қ абатаралық жә не тө бе жабындардың қ иылысу байланысымен қ амтамасыз етіледі.
а- бір тү тас; б - 2-қ атар қ ұ ралмалы.
1- қ ысқ а панелдер; 2- ұ зын панелдер; 3- астың ғ ы панел; 4-терезе аралық қ ысқ а панелдер
29 – сурет - Ірі қ абырғ а панель тү рлері
а-тұ тас панель; б- парапет панель; в- қ уысты панель; г- жиектелген панель; д-қ апталғ ан тұ тас панель. 1- тілік судан сақ тағ ыш; 2- панелдің ішкі жағ ы; 3, 4- байламалы темір сымдар; 5, 8 – жылу ө ткізбегіш материал; 6- панельдің сыртқ ы беті; 7- кө лденең орналасқ ан панельдің ішкі арқ алық тары; 9- қ аптау материалдары; 11- жиектеуші тү сті темір
30 сурет - Ірі панель қ абырғ алардың тү рлері
Қ аң қ алы ғ имараттарда тү скен кү штерді қ аң қ аның бағ аны мен арқ алығ ы қ абылдап, панель қ орғ ағ ыш қ ұ рама болып табылады.
а-ойық панельдер; б – қ ысқ а панель; в – ұ зын панель
31 – сурет - Ішкі кө тергіш қ абырғ а панельдері
Панель тү йіндерін қ ұ растырғ анда қ абырғ алардың жұ мыс істеу ерекшеліктерін ескерген дұ рыс. Егер кірпіш ғ имараттарда кү ш біркелкі бө лінсе, панельдерде кү ш қ иылысу тү йіндерінде жиналады. Сонымен бірге температураның ө згеруіне байланысты панельдің ө лшемдері де ө згереді. Бұ л панельге іш жағ ынан жылы, сырт жағ ынан суық температура ә сер еткендіктен болады. Осы кезде пайда болғ ан кү штен панельде жарық пайда болуы мү мкін. Орналасуына байланысты қ иылысу тү йіндері тік жә не кө лденең болады. Тік тү йіндер ө зара байланысына қ арай серпімді жұ мсақ жә не қ атты болуы мү мкін. Серпімді жұ мсақ тү йінде панельдердің бө лшектері темір- арматулары арқ ылы ө зара қ иылысып дә некерленеді. Панель бү йіріндегі кертпелерден пайда болғ ан ойық қ а, ішкі қ абырғ а панелі 50 мм терең дікке кіреді. Панельдерді ө зара жобаланғ ан ү лгімен дә некерлеп байланыстырады. Тү йінді саң ылаусыз ету ү шін, оның тар саң ылауына желімен тығ ыздағ ыш гранит бауын немесе мастикамен параизол тығ ыздайды. Сыртынан тү йінге арнайы мастика герметигін жағ ады. Ылғ ал қ ірмеу ү шін тү йіннің іш жағ ынан қ ара қ ағ аз жолағ ын жабыстырады. Тү йіннің тік қ иылысқ ан қ ұ дығ ын ауыр бетонмен толтырады.
8.5 Ағ аш қ абырғ алар
Ағ аш қ абырғ алар қ абыршық тарынан тазаланып, ө нделіп сү рленген бө ренеден жасалады. Қ абырғ а қ ұ растырғ анда бө ренелерді ұ зындығ ынан бірінің ү стіне бірін жатқ ызып, аралары тө сегіш кептірілген кендірлер мен тығ ыздалып толтырылады.Ү йлер бұ рышында қ абырғ а бө ренелері шеттері балтамен ойсталып кертіктелініп, шегесіз жиналап қ иыстырылады (32, 33 – суреттер).
1- ағ аш шеге; 2- ішкі қ аптама; 3- тө сегіш; 4, 5, 6 – жалғ ау кертіктері; 7- тө бежабын тақ тайы; 8- жылусақ тағ ыш плита; 9- еден тақ тайы; 10-жапсырма белдік; 11- қ абырғ а қ иылысу ү лгісі
32 - сурет - Ө ң делген ағ аш қ абырғ алардың қ иысу ү лгілері
1- іргетас; 2- іргетас тақ тайы; 3, 5- бө ренелер; 4, 7, 9 – тө сегіштер; 6- терезе жақ таулары; 8- терезе ү сті тақ тайы; 9- еден тақ тайы; 10- жабын бө ренелері; 11- шатыр асты қ аптама тақ тайы; 12- жалғ ау-қ иыстыру кертіктері; 13, 15- қ аптама тақ тай; 14- темір ілгек; 16- жонып ө ң делген қ абырғ а бө ренесі
33 – сурет - Бө рене қ абырғ алар қ иылысу ү лгілері
9 ІШКІ ЖӘ НЕ АРА Қ АБЫРҒ АЛАР. БАЛКОН, ЛОДЖИЯ, ЭРКЕРЛЕР
9.1 Ішкі жә не ара қ абырғ алар
Ішкі жә не ара қ абырғ алар ғ имараттардың қ абаттардағ ы ішкі кө лемін бө лмелерге бө летін жә не жекелейтін конструкциялық бө лшек.
Ішкі қ абырғ аларда ауа тазарту жә не санитарлық -техникалық қ ұ бырлары мен инженерлік жабдық тар орналасуы мү мкін.
Ішкі қ абырғ алар кө тергіш жә не қ оршағ ыш міндеттерін атқ арып, қ алың дығ ы сыртқ ы қ абырғ алардың қ алың дығ ына сә йкес келеді.
Ара қ абырғ алар қ орғ ағ ыш міндеттерін атқ арады жә не қ алың дығ ы 160 мм аспайды, сондық тан берік, дыбыс ө ткізбейтін, бу жә не газ сақ тағ ыш, шеге қ ағ ылуғ а жарамды, сулардың ә серіне тө теп беретін, жанбайтын материалдардан таң далады.
Ішкі қ абырғ алар пә тераралық немесе бө лмеаралық болады жә не кірпіштен, блоктардан, панелдерден жә не ағ аштардан жасалады.
Ара қ абырғ алардың жіктелуі (34- сурет):
- орналасқ ан орындары бойынша
бө лмеаралық;
санитарлық -техникалық;
- атқ аратын міндеттеріне қ арай
бү тін;
есік орнататын ойық тары болатын;
тө беге жетпейпін ү сті ашық.
- конструкцияларына байланысты
біркелкі материалдан кө терілген;
қ аң қ алы;
беті қ апталғ ан.
- орнық тылығ ына байланысты:
жылжымайтын;
жылжитын.
-қ ұ райтын материалдары бойынша:
гипсобетоннан;
темірбетоннан;
бетоннан;
шыныдан;
а- қ аң қ алы ағ аштан; б- темірбетоннан;; в- қ аң калы шыныблоктардан;; г-кірпіштен. 1, 7- ағ аштан жасалғ ан қ аң қ а; 2- ілгектер; 3, 8 – темір анкерлер; 4- қ атайтын сымдар; 5- ішкі қ абырғ амен ү йлесетін кірпіштер; 6- маң дайша
34 – сурет - Ара қ абырғ алардың тү рлері
9.2 Балкон, лоджия жә не эркерлер
Балкон – ү йлердің сыртқ ы қ абырғ аларының жазық тығ ынан шығ ып тұ ратын, қ оршалғ ан алаң (35, а - сурет). Балконның кө тергіш қ ұ рамасы сыртқ ы қ абырғ ағ а бітелген бетоннан жасалғ ан тақ та. Қ оршағ ыш қ ұ рамалары темір шарбақ тан тұ рады.
Эркер - ү йлердің сыртқ ы қ абырғ аларынан шығ ып тұ рғ ан бө лменің кө лемі(35, б - сурет). Конструкциясына байланысты эркерлер аспалы (екінші қ абаттан басталады) немесе іргетастардан басталып ү йлердің кө лемді жалғ асы болады. Эркердің кө тергіш бө лшегі қ абатаралық жабындар мен ү йлердің сыртқ ы қ абырғ алары.
а- балкон; б- эркер; в- лоджия. 1- кө тергіш темірбетон тақ та; 2- қ орғ ағ ыш бө лшек (жең іл қ ұ рамадан істелген); 3- эркердің қ абырғ алары; 4- сыртқ ы қ абырғ а
35 – сурет – Балкон, лоджия жә не эркерлердің кө ріністері