Вызваленне Бел. ад ням.-фаш. захопнікау. Заканчэнне ВАв і 2-й сусв. вайны. Хто унес раш. уклад?

Восенню 1943 г., пасля разгр. ням. войск пад Курскам, пачалося вызвал. тэр. Бел.. 23 верас. 1943 г. вызвал. першы раенны цэнтр – г. Камарын. Сумесна з Чырв. Армiяй дзейнiчалi 1-я польс. дывiзiя iмя Т.Касцюшкi, партыз. атрады. Было вызвал. 40 р-наў Магiл., Вiцеб., Гомельс., Палес. абласцей. У 1944 г. пачаўся завярш. этап ВАйч вайны. Вызваленне ўсей тэр. Бел. ажыццяўлялася па плану «Баграцiен». Удзельнiч. войскi 1, 2, 3-га Бел. франтоў, 1-га Прыбалт., а таксама Дняпроўская ваен. флатылiя, франц. добраахвотнiцкi авiяполк «Нармандыя-Неман», партыз. злучэннi. Супраць Чырв. армii вораг сканцэнтраваў групу армiй «Цэнтр» колькасцю 1, 3 млн. чал., каля 10 тыс. гармат i мiнаметаў, каля 1 тыс. танкаў, больш 1300 самалетаў. Нягледз. на жорсткае супрацiўл., Чырв. Армiя здолела акружыць i знiшчыць шматлiкiя групоўкi войск (Вiцебс., Бабр., Мiнскi кацел). Вялiкi ўклад у вызвал. Бел. ўнеслi партыз. злучэннi. За месяц наступлення сав. войскi ачысцiлi ад ворага ўсю тэр. Бел., большую частку Лiтвы, частку Латвii, усх. р-ны Польшчы. Аперацыя «Баграцiен» мела гiстар. знач.. Была знiшчана варожая групоўка армiй «Цэнтр» (28 дывiзiй з 38), забiта 381 тыс., узята ў палон 158 тыс. салдат i афiцэраў. Сав. армiя падыйшла да гранiц Усх. Прусii, што стварыла спрыяльн. ўмовы для вызвал. шэрагу краiн Еўр. i разгрому фаш. Герм.. Саюзнiкi па антыгiтлераўс. каалiцыi ўбачылi, што СССР сваiмi сiламi знiшчыць ворага, i ў 1944 г. адкрылi другi фронт. Вялiкая кольк. партыз., падпольшч., дапрызыўнай моладзi ўлiлiся ў рады Чырв. Армii. Вызваленая Бел. пачала адраджаца i працаваць на патрэбы фронта перамогi. Была адноўл. дзярж. мяжа СССР.

Дзякуючы паспяховым дзеянням Сав. армii, фаш. Герм. была разгромлена. 8 мая Герм. падпiсала акт аб безагаворачнай капiтуляцыi. 9 мая было аб`яўлена Святам Перам.. 9 жнiўня 1945 г. Чырв. Армiя i Флот пачалi баявыя дзеяннi супраць мiлiтарысцкай Японii, была лiквiдавана гал. сiла – Квантунская армiя. Ужо пасля гэтага адбылiся атамныя бамбардзiр. ЗША Хiрасiмы i Нагасакi. 2 верасня 1945 г. Японiя падпiс. акт аб безагаворачнай капiтуляцыi.

Адзначаюцца наступн. тэатры ваен. дзеянняу: 1) Еурапейскі – у складзе Усх. фронту (ССР супр. Герм.) і Зах. фронту (ЗША, Англ, Франц. і інш. супр. Герм., Італіі) 2) Ціхаакіянс. – ЗША і Англ. супр. Япон. (снеж. 1941) і ССР супр. Япон. (жнів. 1945) 3) Паун.-Афрык. – 1942-1943 Анг., ЗША, Франц. супр. Герм., Італ. 4) Сяродземнаморскі – Англ., ЗША супр. Герм., Італіі.

Сусв. супольніцтва аддае даніну усім змагар. з фаўыз., але гал. ролю адводзіць Сав. Саюзу, таму што 1) на Сав.-Герм. фронце разгромл. 607 дывізій Герм. і саюзн., а ЗША і Англ. разгр. толькі 176 дыв.. 2) больш. частка авіяц., артылер, танкав. злуч. была знішч. на Сав.-Герм. фронце 3) з агульн. людс. страт узбр. сіл Герм. у кольк. 13, 5 млн чал. на Сав.-Герм. фронце склалі амаль 7 млн. Акрамя таго саюзн. – Італ., Венгр., Румын., Фінлянд. – панеслі страты каля 1, 7 млн чал. на сав.-герм. фронце 4) у гады вайны загінула 27 млн, 8, 7 млн чал. Сав. саюза. (у Бел. – звыш 2, 2 млн.). Страты ЗША склалі крыху больш за 400 тыс. чал.

Галоуны урок вайны – зрабіць усе залежнае ад нас, ад сусв. супольнасці, каб сусв. вайна больш не паутарылася.